Những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong Bộ luật hình sự năm 2015

12/09/2018
Bộ luật hình sự năm 2015 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến người dưới 18 tuổi phạm tội tại Chương XII bao gồm 18 điều, từ Điều 90 đến Điều 107, chia làm 05 mục: Mục 1. Quy định chung về xử lý hình sự đối với người dưới 18 tuổi; Mục 2 Các biện pháp giám sát, giáo dục trong trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự; Mục 3 Biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; Mục 4 Hình phạt; Mục 5 Quyết định hình phạt, tổng hợp hình phạt, miễn giảm hình phạt, xóa án tích.

Việc sửa đổi, bổ sung những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nhằm: thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tăng cường bảo vệ người chưa thành niên, tăng tính hướng thiện trong xử lý tội phạm; đồng thời bảo đảm phù hợp với Công ước quốc tế về Quyền trẻ em và các chuẩn mực tư pháp đối với người chưa thành niên; bên cạnh đó việc sửa đổi, bổ sung cũng nhằm bảo đảm phù hợp với thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm vị thành niên.
Nội dung được sửa đổi, bổ sung:
- Thay thuật ngữ “người chưa thành niên” bằng thuật ngữ “người dưới 18 tuổi”; “trẻ em” bằng thuật ngữ “người dưới 16 tuổi”;
- Sửa đổi khoản 2 Điều 69 Bộ luật hình sự năm 1999 về miễn trách nhiệm hình sự, theo hướng mở rộng việc miễn trách nhiệm hình sự đối với cả người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi quy định cụ thể điều kiện miễn trách nhiệm hình sự, đồng thời bổ sung các biện pháp giám sát, giáo dục đối với các em được miễn trách nhiệm hình sự;
- Sửa đổi, bổ sung các nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội; bổ sung nguyên tắc bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên; sửa đổi khoản 4, khoản 6 Điều 69 Bộ luật hình sự năm 1999 theo hướng tiếp cận phù hợp hơn trong chính sách xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
- Bộ luật hình sự năm 2015 cũng bổ sung 01 mục quy định cụ thể các biện pháp giám sát, giáo dục trong trường hợp người dưới 18 tuổi được miễn trách nhiệm hình sự;
- Sửa đổi, bổ sung các quy định về hệ thống chế tài đối với người chưa thành niên phạm tội theo hướng tăng cường khả năng áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi;
- Bổ sung các quy định về quyết định hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội chưa đạt, tổng hợp hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện;
- Sửa đổi các quy định về xóa án tích đối với người chưa thành niên bị kết án theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho các em tái hòa nhập cộng đồng, theo đó, xác định rõ 03 trường hợp được coi là không có án tích là: 1. Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi; 2. Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý; 3. Người bị áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.
Đồng thời xác định rõ trường hợp được đương nhiên được xóa án tích đối với người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi. Cụ thể, người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì đương nhiên xóa án tích nếu trong thời hạn 03 năm tính từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới.