Sáng 28/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, nhiều đại biểu quan tâm vấn đề phân cấp, phân quyền khi thảo luận về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi).
Đại biểu (ĐB) Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) kiến nghị, trong quy hoạch tỉnh, cần trao quyền điều chỉnh mạnh hơn để tăng tính chủ động. Hiện nay, địa phương phải xin nhiều cấp khi điều chỉnh cục bộ, dù phạm vi nhỏ, gây chậm trễ và giảm tính cạnh tranh trong thu hút đầu tư.
ĐB đề nghị cho phép tỉnh tự điều chỉnh cục bộ trong biên độ hợp lý; được kiến nghị điều chỉnh quy hoạch ngành khi có hiệu quả kinh tế - xã hội vượt trội; khuyến khích mạnh mẽ phát triển logistics, không gian ngầm, đô thị TOD, năng lượng tái tạo.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng.
ĐB Nguyễn Thị Ngọc Xuân (Đoàn TP Hồ Chí Minh) lại đề nghị Ban soạn thảo xem xét sửa đổi quy định liên quan đến trường hợp quy hoạch tỉnh mâu thuẫn với quy hoạch chi tiết ngành. Theo đó, việc giao Thủ tướng Chính phủ quyết định hướng điều chỉnh là hợp lý, bởi chỉ cấp này mới có đủ thẩm quyền và cái nhìn tổng thể để đánh giá toàn diện thời gian lập quy hoạch, chất lượng, tính khả thi và mức độ phù hợp giữa hai loại quy hoạch. Giao quyền chủ trì điều phối cho Thủ tướng sẽ bảo đảm tính khách quan, linh hoạt và hiệu quả, tránh tình trạng mỗi cấp làm một kiểu, gây chồng chéo.
Ngoài ra, ĐB đồng tình với quy hoạch vùng quy định tại Điều 29, nhưng cho rằng khi Chính phủ hướng dẫn chi tiết, cần bổ sung cơ chế linh hoạt hơn để xử lý các vấn đề mang tính liên tỉnh - những vấn đề mà từng tỉnh riêng lẻ không thể tự giải quyết. Theo đó, có thể thành lập quy hoạch vùng theo chủ đề để giải quyết các nội dung cụ thể như quản lý lưu vực sông, bảo tồn hệ sinh thái hoặc những vấn đề đòi hỏi không gian điều phối rộng. Quy hoạch vùng theo chủ đề cần có phạm vi rõ ràng, tránh trùng lặp với quy hoạch tổng thể và chỉ thực hiện khi thật sự cần thiết, do Thủ tướng quyết định.
.jpg)
Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân.
Tại Điều 47 về trách nhiệm tổ chức thực hiện quy hoạch, ĐB Xuân đề nghị bổ sung trách nhiệm của UBND cấp xã vào khoản 3. Tất cả quy hoạch cấp trên, dù là quốc gia hay tỉnh, cuối cùng đều phải gắn với cấp xã - nơi trực tiếp triển khai chương trình, dự án. Vì vậy, cần quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã trong việc ban hành kế hoạch, chính sách và tổ chức thực hiện quy hoạch theo thẩm quyền.
Cuối phiên họp, giải trình làm rõ vấn đề về tăng cường phân cấp, phân quyền trong hoạt động quy hoạch mà các ĐB quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, quy định về phân cấp, phân quyền tại dự thảo Luật đã được Bộ Chính trị và các cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến. Nội dung này phù hợp với chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình một số vấn đề được quan tâm.
Cụ thể, phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch sử dụng đất quốc gia; Chính phủ quy định chi tiết về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch ngành để bảo đảm tính linh hoạt; phân cấp cho Bộ trưởng các Bộ phê duyệt quy hoạch chi tiết ngành của mình; phân cấp cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch tỉnh.
Về vấn đề này, đã có một số ý kiến lo ngại rằng việc phân cấp có thể không phù hợp với Hiến pháp. Tuy nhiên, Bộ trưởng báo cáo rằng vai trò của Quốc hội được đảm bảo bởi nội dung quy hoạch tổng thể quốc gia do Quốc hội quyết định đã bao gồm các định hướng lớn về phát triển không gian biển và sử dụng đất. Do đó, việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các quy hoạch cụ thể hơn vẫn đảm bảo vai trò quyết định của Quốc hội đối với các vấn đề quan trọng của quốc gia. Bên cạnh đó, các quy hoạch này là để cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia, không đi ngược lại các định hướng chiến lược đã được Quốc hội thông qua.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng làm rõ vấn đề về danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành. Ông cho biết, theo cấp bậc, quy hoạch ngành là quy hoạch cấp quốc gia, xếp trên quy hoạch tỉnh. Nội dung của hai loại quy hoạch này đã được Bộ Tài chính lấy ý kiến kỹ lưỡng từ các Bộ, ngành có liên quan trong nhiều vòng. Đến nay, số lượng quy hoạch đã được rà soát, thu gọn tối đa để khắc phục tình trạng chồng lấn về nội dung, đồng thời loại bỏ các quy hoạch không cần thiết hoặc không phù hợp với thực tiễn.
Dự thảo Luật lần này đã có sự điều chỉnh. Theo đó, về khái niệm, khái niệm "quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành" được chuyển thành "quy hoạch chi tiết ngành". Về rà soát danh mục, danh mục quy hoạch chi tiết ngành được rà soát theo hướng giảm bớt số lượng, chỉ tập trung vào một số ngành liên quan đến phát triển kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên để làm cơ sở cho quá trình triển khai các dự án. Bộ trưởng nhấn mạnh, việc bổ sung quy hoạch chi tiết ngành vào dự thảo Luật sẽ giúp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, đặc biệt là trong việc đánh giá sự phù hợp của dự án với quy hoạch trong bước chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư.
Minh Hòa