Chủ tịch Quốc hội đã khẳng định điều này khi thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa.
Tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV chiều 24/5, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Ngay sau đó, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về nội dung này.
Đề xuất thí điểm 11 chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, về các cơ chế chính sách đặc thù để phát triển tỉnh Khánh Hòa (từ Điều 3 đến Điều 8), Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định thí điểm 11 chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội khác với quy định hiện hành hoặc chưa được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật,…
Trong đó, để tạo đột phá và phát huy hết tiềm năng, lợi thế của Khu Kinh tế Vân Phong, dự thảo quy định các cơ chế, chính sách để thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên phát triển quy định tại Nghị quyết số 09-NQ/TW của Bộ Chính trị. Cụ thể, quy định Danh mục ngành nghề ưu tiên thu hút đầu tư phù hợp với định hướng ngành nghề quy định tại Nghị quyết số 09-NQ/TW; điều kiện để trở thành nhà đầu tư chiến lược; nhà đầu tư chiến lược được hưởng chế độ ưu đãi theo hướng được trừ 150% chi phí nghiên cứu và phát triển thực tế khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp và được ưu tiên về thủ tục hải quan và thủ tục về thuế…
Thẩm tra nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai nêu rõ, Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa.
Về các chính sách tương đồng, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với các chính sách về quản lý tài chính, ngân sách, quy hoạch; đất đai tương tự như các địa phương khác vừa được Quốc hội cho phép thực hiện. Tuy nhiên, đối với việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, Ủy ban đề nghị, trong tổ chức thực hiện phải bảo đảm không ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng; cần đề cao trách nhiệm, bảo đảm tính chặt chẽ, tránh xảy ra sai phạm liên quan đến đất đai, ảnh hưởng đến người dân và uy tín của các cấp chính quyền. Đồng thời, đề nghị Chính phủ kiểm soát chặt chẽ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, đất trồng lúa trên phạm vi toàn quốc, chú trọng diện tích rừng vì đây là một trong các biện pháp để thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP 26.
Liên quan đến một số chính sách mới, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban nhất trí với quy định về: cho phép các huyện, thị xã, thành phố được sử dụng ngân sách cấp mình quản lý để hỗ trợ huyện Khánh Sơn và huyện Khánh Vĩnh trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia; phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển thuộc phạm vi khu vực biển do tỉnh Khánh Hòa quản lý…
Hướng tới cơ chế đặc thù vùng để có tính liên kết, lan tỏa cao hơn
Thảo luận nội dung này tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhất trí sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội cho phép tỉnh Khánh Hòa được áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, không phải tỉnh nào “xin” cơ chế, chính sách đặc thù cũng được mà phải có căn cứ chặt chẽ.
Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, tới đây sẽ nghiên cứu có các cơ chế, chính sách đặc thù theo vùng chứ không phải là từng địa phương. Chủ trương chung của Trung ương là giao cho Chính phủ vận dụng tối đa các cơ chế, chính sách, pháp luật hiện có để có các chính sách đặc thù cho từng vùng; nếu cần thiết, Quốc hội sẽ nghiên cứu ban hành các cơ chế chính sách đặc thù cho vùng ở mức cao hơn để có tính liên kết vùng, tính lan tỏa vùng cao hơn.
Những cơ chế, chính sách đặc thù cho một số địa phương mà Quốc hội đã quyết định và cơ chế, chính sách đặc thù cho tỉnh Khánh Hòa mà Quốc hội đang bàn ở đây, theo Chủ tịch Quốc hội, tới đây sẽ tổng kết, đánh giá để đưa thành các quy định mang tính phổ quát chung. Sau này, nếu có cơ chế chính sách đặc thù phát triển kinh tế - xã hội thì sẽ cho vùng chứ không có đặc thù cho từng địa phương nữa (trừ việc áp dụng mô hình chính quyền đô thị ở một số địa phương).
Với tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, dự thảo Nghị quyết đã thiết kế các “van”, “khóa” rất chặt chẽ. Ví dụ, cơ chế chính sách về chuẩn bị thu hồi đất, lập đề án như thế nào, ai có thẩm quyền, kết quả đo vẽ phải được sử dụng làm căn cứ pháp lý để sau này tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng… “Trong quá trình cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng khuyến cáo phải làm công tác truyền thông cho tốt, tránh tình trạng bắt đầu động vào kiểm đếm, đo đạc đất đai thì giá đất lại tăng, sốt”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Hay cơ chế tách hỗ trợ, bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư công, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: “Phải có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư rồi, tức là phải có “dự án mẹ” rồi mới được tách chứ không có chuyện chưa có dự án mà cứ giải phóng mặt bằng rồi để đấy, “treo” ở đấy; tách dự án nào, HĐND cũng phải làm rất chặt chẽ để tránh mặt trái của chính sách”./.
Hà Uyên