Tại Cộng hoà Séc
Hiệp hội Luật sư Séc (Česká advokátní komora - CAK) được thành lập vào ngày 15/6/1990, là tổ chức nghề nghiệp tư pháp lớn nhất tại Cộng hòa Séc. Đây là cơ quan tự quản lý luật sư tại Cộng hòa Séc, chịu trách nhiệm về việc điều chỉnh và phát triển nghề luật cũng như chất lượng cung cấp dịch vụ pháp lý của các luật sư, bảo vệ quyền lợi của khách hàng và các luật sư. Tính đến ngày 01/01/2014, có 10.280 luật sư hoạt động đang được đăng ký trong Sổ danh bạ Luật sư của Hiệp hội Luật sư Séc.
Về chức năng, nhiệm vụ chủ yếu của Hiệp hội luật sư: (i) Quản lý chuyên môn: Hiệp hội giám sát hành vi của các luật sư, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn pháp lý và thực hành đạo đức; (ii) Cấp giấy phép hành nghề: Hiệp hội chịu trách nhiệm về quy trình cấp giấy phép, bao gồm việc đánh giá trình độ và tổ chức thi cấp giấy phép cho các luật sư mới; (iii) Phát triển nghề nghiệp: Hiệp hội tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo và giáo dục liên tục cho các luật sư nhằm nâng cao kỹ năng và kiến thức; (iv) Bảo vệ quyền lợi khách hàng: Hiệp hội thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền lợi và lợi ích của khách hàng, đảm bảo rằng dịch vụ pháp lý được cung cấp một cách có trách nhiệm và đạo đức; (v) Trợ giúp pháp lý và vận động: Hiệp hội cung cấp thông tin và hỗ trợ pháp lý cho công chúng, đồng thời vận động cho nguyên tắc pháp quyền và quyền tiếp cận công lý trong xã hội; (vi) Kỷ luật: Hiệp hội có quyền điều tra các khiếu nại đối với luật sư và áp dụng các biện pháp kỷ luật nếu cần thiết; (vii) Hợp tác với các tổ chức khác: Hiệp hội hợp tác với các tổ chức pháp lý, cơ quan chính phủ và các tổ chức quốc tế để thúc đẩy các tiêu chuẩn và cải cách pháp lý.
Về hành nghề của luật sư: hành nghề của luật sư thông qua việc đăng ký với Hiệp hội luật sư để hoạt động. Luật sư có trách nhiệm, nghĩa vụ bắt buộc tham gia các phiên tòa trong lĩnh vực hình sự (1) hoặc tham gia phiên tòa của Tòa án Hiến pháp hay Tòa án tối cao. Quan hệ giữa luật sư và thân chủ sẽ do hai bên tự thỏa thuận và luật sư có trách nhiệm không được tiết lộ bí mật về khách hàng của mình.
Để trở thành luật sư, một người phải có học vấn về luật của Séc hoặc tương đương (2), có 03 năm đi thực tập hành nghề, sau đó tham gia kỳ thi khắt khe với từ 5 đến 6 môn thi (3) về pháp luật hình sự, dân sự, pháp luật về luật sư, Hiến pháp…, thi vấn đáp (khả năng biện hộ, xử lý công việc của thí sinh) để có thể trở thành luật sư. Kỳ thi này cũng do Hiệp hội luật sư tổ chức, Bộ Tư pháp sẽ chỉ định đại diện tham gia Hội đồng thi. Ngoài thành viên Hội đồng thi là đại diện Hiệp hội luật sư, Bộ Tư pháp thì Hội đồng còn mời đại diện từ phía Tòa án và các giáo sư từ các trường Luật có uy tín về đào tạo của CH Séc. Những người thi đỗ kỳ thi để trở thành luật sư có thể được công nhận tương đương với thẩm phán hoặc công chứng viên hoặc thừa phát lại, đây là mốc quan trọng để phát triển sự nghiệp.
Ở CH Séc, có 01 Văn phòng (trực thuộc Bộ Tài chính) chuyên xử lý các vụ việc tranh chấp liên quan đến Nhà nước (ví dụ: một công dân kiện Nhà nước về vụ việc mang tính chất dân sự thì sẽ do Văn phòng này tham gia giải quyết). Bên cạnh đó, Nhà nước được thuê các luật sư có trình độ cao để tham gia giải quyết mà không tổ chức một đội ngũ luật sư riêng chỉ để bảo vệ các lợi ích của Nhà nước.
Tại Italia
Liên đoàn Luật sư Italia, hay còn gọi là Consiglio Nazionale Forense (CNF), là tổ chức đại diện chính thức cho các luật sư tại Ý. CNF được thành lập vào năm 1935 và có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh và bảo vệ hoạt động nghề luật tại Ý. Văn phòng chính của CNF đặt tại Rome.
Về cơ cấu tổ chức của Liên đoàn: bao gồm các thành viên được bầu từ các Hiệp hội Luật sư địa phương trên toàn quốc (4) . Theo đó, tổ chức này có một Ban Chấp hành, bao gồm Chủ tịch và các thành viên khác phụ trách các lĩnh vực khác nhau trong nghề luật;
Về nhiệm vụ, chức năng của Liên đoàn: (i) Quy định và giám sát: CNF có trách nhiệm đặt ra các quy định nghề nghiệp, giám sát hoạt động của các luật sư và bảo đảm tuân thủ các quy tắc đạo đức và nghề nghiệp. (ii) Đại diện: Liên đoàn đại diện cho các luật sư trong quan hệ với các cơ quan nhà nước và các tổ chức khác, cũng như bảo vệ quyền lợi của họ trong các vấn đề liên quan đến nghề luật. (iii) Đào tạo và giáo dục: CNF tổ chức các khóa đào tạo nâng cao cho luật sư nhằm đảm bảo họ được cập nhật về các quy định pháp luật mới và các kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc của mình một cách hiệu quả. (iv) Bảo vệ quyền lợi: Liên đoàn hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi cho các luật sư trong các vấn đề pháp lý và hành chính, cũng như trong các tranh chấp nghề nghiệp. (v) Cải cách pháp lý: CNF tham gia vào quá trình xây dựng và cải cách pháp luật ở Ý, đưa ra các đề xuất và quan điểm về các vấn đề pháp lý quan trọng.
Liên đoàn Luật sư Italia đóng một vai trò thiết yếu trong hệ thống tư pháp của Ý, đảm bảo rằng các luật sư được đào tạo đúng cách và hoạt động theo tiêu chuẩn cao nhất. CNF không chỉ góp phần bảo vệ quyền lợi của các luật sư mà còn đảm bảo rằng người dân có quyền truy cập công bằng và hợp pháp vào hệ thống pháp luật.
Về hành nghề của luật sư: ở CH Italia để trở thành luật sư phải có bằng cử nhân luật, 18 tháng thực tập nghề luật sư (5) , sau đó tham gia và đỗ kỳ thi luật sư để có thể trở thành luật sư (6), ở Italia không có sự phân biệt luật sư tư vấn hay luật sư tranh tụng. Kỳ thi này do Bộ Tư pháp chủ trì tổ chức cũng như việc tổ chức kỳ thi tuyển thẩm phán hàng năm.
Hiện nay, ở Italia có khoảng 260.000 luật sư, trong đó có khoảng 26.000 luật sư đăng ký hoạt động tại Thủ đô Roma và phần lớn tập trung đăng ký hoạt động tại thành phố Milan. Ngoài ra, các luật sư có trách nhiệm/nghĩa vụ hỗ trợ pháp lý cho các đối tượng yếu thế trong xã hội (tại các phiên Tòa sơ thẩm, Nhà nước sẽ chi trả thù lao cho luật sư). Theo pháp luật Italia, trước khi ra Tòa, có thủ tục bắt buôc thực hiện hòa giải trước các bên và có sự tham gia luật sư của các bên tại các phiên hòa giải đó. Trường hợp phiên hòa giải không thành thì vẫn đưa vụ việc ra xét xử tại Tòa. Bên cạnh đó, ở Italia có khoảng 299 viên chức tư pháp để chuyên xử lý các vụ việc tranh chấp liên quan đến Nhà nước./.
Đoàn công tác
[1] Tại các vụ án hình sự: thân chủ sẽ được quyền nhận bào chữa từ luật sư, Tòa sẽ chỉ định luật sư. Luật sư tham gia các phiên tòa này chỉ nhận thù lao do Nhà nước chi trả. Luật sư đăng ký địa chỉ ở đâu thì đăng ký với Tòa ở địa phương đó (ví dụ: ở Praha có 10 Tòa án cấp quận).
[2] Sau khi có học vấn về luật của Séc, người đó phải tham dự một số buổi tập huấn chuyên đề (6-10 buổi) do Hiệp hội luật sư tổ chức. Theo thông lệ, người có học vấn về luật của Séc thường có bằng thạc sỹ luật (thí sinh phải học 5 năm tại một trong
04 trường Đại học đào tạo Luật có uy tín của Nhà nước).
[3] Trường hợp thí sinh thi lại thì phải đăng ký sau ít nhất 6 tháng. Nội dung thi: là cuộc thi mở, Hội đồng không đưa ra các đáp án mà chỉ đưa ra các đầu bài, trên cơ sở đó thí sịnh tự nghiên cứu, đánh giá
[4] Mỗi Tòa có Hiệp hội/Đoàn luật sư địa phương với khoảng 135 Hiệp hội luật sư gắn với Tòa. Mỗi Hiệp hội/Đoàn luật sư địa phương đều có thẩm quyền quản lý luật sư trong khu vực địa phương đó.
[5] Cũng có trường hợp tập sự hành nghề kéo dài đến 5 năm.
[6] Muốn trở thành luật sư thường phải có quốc tịch Italia