Sau một năm triển khai thực hiện Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản QPPL giai đoạn 2022-2027” trên địa bàn tỉnh đã phát huy được vai trò chủ động của cơ quan, đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản QPPL trong tổ chức thực hiện truyền thông dự thảo chính sách.
Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng chính sách, thể chế, tính khả thi của văn bản QPPL cũng như ý thức tôn trọng, tuân theo pháp luật của người dân, doanh nghiệp, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh, quốc phòng trên địa bàn tỉnh.
Đa dạng các hoạt động truyền thông chính sách
Thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản QPPL giai đoạn 2022-2027”, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai Đề án trên địa bàn tỉnh, trong đó UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể ở tỉnh; cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh; UBND các huyện, thành phố (trong phạm vi và lĩnh vực được giao quản lý) quán triệt, chỉ đạo nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác truyền thông dự thảo chính sách bằng hình thức phù hợp cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cũng như người dân, tổ chức, doanh nghiệp; phát huy vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong vận động, khuyến khích Nhân dân quan tâm, tham gia đóng góp ý kiến đối với dự thảo chính sách. Đồng thời phát huy vai trò chủ động của cơ quan, đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật trong tổ chức thực hiện truyền thông dự thảo chính sách.
Sở Tư pháp giúp UBND tỉnh tổ chức hội nghị tập huấn kiến thức, kỹ năng truyền thông dự thảo chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, báo cáo viên pháp luật cấp huyện, công chức làm công tác pháp chế ở các sở, ban, ngành ở tỉnh và đại diện Lãnh đạo UBND cấp huyện, UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh.
Từ tháng 4/2022 đến tháng 4/2023, HĐND và UBND tỉnh ban hành 50 văn bản QPPL (HĐND tỉnh ban hành 17 Nghị quyết, UBND tỉnh ban hành 33 Quyết định), với nhiều chính sách có tác động lớn đến xã hội như: Chính sách đặc thù hỗ trợ xây dựng “Làng văn hóa kiểu mẫu” trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2023 - 2030; quy định mức hỗ trợ người được phân công trực tiếp giúp đỡ người được giáo dục tại xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc; kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2022 sang năm 2023; một số chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2025; quy định diện tích nhà ở tối thiểu để công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc; tiêu chí ưu tiên, lựa chọn đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc...
Các cơ quan chủ trì soạn thảo đã xây dựng kế hoạch, nội dung truyền thông, triển khai các hình thức truyền thông và lựa chọn các đối tượng chịu sự tác động để truyền thông đảm bảo phù hợp, hiệu quả: Ban hành văn bản tham gia ý kiến kèm dự thảo chính sách gửi đến các cơ quan, đơn vị liên quan; thực hiện việc tích hợp, chia sẻ để đăng tải thông tin nội dung dự thảo chính sách trên Cổng/Trang Thông tin điện tử, qua Phần mềm Hệ thống quản lý văn bản và điều hành, qua các hội nghị, các cuộc họp giao ban; công khai, minh bạch nội dung tiếp thu, giải trình, dự kiến sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, thể chế. 100% các chính sách có tác động lớn đến xã hội trên địa bàn tỉnh đều được các cơ quan, đơn vị tổ chức truyền thông lấy ý kiến ngay từ khi xây dựng dự thảo. Tổ chức tiếp nhận, xử ký thông tin góp ý, phản hồi theo đúng quy định để đề nghị cơ quan có thẩm quyền bổ sung, hoàn thiện dự thảo.
Sở Thông tin và Truyền thông, Báo Vĩnh Phúc, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh chủ động, linh hoạt tổ chức truyền thông dự thảo chính sách bằng hình thức phù hợp như đăng tải, phát sóng hàng trăm lượt tin, bài, phóng sự tuyên truyền các chính sách có tác động lớn đến xã hội của Trung ương, của tỉnh; xây dựng và duy trì nhiều chuyên trang, chuyên mục lấy ý kiến Nhân dân vào dự thảo văn bản để phục vụ cho các hoạt động truyền thông chính sách. 100% dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND tỉnh; hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị quyết của HĐND tỉnh được đăng tải toàn văn trên Cổng thông tin điện tử tỉnh trong thời hạn ít nhất 30 ngày để các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia ý kiến.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức hội nghị lấy ý kiến tham gia góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trong hệ thống Mặt trận các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh, tổ chức thành viên Ủy ban MTTQ tỉnh, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các huyện, thành phố và các Hội đồng tư vấn của Ủy ban MTTQ tỉnh nhằm huy động trí tuệ, tâm huyết của các tầng lớp nhân dân để hoàn thiện dự án Luật Đất đai (sửa đổi) bảo đảm chất lượng, khoa học, khả thi, đồng bộ và hiệu quả; tổ chức hội nghị với các tổ chức chính trị - xã hội thống nhất phương pháp tổ chức thực hiện, phân công nhiệm vụ đảm nhận 14 tiêu chí xây dựng chính sách về làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh.
Truyền thông hiệu quả các chính sách có tác động lớn đến xã hội
Ngoài ra các cơ quan, đơn vị, địa phương đã phối hợp tổ chức các hoạt động truyền thông chính sách để giới thiệu, phổ biến sâu rộng chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các dự án Luật trình Quốc hội xem xét, như dự thảo các Luật Thanh tra (sửa đổi); Luật Thực hiện dân chủ cơ sở, Luật khám chữa bệnh (sửa đổi), Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi)...
Đối với UBND cấp huyện việc tổ chức các hoạt động truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội được triển khai đầy đủ, kịp thời, bằng nhiều hình thức linh hoạt, đa dạng ngay trong quá trình xây dựng văn bản QPPL như ban hành văn bản chỉ đạo, đề nghị góp ý kiến, lồng ghép triển khai tại các buổi họp giao ban, tuyên truyền, đăng tải dự thảo văn bản trên Cổng Thông tin điện tử của huyện và các đơn vị... UBND các huyện, thành phố tích cực, chủ động tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo chính sách, đồng thời tuyên truyền, khuyến khích, hướng dẫn người dân tham gia ý kiến các dự thảo chính sách trên Cổng/Trang thông tin điện tử của tỉnh, của huyện. Các hình thức truyền thông chủ yếu trên Cổng/Trang thông tin điện tử huyện, đài truyền thanh huyện, hệ thống loa phát thanh ở cơ sở, việc in sao tài liệu, xin ý kiến được duy trì và phát huy hiệu quả.
Việc truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản QPPL trên địa bàn tỉnh giúp cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân tiếp cận và tham gia góp ý vào các dự thảo một cách thuận tiện nhất, giúp cơ quan soạn thảo hoàn thiện dự thảo văn bản QPPL, qua đó góp phần nâng cao chất lượng chính sách, thể chế, tính khả thi của văn bản QPPL, tạo đồng thuận xã hội đối với các chính sách pháp luật sau khi được ban hành.
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, nguồn nhân lực làm công tác truyền thông chính sách của các cơ quan, đơn vị, địa phương còn kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu, bài bản, thiếu kỹ năng sư phạm nên việc tổ chức tuyên truyền, truyền thông chính sách còn hạn chế; các hình thức truyền thông chính sách chưa có nhiều đổi mới về hình thức, hầu hết chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin về pháp luật.
Trong thời gian tới, để tổ chức truyền thông hiệu quả các chính sách có tác động lớn đến xã hội, nhất là những vấn đề khó, nhạy cảm, có ý kiến khác nhau trong quá trình đề xuất chính sách và xây dựng văn bản QPPL cần có sự nỗ lực của cơ quan chủ trì tham mưu xây dựng chính sách; đổi mới phương thức truyền thông và hình thức cung cấp thông tin cho báo chí đảm bảo tính công khai, minh bạch; tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa cơ quan chủ trì soạn thảo với các cơ quan liên quan và cơ quan báo chí; hoạt động truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản QPPL phải tiến hành song song, đồng thời, không thay thế quy trình lấy ý kiến về dự thảo văn bản QPPL theo quy định hiện hành, mà có tính chất hỗ trợ, giúp cho công tác xây dựng pháp luật đạt hiệu quả, góp phần tạo đồng thuận trong đời sống, xã hội.
Phan Bích