Đoàn công tác do đồng chí Dương Quang Tương – Giám đốc Sở Tư pháp làm Trưởng đoàn. Trong 05 ngày (từ ngày 09/9-13/9), Đoàn đã đến thăm và làm việc với Sở Tư pháp tỉnh SêKong, tỉnh Salavan về công tác Tư pháp; đồng thời đến thăm Sở Tư pháp tỉnh Savannakhet và Trường Cao đẳng Luật miền Nam của Lào.
SêKong và Salavan là hai tỉnh có đường biên giới đi qua huyện vùng cao Alưới của Thừa Thiên Huế. Trong công tác Tư pháp, giữa Thừa Thiên Huế 2 tỉnh này có chung nhiều vấn đề cần được tiếp tục phối hợp giải quyết, điển hình là tình trạng người Lào di cư tự do và sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn ở khu vực biên giới.
Theo kết quả khảo sát, phân loại của tỉnh Thừa Thiên Huế, có 112 hộ/447 khẩu người Lào di cư tự do và sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thuộc các xã thuộc huyện Alưới. Đời sống của các hộ người Lào di cư tự do tại đây nhìn chung còn khó khăn về kinh tế. Bên cạnh đó, việc thiếu các giấy tờ tùy thân, không chứng minh được quốc tịch cũng gây khó khăn trong thực hiện đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật cũng như thụ hưởng các chính sách của Nhà nước Việt Nam.
Qua khảo sát, phần lớn những người này có nguyện vọng xin nhập quốc tịch Việt Nam. Do đó, thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã lập hồ sơ gửi Bộ Tư pháp thẩm định báo cáo Thủ tướng Chính phủ trình Chủ tịch nước xem xét đối với 147 trường hợp xin nhập quốc tịch Việt Nam theo Điều 22 Luật Quốc tịch ; đến nay, đã có 29 người được nhập quốc tịch Việt Nam, 118 trường hợp còn lại đang được xem xét, thẩm tra hồ sơ.
Từ thực trạng đó, căn cứ Biên bản hợp tác giai đoạn từ năm 2011-2015 giữa Bộ Tư pháp CHDCND Lào và Bộ Tư pháp CHXHCN Việt Nam ký ngày 25/8/2010; Biên bản ghi nhớ giữa Đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Thừa Thiên Huế - CHXHCN Việt Nam và Đoàn đại biểu cấp cao tỉnh SêKong – CHDCND Lào ngày 22/6/2011; sau khi trao đổi và thống nhất, Sở Tư pháp tỉnh Thừa Thiên Huế đã ký kết Biên bản ghi nhớ giai đoạn 2013-2015 với Sở Tư pháp tỉnh SêKong và Sở Tư pháp tỉnh Salavan của Lào.
Theo đó, các bên sẽ triển khai hoạt động hợp tác pháp luật và tư pháp sau khi đã báo cáo kết quả làm việc và được sự đồng ý của cấp trên, cụ thể các vấn đề:
Thứ nhất, trao đổi học tập kinh nghiệm về việc giải quyết các vấn đề pháp lý và tư pháp phát sinh nhằm đảm bảo cuộc sống bình yên của người dân và giữ gìn đường biên giới Việt Nam – Lào; nâng cao ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân các xã ở khu vực biên giới của hai bên.
Thứ hai, tổ chức thực hiện, tham mưu công tác đăng ký hôn nhân thực tế giữa công dân Việt Nam và công dân Lào trên cơ sở khảo sát, phân loại, tiếp nhận, giải quyết các vấn đề quốc tịch đối với công dân hai nước tại các huyện có đường biên giới thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế và tỉnh SêKong, tỉnh Salavan.
Thứ ba, hợp tác đào tạo bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ về pháp luật và tư pháp cho cán bộ để phục vụ công tác tư pháp, pháp luật.
Thứ tư, vun đắp mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện hai nước Việt Nam – Lào, giữa Sở Tư pháp tỉnh Thừa Thiên Huế và Sở Tư pháp hai tỉnh SêKong, tỉnh Salavan.
Về hình thức hợp tác: định kỳ luân phiên đăng cai tổ chức trao đổi giữa các Đoàn đại biểu Sở Tư pháp do đồng chí Giám đốc Sở làm Trưởng đoàn. Căn cứ điều kiện thực tế, Sở Tư pháp tỉnh Thừa Thiên Huế và Sở Tư pháp tỉnh SêKong, tỉnh Salavan hỗ trợ về đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tư pháp ngắn hạn cho cán bộ của hai tỉnh với số lượng không quá 10 người, thời gian không quá 7 ngày/năm.
Ngoài ra, các bên khuyến khích phòng Tư pháp các huyện có đường biên giới tiếp giáp và các huyện khác hợp tác trên lĩnh vực tư pháp và pháp luật trong điều kiện cho phép.
Biên bản ghi nhớ giữa Sở Tư pháp tỉnh Thừa Thiên Huế - CHXHCN Việt Nam và Sở Tư pháp tỉnh SêKong, tỉnh Salavan - CHDCND Lào là cơ sở để tăng cường và phát huy hơn nữa mối quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa các bên; qua đó góp phần thắt chặt tình hữu nghị đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Chính phủ và nhân dân hai nước Việt Nam – Lào.
Nguyễn Thị Đào – Sở Tư pháp TT. Huế