Nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý (TGPL ), tạo cơ sở cho người có yêu cầu TGPL được thụ hưởng dịch vụ pháp lý miễn phí với chất lượng tốt nhất, ngày 29/12/2008, Bộ Tư pháp ban hành Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng vụ việc TGPL kèm theo Quyết định số 11/2008/QĐ-BTP. Với bộ tiêu chuẩn này, chất lượng vụ việc TGPL được thể hiện trên những tiêu chí về nội dung, hình thức, tạo cơ sở pháp lý cho việc đánh giá và quản lý chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý.
Qua 3 năm triển khai thực hiện Bộ tiêu chuẩn chất lượng vụ việc TGPL trên địa bàn tỉnh Điện Biên, việc quản lý và đánh giá chất lượng TGPL dần đi vào nề nếp, chất lượng dịch vụ TGPL dần được nâng cao, đảm bảo ngang bằng thậm chí có phần cao hơn so với dịch vụ pháp lý có thu phí của các tổ chức hành nghề luật sư. Thực hiện Bộ tiêu chuẩn chất lượng và các quy định về hướng dẫn nghiệp vụ của Bộ Tư pháp, chuyên viên, Trợ giúp viên và Cộng tác viên của Trung tâm đã nghiên cứu áp dụng vào thực hiện các vụ việc cụ thể, đem lại hiệu quả thiết thực, đáp ứng được yêu cầu của người được trợ giúp pháp lý, nâng cao uy tín của Trung tâm; đồng thời đáp ứng được yêu cầu của việc đánh giá và quản lý chất lượng vụ việc TGPL .
Kết quả đánh giá chất lượng vụ việc TGPL qua 3 năm thực hiện Bộ tiêu chuẩn chất lượng cho thấy: 100% các vụ việc được đánh giá đều đạt chất lượng, không có vụ việc không đạt chất lượng. Năm 2009: số vụ việc được đánh giá chất lượng là 294/1047 chiếm 28,1 % tổng số vụ việc, vụ việc đạt chất lượng tốt là 176/294 chiếm 60%, vụ việc đạt chất lượng là 118/294 chiếm 40%. Năm 2010: số vụ việc được đánh giá chất lượng là 348/1499 chiếm 23,2 % tổng số vụ việc, vụ việc đạt chất lượng tốt là 215/348 chiếm 62%, vụ việc đạt chất lượng là 133/348 chiếm 38%. Sáu tháng đầu năm 2011: Tổng số vụ việc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Điện Biên đã thụ lý để thực hiện TGPL là 336 vụ việc, số hồ sơ vụ việc đã chuyển về Trung tâm là 53 vụ việc. Số vụ việc được Trung tâm đánh giá chất lượng là 20/53 chiếm 37,73 %, trong đó 8/20 vụ việc đạt chất lượng tốt chiếm 40%, 12/20 vụ việc đạt chất lượng chiếm 60% vụ việc được đánh giá chất lượng.
Tuy nhiên, qua thực tiễn thực hiện Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trên địa bàn tỉnh Điện Biên có một số khó khăn vướng mắc như:
Một số tiêu chí đánh giá được quy định trong bộ tiêu chuẩn rất khó thực hiện trong thực tế như là việc đánh giá chất lượng vụ việc TGPL theo tiêu chuẩn “Người được TGPL hài lòng về thái độ phục vụ, nội dung và cách thức thực hiện TGPL của người thực hiện trợ giúp pháp lý, của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý” trên thực tế là rất khó đánh giá. Vì việc đánh giá chất lượng vụ việc TGPL đã hoàn thành chủ yếu thể hiện trên hồ sơ, mà trên hồ sơ lại không thể hiện tiêu chí này. Muốn đánh giá được tiêu chí này, Trung tâm phải tổ chức gặp gỡ hoặc khảo sát người được TGPL để tìm hiểu gây tốn kém cho Trung tâm. Mặt khác, người được TGPL vì nhiều lý do khác nhau có thể phản ánh không đúng.
Bên cạnh đó, đội ngũ cộng tác viên của Trung tâm chủ yếu kiêm nhiệm, trình độ không đồng đều nên việc áp dụng Bộ tiêu chuẩn chất lượng vụ việc TGPL chưa thực sự mang lại hiệu quả cao; Số lượng Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm còn ít so với nhu cầu và số lượng vụ việc TGPL ngày càng tăng (hiện tại Trung tâm có 06 Trợ giúp viên pháp lý) nên chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý và đánh giá chất lượng vụ việc TGPL ; Kinh phí cho công tác đánh giá và quản lý hoạt động đánh giá chất lượng vẫn chưa được đầu tư đúng mức.
Tiếp tục thực hiện Bộ tiêu chuẩn, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng vụ việc Trợ giúp pháp lý, Trung tâm mong được sự quan tâm của Cục TGPL , UBND tỉnh quan tâm cấp kinh phí để Trung tâm mở lớp bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ TGPL cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý; Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác TGPL qua đó góp phần nâng cao chất lượng vụ việc TGPL cũng như công tác đánh giá chất lượng, quản lý chất lượng vụ việc; có chính sách thu hút, tạo nguồn trợ giúp viên; có chế độ thù lao, động viên khen thưởng và khích lệ kịp thời để đội ngũ người thực hiện TGPL yêu mến nghề nghiệp và cống hiến.
Mai Loan