Ngày 11/7/2006, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 929/QĐ-UBND về việc công nhận báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, gồm 84 người. BCV pháp luật tỉnh Bắc Ninh hoạt động theo quy chế BCV pháp luật và sự chỉ đạo hướng dẫn của Hội đồng PHCTPBGDPL tỉnh. Các BCV tại các Sở, Ngành chủ yếu công tác ở bộ phận Thanh tra, ở các đơn vị cấp huyện chủ yếu công tác ở Phòng Tư pháp, Thanh tra, Huyện uỷ, Công an, Toà án.
Đa số các báo cáo viên đều giữ cương vị trưởng, phó phòng. Đến nay, số lượng BCV của tỉnh có 78 đ/c, do có 6 BCV nghỉ hưu và chuyển công tác.
Hội đồng Phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo, theo dõi hoạt động của các BCV. Hội đồng đã tổ chức hội nghị tập huấn các văn bản pháp luật thiết yếu đối cho các BCV, thường xuyên cung cấp tài liệu phổ biến pháp luật cho các BCV, hàng tháng mỗi BCV được cấp 01 số Bản tin Tư pháp, các kế hoạch phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật đều được phổ biến tới các BCV. Hội đồng cũng thường xuyên nắm bắt tình hình nhân sự các BCV. Lãnh đạo các ngành, cơ quan, đơn vị thường xuyên chỉ đạo trực tiếp, sâu sát đối với các BCV thuộc quyền quản lý để BCV thực hiện tốt công tác tham mưu và tuyên truyền pháp luật.
Các BCV đã hoạt động tích cực, tham gia phổ biến giáo dục pháp luật tại cơ quan, đơn vị đang công tác và các cơ quan khác trong tỉnh, đồng thời tham mưu cho lãnh đạo cơ quan tổ chức các hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật đạt kết quả, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2008, các BCV pháp luật đã tích cực, chủ động thực hiện có kết quả công tác PBGDPL ở cơ quan, đơn vị:
Các BCV đã chủ động, tích cực tham mưu, đề xuất cho lãnh đạo cơ quan, đơn vị triển khai các văn bản pháp luật mới trong cơ quan, đơn vị và tới các cấp cơ sở, các đơn vị trực thuộc, tiêu biểu như:
- Các báo cáo viên của ngành Tư pháp đã tích cực, chủ động tham mưu giúp cấp uỷ, chính quyền, cơ quan xây dựng và thực hiện tốt công tác tuyên truyền PBGDPL trên địa bàn. Trực tiếp tham gia báo cáo pháp luật trong các hội nghị, các lớp tập huấn, các cuộc tuyên truyền pháp luật và TGPL lưu động tại cơ sở trong toàn tỉnh.
- BCV của Công an tỉnh đã tham mưu cho lãnh đạo Công an tỉnh phổ biến Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và Luật Phòng chống tham nhũng;
- BCV của Tỉnh đoàn tham mưu tổ chức cho thanh thiếu niên học tập, nghiên cứu Luật Giao thông, tuyên truyền về phòng chống tội phạm và TNXH, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng chống HIV/AIDS; củng cố và duy trì hoạt động của các Câu lạc bộ Tuổi trẻ với pháp luật, Phòng chống tội phạm và TNXH…
- Tham mưu cho lãnh đạo cơ quan, đơn vị mở các lớp tập huấn như: Sở Tư pháp mở lớp tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ tư pháp cấp xã; Bộ Chỉ huy quân sự tổ chức tập huấn cho cán bộ làm công tác thanh tra kiêm nhiệm ở các huyện, thành phố, Trường Quân sự và Trung đoàn 833 về Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại, tố cáo, Nghị định 136/2006/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Khiếu nại, tố cáo; Phòng Tài nguyên- Môi trường thành phố tổ chức tập huấn, triển khai thực hiện Quyết định số14/2007/QĐ-BTNMT ngày 4/9/2007 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quy định về việc xử lý, trám lấp giếng không sử dụng, tập huấn kiểm kê quỹ đất năm 2008 theo Chỉ thị số 31/2007/ CT-TTg ngày 14/12/2007 của Thủ tướng Chính phủ; MTTQ tỉnh phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư mở 2 lớp tập huấn triển khai Quyết định số 80/2005/ QĐ-TTg của Chính phủ ban hành Quy chế giám sát đầu tư của cộng đồng cho 450 đối tượng là Chủ tịch MTTQ cơ sở, Trưởng ban TTND, Thường trực MTTQ huyện, thành phố; Cục Thuế tỉnh tổ chức 8 hội nghị tập huấn Luật Thuế thu nhập cá nhân cho các đối tượng, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch tổ chức hội nghị tập huấn cho cán bộ thư viện cấp huyện và cán bộ Văn hoá xã, phường, thị trấn, tập huấn cho cán bộ bảo tồn - bảo tàng cấp huyện...
- Các báo cáo viên đang công tác tại các cơ quan cấp huyện đã chủ động tham mưu cho Hội đồng PHCTPBGDPL cấp huyện triển khai tuyên truyền các văn bản mới, sát thực với đời sống người dân.
Các báo cáo viên đã tiến hành tuyên truyền phổ biến nhiều nội dung pháp luật, nhiều văn bản mới sát thực với nhu cầu của cán bộ và nhân dân.
- Hình thức tuyên truyền : Các BCV đã tham gia phổ biến pháp luật tại 350 hội nghị; 40 lớp tập huấn chuyên đề và hội nghị tập huấn cho trên 4.000 lượt người; Cộng tác viết bài cho Báo Bắc Ninh, Đài PT-TH tỉnh, Bản tin Tư pháp; Kết hợp tuyên truyền pháp luật tại các phiên toà; Trợ giúp pháp lý; Trả lời trực tiếp và qua đơn thư cho các đối tượng chính sách và người dân; Báo cáo pháp luật trong buổi sinh hoạt cơ quan.
- Đối tượng tuyên truyền : Cán bộ công chức tại cơ quan, đơn vị; Cán bộ công chức tại các cơ quan, đơn vị khác có liên quan; Người dân.
- Nội dung tuyên truyền : Theo yêu cầu hoạt động của cơ quan, đơn vị, chức năng của ngành và đối tượng tuyên truyền, các BCV đã phổ biến các văn bản: Luật Đất đai, Luật Bình đẳng giới, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn, Luật Giao thông đường bộ, Nghị quyết 32/2007/NQ-CP, Luật Giao thông đường thuỷ nội địa, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng chống HIV/AIDS, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại, tố cáo, Nghị định 136/2006/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Khiếu nại, tố cáo, Bộ luật dân sự, Bộ luật hình sự, Bộ luật Lao động, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Cư trú, Luật Công an nhân dân, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hoá, Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, Luật Dược, Pháp lệnh Cựu chiến binh, Pháp lệnh Bảo vệ công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, Luật Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo, Nghị định hướng dẫn thi hành Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo, Pháp lệnh vệ sinh an toàn thực phẩm, Pháp lệnh hành nghề y tế tư nhân, Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giống cây trồng, trong lĩnh vực đo lường và chất lượng sản phẩm hàng hoá, Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, Nghị định quy định chế độ trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của Nhà nước trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ, Nghị định và Thông tư hướng dẫn Nghị định về minh bạch tài sản, thu nhập, Nghị định về việc ban hành mẫu hướng dẫn xây dựng Điều lệ Hợp tác xã, Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hoá thông tin, Nghị định ban hành Quy chế hoạt động văn hoá và kinh doanh dịch vụ công cộng,...
Tuy mới chính thức hoạt động được 2 năm, các báo cáo viên đã thể hiện rõ vai trò trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Kết quả cho thấy tính tích cực, chủ động, tinh thần trách nhiệm và năng lực phổ biến giáo dục pháp luật của BCV trong tỉnh:
- Một số lượng lớn văn bản pháp luật đã được chuyển tải đến các cán bộ công chức các ngành, các cấp, người dân trong tỉnh thông qua các báo cáo viên pháp luật.
- Việc phổ biến đảm bảo tính kịp thời, đầy đủ, chính xác, đáp ứng yêu cầu công tác của các cơ quan, đơn vị, nhu cầu tìm hiểu pháp luật của người dân, đáp ứng nhiệm vụ chính trị của địa phương.
- Các hình thức truyền đạt cũng rất đa dạng. Bên cạnh việc tuyên truyền miệng là chính, việc viết tin bài phổ biến giáo dục pháp luật, tư vấn cho người dân, trợ giúp pháp lý lưu động, tuyên truyền qua xét xử, … đã được các báo cáo viên khai thác mạnh, trở thành các hình thức phổ biến pháp luật gần gũi với người đọc, người nghe. Tại nhiều đơn vị, việc phổ biến các văn bản pháp luật mới tới cán bộ công chức trong nội bộ được chú trọng, thực hiện có nề nếp.
- Thông qua hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật của các báo cáo viên đã góp phần quan trọng nâng cao nhận thức pháp luật của cán bộ, công chức và người dân, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, giảm vi phạm pháp luật. Đặc biệt việc phổ biến kịp thời các văn bản pháp luật liên quan đến chuyên môn nghiệp vụ của mỗi ngành.
Tuy nhiên, hoạt động của các báo cáo viên pháp luật của tỉnh Bắc Ninh còn một số khó khăn, vướng mắc, tồn tại như :
- Việc tập huấn, cấp phát tài liệu pháp luật cho các báo cáo viên còn hạn chế. Hiện nay, các báo cáo viên mới chỉ được cấp Bản tin Tư pháp Bắc Ninh 01 quyển/người/ tháng làm tài liệu tuyên truyền trong khi để phổ biến giáo dục pháp luật tốt các báo cáo viên cần phải được tập huấn sâu về kỹ năng tuyên truyền cũng như cần có điều kiện cập nhật các văn bản mới nhất.
- Chế độ đãi ngộ cho báo cáo viên còn ít và chưa thống nhất.
- Lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị chưa quan tâm tạo điều kiện cho báo cáo viên pháp luật hoạt động, một số báo cáo viên thiếu nhiệt tình, thiếu chủ động trong thực hiện nhiệm vụ.
- Việc chấp hành chế độ thông tin báo cáo còn yếu.
- Do đặc thù công việc chuyên môn, một số BCV chỉ làm công tác tham mưu chứ không trực tiếp tham gia phổ biến pháp luật, có BCV không tham gia phổ biến pháp luật cho các đối tượng, một số BCV do điều kiện công tác đặc thù nên không có đủ điều kiện thực hiện được nhiệm vụ BCV
Nguyễn Văn Đại – Sở Tư pháp Bắc Ninh