Sáng 17/11, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì buổi làm việc với các Bộ, ngành về dự thảo Báo cáo nghiên cứu, xây dựng Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” trong lĩnh vực phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa.
Phát biểu tại buổi làm việc, TS Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp đã thông tin cơ bản về dự thảo Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”; dự thảo Báo cáo nghiên cứu, xây dựng Đề án trong lĩnh vực phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa.
Theo TS Nguyễn Văn Cương, ứng dụng vào thực tiễn chuyên sâu từng lĩnh vực, mảng Công Thương gồm 3 lĩnh vực nhỏ: thương mại, công nghiệp và năng lượng. Trong đó, có những đề xuất rất "trúng" như luật phòng vệ thương mại (có thể phát triển thành luật riêng); luật giao dịch hàng hóa; luật quản lý thị trường.
Về công nghiệp, hiện chưa tính toán, xây dựng thêm luật mới. Tuy nhiên, theo dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng và kinh nghiệm quốc tế, có thể xây dựng luật về phát triển công nghiệp, luật về thúc đẩy phát triển một số ngành công nghiệp chiến lược, bởi muốn phát triển công nghiệp chiến lược cần có những chính sách đặc thù, vượt trội.
Về năng lượng, cần có cơ chế đặc thù vượt trội để thu hút, triển khai những dự án năng lượng quan trọng, cấp bách quốc gia. Hiện lĩnh vực này được quy định bằng Nghị quyết của Quốc hội. Tuy nhiên, trong tương lai sẽ chuyển hóa thành luật, có thể là luật khuyến khích về sản xuất năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.
Về lĩnh vực tài chính, tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy, luật khung, luật cơ bản của từng mảng, từng lĩnh vực đã được xây dựng rất tốt. Tuy nhiên, với tinh thần Nhà nước kiến tạo phát triển, có thể đề xuất luật mới như luật thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, mảng về luật đầu tư mạo hiểm, luật về doanh nghiệp xã hội…
Mảng thị trường tài chính có luật thúc đẩy công nghệ tài chính (Fintech), tài sản số, trong đó, cần nghiên cứu xây dựng tài sản số thành luật riêng hay không. Theo TS Nguyễn Văn Cương, các nước có luật phòng chống gian lận bảo hiểm, do đó, có cần đưa vào luật kinh doanh bảo hiểm không…
Ở mảng xây dựng, TS Nguyễn Văn Cương cho biết, các nước có luật về phát triển đô thị thông minh, luật kiểm soát đầu cơ bất động sản, luật về quản lý nhà ở, chung cư, luật về nhà ở cho thuê, luật về nhà ở xã hội, luật về trợ cấp nhà ở, luật về quy hoạch, sử dụng không gian ngầm…
TS Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý.
Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý đề nghị các đại biểu góp ý những nội dung thuộc lĩnh vực mình quản lý để cùng Bộ Tư pháp hoàn thiện dự thảo Báo cáo một cách sát nhất với thực tiễn; hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới…
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Ngô Đức Minh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương cho biết, dự thảo Báo cáo cơ bản đã tổng hợp những nội dung Bộ Công Thương đề xuất.
Theo ông Minh, khi xây dựng luật thường căn cứ vào chủ trương, đường lối của Đảng. Trong khi đó, dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng có điểm mới là kèm theo chương trình hành động. Do đó, ông Minh kiến nghị cấp có thẩm quyền của Đảng ban hành các Văn kiện, Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận sẽ kèm luôn một chương trình hành động. Điều này giúp rút ngắn được quy trình thuyết minh lại căn cứ chính trị, rà soát mâu thuẫn, chồng chéo… khi xây dựng luật; đồng thời ông đề nghị giải quyết mối quan hệ giữa các luật với luật rường cột, giữa các lĩnh vực cụ thể; đề xuất giải pháp giảm số lượng thông tư…
Ủng hộ dự thảo Báo cáo về cách tiếp cận, kinh nghiệm quốc tế, ông Nguyễn Minh Phương, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài chính đề nghị rà soát lại số liệu trong dự thảo Báo cáo. Theo ông, nên lấy số liệu các văn bản hiện hành.
Về phạm vi của Đề án, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài chính đề nghị bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực tư pháp, bao gồm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật…
Quang cảnh buổi làm việc do Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú chủ trì.
Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú cho biết, quan trọng nhất của Đề án là danh mục và các định hướng xử lý. Bởi các định hướng sẽ được xây dựng thành chiến lược hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam sau khi có Văn kiện Đại hội Đảng.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp đề nghị rà soát lại xem hệ thống pháp luật của nước ta và pháp luật 9 nước mà Việt Nam đang tham khảo kinh nghiệm. Theo Thứ trưởng, một số lĩnh vực pháp luật mà nước ta đang thiếu nên cần phối hợp với các Bộ, ngành rà soát để có được danh mục cụ thể, trong đó có những luật buộc phải có. Quá trình tham khảo kinh nghiệm của thế giới, Thứ trưởng lưu ý phải tính đến bối cảnh của Việt Nam để đề xuất cho khả thi, phù hợp; đồng thời cần tư duy, dự phòng những vấn đề mới trong tương lai, chưa có tiền lệ…
H.Mây