Trong khuôn khổ chương trình thăm và làm việc tại Nhật Bản của Đoàn công tác Bộ Tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc làm Trưởng đoàn, trong các ngày từ 18 đến 19/9/2024, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đã làm việc với Phó Chủ tịch cấp cao của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) để trao đổi, đánh giá về Dự án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025” do Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản tài trợ (Dự án JICA giai đoạn 2021-2025) cũng như phương hướng hợp tác trong thời gian tới; thăm và làm việc với Tổng cục Pháp chế, Tổng cục Kỹ thuật số thuộc Nội các Chính phủ Nhật Bản, Cơ quan Cảnh sát quốc gia Nhật Bản, Trung tâm Luật dân sự thương mại quốc tế và Cục Pháp chế Hạ viện Nhật Bản để tìm hiểu về công tác xây dựng, thẩm tra dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng pháp luật, việc cấp phiếu lý lịch tư pháp.
Tại buổi làm việc với ông ANDO Naoki, Phó Chủ tịch cấp cao của JICA, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc chia sẻ về vai trò, tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Nhật Bản trong 30 năm qua với xuất phát điểm gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng với sự tin tưởng lẫn nhau, hợp tác pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Nhật Bản trong đó điển hình là triển khai các dự án do JICA tài trợ đã phát triển theo chiều sâu, đóng góp quan trọng vào quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Nhật Bản, góp phần nâng cấp quan hệ hai nước lên “Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở Châu Á” vào năm 2023. Để có được thành quả như vậy là nhờ vào sự tin cậy chính trị của hai bên, đồng thời có sự đóng góp và vai trò vô cùng quan trọng của cố Giáo sư Morishima Akiko, người được xem là kiến trúc sư trưởng của các dự án hợp tác pháp luật giữa Việt Nam và Nhật Bản do JICA tài trợ. Đồng tình với những nhận định và chia sẻ của Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc, Phó Chủ tịch cấp cao của JICA nhấn mạnh JICA đặt vị trí của các dự án hợp tác pháp luật và tư pháp với Việt Nam lên hàng đầu, là ưu tiên của JICA. Hợp tác pháp luật không chỉ là hỗ trợ kinh nghiệm và chuyên gia mà còn là giao lưu văn hóa, con người của hai đất nước Việt Nam-Nhật Bản. Phó Chủ tịch cấp cao của JICA khẳng định Việt Nam trong những năm gần đây có sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế-xã hội trên nền tảng hệ thống pháp luật của Việt Nam không ngừng được hoàn thiện mà trong đó một phần có sự hợp tác giữa các cơ quan pháp luật và tư pháp Việt Nam-Nhật Bản. Tại buổi gặp, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Phó Chủ tịch cấp cao của JICA đã có những trao đổi về định hướng hợp tác trong thời gian tới, trong đó có việc chuẩn bị xây dựng dự án mới trong bối cảnh Dự án JICA giai đoạn 2021-2025 chuẩn bị kết thúc.
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc gặp và làm việc với Phó Chủ tịch Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản-JICA Nhật Bản
Tại các buổi làm việc với một số cơ quan pháp luật của Nhật Bản, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Đoàn công tác đã có trao đổi, thảo luận với Tổng cục trưởng Tổng cục Pháp chế thuộc Nội các Chính phủ Nhật Bản về vai trò, chức năng của Tổng cục Pháp chế trong việc thẩm tra các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và việc thực hiện trên thực tế. Chia sẻ với Đoàn công tác của Bộ Tư pháp Việt Nam, Tổng cục trưởng Tổng cục Pháp chế thuộc Nội các Chính phủ Nhật Bản cho biết tất cả các dự án, dự thảo văn bản do các Bộ thuộc Nội các Chính phủ Nhật Bản soạn thảo trước khi trình Nội các thông qua để trình Hạ viện Nhật Bản phải được Tổng cục Pháp chế thẩm tra, việc thẩm tra sẽ tập trung vào tính hợp hiến (dự thảo văn bản có vi phạm hiến pháp hay không), tính thống nhất, đồng bộ của dự thảo văn bản với các quy định pháp luật hiện hành… Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Đoàn công tác đã có những trao đổi thảo luận với Tổng cục Pháp chế để làm rõ hơn các tiêu chí thẩm tra văn bản, giá trị của ý kiến thẩm tra. Đối với hoạt động xây dựng pháp luật của Hạ viện Nhật Bản, tại Cục Pháp chế thuộc Hạ viện Nhật Bản, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Đoàn công tác đã được Cục trưởng Cục Pháp chế thuộc Hạ viện Nhật Bản giới thiệu về vai trò, chức năng của Cục Pháp chế trong việc giúp các Hạ nghị nghĩ, Thượng nghị sỹ trong công tác xây dựng pháp luật. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Đoàn công tác đã trao đổi, thảo luận với Cục Pháp chế thuộc Hạ viện về các những khó khăn, thách thức của Cục Pháp chế trong hoạt động xây dựng pháp luật của Hạ viên Nhật Bản cũng như trao đổi về các nội dung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật.
Đoàn công tác Bộ Tư pháp gặp và làm việc với Tổng cục trưởng Tổng cục Pháp chế Nội các Chính phủ Nhật Bản
Đoàn công tác Bộ Tư pháp làm việc tại Cục Pháp chế Hạ viện Nhật Bản.
Về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số trong công tác xây dựng pháp luật, tại các buổi làm việc với các cơ quan pháp luật và kỹ thuật số của Nhật Bản, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Đoàn công tác đã trao đổi, thảo luận về những cơ hội, thách thức trong việc ứng dụng AI và chuyển đổi số trong công tác xây dựng pháp luật. Các cơ quan pháp luật và kỹ thuật số của Nhật Bản hiện nay cũng đang nghiên cứu và bước đầu ứng dụng AI trong một số công đoạn nhất định của quy trình xây dựng pháp luật đồng thời các cơ quan này của Nhật Bản cũng nhận định và đánh giá những thuận lợi và hạn chế của việc ứng dụng AI và chuyển đổi số trong xây dựng pháp luật.
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đã trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Tư pháp” cho ông YAMADA Takio nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam.
Ngoài ra, theo chương trình công tác, sáng 19/9/2024, tại trụ sở Bộ Ngoại giao Nhật Bản, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đã trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Tư pháp” cho ông YAMADA Takio nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam. Tại buổi Lễ trao tặng Kỷ niệm chương, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc khẳng định trong nhiệm kỳ làm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, ông YAMADA Takio đã có những đóng góp quan trọng cho hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai nước Việt Nam-Nhật Bản, trong đó thúc đẩy việc ký Bản Ghi nhớ hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Bộ Tư pháp Việt Nam và Bộ Tư pháp Nhật Bản vào tháng 10/2020, hỗ trợ phê duyệt Dự án JICA giai đoạn 2021-2025, góp phần hình thành cơ chế hợp tác pháp luật và tư pháp giữa ASEAN-Nhật Bản,... Phát biểu tại buổi Lễ, ông YAMADA Takio bày tỏ niềm vinh hạnh khi được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam quyết định trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Tư pháp” và mong muốn các cơ quan pháp luật và tư pháp của hai nước tiếp tục củng cổ, đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động hợp tác để cùng góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia.
Đoàn công tác Bộ Tư pháp đến viếng cố Giáo sư MORISHIMA Akio
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc gửi Thư chia buồn của Phó Thủ tướng Chính phủ-nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long tới gia đình cố Giáo sư MORISHIMA Akio
Bên lề chuyến thăm và làm việc tại Nhật Bản, Thứ trưởng và Đoàn công tác của Bộ Tư pháp đã tới thăm nơi an nghỉ cuối cùng của cố Giáo sư MORISHIMA Akio tại Nghĩa trang thành phố To-ky-o. Tại đây, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đã trao tận tay Thư chia buồn của Phó Thủ tướng Chính phủ, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long tới bà MATSUO Yukiko, con gái cố Giáo sư MORISHIMA Akio. Thứ trưởng và các thành viên Đoàn công tác đã vô cùng xúc động khi tưởng nhớ về cố Giáo sư-người đã có nhiều công lao to lớn trong việc đào tạo, bồi dưỡng các thế hệ cán bộ, công chức của Bộ, Ngành Tư pháp Việt Nam thông qua các chương trình đào tạo bồi dưỡng tại Trường Đại học Nagoya Nhật Bản. Bên cạnh đó, những kinh nghiệm và chia sẻ quý báu của cố Giáo sư trong các hoạt động hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn trong khuôn khổ các Dự án JICA trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp từ đầu những năm 1990 đến nay đã và đang là nguồn tư liệu quý báu cho công cuộc cải cách pháp luật và tư pháp của Việt Nam nói riêng và công tác xây dựng pháp luật, tổ chức và thi hành pháp luật theo chức năng và nhiệm vụ của Bộ, ngành Tư pháp nói chung. Những đóng góp quan trọng của cố Giáo sư MORISHIMA Akio- kiến trúc sư vĩ đại của Dự án JICA pháp luật qua 07 giai đoạn - đã và đang góp phần vun đắp và làm sâu sắc thêm mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại Châu Á và trên thế giới giữa Việt Nam và Nhật Bản. Chia sẻ với Thứ trưởng và Đoàn công tác của Bộ Tư pháp, bà MATSUO Yukiko, con gái cố Giáo sư MORISHIMA Akio bày tỏ sự xúc động với tình cảm của Bộ Tư pháp Việt Nam dành cho gia đình cố Giáo sư, bà MATSUO Yukiko cũng chia sẻ với Thứ trưởng và Đoàn công tác về mong muốn của cố Giáo sư MORISHIMA Akio trong những ngày tháng cuối đời về việc tiếp tục các dự án hợp tác pháp luật với Bộ Tư pháp Việt Nam.