Ngày 21/9, Bộ Tư pháp đã phối hợp với UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội thảo “Phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô”. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu và Phó Chủ tịch thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn đồng chủ trì Hội thảo.
Tham dự có bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, đại diện Văn phòng Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương cùng đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành của thành phố Hà Nội và các chuyên gia, nhà khoa học.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nhấn mạnh mục đích của Hội thảo nhằm trao đổi, cho ý kiến về nội dung của một trong những chính sách được đưa vào Luật Thủ đô (sửa đổi) đó là “Phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô”. Hội thảo mong muốn nhận được ý kiến của các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học liên quan đến chính sách nêu trên để đề xuất được các giải pháp phát huy tiềm năng, thế mạnh về khoa học công nghệ của Thủ đô đồng thời cũng góp phần thực hiện một trong những giải pháp đột phá trong lĩnh vực khoa học công nghệ đã được xác định tại Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Báo cáo tại Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Khoa học và công nghệ thành phố Hà Nội cho biết: Điều 13 Luật Thủ đô năm 2012 quy định chính sách phát triển khoa học và công nghệ của Thủ đô nhằm thu hút, phát huy tiềm lực của các tổ chức nghiên cứu, đào tạo khoa học công nghệ và các nhà khoa học trên địa bàn tham gia thực hiện các nhiệm vụ, chương trình khoa học công nghệ trọng điểm của Thủ đô; khuyến khích phát triển các dịch vụ khoa học và công nghệ, nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao, chuyển nhượng công nghệ tiên tiến, đặc biệt là công nghệ cao, công nghệ sạch trên địa bàn Thủ đô.
Tuy nhiên, sau hơn 7 năm thực hiện, Báo cáo tổng kết thi hành Luật thủ đô giai đoạn 2013-2020 nhận định chung về bất cập của việc tổ chức thi hành Luật Thủ đô và các văn bản quy định chi tiết thi hành “Hoạt động khoa học, công nghệ của thành phố Hà Nội chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của Thủ đô. Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn chưa thực sự trở thành động lực quan trọng để nâng cao năng suất lao động, khả năng cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô”.
Đặc biệt, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVII đã xác định nguyên nhân về mặt thể chế của bất cập, hạn chế trong phát triển KHCN của Thủ đô “Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự trở thành động lực quan trọng, đột phá. Hệ thống cơ chế, chính sách về khoa học - công nghệ chưa hoàn thiện; chưa đáp ứng yêu cầu khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện đổi mới, chuyển giao, nâng cao trình độ công nghệ; kết nối hoạt động nghiên cứu giữa các nhà khoa học với thị trường và doanh nghiệp nhìn chung còn yếu…”.
Do đó, Sở Khoa học và Công nghệ, Tổ công tác xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) đã triển khai thu thập thông tin, xây dựng báo cáo đánh giá tác động các chính sách “Huy động, sử dụng, phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô”.
Trong đó, giải pháp được lựa chọn để thực hiện các chính sách là: Thành phố được quy định các cơ chế, biện pháp gồm: Quy định các biện pháp ưu đãi, hỗ trợ đặc thù trong thu hút, sử dụng, phát huy tiềm lực, vinh danh các chuyên gia, nhà khoa học giỏi; Khuyến khích, hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp tham gia hoạt động ươm tạo, đổi mới công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Thủ đô; Cơ chế hỗ trợ, chuyển giao, ứng dụng kết quả, sản phẩm từ các nhiệm 4 vụ khoa học và công nghệ cấp Thành phố.
Cùng với đó, khuyến khích áp dụng các cơ chế thí điểm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bao gồm: Thí điểm triển khai mô hình tổ chức đầu tư mạo hiểm có sử dụng một phần ngân sách Thành phố và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để thu hút, thúc đẩy khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới công nghệ theo lĩnh vực ưu tiên được Thành phố chấp thuận; Được áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các sản phẩm đổi mới sáng tạo, mô hình kinh tế mới.
Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nêu rõ bên cạnh những rào cản đã được các đại biểu nêu lên thì Hà Nội có rất nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển khoa học công nghệ, trong đó phải kể đến việc tập trung rất nhiều cơ sở đào tạo nghiên cứu trên địa bàn. Do đó, thành phố cần tập trung định hướng trọng tâm trong phát triển đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ để xác định các giải pháp đột phá; đồng thời cần xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, để có thể phát huy đầy đủ tiềm năng, thế mạnh trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Từ đó thiết kế thành các quy định đầy đủ, khả thi trong dự án Luật Thủ đô (sửa đổi).
Bảo Ngọc