Nhằm nâng cao hiệu quả tham gia trợ giúp pháp lý của các Trung tâm tư vấn pháp luật (TVPL) thuộc Hội Luật gia các cấp; nâng cao hiệu quả phối hợp của các Trung tâm TVPL thuộc Hội Luật gia các cấp với các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý (TGPL) khác trong việc thực hiện các hoạt động TGPL theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý và các văn bản hướng dẫn thi hành, ngày 11/10/2022, Chi Hội Luật gia Bộ Tư pháp và Cục Trợ giúp pháp lý phối hợp tổ chức Toạ đàm “Giải pháp nâng cao hiệu quả tham gia trợ giúp pháp lý của các trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia các cấp”.
Đến dự buổi Tọa đàm có ông Dương Đình Khuyến, Uỷ viên Ban Thường vụ, Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng ban tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, Hội Luật gia Việt Nam, cùng các đại biểu là đại diện Hội Luật gia, Trung tâm tư vấn pháp luật, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước các tỉnh, thành phố Hà Nội, Hưng Yên, Ninh Bình, Yên Bái, đại diện các Ban Nghiên cứu, xây dựng pháp luật, Ban Tổ chức - Hành chính, Ban Truyền thông thuộc Chi hội Luật gia Bộ Tư pháp và đại diện một số đơn vị liên quan thuộc Bộ Tư pháp.
Chủ trì Tọa đàm, ông Cù Thu Anh, Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý, Chi hội trưởng Chi hội Luật gia Bộ Tư pháp phát biểu khai mạc Tọa đàm đã điểm lại một số kết quả đạt được trong thời gian qua của các Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia các cấp trong việc tham gia trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý và các văn bản hướng dẫn thi hành, đồng thời nêu lên những khó khăn, tồn tại cần phải khắc phục và mong muốn các đại biểu tham dự đề xuất những sáng kiến, ý tưởng giúp Chi hội Luật gia Bộ Tư pháp và Cục Trợ giúp pháp lý tham khảo để huy động nhiều hơn nữa sự tham gia của các Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia các cấp đối với hoạt động trợ giúp pháp lý.
Tại buổi Tọa đàm các đại biểu được nghe 04 bài tham luận của Cục Trợ giúp pháp lý và Chi hội Luật gia Bộ Tư pháp, Hội Luật gia thành phố Hà Nội, Hội Luật gia tỉnh Yên Bái và Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia tỉnh Ninh Bình và các ý kiến tham gia đóng góp. Các tham luận cho thấy, hiện nay các Trung tâm tư vấn pháp luật của Hội Luật gia các cấp đã có đóng góp tích cực cho việc tư vấn pháp luật, cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho thành viên, hội viên cũng như cho người dân. Một số Trung tâm tư vấn pháp luật đã tham gia vào hoạt động trợ giúp pháp lý.
Theo thống kê, hiện nay, toàn Hội có 128 Trung tâm tư vấn pháp luật, trong đó Trung ương Hội có 10 Trung tâm, 118 Trung tâm, chi nhánh của Trung tâm trực thuộc Hội Luật gia các tỉnh, thành phố, quận, huyện. Các Trung tâm tư vấn pháp luật cơ bản đã đổi mới phương thức hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hướng về cơ sở, đặc biệt chú ý đến các đối tượng chính sách, những người nghèo và nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người, vùng kinh tế đặc biệt khó khăn.
Tuy nhiên, hoạt động tham gia trợ giúp pháp lý theo Luật Trợ giúp pháp lý của các Trung tâm tư vấn pháp luật hiện chưa tương xứng với nguồn lực hiện có của các tổ chức này. Số Trung tâm tư vấn pháp luật tham gia trợ giúp pháp lý vẫn còn hạn chế so với tổng số Trung tâm trong toàn quốc (44/128 Trung tâm). Các Trung tâm chủ yếu thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí nên rất khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất, phương tiện làm việc và kinh phí hoạt động; còn lúng túng về phương thức hoạt động; việc phối hợp lồng ghép hoạt động của Trung tâm tư vấn pháp luật với các tổ chức, cơ quan đơn vị trong hoạt động trợ giúp pháp lý còn mức độ. Các tư vấn viên pháp luật đôi khi chưa phát huy hết khả năng, nhiệt huyết vào hoạt động trợ giúp pháp lý nên chất lượng, hiệu quả hoạt động chưa cao. Số lượng tư vấn viên pháp luật của các Trung tâm có thể nói còn khiêm tốn phần nào ảnh hưởng đến quá trình triển khai hoạt động TGPL ở tầm vĩ mô.
Các tham luận đã đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tham gia trợ giúp pháp lý và đặc biệt là khả năng tham gia thực hiện trợ giúp pháp lý của các trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia các cấp.
Chi Hội Luật gia Bộ Tư pháp và Cục Trợ giúp pháp lý đề xuất giải pháp Bộ Tư pháp tăng cường phối hợp với cơ quan trung ương của các tổ chức xã hội Trung ương Hội Luật gia Việt Nam hướng dẫn, quán triệt về mục đích, ý nghĩa của hoạt động trợ giúp pháp lý, định hướng hội viên của Hội luật gia ở cơ sở trong việc giới thiệu người được trợ giúp pháp lý đến Trung tâm tư vấn pháp luật tham gia trợ giúp pháp lý, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước và Chi nhánh của Trung tâm.
Hội Luật gia các tỉnh, thành phố đề xuất mở rộng đối tượng được trợ giúp pháp lý (Ninh Bình); tăng cường sự phối hợp giữa Trung tâm tư vấn pháp luật nhà nước tỉnh với các cơ quan có liên quan để phát hiện và trợ giúp pháp lý kịp thời cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý; chủ động tiếp cận, xử lý các thông tin liên quan đến người thuộc diện được trợ giúp pháp lý (Hà Nội); chú trọng bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu các kỹ năng tham gia tố tụng; kỹ năng năng tư vấn pháp luật (Yên Bái).
Ông Dương Đình Khuyến, Phó Tổng thư ký Hội Luật gia Việt Nam đề xuất giải pháp đề nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị Định 77/2008/NĐ-CP, trong đó quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của các Trung tâm tư vấn pháp luật, điều chỉnh các điều kiện, tiêu chuẩn của Tư vấn viên pháp luật cho phù hợp với thực tế nhằm thu hút đội ngũ này tham gia vào các Trung tâm tư vấn pháp luật; tham mưu để Hội Luật gia Việt Nam có định hướng khuyến khích các Trung tâm tư vấn pháp luật đăng ký tham gia trợ giúp pháp lý.
Phát biểu bế mạc Tọa đàm, ông Cù Thu Anh cảm ơn và ghi nhận những ý kiến thiết thực của các đại biểu, đề xuất trong thời gian tới Bộ Tư pháp phối hợp với Trung ương Hội Luật gia Việt Nam nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong việc tổ chức hoạt động trợ giúp pháp lý và thực hiện trợ giúp pháp lý của các tổ chức xã hội; phối hợp hỗ trợ tập huấn, nâng cao năng lực thực hiện trợ giúp pháp lý cho các thành viên, hội viên của Hội Luật gia Việt Nam; thống nhất định hướng các Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia các cấp đủ điều kiện đăng ký tham gia trợ giúp pháp lý; chuẩn hóa công tác, thống kê, báo cáo trong hoạt động trợ giúp pháp lý của các Trung tâm tư vấn pháp luật.
Tuyết Minh - Phòng Chính sách và Quản lý nghiệp vụ, Cục Trợ giúp pháp lý