Ngày 16/6/2025, Bộ Tư pháp tổ chức cuộc họp Hội đồng thẩm định Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng trên cơ sở Quyết định số 1681/QĐ-BTP ngày 10/6/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về việc thành lập Hội đồng thẩm định dự thảo Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. Cuộc họp do ông Bạch Quốc An, Vụ trưởng Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp chủ trì.
Tại cuộc họp Hội đồng thẩm định, ông Nguyễn Hữu Phú, Phó Vụ trưởng Vụ Luật pháp và điều ước quốc tế, Bộ Ngoại giao đại diện Cơ quan chủ trì đàm phán Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng đã trình bày tóm tắt những nội dung cơ bản của Công ước và sự cần thiết ký kết Công ước. Trong đó, đại diện Bộ Ngoại giao nhấn mạnh về ý nghĩa, giá trị cũng như tầm quan trọng của Công ước trong bối cảnh chung. Đó là sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông đã đem lại những lợi ích to lớn, nhưng các hoạt động gây ảnh hưởng tới an ninh mạng và tội phạm mạng cũng gia tăng một cách đáng kể.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc chống tội phạm mạng trên phạm vi toàn cầu, sau hơn 5 năm đàm phán, ngày 24/12/2024, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua dự thảo Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng - Công ước đầu tiên của Liên hợp quốc và cũng là khuôn khổ pháp lý chung đầu tiên quy định về các nước hợp tác trên các lĩnh vực chia sẻ thông tin, phối hợp điều tra, thu thập chứng cứ... liên quan đến tội phạm mạng.
Ông Nguyễn Hữu Phú, Phó Vụ trưởng Vụ Luật pháp và điều ước quốc tế, Bộ Ngoại giao - đại diện Cơ quan chủ trì đề xuất ký Công ước - báo cáo tại cuộc họp.
Điều đáng chú ý là Hà Nội, Việt Nam đã được lựa chọn làm địa điểm Lễ mở ký Công ước (khoản 1 Điều 64 Công ước quy định “Công ước này được mở cho tất cả các Quốc gia ký tại Hà Nội năm 2025 và sau đó tại Trụ sở Liên hợp quốc ở New York cho đến 31 tháng 12 năm 2026”). Đây thực sự là dấu ấn quan trọng trong đối ngoại đa phương và 47 năm quan hệ Việt Nam - Liên hợp quốc. Công ước này là Công ước đầu tiên của Liên hợp quốc về tội phạm mạng và là lần đầu tiên một văn kiện quốc tế đa phương của Liên hợp quốc được mở ký tại Việt Nam, ghi nhận Thủ đô Hà Nội trong lời văn và tên Công ước, phản ánh sự ghi nhận cao của cộng đồng quốc tế đối với những nỗ lực và cam kết của ta trong thúc đẩy hợp tác đa phương.
Do vậy, việc Việt Nam sớm chuẩn bị các điều kiện để ký và tiến tới phê chuẩn Công ước sẽ mang ý nghĩa chính trị to lớn, tiếp tục thể hiện nỗ lực và cam kết của ta trong thúc đẩy hợp tác đa phương, đề cao vai trò và giá trị của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, tích cực đóng góp vào công việc chung của Liên hợp quốc, tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu, trong đó có tội phạm mạng.
Đại diện Tòa án nhân dân tối cao cho ý kiến đối với dự thảo Công ước.
Liên quan đến nội dung Công ước, tại cuộc họp Hội đồng thẩm định, hầu hết các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan tham dự cuộc họp đều cho rằng Công ước không có nội dung nào trái với Hiến pháp và các văn bản quy phạm pháp luật quy định có liên quan. Tuy nhiên, đại diện của Bộ Quốc phòng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông, một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp có ý kiến rằng một số quy định của Công ước cần được tiếp tục rà soát, đánh giá về mức độ phù hợp của Công ước với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để đảm bảo việc thực hiện Công ước được phù hợp, hiệu quả.
Nêu ý kiến tại cuộc họp Hội đồng thẩm định, đại diện Bộ Công an và Bộ Ngoại giao đều cho rằng các quy định của Công ước có nhiều điểm tương đồng với các Công ước khác của Liên hợp quốc mà Việt Nam là thành viên như Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng (Công ước UNCAC), Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia (Công ước UNTOC). Pháp luật Việt Nam về cơ bản đã đáp ứng được các yêu cầu của Công ước và việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật trong nước để thực hiện Công ước (nếu có) có thể được tiến hành theo lộ trình, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, tương tự như các Công ước khác của Liên hợp quốc như Công ước UNCAC, Công ước UNTOC...
Kết luận cuộc họp Hội đồng thẩm định, ông Bạch Quốc An, Vụ trưởng Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp đã đề nghị Cơ quan chủ trì đề xuất ký Công ước cần phải nghiên cứu tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến của thành viên Hội đồng thẩm định, đồng thời nhấn mạnh việc cần rà soát kỹ lưỡng mức độ phù hợp của Công ước với các quy định của pháp luật Việt Nam, từ đó làm rõ yêu cầu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để thực hiện Công ước, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định./.