Trợ giúp pháp lý là chính sách có ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong các chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Luật Trợ giúp pháp lý, đã xác định “Trợ giúp pháp lý là trách nhiệm của Nhà nước”. Đặc biệt, tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo “Phát huy vai trò trợ giúp pháp lý trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội” (theo Thông báo số 108-TB/TPTW ngày 18/11/2024 của Văn phòng Trung ương Đảng).
Tại tỉnh Lạng Sơn, hiện nay có trên 33.000 người có công với cách mạng, trong đó: thân nhân của 5.644 liệt sĩ; 2.633 thương binh, bệnh binh; 207 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng được Nhà nước phong tặng và truy tặng; 363 cán bộ lão thành cách mạng; 425 cán bộ tiền khởi nghĩa; 07 anh hùng lực lượng vũ trang; 151 người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày; trên 23 nghìn người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế; 126 người có công giúp đỡ cách mạng; 876 người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị nhiễm chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Bên cạnh đó còn có trên 23.500 hộ nghèo; trên 22.200 hộ cận nghèo; trên 88.000 người cao tuổi và Nhân dân là người dân tộc thiểu số cư trú trên đại bàn 72 xã và 608 thôn đặc biệt khó khăn. Đây là những đối tượng thuộc diện được thụ hưởng chính sách trợ giúp pháp lý, được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí khi có nhu cầu bằng các hình thức: Tham gia tố tụng; Tư vấn pháp luật; Đại diện ngoài tố tụng.
Tại Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Lạng Sơn, hiện có 28 người thực hiện trợ giúp pháp lý, trong đó gồm: 09 trợ giúp viên pháp lý và 19 luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý theo hợp đồng với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước. Theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý, các đối tượng, khi có nhu cầu được trợ giúp pháp lý chỉ cần xuất trình giấy tờ chứng minh thuộc diện đối tượng và có đơn yêu cầu, sẽ được cung cấp dịch vụ pháp lý hoàn toàn miễn phí mà không phải chi trả bất cứ khoản thù lao nào cho người thực hiện trợ giúp lý. Với chính sách cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí của Nhà nước cho công dân thuộc đối tượng yếu thế, đã góp phần tạo sự công bằng xã hội trong tiếp cận chính sách pháp luật của người dân, giảm bớt khó khăn về tài chính trong việc tiếp cận dịch vụ pháp luật hiện nay, đang là một loại dịch vụ có thu phí khá cao, mà các đối tượng yếu thế, nhất là người nghèo, người dân tộc thiểu số cư trú tại địa bàn khó khăn ít có điều kiện tiếp cận, để được trợ giúp bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của mình khi bị xâm phạm.
Thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, trong giai đoạn 2019 - 2024 Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức được 120 cuộc truyền thông về Trợ giúp pháp lý tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn với tổng số người tham dự đạt: 4.393 người; Tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của 410 lượt xã; Niêm yết 389 Bảng thông tin, 750 tờ Thông tin về trợ giúp pháp lý tại địa điểm công cộng; cấp phát 193.000 tờ gấp pháp luật về Trợ giúp pháp lý cho Nhân dân; công khai số điện thoại đường dây nóng về trợ giúp pháp lý: (0205) 3757 555, để mọi người dân có thể liên hệ. Công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý được triển khai đồng bộ với tinh thần hướng mạnh về cơ sở, gắn với thực hiện thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, từ năm 2022-2024, thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã tổ chức và thực hiện được 116 Hội nghị tập huấn, truyền thông, thông tin về TGPL; Xây dựng 07 phóng sự về hướng dẫn tiếp cận TGPL; Biên soạn, in, cấp phát 157.000 Tờ gấp pháp luật về TGPL, 47.000 cuốn sổ tay, sách hỏi đáp pháp luật về TGPL đến Cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, cấp huyện, UBND các huyện, UBND các xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh.
Kết quả trong giai đoạn 2019 - 2024, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện 3.326 vụ việc, trợ giúp pháp lý cho 3.300 người, thuộc diện đối tượng là người thuộc hộ nghèo, người dân tộc thiểu số cư trú tại địa bàn đặc biệt khó khăn, trẻ em….trong đó: Tư vấn pháp luật 151 vụ việc; tham gia tố tụng 3.170 vụ việc; đại diện ngoài tố tụng 05 vụ việc. Được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí, có chất lượng cao do đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư thực hiện, người dân được tiếp cận và thụ hưởng dịch vụ miễn phí, tin tưởng sự đúng đắn và nghiêm minh của pháp luật. Nhiều vụ, việc trợ giúp pháp lý có kết quả tích cực, đạt chất lượng; quan điểm bào chữa, bảo vệ của người thực hiện trợ giúp pháp lý được cơ quan tiến hành tố tụng chấp nhận, được Tòa án tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh, thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với đề nghị của Viện kiểm sát hoặc trong các vụ án dân sự, người thực hiện trợ giúp pháp lý bảo vệ được quyền và lợi ích hợp cho đối tượng sau một thời gian mâu thuẫn, tranh chấp kéo dài, đã góp phần đưa pháp luật vào đời sống, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân.
Với những kết quả đã đạt được của tỉnh Lạng Sơn nói riêng và của cả nước nói chung, TRỢ GIÚP PHÁP LÝ đã thể hiện rõ nét chức năng xã hội của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật; góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Vì vậy, một lần nữa khẳng định TRỢ GIÚP PHÁP LÝ là chính sách đậm tính nhân văn sâu sắc./.
Dương Công Luyện
Nguồn: Cổng Thông tin điện tử tỉnh Lạng Sơn