I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Dân trí có bài Hà Nội: Sở GTVT nói "cấm", UBND TP bảo "chưa". Bài báo phản ánh: Ông Nguyễn Văn Thịnh, Phó Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội cho biết, hiện nay Thành phố chưa có văn bản quy định việc dừng, cấm xe tải hoạt động trong nội đô trong thời gian từ 30/12/2010 đến hết Tết nguyên đán.
Ngày 27/12/2010, Sở GTVT Hà Nội ban hành văn bản số 2509/QĐ-GTVT quy định “Đối với các loại xe ô tô tải có trọng lượng toàn bộ (cả xe và hàng) từ 01 tấn trở lên: Cấm hoạt động và dừng đỗ xe từ 6 giờ đến 21 giờ hàng ngày trên các tuyến phố từ vành đai II trở vào trung tâm thành phố...” và cấm xe gần 60 tuyến phố chính khác trong Thành phố Hà Nội.
Như vậy, theo Quyết định này, gần như 100% các tuyến phố trong nội thành của Thành phố Hà Nội sẽ cấm hoạt động và dừng đỗ các loại xe ô tô tải có trọng lượng toàn bộ (cả xe và hàng) từ 01 tấn trở lên, thực tế có nghĩa là cấm toàn bộ 100% các loại xe tải từ ngày 5/1/2011 đến sau Tết Nguyên đán (vì gần như không có loại xe tải nào có trọng lượng toàn bộ (cả xe và hàng) dưới 01 tấn).
Trả lời kiến nghị của các doanh nghiệp vận tải trên, UBND TP Hà Nội đã ban hành công văn số 6471 ngày 31/12/2010 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Văn Khôi khẳng định: “Hiện nay, Thành phố chưa có văn bản quy định việc dừng, cấm xe tải hoạt động trong nội đô trong thời gian từ 30/12/2010 đến hết Tết nguyên đán.
Để đảm bảo an toàn giao thông, giảm ùn tắc trong nội đô dịp Tết nguyên đán 2011, yêu cầu Sở Giao thông Vận tải phối hợp với Công an Thành phố tổ chức phân làn, phân luồng giao thông theo quy định”.
Chiều ngày 4/1/2011, hàng chục doanh nghiệp vận tải đã có mặt tại Sở GTVT để gửi đơn kiến nghị đến cơ quan này về "lệnh" cấm đường hết sức bất cập trên. Các doanh nghiệp vận tải này kiến nghị UBND Thành phố Hà Nội, Sở GTVT xem xét điều chỉnh thu nhỏ diện xe tải bị cấm (thay vì cấm các loại xe ô tô tải có trọng lượng toàn bộ (cả xe và hàng) từ 01 tấn trở lên thì nay điều chỉnh là cấm các loại xe có trọng tải chở hàng từ 01 tấn trở lên), để có thể cho phép một lượng xe tải loại nhỏ nhất (trọng tải 550 kg - 750 kg), được phép tham gia lưu thông từ nay đến Tết nguyên đán và xem xét mở rộng thêm một số tuyến phố xe tải loại nhỏ nhất có thể được phép lưu thông bình thường.
Cũng trong chiều ngày 4/1/2011, trao đổi với PV Dân trí về sự việc trên, ông Nguyễn Xuân Tân, Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội cho biết: "Việc kiến nghị của các doanh nghiệp vận tải sẽ được Sở GTVT giải quyết theo trình tự. Nếu có bất cập, Sở sẽ xem xét lại văn bản trên".
Báo cũng đưa các tin:
* UBND TP vừa trình HĐND TP khung các loại đất trên địa bàn năm 2011 trong kỳ họp 22 lần này (diễn ra từ ngày 6 - 10/11). Theo đó, các quận nội thành, TP có kế hoạch điều chỉnh giá đất tại các trục đường chính hướng tâm theo phương án giảm dần từ trung tâm Hà Nội trở ra.
Dự kiến chỉ một số tuyến đường phố sẽ cao hơn năm 2010, một số tuyến đường khác sẽ giữ nguyên, không điều chỉnh. Khung giá tối thiểu là hơn 2,3 triệu đồng/m2 (đường 72 qua phường Dương Nội, quận Hà Đông); tối đa vẫn là 81 triệu đồng/m2 (phố Hàng Ngang, Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm). Năm 2011, giá đất nông nghiệp vẫn được giữ nguyên theo giá ban hành năm 2010
* Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn TƯ cho biết, ngày 5/1 nền nhiệt toàn vùng vẫn ở ngưỡng rất thấp. Khu vực Hà Nội nhiều mây, có mưa nhỏ vài nơi, trời vẫn rét đậm, rét hại. Nhiệt độ thấp nhất 9- 12 độ; cao nhất 14- 17 độ.
2. Báo Nhân dân đưa tin: Sáng 4-1, tại Hà Nội, Bộ Công an khai mạc Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 66, đánh giá tình hình an ninh trật tự, kết quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và xây dựng lực lượng Công an nhân dân (CAND) năm 2010.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dự và phát biểu ý kiến tại hội nghị. Dự hội nghị có các đồng chí: Ðại tướng Lê Hồng Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an; Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên T.Ư Ðảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; đại diện các bộ, ban, ngành ở T.Ư; lãnh đạo các tổng cục, vụ, cục và Công an 63 tỉnh, thành phố.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bị tòa kê biên lố, kiện sao? Bài báo phản ánh: Có văn bản kết luận thẩm phán làm trái pháp luật, có thiệt hại xảy ra rồi nhưng không phải trường hợp nào đương sự cũng được khiếu nại, khởi kiện để đòi bồi thường.
Từ khi Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước có hiệu lực (1-1-2010), đã xuất hiện một số vụ người dân khởi kiện tòa án đòi bồi thường vì cho rằng thẩm phán làm sai trong tố tụng dân sự, gây thiệt hại nhưng đều bị từ chối giải quyết hoặc bác đơn.
Có chuyện này cũng bởi pháp luật quy định về phạm vi, điều kiện, trình tự yêu cầu bồi thường rất chặt mà không phải ai cũng biết…
Trong một vụ tranh chấp dân sự tại TAND TP Đ. (tỉnh Q.), bà H., nguyên đơn đã yêu cầu tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là phong tỏa nhà đất của bà Y.- bị đơn, do nghi ngờ bà Y. tẩu tán tài sản.
Tòa tìm hiểu và được Phòng Tài nguyên và Môi trường TP thông báo nhà đất nói trên đang được bà Y. chuyển nhượng cho người khác. Thẩm phán của TAND TP Đ. bèn ra quyết định kê biên phong tỏa nhà đất của bà Y. và yêu cầu các cơ quan liên quan dừng việc chuyển nhượng.
Bà Y. khiếu nại rằng giá trị nhà đất bị phong tỏa của bà cao hơn giá trị nghĩa vụ mà bà có trách nhiệm thi hành đối với bà H. Khiếu nại này được chánh án TAND TP Đ. chấp nhận và quyết định phong tỏa tài sản của thẩm phán đã được gỡ bỏ. Sau đó, bà Y. khởi kiện hai đồng bị đơn là TAND TP Đ. và bà H. ra TAND tỉnh Q. đòi bồi thường.
Xử sơ thẩm, TAND tỉnh Q. đã không chấp thuận yêu cầu đòi bồi thường của bà Y. đối với TAND TP Đ. vì cho rằng không phù hợp với pháp luật. Với đồng bị đơn còn lại, tòa tuyên bà H. phải bồi thường cho bà Y. vì đã yêu cầu tòa ra quyết định khẩn cấp sai. Mới đây, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã y án sơ thẩm cũng với nhận định tương tự.
Vụ kiện đặt ra nhiều điểm đáng chú ý về pháp lý: Trong tố tụng dân sự, trường hợp nào đương sự được nhà nước bồi thường vì thẩm phán làm sai? Đương sự phải đáp ứng được các điều kiện gì? Trình tự, thủ tục khiếu nại, khởi kiện ra sao?
Báo cũng có bài Lâm Đồng: Án hôn nhân có yếu tố nước ngoài tăng. Bài báo phản ánh: Theo TAND tỉnh Lâm Đồng, năm 2010 ngành đã thụ lý 1.922 vụ án hôn nhân và gia đình, tăng 109 vụ so với năm trước. Trong đó, án có yếu tố nước ngoài tăng nhiều.
Nhiều vụ thẩm phán đã kiên trì hòa giải, hàn gắn những sứt mẻ, rạn nứt trong đời sống hôn nhân nên số việc công nhận sự thỏa thuận đoàn tụ đạt tỉ lệ cao. Tuy nhiên, một số phụ nữ Việt Nam kết hôn với công dân các nước, vùng lãnh thổ mà Việt Nam chưa ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp nên việc xác minh, thu thập chứng cứ để giải quyết ly hôn gặp khó khăn. Tòa án chỉ có thể thụ lý, giải quyết với những trường hợp đã có ý kiến của bên nước ngoài thuận tình ly hôn. Có phụ nữ lấy chồng nước ngoài đã trở về nước do hôn nhân đổ vỡ nhưng vẫn khó khăn để hoàn tất thủ tục pháp lý để xin ly hôn.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Nhiều trẻ Gia Lai quá hạn chưa đăng ký khai sinh. Bài báo đưa tin: Theo thống kê, năm 2010 Gia Lai đăng ký khai sinh cho 34.948 trường hợp, trong đó, chỉ có 17.282 trường hợp được đăng ký đúng hạn, còn lại gần 15.000 trường hợp quá hạn, chiếm 42,9%.
Dẫu sao, theo đánh giá của ông Trần Xuân Hiệp, Giám đốc Sở Tư pháp Gia Lai, công tác hộ tịch năm qua đã có bước chuyển biến đáng ghi nhận, số lượng trẻ em sinh ra không đăng ký khai sinh, người chết không đăng ký khai tử và kết hôn không đăng ký đã giảm đáng kể so với giai đoạn 2001-2006.
Cũng theo ông Hiệp, công tác hộ tịch ở cơ sở đã từng bước được hoàn thiện, các vướng mắc tồn tại đã kịp thời được giải quyết, bước đầu góp phần nâng cao chất lượng công tác hộ tịch; trang bị cơ sở vật chất chủ động ứng dụng công nghệ thông tin vào đăng ký quản lý hộ tịch, quản lý dữ liệu bằng điện tử.
Tuy nhiên, công tác hộ tịch nói chung, đăng ký khai sinh nói riêng trên địa bàn, theo giám đốc Trần Xuân Hiệp còn nhiều hạn chế. Đó là công tác thống kê hộ tịch tại cơ sở chưa phản ánh sát thực tế tình hình biến động hộ tịch của địa phương, số liệu hộ tịch không tương ứng với dân số, tỷ lệ sinh cơ học.
Ông Hiệp cũng thừa nhận việc đăng ký hộ tịch ở cơ sở còn nhiều sai sót, cấp bản sao giấy tờ hộ tịch còn tùy tiện. Một số trường hợp không đảm bảo đúng thời gian, trình tự, thủ tục luật định. Số lượng trẻ sinh ra những không được đăng ký khai sinh hoặc khai sinh quá hạn còn cao (42,9%); tình trạng tảo hôn, không đăng ký kết hôn ở những vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người vẫn còn, công tác quản lý hộ tịch nhiều nơi còn thủ công, chưa ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực này. Công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên, vì thế cấp huyện, xã làm sai nhưng chưa được xử lý, uốn nắn kịp thời.
Nguyên nhân được chỉ ra là do tư pháp cơ sở hiện chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, số lượng ít, chưa ổn định, phần lớn mới chỉ bố trí được 1 cán bộ tư pháp hộ tịch nên đa số phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực chuyên môn khác; trình độ chuyên môn nghiệp vụ còn hạn chế, trong khi các lĩnh vực của ngành ngày càng được mở rộng, khó khăn và phức tạp hơn.
Thêm vào đó, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác chưa được quan tâm đầu tư, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa vì thế việc áp dụng công nghệ thông tin trong hộ tịch còn nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, Gia Lai hiện có 22 xã, phường, thị trấn, các xã phân bố không đều, nằm cách xa nhau, đặc biệt nhiều xã chưa phát triển đường giao thông liên xã, nhận thức của một bộ phận đồng bào còn hạn chế, nên chưa có ý thức tuân thủ pháp luật, họ chưa hiểu hết tầm quan trọng của đăng ký hộ tịch, khi có nhu cầu mới tiến hành đăng ký, trẻ em đến tuổi đi học mới đăng ký khai sinh và đó là nguyên nhân vì sao tỷ lệ trẻ không đăng ký và đăng ký quá hạn ở Gia Lai còn cao.
3. Báo Khoa học Đời sống có bài Về làng không có tuổi… Bài báo phản ánh: Không giấy khai sinh, không đăng ký kết hôn, đó là tình trạng chung của gần 1.000 nhân khẩu đang sinh sống tại khu dân cư số 1 và 2 của xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức tỉnh Đắk Nông…
Ông Nguyễn Văn Sáu – cán bộ Tư pháp xã Đắk Ngo cho biết: “Tại hai cụm dân cư số 1 và 2 có khoảng 400 hộ với khoảng 1.000 nhân khẩu thì trong đó hơn một nửa người lớn và gần như 100% trẻ em đều không có đăng ký giấy khai sinh và thất học”.
Ông Ngô Quang Minh – Chủ tịch UBND xã Đắk Ngo cho biết, mỗi năm trên địa bàn xã “đón” nhận gần 100 hộ dân với hơn 500 nhân khẩu nhảy “dù” di cư tự do từ các tỉnh phía bắc vào và hầu hết những hộ dân này đến đều tự ý khai phá, xâm canh lấn chiếm diện tích đất rừng ở những nơi hẻo lánh để ở, nhiều hộ sống hoàn toàn biệt lập với thế giới bên ngoài nên rất khó kiểm soát về vấn đề nhân khẩu.
Theo thống kê thì từ năm 2007 đến nay, trên địa bàn xã mới chỉ có khoảng 1.000 trường hợp đến UBND xã để làm giấy khai sinh và đăng ký kết hôn, trong đó có đến 90% là đăng ký muộn và chỉ khi nào cần thiết như làm hộ khẩu, vay vốn ngân hàng thì người dân mới chịu đi làm. Nhiều trường hợp sau khi được cấp giấy khai sinh cũng không thèm đến nhận, cán bộ phải cất vào tủ và khi nào cần họ mới đến xã để “đòi” về.
Anh Sáu than thở: “Là cán bộ trực tiếp quản lý công tác hộ tịch, hộ khẩu nhưng bản thân tôi hiện cũng không thể xác định được toàn xã còn bao nhiêu trẻ em chưa được đăng ký khai sinh. Đó là chưa kể đến tình trạng phần đông đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn khi cưới hỏi cũng không đăng ký kết hôn, có người chết cũng không báo tử”...
Để ổn định tình hình dân di cư tự do trên địa bàn xã, tháng 6/2008, UBND tỉnh Đắk Nông đã đồng ý giao cho UBND huyện Tuy Đức phối hợp với các đơn vị liên quan lập dự án “ổn định dân di cư tự do” trên địa bàn xã Đắk Ngo, địa điểm để thực hiện dự án tại Tiểu khu 1541 do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Tín quản lý. Theo đó, mỗi hộ dân sau khi chuyển về sẽ được nhận 400m2 đất ở, 8 triệu đồng tiền làm nhà và 1ha đất sản xuất, dự án sẽ đón nhận khoảng 500 hộ với 2.128 nhân khẩu. Ngoài ra, chủ đầu tư sẽ xây dựng các hạng mục thiết yếu như điện, đường, trường, trạm… để người dân khi chuyển đến đảm bảo an sinh và sản xuất.
Tuy nhiên, đến nay sau gần 3 năm thực hiện dự án bà con ở đây vẫn chưa có điện thắp sáng, chưa có nước sạch để dùng, chưa được cấp đất sản xuất; hệ thống trường học và trạm xá cũng chưa có. Do vậy, một số hộ dân đã chuyển về nơi ở cũ để sinh sống sản xuất, một số bộ hộ khác lại tiếp tục vào rừng phá rừng để lấy đất canh tác.
Ông Nguyễn Ngọc Quyền – Trưởng Phòng NN và PTNT huyện Tuy Đức cho biết: Theo kế hoạch, vào giữa tháng 8/2010, huyện sẽ tiến hành cấp đất sản xuất cho bà con, tuy nhiên do đất của dự án đang bị một số hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ và người di cư tự do ở nơi khác đến xâm canh nên chưa thể thu hồi.
Ngoài ra, số diện tích này người dân chủ yếu là trồng sắn và bắp, sau mỗi lần thu hoạch thì họ lại trồng tiếp gây khó khăn cho việc thu hồi… dẫn đến công tác dồn dân quản lý lại càng gặp nhiều khó khăn, để tránh tình trạng thả nổi việc đăng ký hộ khẩu, hộ tịch cho người dân trên địa bàn hơn bao giờ hết rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành của địa phương.