Trong buổi sáng ngày 28/10/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với bà Trương Thị Bích Thu (47 tuổi), cán bộ Phòng Tài vụ, thuộc Văn phòng VKSND tối cao.
Bà Thu bị khởi tố, bắt tạm giam để phục vụ công tác điều tra về hành vi tham ô tài sản. Theo thông tin ban đầu, hành vi của bà Thu bị cơ quan chức năng phát hiện qua việc quỹ bị thâm hụt hơn 1,2 tỷ đồng khi kiểm kê quỹ tiền mặt tại Phòng Tài vụ, VKSND tối cao. Qua kiểm tra, bà Thu - người được giao nhiệm vụ quản lý quỹ tiền mặt thừa nhận đã rút số tiền này để sử dụng vào mục đích cá nhân. Hiện vụ án đang được cơ quan công an tiếp tục điều tra, làm rõ.
Báo cũng phản ánh: Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy (PCCC) TP.HCM vừa cho biết diễn biến thông tin mới nhất về vụ cháy sáng 27-10 tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất. Theo đó, vụ cháy hoàn toàn không có thiệt hại về người. Thời điểm cháy hoàn toàn không có khách nội địa tại nhà ga đến trong nước của sân bay Tân Sơn Nhất. Trong lúc cứu chữa chỉ có vài cảnh sát PCCC bị xây xát nhẹ, không đáng kể.
Vụ cháy phát ra từ lầu 1 thuộc nhà ga trong nước khu vực đến. Tổng diện tích cháy rụi tại khu vực nhà ga trong nước khoảng 200 m2, gồm một phần diện tích khu vực phòng chờ, lan qua một số trần nhà và nơi bán hàng lưu niệm cho khách nội địa (chứa các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, quần áo, bánh kẹo, bàn ghế); hiện vẫn chưa ước tính thiệt hại thành tiền.
Hiện, Sở Cảnh sát PCCC thành phố cũng đang phối hợp Bộ Công an, Công an TP Hồ Chí Minh, Cụm cảng hàng không miền Nam điều tra làm rõ nguyên nhân và thiệt hại của vụ cháy này, đồng thời sớm khắc phục hậu quả.
2. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Ngay khi nhận được tin Hong Kong phát hiện trứng gà Trung Quốc nhiễm melamine lên đến 4,7 ppm, Bộ Y tế và Bộ Nông Nghiệp quyết định họp khẩn vào sáng 28/10. Một số mẫu trứng gà tại cửa khẩu Lạng Sơn sẽ được gửi đi xét nghiệm.
Ông Khẩn khẳng định, Bộ Y tế và các bộ liên quan sẽ siết chặt việc kiểm tra các thực phẩm nhập từ Trung Quốc, trong đó có trứng gà. Tuy nhiên, đa số nguồn trứng gà Trung Quốc vào Việt Nam qua kênh tiểu ngạch và nhập lậu nên sẽ khó kiểm soát. Hiện, Bộ chưa lấy mẫu trứng gà để tìm melamine trong sản phẩm này. Theo ông Khẩn, ngoài trứng gà, melamine còn có thể tồn tại trong các sản phẩm có thể tăng độ đạm như thịt. Tuy nhiên, người tiêu dùng không nên quá lo ngại, cần rút kinh nghiệm từ tin đồn lòng đỏ trứng chứa chất Sudan gây ung thư, nhưng thực tế lại không phải.
Chi cục trưởng Thú y Lạng Sơn Đỗ Văn Được cho rằng, nếu trứng Trung Quốc vượt qua biên giới, lọt vào chợ nội địa thì người tiêu dùng không thể phân biệt. Bởi trứng gà công nghiệp của Trung Quốc và Việt Nam hoàn toàn giống nhau. "Người tiêu dùng chỉ có thể phân biệt được trứng gà ta nuôi thả vườn của Việt Nam với trứng gà nuôi công nghiệp Trung Quốc. Trứng ta quả nhỏ, vỏ mịn hơn trứng gà công nghiệp, khi luộc thì lòng đỏ sậm màu hơn", ông Được nói. Hiện, dù chưa có chỉ đạo của Cục Thú y, nhưng ông Được cho biết tuần này, Chi cục sẽ chủ động phối hợp với cơ quan y tế lấy mẫu trứng gà ở chợ vùng biên và gửi về Trung tâm kiểm nghiệm vệ sinh thú y (Cục Thú y) và Bộ Y tế để xét nghiệm, xem có melamine hay không.
3. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Phiên họp vòng 30 giai đoạn II cấp Chủ tịch Ủy ban liên hợp phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, diễn ra từ ngày 13 đến 27/10, tại Bắc Kinh.
Tại phiên họp, các Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ đàm phán về biên giới, lãnh thổ hai nước đã tổ chức hội đàm, trực tiếp chỉ đạo công tác của Ủy ban liên hợp. Hai bên đã giải quyết được đại đa số các khu tồn đọng trong phân giới cắm mốc và thống nhất một số biện pháp, kế hoạch triển khai công tác trên thực địa trong hai tháng cuối năm nay; đảm bảo hoàn thành công tác phân giới cắm mốc theo đúng thỏa thuận của Lãnh đạo cấp cao hai nước.
Hai bên thỏa thuận phiên họp vòng 31 cấp Chủ tịch Ủy ban liên hợp sẽ tổ chức tại Việt Nam trong tháng 12 tới.
4. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngày 27/10, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã yêu cầu Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Phí Thái Bình khẩn trương kiểm tra, xem xét nội dung phản ánh của một số nhà báo về tình hình liên quan đến việc triển khai Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh tổ hợp khách sạn - thương mại - văn phòng - căn hộ - công viên của Tập đoàn Keangnam Entreprise, LTD (Hàn Quốc) tại Khu đô thị mới Quận Cầu Giấy, Hà Nội; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả.
Trước đó, các nhà báo Phạm Quang Đẩu, Đỗ Quảng, Nguyễn Thanh Kim và Bùi Việt Mỹ đã có thư gửi Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng phản ánh tình hình liên quan đến việc triển khai Dự án trên.
Theo phản ánh của các nhà báo, Dự án này bao gồm 1 tòa nhà 70 tầng và 2 tòa nhà 48 tầng với các căn hộ cao cấp đạt tiêu chuẩn khách sạn 5 sao, văn phòng cùng nhiều dịch vụ giải trí, y tế thuận tiện, hiện đại, là công trình kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội; đến nay chưa thấy bóng dáng của tòa nhà khách sạn thương mại nhưng chủ đầu tư đã bán khoảng 40% số căn hộ của 2 tòa nhà 48 tầng.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Người lao động phản ánh: Chiều 27-10, đại diện Bộ Y tế, Bộ GTVT đã có cuộc họp nhằm xem xét lại các quy định về tiêu chuẩn sức khỏe của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, tiêu chuẩn sức khỏe của người khuyết tật điều khiển mô tô, xe máy ba bánh dành cho người khuyết tật do Bộ Y tế vừa ban hành.
Sau cuộc họp, ông Trần Quý Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết đây là bất cập thuộc về lỗi kỹ thuật trong việc xây dựng và ban hành văn bản của Bộ Y tế. Sau khi xem xét lại các tiêu chuẩn về sức khỏe của người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, Bộ Y tế và các cơ quan chức năng thống nhất sẽ có hướng dẫn thực hiện các quy định trên theo hướng thông thoáng, tránh phiền hà cho người dân. Ông Tường cho biết Bộ Y tế đã giao cho Viện Giám định y khoa rà soát lại các tiêu chuẩn về mặt sức khỏe, có thể sẽ rút xuống còn khoảng 40 chỉ số, chứ không phải 83 chỉ số như hiện nay. Dự kiến, cuối tuần này, Bộ Y tế sẽ ban hành hướng dẫn thực hiện.
Đại diện Cục Quản lý khám, chữa bệnh cũng khẳng định, Bộ Y tế ban hành bảng tiêu chuẩn sức khỏe trên là đúng quy trình. Bởi từ năm 1962, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có văn bản số 70/QĐ-TTg ban hành tiêu chuẩn sức khỏe đối với người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. Trong đó có một số quy định về chỉ số rất đáng chú ý như: Đối với người lái xe cơ giới từ 1-3 tấn phải có chiều cao đủ từ 1,5 m và vòng ngực từ 80 cm, hay lái xe từ 3-5 tấn, phải có chiều cao trên 1,55 m. Theo ông Tường, để ban hành được quy định về tiêu chuẩn sức khỏe mới, Bộ Y tế đã qua 11 lần dự thảo và có sự góp ý của rất nhiều đơn vị gồm: Bộ GTVT, Bộ Công an, Bộ LĐ-TB-XH với ý kiến chung là cơ bản đồng ý với bố cục nội dung của bảng tiêu chuẩn sức khỏe do Bộ Y tế soạn thảo.
Ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản (Bộ Tư pháp) khẳng định, việc đặt ra tới 83 tiêu chuẩn là không bảo đảm yêu cầu về CCHC, từ đó có thể gây phiền hà cho người dân cũng như dễ dẫn đến tiêu cực trong việc khám, chứng nhận sức khoẻ để cấp bằng lái xe.
Ngày 24/10, Cục Kiểm tra văn bản đã có văn bản gửi Bộ Y tế đề nghị đình chỉ ngay việc thi hành, tạm ngưng thời hiệu áp dụng đối với hai Quyết định 33 về tiêu chuẩn sức khoẻ của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và Quyết định 34 về tiêu chuẩn sức khoẻ người tàn tật điều khiển xe mô tô, xe ba bánh dành cho người khuyết tật. "Việc đặt ra tới 83 tiêu chuẩn là không bảo đảm yêu cầu về cải cách hành chính, từ đó có thể gây phiền hà cho người dân cũng như dễ dẫn đến tiêu cực trong việc khám, chứng nhận sức khoẻ để cấp bằng lái xe".
Theo Cục này, việc đưa ra quá nhiều tiêu chuẩn, đặc biệt có những tiêu chuẩn cụ thể về chiều cao, cân nặng, số đo vòng ngực và một số tiêu chuẩn khác không phù hợp đã hạn chế quyền hiến định của công dân trong việc sử dụng tài sản, ở đây là phương tiện giao thông; tạo sự phân biệt đối xử không cần thiết đối với một số công dân có hạn chế về các tiêu chuẩn nêu trên. Mặt khác, một loạt các tiêu chuẩn về sức khoẻ chưa bảo đảm về tính hợp lý, không thực sự cần thiết, không gắn với yêu cầu đặc định đối với việc điều khiển các phương tiện giao thông khác nhau. Có ý kiến nhận định một số tiêu chuẩn chưa bảo đảm cơ sở khoa học cũng như thông lệ quốc tế.
Ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản khẳng định, việc đặt ra tới 83 tiêu chuẩn là không bảo đảm yêu cầu về cải cách hành chính, từ đó có thể gây phiền hà cho người dân cũng như dễ dẫn đến tiêu cực trong việc khám, chứng nhận sức khoẻ để cấp bằng lái xe. Theo Điều 55 Luật Giao thông đường bộ, “Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải thống nhất với Bộ trưởng Bộ Y tế quy định cụ thể về tiêu chuẩn sức khoẻ của người lái xe và quy định việc khám sức khoẻ định kỳ đối với người lái xe ô tô”.
Công văn số 1992 ngày 21/12/2007 của Thủ tướng giao “Bộ Y tế chủ trì phối hợp với Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, Bộ Giao thông vận tải quy định về điều kiện sức khoẻ, mức độ bị hạn chế về vận động của người tàn tật được phép sử dụng xe cơ giới dùng cho người tàn tật”. Ông Sơn chốt lại: "Như vậy, hai quyết định nói trên của Bộ Y tế là trái thẩm quyền. Vấn đề này phải do liên bộ ban hành Thông tư liên lịch”.
2. Trang web VTC.vn có bài "Chưa khắc phục được tình trạng án tuyên làm khó cơ quan THA". Bài báo phản ánh: Bà Lê Thị Thu Ba, Chủ nhiệm Uỷ ban tư pháp Quốc hội đã khẳng định với báo chí như vậy xung quanh giải pháp nâng cao chất lượng THA dân sự, giảm lượng án tồn đọng.
Theo bà Thu Ba, qua phát hiện đã xử lý 40 trường hợp chấp hành viên (CHV) có hành vi nhũng nhiễu, ăn tiền đương sự. So với số tổng số CHV thì không lớn nhưng vì đây là cán bộ ngành tư pháp nên gây ra sự thiếu tin tưởng cho nhân dân, làm giảm uy tín của cơ quan bảo vệ pháp luật. Nếu không có trường hợp nào thì không thực tế nhưng dù ít cũng cần có biện pháp hạn chế.
-Thưa bà, trong khi đó, tình trạng nhiều địa phương thiếu trưởng, phó cơ quan THA dân sự, và tình trạng CHV bỏ việc được giải quyết thế nào?
Thiếu người thì không thế nói chất lượng tốt được, đây là tình trạng đáng báo động. Thực tế người học luật xong muốn ở các cơ quan tư pháp trung ương hay tỉnh, thành phố chứ không chấp nhận về một huyện nào đó là thực tế. Chúng tôi khắc phục tình trạng này bằng cách điều động cán bộ đi làm nghĩa vụ thời hạn 1 năm hoặc 6 tháng bao giờ đủ thì rút quân về. Tôi biết không chỉ riêng cơ quan THA mà các cơ quan tư pháp hiện nay cũng thiếu các chức danh lãnh đạo nhất là ở cấp huyện. Quốc hội đã giao cho Chính Phủ có giải pháp không để kéo dài tình trạng này nhưng từ đó đến nay còn tồn tại. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và trách nhiêm của công dân. Vì chẳng may vì thiếu cán bộ tại địa phương mà người dân mất đi quyền lợi.
- Bức tranh CHV vừa thiếu vừa yếu lại được giao rất nhiều quyền, liệu có xảy ra tình trạng lạm quyền?
Các cuộc cưỡng chế THA phải được đảm bảo quy định chặt chẽ, thận trọng, chỉ áp dụng biện pháp cưỡng chế khi cần thiết và phải tuân theo quy định pháp luật chứ CHV không được thực hiện quyền cưỡng chế nào khác. Mặt khác, phải kiểm tra, kiểm sát gắt gao để phát hiện trường hợp nào tư lợi, trường hợp nào do yếu tố khách quan. Báo cáo thẩm tra đã nêu cụ thể, các ngành đều phải vào cuộc kiểm sát hoạt động THA, trường hợp nào có yếu tố vi phạm pháp luật phải xử lý hoặc kiến nghị xử lý.
- Theo bà, nếu tăng quyền cho CHV như dự thảo Luật THA thì có giải quyết được tình trạng án tồn đọng quá lớn như hiện nay?
Phải phân biệt án có điều kiện thi hành và án không có điều kiện thi hành. Trường hợp án có điều kiện thi hành mà do CHV chưa thi hành được, để tồn đọng thì lỗi thuộc về CHV. Phải có nhiều biện pháp nhằm tránh để xảy ra tình trạng này, quan trọng là người có trách nhiệm thi hành xem thời điểm nào thì có điều kiện thi hành. Còn án không có điều kiện thi hành thì không có giải pháp nào khắc phục triệt để được. Thực tế có nhiều bản án tuyên không chính xác ảnh hưởng đến việc THA và tình trạng này vẫn chưa có chuyển biến.
3. Báo Sài Gòn giải phóng có bài "Trẻ em nghèo nhập cư và giấc mơ tìm chữ". Bài báo phản ánh: Trong khi học sinh, sinh viên trên cả nước đã bắt đầu năm học mới từ lâu thì nhiều trẻ nghèo ở một số quận, huyện ngoại thành TPHCM “ôm” giấc mơ tới lớp. Đây là con em các gia đình nhập cư, không có giấy khai sinh, chứng minh nhân dân, hộ khẩu…
Anh Đặng Thanh Hòa (ấp Thiên Phước, phường Long Bình, quận 9) có ba người con thì cả ba đều chưa một lần được cắp sách đến trường. Khi lấy nhau, cả hai vợ chồng anh Hòa chỉ biết đi mò cua, bắt ốc kiếm sống. Rồi những đứa con lần lượt ra đời, chuyện cơm áo càng thêm trĩu nặng. Anh Hòa tâm sự: “Vợ chồng tôi đầu tắt mặt tối mà vẫn không đủ ăn, đâu dám nghĩ đến chuyện học hành cho đám nhỏ. Cũng chẳng có việc gì cần đến giấy tờ, nên tôi… quên luôn cả việc khai sinh cho các cháu”. Mới rồi, đứa con gái lớn 15 tuổi của anh Hòa muốn đi làm công nhân nhưng gửi hồ sơ đến một xí nghiệp may thì bị từ chối vì thiếu cả giấy khai sinh và chứng minh nhân dân. Lúc này anh mới té ngửa rằng mười mấy năm trôi qua, con mình lớn lên mà không một mảnh giấy tùy thân!
80% trẻ em ở các tổ 115, 116, 117, 118 phường 4, quận 8 đều phải nghỉ học nửa chừng, phần vì nghèo, phần vì “vướng” giấy tờ, hộ khẩu. Gần 200 hộ dân ở đây đều là “nhà không số” vì nằm trong quy hoạch “treo” - dự án Trường Mầm non phường 4, quận 8. Thử làm một phép tính đơn giản: Giả sử mỗi hộ có từ 2-3 trẻ em, thì số học sinh không được đi học ở đây đã lên tới hàng trăm. Xem ra, mơ ước học hành đến nơi đến chốn của trẻ nhập cư nghèo vẫn còn trắc trở quá.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 28/10/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.