Trong buổi sáng ngày 24/10/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Sau các cuộc giám sát, Quốc hội cần ra nghị quyết để tăng cường tính hiệu lực.Sáng qua (23-10), thảo luận tại tổ về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và chương trình giám sát của Quốc hội năm 2009, không ít đại biểu Quốc hội đã đặt nghi vấn về việc Chính phủ xin rút dự án Luật Đất đai (sửa đổi) ra khỏi chương trình năm 2008 trong khi đây là vấn đề cấp bách.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Phạm Khôi Nguyên cho biết: Từ năm 1987 đến nay, Luật Đất đai đã qua năm lần sửa đổi nhưng tại sao không ổn? Một trong những vấn đề bức xúc nhất hiện nay là tình trạng luật chồng lên luật, một mảnh đất có ba luật, bốn, năm nghị định điều chỉnh gây rắc rối cho quản lý và phiền hà cho dân. Mục tiêu 2010 cơ bản cấp xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khó thành hiện thực vì vẫn tồn tại hai loại “giấy đỏ”, “giấy hồng” mà chưa có cách làm thống nhất.
Theo Bộ trưởng Nguyên, vấn đề là làm sao sửa Luật Đất đai phải giải quyết được quan điểm lớn, chẳng hạn như đất nông nghiệp trước đây giao 20 năm thì giờ giao bao nhiêu năm, theo đó là chính sách thuế, thu hồi thế nào cần phải rõ ràng. “Nước ngoài người ta vẫn đánh thuế đất nông nghiệp, còn hỗ trợ cho nông dân là chuyện khác. Còn ta thì miễn thuế nông nghiệp nên người dân sẵn sàng bỏ hoang ruộng đất, chờ giải tỏa để được đền bù. Vì vậy, ta phải thay đổi cách quản lý trước khi sửa luật, tính toán làm sao cho ổn định chứ cứ sửa xong rồi lại sửa thì không ổn” - ông Nguyên nói.
Về việc lựa chọn các nội dung giám sát của Quốc hội năm 2009, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra ba nội dung (để đại biểu chọn hai): chương trình giáo dục phổ thông và việc biên soạn, xuất bản sách giáo khoa; việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước; việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý chất lượng vệ sinh, an toàn thực phẩm. Phần lớn các ý kiến đều cho rằng các nội dung đó là những vấn đề lớn, bức xúc lâu năm trong nhân dân cần được mổ xẻ, xem xét để có những giải pháp thích hợp. Đa số đại biểu đề nghị sau các cuộc giám sát, Quốc hội phải ra nghị quyết để các kết quả giám sát mang tính pháp lý cao.
2. Báo Nhân dân phản ánh: Ngày 23-10, tại TP Hồ Chí Minh, Giáo hội Tin lành Cơ đốc Phục lâm Việt Nam tổ chức Ðại hội đồng lần thứ nhất.
Ðến dự có hơn 130 đại biểu chính thức là các mục sư, mục sư nhiệm chức, trưởng điểm nhóm, người hướng dẫn việc đạo của Giáo hội; tiến sĩ Nguyễn Thanh Xuân, Phó trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ; lãnh đạo Ban Tôn giáo - Dân tộc, MTTQ thành phố Hồ Chí Minh; đại diện Lãnh sự quán Hoa Kỳ; Tổng Hội thánh Tin lành Cơ đốc Phục lâm khu vực Nam Á - Thái Bình Dương; các tôn giáo bạn cùng hơn 200 tín hữu, vợ các mục sư, truyền đạo... của Hội thánh.
Hệ phái Tin lành Cơ đốc Phục lâm du nhập vào nước ta từ năm 1929. Năm 1954, Giáo hội Cơ đốc Phục lâm Việt Nam chính thức thành lập. Ðến nay Giáo hội có hơn 13.000 tín hữu, sinh hoạt tôn giáo tại sáu Hội thánh, 121 điểm nhóm tại 25 tỉnh, thành phố trong cả nước.
Báo cũng cho biết: Theo Bộ Ngoại giao, từ ngày 21 đến 22-10, tại Hà Nội đã diễn ra vòng hai cuộc đàm phán về Hiệp định khung Ðối tác và Hợp tác toàn diện (PCA) giữa Việt Nam với Cộng đồng châu Âu và các nước thành viên Liên hiệp châu Âu (EU).
Hai bên đã trao đổi ý kiến về các vấn đề tính chất, phạm vi của Hiệp định PCA, hợp tác hai bên trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại - đầu tư, khoa học công nghệ, tài nguyên môi trường, y tế. Việt Nam nhấn mạnh chính sách nhất quán của Việt Nam xây dựng quan hệ đối tác lâu dài, hợp tác toàn diện với EU trong thập kỷ tới, với ưu tiên tiếp tục thúc đẩy trao đổi kinh tế, thương mại ngày càng tăng giữa hai bên.
Hai bên nhất trí PCA sẽ là một hiệp định toàn diện, có tầm nhìn và hướng về tương lai. Hiệp định này xuất phát từ lợi ích của cả Việt Nam và EU, đáp ứng mong muốn của cả hai bên về việc thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và EU. Hiệp định sẽ là khuôn khổ thuận lợi cho phát triển năng động của cả Việt Nam và EU trong thời kỳ toàn cầu hóa, hội nhập khu vực và quốc tế.
Vòng hai cuộc đàm phán PCA đã diễn ra trên tinh thần thẳng thắn và hiểu biết lẫn nhau. Hai bên nhất trí sẽ tiến hành vòng ba tại Brussells (Bỉ) vào quý I năm 2009.
3. Báo Thanh niên phản ánh: Ngày 23.10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự Diễn đàn doanh nghiệp (DN) VN - Trung Quốc và Diễn đàn DN Á - Âu 11 (AEBF 11).
Ngay sau diễn đàn, Thủ tướng đã chứng kiến lễ ký kết một số thỏa thuận hợp tác kinh tế giữa hai nước, gồm Thỏa thuận khung hợp tác giữa Tập đoàn Chiêu Thương (Trung Quốc) và Tập đoàn Dầu khí VN; Thỏa thuận ghi nhớ về thăm dò than ở khu vực đồng bằng sông Hồng giữa Tập đoàn công nghiệp Than và Khoáng sản VN, Tập đoàn Than quốc gia (CNACG) và Công ty liên doanh Bantry Bay Asia LLC; Thỏa thuận hợp tác toàn diện giữa Tổng công ty Hàng hải VN (Vinaline) với Tập đoàn Chiêu Thương và Thỏa thuận nguyên tắc liên doanh xây dựng nhà máy sản xuất nguyên liệu sạch tại Nghi Sơn (Thanh Hóa) giữa Tập đoàn Dầu khí VN với Tập đoàn Xinao...
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Theo dự báo của Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), tháng 10, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) sẽ chỉ tăng tối đa khoảng 0,2% so với tháng 9. Như vậy, CPI 10 tháng đầu năm tăng khoảng 22,1%.
Sở dĩ CPI biến động nhẹ là do giá cả thị trường trong nước tháng qua như: thóc, gạo, thực phẩm ít biến động và có xu hướng giảm nhẹ; đặc biệt CPI tháng 10 của TPHCM giảm 0,24% và Hà Nội chỉ tăng 0,16% đã tác động mạnh đến chỉ số giá chung. Mặt khác, các biện pháp kiềm chế lạm phát được các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp thực hiện quyết liệt (như công tác quản lý thị trường được tăng cường; việc điều hành xuất nhập khẩu và tiền tệ được đặc biệt quan tâm, tình hình nhập siêu đã được cải thiện...).
Tháng 11, kinh tế thế giới được dự báo sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp; khủng hoảng tài chính và lạm phát mang tính toàn cầu; nhu cầu tiêu thụ nguyên nhiên vật liệu và hàng hóa tiếp tục có những biến động, giá một số loại hàng hóa (nhiên liệu, khí đốt, phôi thép...) trong xu hướng giảm nhưng cũng có nhiều loại hàng hóa giá vẫn ở mức cao sẽ tác động vào sản xuất và giá cả trong nước. Mặt khác, theo quy luật hàng năm, hai tháng cuối năm, sức mua sẽ tăng cao nên theo dự báo của Bộ Tài chính, tháng 11, CPI cũng vẫn sẽ tăng khoảng 0,2%.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Đừng để pháp luật có cũng như không". Bài báo phản ánh: Cuối năm 2007, do bị mất bằng lái xe hạng A1, chị K. (quận 10, TP.HCM) đã đến Bệnh viện quận 5 khám sức khỏe để đăng ký thi GPLX.Nếu các tiêu chuẩn sức khỏe khác đều đạt thì chị lại có vấn đề về mắt. Tuy bị cận 3,5 độ nhưng khi kiểm tra thị lực, bác sĩ lại không cho phép chị đeo kính. Vậy là chị nhận được một kết quả không vui vẻ gì: “Mắt kém, không đủ sức khỏe để điều khiển xe môtô”.
Không dễ dàng thua cuộc, chị đã tìm đến các nơi nhận hồ sơ thi GPLX. Vì ở lần thi trước, dù không tổ chức khám sức khỏe nhưng họ vẫn cấp cho chị giấy chứng nhận sức khỏe có đóng dấu của một trung tâm y tế ngoại thành (mà chị chưa từng đặt chân tới!). Cuối cùng, chị K. cũng được một cơ sở tổ chức thi GPLX “trọn gói” phát giấy chứng nhận sức khỏe và thi đậu GPLX.
Hiện dư luận đang liên tục phê phán Quyết định 33 ngày 30-9-2008 của Bộ Y tế về việc không cho phép những người “thấp bé, nhẹ cân, ngực lép…” điều khiển xe máy trên 50 cc. Thực ra, không phải đến bây giờ Bộ Y tế mới có những cấm đoán ngặt nghèo như thế mà từ năm 2001, bộ này đã ban hành Quyết định số 4132 với nhiều đòi hỏi rất khắt khe về tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe. Theo đó, người sứt môi, loét dạ dày, khản tiếng, lác, HIV... đều không được lái xe! Hạn chế này vẫn đang được tiếp tục áp dụng vì Quyết định số 33 chưa có hiệu lực. Mặt khác, Quyết định 33 chỉ quy định tiêu chuẩn điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ nên những người muốn lấy bằng lái các phương tiện giao thông trên đường sắt, đường thủy nội địa và đường biển vẫn phải thực hiện theo Quyết định 4132. Với quyết định này, có rất nhiều tiêu chuẩn, các xét nghiệm và trắc nghiệm bắt buộc khác (công thức máu; huyết sắc tố; đường, protein trong nước tiểu; X quang tim phổi; trắc nghiệm trí nhớ lực; trắc nghiệm trí nhớ hình…) mà nếu khám cho đủ, chắc phải vài ngày mới khám xong và số người “không đủ tiêu chuẩn” chắc phải lên tới con số hàng chục triệu…
Vì sao Quyết định 4132 vẫn tồn tại và “được thực hiện” suốt bảy năm qua? Ngoài việc không biết nhiều đến quy định này để có ý kiến, nhiều khả năng quy định này... có cũng như không khi phần lớn các cơ sở y tế đều không tuân thủ. Mà trường hợp của chị K. đã nêu ở trên là một dẫn chứng. Tới đây, “số phận” của Quyết định 33 sẽ như thế nào? Nếu Bộ Y tế không xem xét lại và cũng chẳng bị sự tác động cần thiết nào khác, rất có thể nó sẽ tồn tại song hành và cùng số phận với “người anh” 4132 của mình. Tức có cũng như không hoặc nếu được thực thi nghiêm túc thì nó sẽ gây ra nhiều thiệt thòi cho những người “không đủ tiêu chuẩn” mà lâu nay chưa có bằng chứng nào cho thấy họ đã gây ra nhiều tai nạn giao thông.
2. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Sáng 23-10-2008, Quốc hội (QH) tới phiên thảo luận tổ về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, Chương trình hoạt động giám sát của QH năm 2009.
Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2008 do QH khóa XII đề ra gồm 54 dự án luật, pháp lệnh, trong đó có 44 dự án thuộc chương trình chính thức và 10 dự án thuộc chương trình chuẩn bị. Đến nay, theo đánh giá của Chủ nhiệm UB Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận, năm dự án luật xây dựng mới “chưa tới”, chưa xem xét một cách toàn diện về nội dung, phạm vi điều chỉnh, chưa tính kỹ khả năng, điều kiện thực tế và những đặc thù của lĩnh vực cần xây dựng dự án, nên cần có thêm thời gian chuẩn bị, năm dự án luật mang tính sửa đổi cũng đã được QH quyết định rút khỏi chương trình năm 2008 do Chính phủ và các cơ quan trình đề nghị, vì chuẩn bị không kịp, chất lượng chưa cao, còn nhiều ý kiến khác nhau nên phải thẩm tra tiếp. Như vậy, việc lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh chưa sát thực tế, sự phối hợp giữa cơ quan chủ trì soạn thảo với các cơ quan, tổ chức hữu quan còn thiếu chặt chẽ và mang tính hình thức.
Nghiêm túc rút kinh nghiệm những hạn chế trên, công tác xây dựng luật, pháp lệnh được QH đề ra mục tiêu nhiệm vụ: bảo đảm tiến độ, nâng cao chất lượng chuẩn bị; chú trọng xây dựng và ban hành các đạo luật nhằm bảo đảm tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, hoàn thiện tổ chức bộ máy nhà nước, bảo vệ các quyền tự do dân chủ của nhân dân; ưu tiên ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung các luật, pháp lệnh phục vụ yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN hoặc các luật liên quan đến vấn đề bức thiết của xã hội và đã có thuyết minh rõ; tránh dồn quá nhiều dự án vào một cơ quan để bảo đảm tính khả thi.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thi hành án, Bộ trưởng Bộ Tư pháp-Hà Hùng Cường đề nghị Quốc hội chấp thuận việc thí điểm xã hội hóa công tác thi hành án dân sự; miễn thi hành đối với các khoản thu cho ngân sách không quá 500.000 đồng. Quốc hội chỉ đạo xây dựng, ban hành Luật Thi hành án dân sự và Luật Thi hành án hình sự đúng tiến độ; sửa đổi Bộ Luật hình sự theo hướng điều chỉnh chính sách hình sự: giảm hình phạt tử hình, giảm hình phạt tù và mức hình phạt tù đối với một số loại phạm tội, tăng việc áp dụng các hình phạt cải tạo không giam giữ, phạt tiền… Quan tâm đầu tư ngân sách, tập trung xây dựng trụ sở, kho vật chứng và ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng, cải tạo các trại giam, tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở dạy nghề trong trại giam, góp phần giải quyết những khó khăn về cơ sở giam giữ và dạy nghề cho phạm nhân.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 24/10/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.