Trong buổi sáng ngày 22/5/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Thời báo kinh tế Việt Nam phản ánh: Sau khi giảm tốc trong hai tháng Ba và Tư, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Năm của Tp.HCM và Hà Nội lại tăng cấp. Nếu so với tháng trước, CPI tháng Năm của Tp.HCM tăng “vọt lên” 4,24%, trong khi tháng Tư ở mức 1,82% và tháng Ba là 1,92%. Cũng với phép so sánh tương tự, con số tương ứng của Hà Nội tháng này là 2,84%, tháng Tư là 1,49% và tháng Ba là 1,90%. So với tháng Năm năm ngoái, CPI tháng này của Tp.HCM đã tăng 24,23%, trong khi Hà Nội tăng ít hơn nhưng cũng đạt mức tăng 21,84%.
Một trong những nguyên nhân được nhiều chuyên gia đưa ra là lượng tiền trong lưu thông vẫn tăng. Với mức trần lãi suất huy động vốn do Ngân hàng Nhà nước quy định trong những tháng qua (đã được gỡ bỏ mới đây), “luồng” tiền không “thấm” được vào các ngân hàng mà chạy qua lưu thông, góp phần khiến lạm phát tăng cao.
“Tên lửa đẩy” kéo chỉ số CPI của tháng này chính là lương thực, thuộc nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống. Với mức tăng 36,03% so với tháng trước (Tp.HCM) và tương tự là 20,19% (Hà Nội), giá lương thực “thổi” tốc độ tăng giá của nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống lên 8,37% (Tp.HCM) và 5,3% (Hà Nội). Ngoài mức tăng đột biến của giá lương thực, giá một số mặt hàng cũng có chiều hướng tăng cao, đặc biệt tại Tp.HCM, như đồ uống, hàng may mặc, thiết bị và đồ dùng gia đình... Nhưng đáng chú ý là giá của nhóm giao thông, bưu chính viễn thông tháng này lại giảm, đạt mức tăng trưởng âm 0,02%. Phía đầu kia của chữ “S”, Thủ đô Hà Nội, không có nhóm hàng nào giảm giá. Ngoại trừ nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng khá mạnh, các nhóm hàng còn lại đều có tốc độ tăng giá ở mức thấp.
Không nằm trong nhóm hàng cấu thành nên giá CPI, nhưng tỷ giá Đô la Mỹ được xem là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá cả hàng nhập khẩu và tiêu dùng nội địa. So với tháng tư, chỉ số giá Đô la Mỹ tháng Năm tại thị trường Tp.HCM và Hà Nội đều tăng 1,21%. Theo thông lệ, CPI cả nước sẽ được công bố vào ngày 22 hàng tháng.
2. Báo Vnexpress phản ánh: Dùng tiền ăn của trẻ mua thịt cho chủ cơ sở, thức ăn không đảm bảo vệ sinh, có dấu hiệu bớt xén... là thực trạng tại một số cơ sở mầm non ngoài công lập được ngành giáo dục TP HCM phát hiện trong đợt kiểm tra đột xuất vừa qua.
Theo phản ánh của bà Lê Thị Tại, Trưởng Phòng giáo dục quận Gò Vấp, trên 70% cơ sở mầm non được quản lý tại địa bàn không thực hiện đúng các quy định về chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ. Một số cơ sở thu tiền ăn thấp, không tách riêng tiền các bữa ăn, mua thực phẩm trôi nổi, không hóa đơn chứng từ.
Phòng giáo dục quận 9 cũng cho biết vừa qua phải đề nghị ngưng hoạt động 8 nhóm trẻ trên địa bàn vì không đáp ứng được các điều kiến tối thiểu trong đó có các sai phạm như lượng thức ăn quá ít so với số cháu, chưa lưu nghiệm thức ăn, chế độ dinh dưỡng không đạt yêu cầu...
Thực trạng nhiều cơ sở mầm non ngoài công lập chưa chi hết tiền ăn của trẻ, không công khai tiền ăn, chưa mua thực phẩm an toàn, dẫn đến nguy cơ xảy ngộ độc thực phẩm còn tiềm ẩn, được trưởng Phòng giáo dục mầm non thành phố Nguyễn Thị Kim Thanh thẳng thắn thừa nhận tại Hội thảo về thực trạng và các giải pháp xã hội hóa giáo dục mầm non, sáng qua. Theo bà Thanh, do khu công nghiệp, khu chế xuất, nhà máy tại TP HCM phát triển mạnh, hình thành các khu dân cư, khiến số trẻ em phát triển nhanh, kéo theo việc bùng bổ các nhóm trẻ gia đình. "Với mức lương thấp, nhiều gia đình nghèo chỉ có thể gửi con ở chỗ giữ trẻ có mức học phí rẻ, nên xuất hiện nhóm trẻ gia đình chất lượng chỉ ở mức trung bình kém, một số cơ sở có mặt bằng chật hẹp, thiếu sân chơi và ánh sáng, bữa ăn không đảm bảo", bà Thanh nhận định.
Ngành giáo dục mầm non cho biết sẽ kiến nghị UBND TP HCM hỗ trợ cho học sinh, và giáo viên mầm non ngoài công lập được hưởng một phần định mức kinh phí từ ngân sách như các trường công lập, với mức 500.000 đồng một trẻ mỗi năm.
3. Báo VnMedia phản ánh: Chiều 21/5, ông Đinh Thế Phôi, Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Hà Tây cho biết, Hà Tây hiện đã phát hiện hai trường hợp ở thành phố Hà Đông mắc bệnh chân tay miệng và hai trường hợp này đang được điều trị tại Viện y học lâm sàng và các bệnh nhiệt đới. Đây là hai trường hợp mắc bệnh chân tay miệng đầu tiên của tỉnh từ đầu năm đến nay.
4. Báo Sài Gòn giải phóngphản ánh: Theo công văn số 3237 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về tiếp tục thực hiện các biện pháp thúc đẩy đầu tư nước ngoài, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ KH-ĐT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện xu hướng chuyển dịch của dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc sang các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam, phân tích sâu về mối quan hệ tương quan và năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư của Việt Nam với các nước trong khu vực, để từ đó thấy rõ những cơ hội và thách thức đang đặt ra với Việt Nam trong việc tiếp tục thu hút dòng vốn FDI, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong quý 4-2008.
Đồng thời triển khai đề án thúc đẩy giải ngân vốn FDI; tiếp tục đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư để tạo sự đột phá trong việc thu hút các nguồn vốn FDI lớn, chất lượng cao từ các khu vực kinh tế trọng điểm.
Báo cũng phản ánh: Đến thời điểm này, đa số ngân hàng đã áp dụng lãi suất cho vay kịch trần được phép là 18%/năm. Mức lãi suất này đã khiến cho nhiều doanh nghiệp e ngại khi vay vốn, nhưng dù muốn vay thì cũng không dễ dàng. Với mức lãi suất cơ bản 12%/năm, mức trần lãi suất cho vay VND của các tổ chức tín dụng là 18%/năm. Trong bối cảnh lãi suất huy động tăng, nhưng lãi suất cho vay bị khống chế ở mức tương đối thấp, nhiều ngân hàng đã thu thêm phí dịch vụ tín dụng đối với khách hàng để bù đắp chi phí.
Hôm qua (21-5) trao đổi với PV Báo SGGP, một quan chức của Ngân hàng Nhà nước cho biết cơ quan này đang tìm hiểu vấn đề thu thêm phí của các ngân hàng. Trong vài ngày tới, Ngân hàng Nhà nước có thể ra văn bản hướng dẫn cụ thể. “Nguyên tắc của cơ chế lãi suất mới là điều hành lãi suất cơ bản theo Luật Ngân hàng Nhà nước và Bộ luật Dân sự để các tổ chức tín dụng ấn định lãi suất thương mại. Lãi suất này tách bạch với các khoản phí. Nếu các ngân hàng thương mại thu phí, thì phải thực hiện theo Pháp lệnh Phí và lệ phí. Ngân hàng Nhà nước sẽ tìm hiểu kỹ từng loại phí, nếu loại phí nào bất hợp lý thì sẽ yêu cầu bãi bỏ” - vị quan chức này nói.
Báo phản ánh: Đã hàng tháng trôi qua kể từ ngày Chính phủ cho phép điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên, nhiên liệu và vật liệu xây dựng. Thế nhưng cho đến nay, trên địa bàn TPHCM vẫn chưa có nhà thầu nào được điều chỉnh.Cách nay 2 ngày, qua điện thoại, ông Nguyễn Văn Chiến, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xây dựng số 1 thuộc Bộ Xây dựng - nhà thầu của nhiều công trình xây dựng trọng điểm của thành phố như cầu Thủ Thiêm, cầu Văn Thánh, đường nối cầu Thủ Thiêm với Đại lộ Đông-Tây và hai gói thầu 12b1, 11b2 của dự án Cải thiện môi trường lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè, ấm ức cho biết, cho đến nay, đơn vị của ông vẫn chưa nhận được tiền theo điều chỉnh giá mới...
... Thông tư 09/2008/TT-BXD về điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên, nhiên liệu và vật liệu xây dựng được Bộ Xây dựng ban hành ngày 17-4-2008. Tuy nhiên, ngay sau khi thông tư được ban hành thì Sở Giao thông Công chính đã có ngay văn bản gửi UBND TPHCM đề nghị UBND TPHCM “hỏi” các bộ Kế hoạch - Đầu tư, Tài chính, Xây dựng về một số khái niệm trong thông tư.
Theo sở, khái niệm “chứng từ, hóa đơn hợp lệ phù hợp với mặt bằng giá thị trường” cần được làm rõ thêm vì trên thực tế đã có nhiều nhà thầu trong cùng một công trình mua cùng một loại vật liệu xây dựng trong cùng một ngày (với các chủ hàng khác nhau) và đưa về hóa đơn có mức giá rất khác nhau.
Chủ đầu tư với tư cách là người chịu trách nhiệm về phần chi phí tăng thêm ấy sẽ phải “chọn” mức giá nào? Chọn mức giá cao thì sau này rất có khả năng bị “thanh tra hỏi thăm”, còn chọn thấp thì thiệt cho nhà thầu. Như vậy, lo sợ cho bản thân mình cũng có nhưng chủ yếu là do thông tư chưa rõ ràng nên các chủ đầu tư chẳng dám quyết điều chỉnh cho nhà thầu.
Chưa hết, hiện nay việc công bố giá vật liệu xây dựng hàng tháng còn chưa có thì các chủ đầu tư lấy căn cứ đâu để đối chiếu khi điều chỉnh giá? Rồi hàng loạt các thủ tục khác như cơ chế thanh toán khi việc điều chỉnh làm vượt tổng mức đầu tư… cũng rất cần được làm rõ.
Quy định tại điều 3 khoản 3 cũng làm các chủ đầu tư rối: dự toán chi phí xây dựng trượt giá được tính một lần trên cơ sở những khối lượng đã thực hiện từ năm 2007. Làm sao bao quát được hết sự biến động của thị trường? Từ 2007 đến nay, giá cả tăng lên hầu như mỗi tháng. Nếu chỉ tính trượt giá chung trong một lần, e nhà thầu bị thiệt v.v… Văn bản của UBND TPHCM đã được gửi đi nhưng bao giờ các bộ có công văn trả lời thì chưa biết.
5. Báo Thanh niên phản ánh: Hôm 21.5, Bộ trưởng Nội vụ Trần Văn Tuấn đã thay mặt Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Luật Cán bộ, công chức - một dự luật mà theo đánh giá của Ủy ban Pháp luật là rất quan trọng vì nó tác động trực tiếp đến đội ngũ cán bộ, công chức và ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận trình bày trong báo cáo thẩm tra đã phân tích một quan điểm khác cho rằng: "Không thể lý giải nổi, cùng hoạt động trong một đơn vị nhưng lại chỉ những người làm công tác lãnh đạo, quản lý là công chức ?". Ủy ban Pháp luật cũng lo lắng, việc này sẽ tạo nên sự bất bình đẳng về thu nhập giữa đội ngũ công chức lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập và đội ngũ công chức trong cơ quan nhà nước. Thái độ phản đối rõ nét nhất của Ủy ban thẩm tra là đối với vấn đề thanh tra công vụ.
Ngày 22.5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự luật này trước khi bấm nút quyết định việc mở rộng Hà Nội và cho người nước ngoài mua và sở hữu nhà có thời hạn tại Việt Nam vào cuối buổi chiều.
6. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngày 21/5, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã đồng ý cho các Bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục thực hiện chính sách bán nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước cho người đang thuê theo Nghị định số 61/CP đến hết năm 2010. Sau thời điểm này, Chính phủ sẽ ban hành và cho áp dụng cơ chế mới đối với nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước, chấm dứt hiệu lực của Nghị định 61/CP.
Tính đến hết ngày 31/12/2007, các địa phương đã bán được 256.000 căn, đạt 70,9% tổng số quỹ nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước, tương ứng với trên 11,6 triệu m2. Tuy nhiên, tại các địa phương còn tồn đọng nhiều trường hợp hồ sơ mua nhà đã nộp trước ngày 31/12/2007–thời điểm hết hạn bán nhà theo Nghị định 61/CP. Năm 2010 được đánh giá là thời điểm đã giải quyết cơ bản số nhà ở thuộc diện được bán còn lại hiện nay, khoảng 76.000 căn.
Báo cũng phản ánh: Thông tin về cơn sốt xi măng lại tiếp tục xảy ra tại TP. HCM trong mấy ngày gần đây đã bị Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam phản bác trong cuộc họp báo chiều 21/5. Cụ thể, vừa qua đã có một số báo đưa tin giá xi măng tại TP HCM trong 2 ngày qua đã tăng lên đến 118 nghìn-120 nghìn đồng/bao.
Tuy nhiên, theo các kênh kiểm tra của Bộ Xây dựng từ Sở Thương Mại TP HCM, báo cáo của Tổ điều hành Chính phủ cho thấy các cơ sở bán tại TP HCM đều thực hiện niêm yết giá. "Không thể có chuyện khan hiếm hàng mà ngược lại lượng xi măng đang dồi dào và giá có xu hướng giảm. Còn ai đó nói giá tăng cao như trên là tung tin gây rối loạn thị trường. Bộ Xây dựng rất muốn biết cơ sở nào, địa chỉ nào bán với giá lên trời như vậy để xử lý" - Thứ trưởng Nam bức xúc nói.
Theo ông Nam, hiện nay, các doanh nghiệp chỉ sản xuất cầm chừng vì càng làm càng lỗ, như vậy là không đúng quy luật thị trường trong khi xi măng lại không thuộc mặt hàng nhà nước quản lý giá. “Theo quan điểm của tôi nếu tăng giá từ gốc để doanh nghiệp sản xuất đảm bảo khấu hao, sản xuất ổn định, trên thị trường giá sẽ giảm, bởi khi nguồn cung đã đảm bảo, hệ thống bán lẻ sẽ không còn cơ hội để tăng giá nữa”. Mặt khác, theo tính toán, từ năm 2009, Việt Nam sẽ sản xuất xi măng đáp ứng đủ nhu cầu thị trường và từ 2010 sản xuất vượt nhu cầu thị trường, và lúc đó sẽ lại phải tính tới phương án xuất khẩu xi măng. 0
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Nông nghiệp online (cơ quan của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn) trên mục Pháp luật có bài "Chấp hành viên ăn chặn tiền đương sự". Bài báo phản ánh: Vụ việc mới nhất vừa bị vỡ lở là việc ông Hà Công Mậu, chấp hành viên, Phòng Thi hành án dân sự tỉnh Nghệ An ra quyết định cưỡng chế THA số 04/THA, ngày 25/8/2004, đối với ông Hoàng Thanh Hải, trú tại xóm 24, xã Nghi Phú, TP Vinh hiện là giáo viên Trường CĐSP Nghệ An.
Sau vụ vỡ đề, hụi vợ chồng ông Hải và bà Văn Thị Ngọc Bé đã phải chia tay. Theo bản án ly hôn thì ông Hải phải THA cho nhiều người khác, trong đó ngoài bà Lê Thị Phương Lan, 49 triệu đồng còn có bà Nguyễn Thị Phương (1,9 triệu đồng), bà Trần Thị Lâm (10 triệu đồng) và bà Nguyễn Thị Đồng (8,5 triệu đồng)… Ngày 25/8/2004, lấy lý do cưỡng chế THA cho 3 người đã có đơn đề nghị THA, ông Hà Công Mậu ra quyết định cưỡng chế thi hành án đối với ông Hoàng Thanh Hải bằng biện pháp khấu trừ lương tổng số tiền 20,4 triệu đồng, mỗi tháng 460.000 đồng. Từ tháng 5/2005 đến tháng 6/2007, Trường CĐSP Nghệ Tĩnh liên tục trừ lương của ông Hải 400.000 đồng/tháng để chi trả trực tiếp cho ông Hà Công Mậu. Ông Hoàng Thanh Hải đưa cho chúng tôi xem tập hoá đơn từ số 14 (tháng 5/2005) đến số 31 (tháng 6/2007 - xem ảnh) với tổng số tiền 8,3 triệu đồng… Thế nhưng, toàn bộ số tiền thu được, ông Mậu không hề nộp một đồng nào cho cơ quan THA tỉnh. Bản thân các đương sự được thi hành án cũng không ai nhận được một xu nào.
Ông Hà Công Mậu không chỉ biển thủ tiền THA thu về không nộp quỹ mà nguy hại hơn còn dùng hoá đơn không được phép sử dụng nữa để viết phiếu thu tiền cho các đối tượng phải THA. Loại hoá đơn mà ông Hà Công Mậu viết cho ông Hoàng Thanh Hải cả 22 tờ đều là hoá đơn cũ không có giá trị sử dụng nữa. Ông Hà Công Mậu tưởng rằng chỉ có ông ta và đương sự biết nên có lúc ông Mậu viết thẳng bút bi lên cả liên 2 giao cho người nộp.
Việc ông Hà Công Mậu thu tiền THA của đương sự rồi đem chi tiêu cá nhân xẩy ra liên tục và có hệ thống. Cùng thời điểm phát hiện ra vụ thu tiền THA của ông Hoàng Thanh Hải còn có vụ ông Mậu dùng hoá đơn thu tiền án phí do Cục Thuế Nghệ An in để thu tiền THA của ông Lưu Văn Bính, khối 7, phường Trường Thi và ông Nguyễn Khoa Triều, cũng tại phường Trường Thi…từ năm 2003 đến nay. Cách đây chưa lâu, tại THA tỉnh phát hiện ra việc ông Hà Công Mậu có hành vi biển thủ tiền của bị án Nguyễn Xuân Anh (vụ ăn chặn tiền cứu trợ bão lụt năm 2001). Sau hơn 4 năm, 4 tháng, khi gia đình ông Anh đến trình hoá đơn nộp tiền để xin cơ quan THA tỉnh xác nhận nhằm xin giảm án thì mới phát hiện ra hành vi gian lận này của ông Mậu.
Năm 2007, gia đình bị án Lương Văn Dương (Nghi Thái, Nghi Lộc), phạm tội giết người, ngoài án phạt tù bị án này phải THA khoản tiền 17 triệu đồng cho gia đình bị hại. Gia đình bị án đã nộp cho ông Hà Công Mậu 17 triệu đồng nhưng mấy tháng sau ông Mậu mới đem nộp quỹ. Cũng xin nói thêm rằng ông Hoàng Văn Tám (bố bị hại) khi biết tiền THA đã được nộp, họ đã 9 lần lên gặp ông Mậu để xin nhận tiền nhưng đều bị ông ta trì hoãn bằng lý do chưa nhận được tiền THA.