I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật và Thời đại có bài 71 tuổi ra trung ương đòi khai sinh lại họ cha. Bài báo phản ánh: Nghe đọc điếu văn trong đám tang mẹ, cụ Nguyễn Thị Điền (71 tuổi, ngụ đường Đoàn Văn Bơ, phường 14, quận 4, TPHCM) chột dạ nhận ra mình mang họ khác với các anh em. Sau đám tang mẹ, cụ Điền đã cùng các con lên UBND phường đòi làm tục khai sinh mang họ cha.
Tại phường, cụ Điền được hướng dẫn làm giấy khai sinh trễ hạn do bố mẹ chết không có giấy chứng tử. Căn cứ pháp lý cán bộ hộ tịch phường dựa vào là tờ hôn thú của cụ Điền dưới chế độ cũ. Tuy nhiên trong tờ hôn thú, cụ Điền khai họ "Nguyễn", khai tên giả của bố mẹ là Nguyễn Văn Năm và Nguyễn Thị Hai. Ông Năm từ năm 1976 đã đổi lại tên Trang Tấn Khương, bà Hai đổi lại Hà Thị Tánh.
"Từ trước đến nay tôi chưa từng làm giấy khai sinh, nếu làm khai sinh dựa theo tờ hôn thú thì tôi vẫn mang họ Nguyễn. Nội dung tờ trình lại không đúng hoàn cảnh gia đình tôi", cụ Điền nói.
Cụ bà 71 tuổi đưa ra tập đơn xác nhận có chữ ký, dấu đỏ của chính quyền xã Long Thới, huyện Nhà Bè trình bày: Trước khi làm thủ tục khai sinh, cụ đã về nơi gia đình cư ngụ trước đây xin giấy xác nhận. Chị gái, em trai của cụ Điền đã làm đơn xác nhận lời khai. Bản thân cụ Điền cam kết bằng văn bản rằng việc làm giấy tờ tùy thân đủ nhằm thỏa nguyện vọng lấy lại họ của cha, đến khi qua đời được chung họ với các chị em khác.
Cụ bà cam kết không liên quan đến tranh chấp, kiện tụng và nếu có hành vi mạo nhận ông Trang Tấn Khương và bà Hà Thị Tánh làm bố mẹ sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật. Nhưng cán bộ tư pháp phường trả lời những giấy tờ này chưa đủ cơ sở để cụ làm giấy khai sinh theo nguyện vọng.
Sau đó, cán bộ phường yêu cầu chứng minh hai người Nguyễn Văn Năm và Trang Tấn Khương là một, nhưng cụ Điền không có giấy tờ chứng minh: "Tất cả người dân ấp 2 xã Long Thới và các anh chị của bố mẹ tôi hiện còn sống có thể làm chứng. Chứ giấy tờ thất lạc, tôi không còn lưu đủ", cụ Điền trình bày. Mới đây, cụ đi làm giấy khai sinh, được UBND phường trả lời không thể giải quyết theo nguyện vọng.
Mong muốn thỏa ước nguyện cuối đời của mẹ già, con trai cụ Điền lên Sở Tư pháp xin trích lục giấy khai sinh. Cơ quan này cho biết không tìm thấy trong hồ sơ lưu trữ do từ trước đến nay cụ chưa từng đăng ký khai sinh. Gia đình cụ Điền tiếp tục gửi đơn lên UBND quận 4, đơn vị này từ chối nhận đơn. Hơn 3 tháng nay, cụ bà "đòi lại họ cha" cùng các con gõ cửa các cơ quan tư pháp từ phường lên sở nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa mãn.
"Phường hẹn trả lời bằng văn bản rồi lại không, quận từ chối nhận đơn. Người ta hướng dẫn tôi phải làm đơn gửi ra Trung ương, chờ gửi đơn tới nơi chắc gì tôi còn sống", bà Điền bức xúc.
2. Báo Đời sống và Pháp luật có bài Lấy tiền ngân sách "bịt" cho lỗi sai cá nhân sẽ không có sức răn đe!. Bài báo phản ánh: Người làm sai nhưng lại không chịu bỏ tiền túi ra bồi thường, tìm cách "núp bóng" ngân sách Nhà nước để trốn tránh nghĩa vụ là việc làm không công bằng.
- Luật gia Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội luật gia TP.HCM: Phải cá thể hoá trách nhiệm bồi thường
Theo quan điểm của tôi, cần sửa hai điểm cốt lõi là xác định trách nhiệm bồi thường và thủ tục. Nếu không sửa đổi thì thực tế trên sẽ còn diễn ra. Bồi thường thì phải có thiệt hại, xác định được cụ thể là bao nhiêu và số tiền đó là cá nhân trả hay ngân sách trả. Khi cán bộ, công chức gây ra tình trạng oan, sai, theo luật hiện hành thì sẽ lấy Ngân sách Nhà nước ra bồi thường, rồi sau đó yêu cầu cán bộ, công chức sai phạm phải bồi hoàn lại. Nhưng điều quan trọng là phải truy được trách nhiệm cá nhân phải trả, phải cá thể hoá trách nhiệm - bỏ tiền túi ra thì mới nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức và phải tổ chức thực hiện triệt để trách nhiệm bồi hoàn cho ngân sách Nhà nước của cán bộ, công chức. Lấy tiền ngân sách ra "bịt" cho lỗi sai cá nhân sẽ không có sức răn đe.
- Luật sư Nguyễn Huy An (đoàn luật sư TP. Hà Nội): Luật hiện hành vẫn còn "quên" nhiều trường hợp
Người làm sai (có thể là một cá nhân, hoặc một tập thể) nhưng lại không chịu bỏ tiền túi ra bồi thường, tìm cách "núp bóng" ngân sách Nhà nước để trốn tránh nghĩa vụ là việc làm không công bằng. Xã hội phải tuân theo nguyên tắc: Có công thì thưởng, có tội thì phải bị kỷ luật (kể cả việc bỏ tiền túi ra bồi thường). Dù đó là mấy chục tỉ cũng phải bỏ tiền túi ra mà bồi thường.
Nhiều ý kiến cho rằng, trong hình sự, có những tình huống buộc người thi hành công vụ phải xử lý ngay tức thời nên khả năng gây thiệt hại là cao, nhưng buộc họ phải làm như thế để ngăn chặn hành vi vi phạm trong hình sự. Tuy nhiên, tôi cho rằng, không thể lấy lý do nhanh chóng để bao biện cho việc làm sai.
Bên cạnh đó, trong luật hiện nay, chúng ta cũng "quên đi" rất nhiều trách nhiệm bồi thường thiệt hại do công chức gây ra. Thực tế, có những trường hợp cơ quan Nhà nước ký hợp đồng mà gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân hoặc ban hành Văn bản pháp luật sai trái gây thiệt hại, tổn thất cho dân, cho Doanh nghiệp... chưa được luật quy định rõ. Hoặc những thiệt hại tính mạng phổ biến như mưa bão làm ngập đường nhưng hố ga mở làm người đi đường bị cuốn xuống hố ga và chết đuối. Hoặc, tình trạng cây xanh trong thành phố gãy đổ trong mưa bão đè bẹp xe qua đường, làm chết người...
Nhiều người cho rằng, đó là Sự kiện bất khả kháng và không có trách nhiệm bồi thường ở đây. Tuy nhiên, tôi cho rằng, có trách nhiệm của các công ty quản lý đô thị, nơi được giao nhiệm vụ trong việc đảm bảo hoạt động, đảm bảo an toàn trong trật tự đô thị. Trách nhiệm bồi thường Nhà nước chưa được tính đến tức là trách nhiệm của người công chức làm việc cũng bị bỏ ngỏ... Những trường hợp này cũng cần đặt ra để xem xét bồi thường.
3. Báo Điện tử Chính phủ có bài Liên thông thực hiện TTHC công chứng, đăng ký QSDĐ, thuế. Bài báo phản ánh: Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Xây dựng và các cơ quan liên quan xây dựng, ban hành theo thẩm quyền cơ chế liên thông trong thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC) về công chứng, đăng ký quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và thuế.
Theo Bộ Tư pháp, việc xây dựng, ban hành cơ chế liên thông trong thực hiện các TTHC về công chứng, đăng ký quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và thuế sẽ mở rộng cơ hội lựa chọn cơ chế giải quyết TTHC, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức, hộ gia đình thực hiện TTHC thuộc các lĩnh vực công chứng, đăng ký quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và thuế, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Cơ chế liên thông này mang lại lợi ích giảm số lần cá nhân, tổ chức, hộ gia đình phải đi lại làm TTHC, giảm bớt được các hồ sơ trùng lặp, không cần thiết và giảm chi phí tuân thủ TTHC, tiết kiệm được 80% chi phí và các lợi ích khác.
4. Báo Đời sống và Pháp luật có bài Đám cưới cô dâu 14 tuổi: Tuyên truyền đôi uyên ương phải “giữ gìn”?. Bài báo phản ánh: Theo tin tức trên báo Tuổi trẻ, đám cưới được tổ chức vào sáng ngày chủ nhật 23/11, ở khu vực Tân Xuân thuộc phường Trường Lạc (Q. Ô Môn, TP Cần Thơ). Cô dâu là Đ.T.C.N., năm nay mới 14 tuổi còn chú rể tên T.V.C năm nay 21 tuổi.
Về vụ việc tảo hôn này, ông Huỳnh Văn Phú - Phó chủ tịch UBND phường Trường Lạc nói, chính quyền địa phương không hay biết gì về vụ việc vì đám cưới diễn ra vào ngày thứ 7, chủ nhật, các cơ quan đều nghỉ làm. Trước sự việc đã rồi, họ chỉ còn cách là tuyên truyền, giáo dục đôi uyên ương phải “giữ gìn” cho đến ngày cô dâu đủ tuổi.
Ông Phú cho biết: “Sau khi nắm sự việc, chính quyền đã cử các cơ quan chuyên môn xuống nhà cha mẹ cháu Lan để tìm hiểu và báo cáo sự việc lên các cơ quan chức năng của quận Ô Môn để tìm hướng xử lý. Đồng thời, cũng cử ban y tế, dân số xuống để hướng dẫn cách phòng tránh, không để ảnh hưởng tới tâm sinh lý của cháu N.
Phân trần với PV, bà Nguyễn Thi Cẩm V. - mẹ N. cho biết, việc gia đình quyết định tổ chức đám cưới khi con gái chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật là do chú rể đòi tự tử. N. cũng nằng nặc đòi cưới và dọa nếu gia đình không đồng ý sẽ tiếp tục bỏ nhà đi.
Bà Mai Thị Nguyện - Chủ tịch Hội LHPN phường Trường Lạc cho biết: “Sau khi được sự chỉ đạo của cấp trên, Hội phụ nữ đã xuống gia đình tìm hiểu và động viên gia đình. Nhất là với đôi bạn trẻ, chúng tôi đã có buổi trò chuyện cởi mở để tháo gỡ mọi vướng mắc.Trong cuộc trò chuyện, hai người hứa sẽ không làm gì để ảnh hưởng tới tương lai sau này", bà Nguyện thông tin.
Về vụ việc này,UBND phường đang chờ kết luận cuối cùng của cơ quan chức năng quận.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ có bài Thủ tướng chỉ đạo xem xét hoạt động dịch vụ taxi Uber. Bài báo đưa tin: Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với UBND TP. Hồ Chí Minh xem xét, giải quyết kiến nghị của Hiệp hội Taxi TP. Hồ Chí Minh liên quan đến việc xem xét, cân nhắc thời điểm cho phép dịch vụ vận tải hành khách ứng dụng công nghệ mạng để điều hành (Uber) hoạt động tại Việt Nam.
Thời gian qua, các phương tiện thông tin đại chúng đã phản ánh nhiều về hoạt động của dịch vụ vận tải hành khách ứng dụng công nghệ mạng để điều hành (Uber). Hiện nay, dịch vụ này vẫn đang hoạt động, chủ yếu tại thành phố Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
Việc ứng dụng công nghệ mạng để điều hành của Uber là hoạt động hoàn toàn mới so với hoạt động của các hãng taxi tuyền thống. Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đang nghiên cứu để có giải pháp quản lý loại hình doanh nghiệp này, trong đó có việc xem xét vi phạm (nếu có) của Uber.
2. Báo Lao động có bài Chính sách, pháp lệnh về cai nghiện và quản lý sau cai: Chưa ổn vì có nhiều vướng mắc. Bài báo phản ánh: Hội thảo về việc thực hiện chính sách, pháp lệnh về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện tổ chức tại TPHCM vào ngày 18.12.
Tại hội thảo, ông Hứa Ngọc Thuận - Phó Chủ tịch UBND TPHCM - cho biết, trong năm 2014, thông qua các nguồn tài trợ từ nước ngoài, TP đã thành lập 8 điểm điều trị methadone (chất nghiện thay thế). Số người nghiện đang được điều trị bằng methadone là 1.905 người. Tuy nhiên, con số này không “nhằm nhò” gì so với nhu cầu thực tế.
Hiện nay số người nghiện trên địa bàn TP có thể lên đến trên 30.000 người, trong đó rất nhiều người muốn cai nghiện tại cộng đồng nhưng không có methadone để uống. Theo ông Thuận, nguồn thuốc methadone hiện phụ thuộc vào nguồn tài trợ từ nước ngoài, nhưng mức tài trợ đang dần giảm đi đáng kể. Thành phố đã từng kiến nghị Bộ Y tế cho thành phố chủ động sản xuất methadone, nhưng bộ chưa đồng ý. Lý do là bộ đã giao cho 2 DN làm việc này.
Vướng mắc được các đại biểu đưa ra là hiện nay việc đưa người nghiện vào các cơ sở xã hội là rất khó. Ông Đặng Xuân Hòa - Chi Cục phó Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội ( Sở LĐTBXH tỉnh Đồng Nai) cho biết, đến nay tỉnh Đồng Nai chưa đưa được người nghiện lang thang nào vào các cơ sở xã hội. Do đó, đối với hàng ngàn người nghiện thống kê được trên địa bàn thì tỉnh đang “phó thác” cho gia đình người nghiện và các địa phương quản lý.
Sở LĐTBXH tỉnh Long An cho biết tỉnh cũng còn tồn gần 2.000 hồ sơ quản lý về người nghiện mà tòa án chưa đưa ra phán quyết để đưa đi cai nghiện bắt buộc theo Luật Xử lý vi phạm hành chính. Việc đưa người nghiện lang thang vào cơ sở xã hội cũng chưa được triển khai. Lý do các địa phương này đưa ra, là cho đến nay hướng dẫn của Bộ Y tế về xác định tình trạng người nghiện vẫn chưa có, nên dù có muốn làm nhưng cũng đành “bó tay”. Đó là chưa kể quy định giữa các luật, nghị định “chỏi” nhau. Một điều rất đáng lo ngại, là các địa phương lại thừa nhận việc cai nghiện tại cộng đồng và tại gia đình không có hiệu quả, địa phương không tài nào quản lý được người nghiện.
Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của QH cho rằng, việc thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống ma túy, Luật Xử lý vi phạm hành chính “chưa ổn lắm vì nhiều vướng mắc”. Theo bà Mai, trên cơ sở nhận diện ra được các bất cập, hạn chế khi áp dụng quy định của luật trên thực tiễn, trong thời gian tới có thể Trung ương sẽ xem xét sửa đổi một số đạo luật, hoặc xây dựng luật mới về cai nghiện và quản lý sau cai.
3. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Đã rút được nước trong hầm nơi công nhân mắc kẹt. Bài báo đưa tin: Đến thời điểm này công tác cứu hộ, cứu nạn các nạn nhân vụ sập hầm dẫn nước thủy điện Đạ Dâng-Đa Chomo đã có tiến triển tốt. Các lực lượng cứu hộ đã xả và rút được nước trong hầm nơi các công nhân mắc kẹt.
Thông tin mới nhất được ông Đoàn Văn Việt, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết là mũi khoan rút nước cửa hậu đã thông và đã xả được nước trong hầm nơi các công nhân đang bị kẹt. Những lo ngại về việc nước trong hầm dâng cao đe dọa đến an toàn của các công nhân đã được loại trừ; hiện sức khỏe của các công nhân mắc kẹt trong hầm vẫn ổn định, ngoài công tác cứu hộ, việc cung cấp dưỡng khí, cháo, sữa và nước uống cho các nạn nhân được thực hiện thường xuyên.
Theo thông tin khí tượng thủy văn, trong vài ngày tới, khu vực này không có mưa, tạo thuận lợi hơn cho công tác cứu hộ, cứu nạn.
Trước đó, chiều 18/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã trực tiếp kiểm tra và chỉ đạo công tác cứu hộ các công nhân bị mắc kẹt trong hầm thủy điện. Phó Thủ tướng yêu cầu các lực lượng cứu hộ, cứu nạn cố gắng nhanh hơn mức 3 ngày để có thể cứu 12 công nhân trong đó.
4. Báo Điện tử Chính phủ có bài Quốc tế hoan nghênh quyết định bình thường hóa quan hệ Mỹ-Cuba. Bài báo đưa tin: Sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro tuyên bố bình thường hóa quan hệ song phương, dự luận quốc tế đã lập tức lên tiếng bày tỏ ủng hộ đối với quyết định lịch sử này của hai nước.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon tuyên bố LHQ sẵn sàng giúp hai nước phát triển mối quan hệ mới. Phát biểu tại trụ sở LHQ, Tổng Thư ký khẳng định đây là một thông tin vô cùng lạc quan khi hai nhà lãnh đạo Mỹ và Cuba đã tiến được một bước quan trọng trên con đường bình thường hóa quan hệ.
Các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh cũng lên tiếng hoan nghênh quyết định của Tổng thống Obama và Chủ tịch Raul Castro trong việc bình thường hóa quan hệ, đồng thời hối thúc Quốc hội Mỹ bãi bỏ lệnh bao vây phòng tỏa quốc đảo này trong hơn nửa thế kỷ qua. Các nhà lãnh đạo khu vực hy vọng động thái trên sẽ giúp thúc đẩy sự thay đổi mang tính cách mạng, làm dịu sự đối đầu về hệ tư tưởng vốn chia rẽ các nước châu Mỹ trong nhiều thập kỷ qua.
Tổng Thư ký Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS) Jose Miguel Insulza tuyên bố quyết định của ông Obama đã xóa bỏ điều gây chia rẽ lớn nhất trong quan hệ giữa Mỹ và các nước Mỹ Latinh. Ông Insulza kêu gọi Quốc hội Mỹ nhanh chóng bãi bỏ lệnh bao vây phong tỏa thương mại mà Washington đã áp đặt lên Cuba hơn nửa thế kỷ qua.
Cùng chia sẻ quan điểm trên, Ngoại trưởng Chile Heraldo Munoz bày tỏ hy vọng các chính sách cấm vận đối với Cuba sẽ được dỡ bỏ hoàn toàn và quan hệ hai nước sẽ được bình thường hóa vì sự ổn định của toàn khu vực.
Trong tuyên bố đưa ra chiều 17/12, Tổng thống Mexico Enrique Peña Nieto ủng hộ việc Mỹ và Cuba tuyên bố bình thường hóa quan hệ, coi đây là một quyết định mang ý nghĩa lịch sử. Theo nhà lãnh đạo Mexico, quyết định trên sẽ đem lại lợi ích cho Cuba, mang lại quyền bình đẳng cho Cuba như các quốc gia khác tại châu Mỹ cũng như lợi ích cho hàng triệu người.
Thủ tướng Canada Stephen Harper cũng đã chúc mừng các cuộc đối thoại thành công giữa Mỹ và Cuba, đồng thời bày tỏ vui mừng khi vai trò trung gian của Canada đã được ghi nhận trong việc đưa hai nước láng giềng xích lại gần nhau hơn. Trước đó, công bố về quyết định trên, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro đều công nhận sự hỗ trợ của Canada trong các nỗ lực ngoại giao nhằm tiến tới bình thường hóa quan hệ hai nước.
Hãng tin Interfax ngày 17/12 dẫn phát biểu của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết Moscow ủng hộ mạnh mẽ việc Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Cuba. Ông Ryabkov khẳng định đây là bước đi ngoại giao đúng hướng vì hành động áp đặt trừng phạt đối với một quốc gia là không phù hợp với nền tảng pháp lý.
Liên minh châu Âu (EU) coi việc Mỹ và Cuba bình thường hóa quan hệ sau hơn 50 năm gián đoạn là "một bước ngoặt lịch sử". Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU Federica Mogherini nhấn mạnh thỏa thuận trên đại diện cho "một chiến thắng của đối thoại trước đối đầu". Bà Mogherini khẳng định EU mong muốn "mở rộng quan hệ với mọi bộ phận xã hội Cuba nhằm thúc đẩy tiến bộ kinh tế - xã hội và đối thoại".
Nhiều nước châu Âu cũng đã bày tỏ ủng hộ động thái ngoại giao tích cực của Mỹ và Cuba. Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier nhấn mạnh đây là "bước đi đáng được hoan nghênh trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng". Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius cho biết đây là quyết định "Pháp mong đợi từ lâu". Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Garcia-Margallo khẳng định việc nối lại quan hệ ngoại giao sẽ "mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ song phương Mỹ-Cuba".
Từ Vatican, Giáo hoàng Francis ngày 17/12 cũng đã lên tiếng chúc mừng quyết định của Mỹ và Cuba. Tuyên bố của Giáo hoàng khẳng định Vatican luôn sẵn sàng giúp đỡ hai nước trong việc củng cố quan hệ song phương. Tòa thánh Vatican và trực tiếp là Giáo hoàng Francis, là đối tác trung gian quan trọng đã giúp Mỹ và Cuba xích lại gần nhau.