I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam điện tử có bài: Trắng tay vì mua tài sản đấu giá. Bài báo phản ánh: Bỏ tiền tỷ ra mua tài sản đấu giá, nhiều người méo mặt vì không nhận được tài sản, trong khi khoản tiền vay mượn để mua đấu giá cứ mỗi ngày “lãi mẹ đẻ lãi con”.
Thực tế qua công tác thanh tra, có nhiều vụ việc đã xảy ra ở nhiều địa phương, có vụ việc gây bức xúc, căng thẳng đến mức người trúng đấu giá đòi mang bộc phá, bom đến đòi phá trụ sở tổ chức bán đấu giá tài sản. Nguyên nhân chủ yếu là tài sản thi hành án dù đã được kê biên, định giá nhưng vẫn giao cho chủ sở hữu (là người phải thi hành án) quản lý, sử dụng nên khi đấu giá xong thì người phải thi hành án chống đối và rất nhiều lý do chưa thể cưỡng chế. Do đó, nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan thi hành án chỉ nên tổ chức đấu giá tài sản khi đã trực tiếp quản lý tài sản này và có mặt bằng sạch để mang ra đấu giá.
Một nguyên nhân khác khiến tài sản không thể giao cho người trúng đấu giá là do bản án bị cơ quan có thẩm quyền kháng nghị. Về nguyên tắc, khi có kháng nghị, quá trình thi hành án phải dừng lại để chờ quyết định mới. Tuy nhiên, quyết định sau đó chủ yếu là sửa, hủy nên vụ việc càng trở nên phức tạp, thậm chí nhiều vụ, cơ quan tố tụng… quên luôn mất việc tài sản thi hành án đã được đem bán đấu giá thành.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng Cục thi hành án dân sự và Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm theo dõi.
2. Báo Đại đoàn kết có bài: Sau 6 năm triển khai Luật Tương trợ tư pháp: Nhiều khó khăn cần phải tháo gỡ. Bài báo phản ánh: Mặc dù có nhiều bước tiến đáng ghi nhận so với thời kỳ trước khi có Luật Tương trợ tư pháp (TTTP) ban hành, nhưng cũng cần thẳng thắn thừa nhận công tác TTTP vẫn còn những hạn chế, bất cập chưa theo kịp với các yêu cầu tại Hội nghị tổng kết 6 năm triển khai Luật TTTP, sáng ngày 29-9.
Với sự ra đời của Luật TTTP (năm 2008), bức tranh tổng thể về các quy định pháp luật về TTTP đã có những chuyến biến tích cực. Nhờ đó hoạt động TTTP trong cả bốn lĩnh vực dân sự, hình sự, dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù đã được điều chỉnh tập trung tại một văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành có hiệu lực pháp lý cao là Luật TTTP. Tuy nhiên theo đánh giá của Bộ Tư pháp, chính cách tiếp cận "tổng hợp” cả 4 lĩnh vực trên đã làm cho Luật cồng kềnh, không có điểm trọng tâm. Điều này đã làm cho công tác quản lý nhà nước, phối hợp ngành trong triển khai thi hành Luật bộc lộ những bất cập.
Luật TTTP vẫn tồn tại quá nhiều khoảng trống so với yêu cầu là một những bất cập được nhiều đại biểu đề cập tại hội nghị. Đại diện Vụ Pháp luật quốc tế (Bộ Tư pháp) phản ánh, mặc dù các quy định của Luật TTTP về dân sự quy định những nội dung mang tính nguyên tắc về phạm vi, hướng dẫn chung về lập hồ sơ, trình tự, thủ tục…Tuy nhiên, trên thực tế TTTP về dân sự gồm nhiều lĩnh vực hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại, thi hành án…, mỗi lĩnh vực lại có những đặc thù riêng. Do đó, việc chỉ áp dụng một văn bản chung là Luật TTTP mà chưa có văn bản hướng dẫn thi hành đối với nội dung đặc thù riêng đã dẫn tới những khoảng trống trong pháp luật, gây khó khăn trong thực tiễn áp dụng.
Ủy thác tư pháp (UTTP) về dân sự là yêu cầu bằng văn bản của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về việc thực hiện một hoặc một số hoạt động TTTP theo quy định của pháp luật nước có liên quan hoặc điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Hoạt động này được xem là một hình thức để TTTP được thực hiện trên cơ sở yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc, số lượng hồ sơ UTTP chưa có trả lời vẫn còn cao, đặc biệt trong lĩnh vực dân sự (chiếm 50%). "Chỉ tính riêng trong lĩnh vực dân sự, trong năm qua số lượng vụ việc dân sự bị "treo” vì lý do không có kết quả UTTP khá lớn (đến gần nghìn vụ việc), chưa kể nhiều kết quả UTTP nhận được nhưng không đáp ứng yêu cầu tố tụng.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Vụ Pháp luật quốc tế theo dõi.
3. Báo pháp luật thành phố Hồ Chí minh có bài: ‘Ba bộ’ đồng tình xóa bức cung, nhục hình và án oan sai. Bài báo phản ánh: Các báo hôm nay chạy tít ở trang đầu về việc ông Phạm Tuấn Chiêm, nguyên thẩm phán TAND Tối cao, người xử phúc thẩm làm oan ông Nguyễn Thanh Chấn, đã bị khởi tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo Thượng tướng Công an Lê Quý Vương, hồ sơ vụ Nguyễn Thanh Chấn có nhiều sai sót đến mức không thể không nhận ra. Vậy mà những cán bộ trên đây đã dựa vào đó mà buộc tội chung thân một người hoàn toàn vô tội.
Bức cung, nhục hình, án oan sai chẳng những không đền bù được cho nạn nhân của tội phạm mà còn tạo ra nạn nhân mới, đó là người bị oan. Những hành vi ấy chẳng những xâm hại nghiêm trọng nhân phẩm, quyền lợi và tính mạng của người bị oan mà còn hủy hoại hạnh phúc, sự nghiệp, tương lai của cả gia đình họ, danh dự dòng tộc của họ. Nó khiến cho niềm tin và thiện cảm của người dân vào Nhà nước ngày càng giảm sút.
Các quyết định khởi tố trên đều do VKS - cơ quan có chức năng điều tra và truy tố các tội phạm về tư pháp ban hành. Tuy nhiên, tôi tin rằng ở cấp cao hơn, đã có sự nhất trí giữa các cơ quan quyền lực nhà nước, trước hết là Bộ Công an, VKSND Tối cao và TAND Tối cao và kể cả cơ quan lãnh đạo có thẩm quyền của Đảng. Sự nhất trí này cũng đồng thuận với yêu cầu của các đại biểu Quốc hội về việc nỗ lực cao nhất để loại trừ nạn bức cung, nhục hình, oan sai.
Hiến pháp 2013, cùng với những thành quả cải cách tư pháp hơn một thập niên qua, đã định hướng rõ ràng cho công tác điều tra, truy tố và xét xử tội phạm. Đó là: Sử dụng kỹ năng nghiệp vụ, thành tựu công nghệ, kinh nghiệm và trí thông minh để tái hiện sự thật từ tất cả nguồn, buộc tội trên cơ sở chứng cứ chuẩn xác; phải chấm dứt khuynh hướng “chăm chăm” khai thác bằng mọi cách, kể cả bằng bức cung, nhục hình để có được lời thú tội của nghi phạm rồi dựa vào đó để truy tố và xét xử.
Cùng với việc bảo đảm “quyền chỉ khai báo sau khi có luật sư của mình”, công nhận bị can, bị cáo và luật sư của họ có quyền thu thập chứng cứ gỡ tội và nhất là bảo đảm nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, việc xử nghiêm và không bỏ lọt tội các hành vi bức cung, nhục hình, truy tố và xử oan chắc chắn sẽ có tác dụng tích cực. Nó giúp ngăn chặn sự giảm sút niềm tin và thiện cảm vào các cơ quan tố tụng. Trên hết, nó minh chứng cho nhân dân rằng những quyền con người ghi trong Hiến pháp chẳng những được “công nhận, tôn trọng” mà còn được “bảo vệ, bảo đảm” bởi Nhà nước.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bồi thường nhà nước và Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính theo dõi.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Vietnam.net có bài: Nhật xử vụ hối lộ quan chức đường sắt VN. Bài báo phản ánh: Ba bị cáo gồm cựu chủ tịch Tamio Kakinuma 65 tuổi, cựu giám đốc Tatsuro Wada, 67 tuổi và cố vấn giao thông Koji Ikeda, 58 tuổi có liên quan đến dự án đường sắt sử dụng nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản.
Theo cáo trạng, các bị cáo đã nộp khoảng 70 triệu yen (640.000 USD) cho ba quan chức cấp cao của công ty Đường sắt Việt Nam từ 2009 - 2014. Thêm vào đó, các bị cáo cũng đưa 20 triệu yen cho 5 quan chức Bộ Giao thông Indonesia trong khoảng thời gian năm 2010 -2013 và 54 triệu yen cho 3 quan chức công ty đường sắt nhà nước của Uzbekistan từ 2012 - 2013.
2. Báo Dân trí có bài: Phá đường dây huy động hàng trăm tỷ để chơi vàng trái phép. Bài báo phản ánh: Chiều nay 1/10, cơ quan chức năng vừa triệt phá thêm 3 cơ sở kinh doanh tiến hành huy động vốn với lãi suất khủng liên quan đến hoạt động đầu tư vàng trái phép. Nguồn tin tiết lộ, Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm công nghệ cao (C50, Bộ Công an) phối hợp cùng C45 đã tiến hành bắt tạm giam giám đốc Công ty TNHH Tư vấn - Đầu tư Khải Thái đồng thời tiến hành khám xét đồng thời 3 địa điểm của Công ty này.
Trước đó, ngày 26/9, Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm công nghệ cao (C50, Bộ Công an) tiến hành khám xét nơi làm việc, bắt tạm giam Vũ Đức Hiếu, tổng giám đốc và Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, kế toán trưởngCông ty CP Đầu tư VGX (gọi tắt VGX, trụ sở chính tại đường La Thành, quận Đống Đa, Hà Nội; văn phòng giao dịch tại quận 1, TP HCM). Cơ quan công an đã thu giữ nhiều tài liệu quan trọng và dữ liệu trong máy tính thể hiện các giao dịch kinh doanh sàn vàng trái phép.
3. Báo VnExpress có bài: Trung Quốc đề nghị Mỹ không can thiệp tình hình Hong Kong. Bài báo phản ánh: Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc hôm qua yêu cầu các nước, kể cả Mỹ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nước này, khi biểu tình ở Hong Kong vẫn tiếp diễn.
4. Báo VnExpress có bài: Tái cơ cấu kinh tế chậm, không rõ trách nhiệm thuộc về ai. Bài báo phản ánh: Báo cáo của đoàn giám sát về tái cơ cấu nền kinh tế của Quốc hội do Ủy ban Kinh tế chủ trì bị nhiều đại biểu chê là ngại nói về trách nhiệm của các cơ quan thực hiện Đề án này.
Thảo luận về những yếu kém của công việc này, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng chỉ rõ hạn chế lớn nhất của tái cơ cấu đầu tư công là chưa hiệu quả, chất lượng công trình còn nhiều vấn đề, đầu tư nhà máy, công nghiệp phụ trợ không có nên phải đi mua, nhập khẩu. “Nhập siêu dù được giải quyết tương đối tốt nhưng có phải do tái cơ cấu không hay do kinh tế suy giảm, do doanh nghiệp sụp đổ không làm ăn được”, Chủ tịch Quốc hội hoài nghi.
Đoàn giám sát đã chỉ ra những nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan dẫn đến những hạn chế nói trên đồng thời kiến nghị cả chục giải pháp như tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng hệ thống chính sách khuyến khích đầu tư, nâng cao chất lượng quy hoach…
5. Cổng Thông tin điện tử Chính phủ có bài: Lương “khủng” tập đoàn: Cao hay thấp? Bài báo phản ánh: Mới đây, dư luận có nhiều phản ứng trước thông tin vừa được công bố về mức lương lãnh đạo một số tập đoàn, tổng công ty do Bộ Công Thương chủ quản.
Theo đó, người có mức lương cao nhất là Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc một Tổng công ty với 74,72 triệu đồng/tháng.
Trong khi đó, mức lương lãnh đạo tại nhiều doanh nghiệp khác, dù vẫn có phần vốn của nhà nước, lại không gây phản ứng như vậy. Đơn cử như Vinamilk. Báo cáo tài chính của Công ty này cho thấy các khoản chi (lương cộng các quyền lợi khác) cho các thành viên HĐQT và Ban điều hành trong 6 tháng đầu năm 2014 lên tới 36,5 tỷ đồng.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9, tiếp tục đôn đốc các Bộ ngành, địa phương quyết liệt tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, trong đó giải pháp đột phá là cổ phần hóa, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhắc tới Vinamilk như một trong những trường hợp điển hình về hiệu quả của giải pháp này.
Thủ tướng khẳng định, cổ phần hóa không chỉ là để thu về một khoản tiền cho nhà nước, mà quan trọng hơn là tạo ra một doanh nghiệp mới hoạt động hiệu quả hơn.
Và không phải ngẫu nhiên mà cũng tại phiên họp trên, người đứng đầu Chính phủ đã đề cập đến một khía cạnh của cổ phần hóa mà không có nhiều người chú ý. Đó là khi các doanh nghiệp được cổ phần hóa, được niêm yết, với các chuẩn mực về công khai minh bạch thông tin, với sự giám sát của thị trường và các cổ đông, thì tự khắc sẽ không còn hoặc chỉ còn rất ít cơ hội cho tham nhũng.
Tựu trung lại, khi cổ phần hóa, Nhà nước sẽ không còn phải “bận tâm” nhiều đến lương thưởng tại các doanh nghiệp, cũng không còn phải vất vả như trước đây để chống tiêu cực, thất thoát. Những việc đó đã có các cổ đông, các nhà đầu tư với tâm thế “của đau con xót” và thị trường, xã hội giám sát.
6. Cổng Thông tin điện tử Chính phủ có bài: Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng giúp thị trường BĐS "ấm" lên. Bài báo phản ánh: Đến 20/9, gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng hỗ trợ thị trường bất động sản (BĐS) đã giải ngân hơn 3.200 tỷ đồng. Trong 9 tháng, thị trường BĐS đã "ấm" lên - là dấu hiệu hết sức tích cực. Tuy nhiên, vẫn cần phải chỉnh sửa các hướng dẫn để triển khai tốt hơn gói tín dụng.
Cuối tháng 8 năm 2014, Chính phủ đã ban hành nghị quyết mới là Nghị quyết 61 để bổ sung Nghị quyết số 02 về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu trước đây của Chính phủ. Thống đốc cho biết thêm, hiện nay các Bộ Xây dựng, Tài chính, NHNN đang khẩn trương xây dựng thông tư và sẽ hoàn thiện trong thời gian sớm nhất để chỉnh sửa những vướng mắc trong quá trình triển khai thời gian vừa qua.
Đánh giá về thị trường BĐS, Thống đốc cho biết, tổng dư nợ của hệ thống ngân hàng đến tháng 7/2014 cho lĩnh vực BĐS đã tăng 9,85%, nếu theo số liệu cập nhật mới nhất cho đến giữa tháng 9 - con số đó đã hơn 12%. Đặc biệt qua các phân khúc khác nhau về nhà ở ở các thành phố lớn, đã thấy lượng giao dịch tăng lên rất nhiều trong thời gian vừa qua. Đó là những tín hiệu tốt.
Thống đốc cho biết thêm, hiện nay Ngân hàng Chính sách xã hội cũng có một chương trình cho vay làm nhà đối với người có thu nhập thấp ở nông thôn. Chương trình này đang giúp hàng triệu lượt hộ gia đình xây nhà theo chương trình.