I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hải quan Online có bài Ban hành văn bản chậm, sai: Nhà nước phải bồi thường. Bài báo phản ánh: Được kỳ vọng sẽ “phát quang” được “rừng” văn bản pháp luật. Tuy nhiên dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) vẫn chưa thực sự là “con dao” sắc.
Mới đây, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản góp ý chính thức với Bộ Tư pháp về những điểm còn chưa hợp lý trong dự thảo Luật. Những góp ý này dựa trên cơ sở các phản hồi của doanh nghiệp, hiệp hội mà VCCI tiến hành tham vấn đối với dự thảo Luật.
Theo VCCI, so với Luật hiện hành, quy trình soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) đã có sửa đổi căn bản. Dự thảo đã tách bạch quy trình xây dựng chính sách với quy trình soạn thảo luật, pháp lệnh, nghị định và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, trong đó tập trung quy định về quy trình xây dựng chính sách, theo hướng chính sách được thông qua, phê duyệt trước, sau đó mới tiến hành soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật trên cơ sở các chính sách được thông qua. Tuy nhiên, các quy định cụ thể tại Dự thảo lại không thể hiện rõ về quy trình trên. Đơn cử như dự thảo chưa xác định thế nào là “chính sách”, kéo theo một loạt nội dung liên quan không rõ ràng, ví dụ như nội dung chính của văn bản đề nghị chính sách thể hiện những nội dung gì, chi tiết đến đâu...
VCCI đề nghị Ban soạn thảo quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội lập đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh có trách nhiệm lấy ý kiến VCCI đối với các chính sách liên quan đến doanh nghiệp bởi nếu doanh nghiệp không có tiếng nói trong giai đoạn tiền dự thảo (nghĩa là giai đoạn hoạch định chính sách ban đầu), việc tham vấn sẽ gặp hạn chế khá lớn bởi các chính sách lớn đã được quyết định trước đó nên không thể thay đổi ở giai đoạn soạn thảo nên việc tham gia có ý kiến cũng ít có ý nghĩa ở giai đoạn văn bản đã được soạn thảo.
Ngoài những ý kiến góp ý về một số điểm cụ thể tại dự thảo Luật, VCCI còn nêu một số đề xuất mới, đặc biệt là đề nghị cần có quy định liên quan đến trách nhiệm bồi thường trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo đó, để triển khai hiệu quả quy định này, cần có kế hoạch sửa đổi Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Nhà lơ lửng trên không, tin nổi không?. Bài báo phản ánh: Những bất hợp lý về thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà lại lần nữa được xới lên tại cuộc họp góp ý dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) do Hội Công chứng TP.HCM tổ chức hôm 4-9.
Theo bản dự thảo Luật Nhà ở mới nhất (ngày 7-8-2014), đối với trường hợp mua bán nhà (trừ việc mua bán nhà với chủ đầu tư dự án), thì thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở là thời điểm bên mua đã thanh toán đủ tiền mua nhà. Tuy nhiên, Bộ luật Dân sự vốn được xem là luật gốc tiếp tục là một trong những căn cứ pháp lý đối chiếu. Theo Điều 692 Bộ luật này thì “việc chuyển quyền sử dụng đất có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai”. Từ đây, Luật Đất đai cũ lẫn mới đều có những quy định tương thích với Bộ luật Dân sự.
Nhà bắt buộc phải gắn với đất nên thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà cũng phải tương ứng với thời điểm chuyển quyền sử dụng đất. Chưa kể, nhà - đất của một chủ hiện vẫn được cấp một giấy chủ quyền duy nhất nên không thể có chuyện người mua cả nhà lẫn đất chỉ được quyền sở hữu nhà mà chưa được quyền sử dụng đất hoặc ngược lại, nhưng như đã nêu ở trên, Luật Đất đai (do Bộ TN&MT chủ trì soạn thảo) quy định một đằng, Luật Nhà ở (do Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo) cứ quy định một nẻo.
Sự bất nhất giữa các quy định về đất, về nhà xuất phát từ sự cát cứ trong quản lý và mỗi bộ chỉ chăm chăm đến lợi ích của ngành mình mà thiếu sự phối hợp, nhất quán.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Đà Nẵng, Bộ GTVT dẫn đầu về cải cách hành chính. Bài báo phản ánh: Sáng 5/9, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ công bố Chỉ số cải cách hành chính 2013 (PAR INDEX 2013) đối với 19 bộ, cơ quan ngang bộ ở Trung ương và 63 UBND tỉnh, thành phố.
Kết quả PAR INDEX 2013 cho thấy Bộ GTVT xếp số 1 (đạt 81,06%), xếp thứ 2 là Ngân hàng Nhà nước (đạt 80,38%), thứ 3 là Bộ Ngoại giao (đạt 80,31%). Vị trí cuối cùng là Ủy ban Dân tộc, với 66,71%.
Kết quả này với 63 tỉnh, thành phố như sau: Thành phố Đà Nẵng tiếp tục đứng đầu (đạt 87,02%), cao hơn mức trung bình cả nước là 9,46%, cao hơn tỉnh Sơn La - tỉnh xếp hạng cuối cùng trong toàn quốc - 1,48 lần.
Có 7 bộ, ngành tụt hạng gồm Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT, Thanh tra Chính phủ, Bộ TTTT, Bộ KHĐT, Ủy ban Dân tộc.
2. Báo Nhịp cầu đầu tư có bài Việt Nam tăng 2 bậc trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu. Báo cáo về năng lực cạnh tranh toàn cầu (Global Competivetiveness Report) 2014 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới mới công bố cho thấy, Việt Nam đã tăng 2 bậc trong Bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu. Đứng đầu bảng xếp hạng năm nay là Thụy Sĩ, Singapore, Mỹ. Các nước mới nổi như Ả rập Xê út, Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Phi, Brazil và Ấn Độ đều tụt hạng, trong khi Trung Quốc tăng một bậc lên vị trí 28. Tại khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đứng thứ 6, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan, Indonesia và Philippines.
3. Báo Điện tử Chính phủ có bài Sự “rút lui” đáng hoan nghênh. Bài báo phản ánh: Cuối cùng, sau những tranh cãi, Bộ Khoa học và Công nghệ đã dừng hiệu lực của Thông tư 20 về nhập khẩu máy móc, thiết bị cũ, chỉ vài ngày trước khi văn bản này chính thức được thi hành.
Trước đó, nhiều ý kiến doanh nghiệp đã cho rằng một số quy định trong Thông tư là thiếu khả thi, “làm khó” cho doanh nghiệp. Đó là máy móc nhập khẩu phải có thời gian sử dụng không quá 05 năm, chất lượng còn lại so với chất lượng ban đầu phải từ 80% trở lên.
Nhiều doanh nghiệp cho biết, ngay từ khi Thông tư còn là dự thảo, các doanh nghiệp đã cảnh báo những khó khăn sẽ gặp phải nếu Thông tư được đưa vào thực tiễn, nhưng ý kiến của họ không được tiếp thu. Ở thời điểm hiện tại, cũng có thể kể đến một số ví dụ khác còn đang gây tranh cãi. Chẳng hạn như Thông tư liên tịch số 44/2013/TTLT-BCT-BKHCN quy định về quản lý chất lượng thép, mà không ít doanh nghiệp nhập khẩu thép loại 2 cho rằng họ không thể đáp ứng được…
Chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ ngừng thi hành Thông tư 20, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đồng thời yêu cầu các bộ ngành “phải đặt mình vào vị trí người dân, doanh nghiệp, quy định phải phù hợp với thực tiễn, có tính khả thi”, xem xét cẩn trọng tác động của mỗi chính sách được ban hành.
4. Báo Tuổi trẻ Online có bài Xử lý vụ phạm nhân vô tư "lướt" Facebook trong tù. Bài báo phản ánh: Ngày 5-9, ông Nguyễn Văn Ninh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Bộ Công an, cho biết đã kiểm tra việc phạm nhân đăng ảnh lên Facebook.
Ông Nguyễn Văn Ninh cho biết lãnh đạo Tổng cục đã kiểm tra, rà soát và xác định có phạm nhân Nguyễn Đức Hùng, đang thụ án tại Phân trại 2, Trại giam Tân Lập, tỉnh Phú Thọ.
Cơ quan chức năng đã xác định Nguyễn Đức Hùng có hành vi sử dụng điện thoại trái phép trong thời gian bị giam giữ. Do đó, cơ quan chức năng đã có hình thức xử lý. Hiện cơ quan chức năng vẫn đang làm rõ việc đưa điện thoại vào trại giam để sử dụng và việc số ảnh của Hùng được cập nhật lên Facebook vì vụ việc này đã được Trại giam Tân Lập xử lý một lần sau khi vụ án hình sự liên quan đến gần 50 phạm nhân được xử lý.
Trại giam Tân Lập không chỉ tồn tại một vài trường hợp phạm nhân sử dụng điện thoại đăng ảnh lên Facebook mà còn nhiều vi phạm nghiêm trọng khác như việc sử dụng, buôn bán ma tuý, sử dụng cả tài khoản ngân hàng để chuyển tiền; việc ghi lô đề trong trại, thậm chỉ tang trữ hung khí ngay trong trại giam.
5. Báo Hải quan Online có bài Nhiều khoản phí không còn phù hợp. Bài báo phản ánh: Qua 12 năm thực hiện Pháp lệnh phí, lệ phí, nhiều bộ, ngành và địa phương đã kiến nghị với Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế về việc chuyển một số khoản phí như: Phí vệ sinh, phí trông giữ xe, phí chợ, qua đò, bến bãi, tham quan danh lam thắng cảnh... sang thành giá dịch vụ cho phù hợp với tình hình kinh tế thị trường.
Ngoài ra, có nhiều ý kiến đề xuất bỏ một số khoản phí, lệ phí khác như: Phí đấu thầu vì theo Luật Đấu thầu và Nghị định 85/2009/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu và chọn nhà thầu xây dựng đã quy định về chi phí trong đấu thầu. Do đó, nếu quy định về phí đấu thầu sẽ trùng với khoản thu chi phí thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu. Tương tự với phí kiểm định nhà nước về chất lượng hàng hoá, phí thử nghiệm chất lượng sản phẩm, vật tư, nguyên vật liệu, phí kiểm định phương tiện đo lường cũng nên bỏ vì các khoản thu này đã được quy định là khoản chi phí, thực hiện theo cơ chế giá tại Luật kiểm tra chất lượng hàng hoá năm 2008.
Phí quốc phòng, phí an ninh, phí phòng chống thiên tai cũng có đề xuất bỏ vì hiện nay đang được quy định miễn thu theo Chỉ thị 24 của thủ tướng Chính phủ.
Đối với viện phí cũng có đề xuất chuyển sang cơ chế giá dịch vụ khám chữa bệnh vì Luật Khám bệnh, chữa bệnh hiện hành đã quy định rõ là giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.
Một số bộ, ngành, địa phương đề nghị Bộ Tài chính bổ sung một số loại phí, lệ phí tại các văn bản chuyên ngành khác chưa có tên trong Danh mục như: Phí bay qua vùng trời, phí nhượng quyền khai thác hàng không, phí công chứng, phí quyền hoạt động viễn thông, lệ phí cấp phép xây dựng, cấp giấy phép nhà thầu nước ngoài hoạt động xây dựng tại Việt Nam... theo quy định của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Luật Công chứng, Luật Viễn thông, Luật Xây dựng.
6. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin về Chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nổi bật tuần 1-6/9/2014:
- Nỗ lực cao nhất để đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8%
Tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2014, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp, tập trung cao nhất mọi khả năng để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2014 là 5,8%; đồng thời, chủ động phòng, chống dịch bệnh; đảm bảo an sinh xã hội...
- Thủ tướng kết luận hai dự án trọng điểm
Theo Thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về những vấn đề vướng mắc cần tháo gỡ đối với các dự án đầu tư xây dựng Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) và Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, về nguồn vốn, coi giải phóng mặt bằng, tái định cư và xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu cho hai Khu ĐHQGHN và Công nghệ cao Hòa Lạc là nhiệm vụ trọng điểm cần được ưu tiên bố trí vốn. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính tính toán tổng nhu cầu vốn, trên cơ sở đó cân đối các nguồn vốn, ưu tiên bố trí vốn tối đa trong năm 2014 và hai năm 2015, 2016 (trong đó ứng ngay một phần trong năm 2014) để bảo đảm hoàn thành công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư các dự án ODA ưu tiên và một phần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Dự án ĐHQGHN (tập trung cho giai đoạn 1) và Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, gắn đồng bộ giữa giải phóng mặt bằng với tái định cư; đồng thời xem xét, đề xuất cơ chế huy động nguồn lực xã hội hóa để đầu tư các công trình, dự án trong nội khu; báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trước ngày 10/9/2014.
Thủ tướng Chính phủ giao UBND thành phố Hà Nội chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan rà soát các cơ chế, chính sách nói trên với các quy định pháp luật mới được ban hành hướng dẫn thi hành Luật Đất đai; đề xuất bổ sung đồng bộ các cơ chế đặc thù để tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư; trước ngày 10/9/2014, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Đồng thời, Thành phố khẩn trương xây dựng, ban hành các chính sách cụ thể để thực hiện, trường hợp cần thiết thì ban hành các mức hỗ trợ khác phù hợp với thực tế của địa phương theo đúng quy định, thẩm quyền được giao.
- Tuyên truyền xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Tuyên truyền về xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình trên các phương tiện thông tin đại chúng đến năm 2020 với mục tiêu nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, cá nhân, gia đình và cộng đồng, bảo đảm đến năm 2020 thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, tối thiểu 95% hộ gia đình và cộng đồng được tuyên truyền về chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật về bình đẳng giới, hôn nhân, gia đình, phòng chống bạo lực gia đình (chú trọng đối tượng trong độ tuổi kết hôn, đặc biệt là nam giới); về phúc lợi xã hội dành cho gia đình chính sách, gia đình nghèo và kiến thức, kỹ năng, phát triển kinh tế gia đình, ứng phó với thiên tai và khủng hoảng kinh tế; về chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình, không phá thai vì giới tính của thai nhi.
Đồng thời, Đề án hướng tới đảm bảo 100% phóng viên phụ trách chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề về xây dựng gia đình, phòng chống bạo lực gia đình tại các cơ quan báo chí có kiến thức về xây dựng gia đình, phòng chống bạo lực gia đình.
- Tiếp tục thực hiện Đề án tái cơ cấu Vinalines
Chỉ đạo về tình hình sản xuất kinh doanh và triển khai thực hiện Đề án Tái cơ cấu của Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các Bộ, ngành bám sát các nội dung cụ thể của Đề án Tái cơ cấu Vinalines để chỉ đạo, hỗ trợ Vinalines triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp thiết thực, khả thi.
Phó Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam tiếp tục chỉ đạo thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao năng lực vận tải biển; phối hợp với Bộ Công Thương thống nhất thực hiện các giải pháp nâng cao thị phần vận tải biển cho đội tàu của Vinalines, trong đó lưu ý đến thị trường vận chuyển than, xi măng, quặng, lúa gạo và hàng dệt may. Đồng thời nghiên cứu, thiết lập các tuyến vận tải bằng đường biển và đường thủy nội địa để tăng khối lượng vận chuyển hàng hóa trên các tuyến vận tải thủy trong nước.
Về sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp, Phó Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo Vinalines tiếp tục thực hiện việc thoái vốn và cổ phần hóa doanh nghiệp theo phương án đã được duyệt.
7. Báo Điện tử Chính phủ có bài Đã có kết quả thử nghiệm “đường bay vàng” Bắc - Nam. Bài báo phản ánh: Theo báo cáo của Cục Hàng không Việt Nam (Bộ GTVT) đường bay Hà Nội - TPHCM qua không phận Lào và Campuchia sau khi được kiểm chứng bằng buồng lái giả định cho kết quả rút ngắn được cự ly 85km, thời gian bay 5 phút và lượng nhiên liệu tiêu thụ là 190 kg. Tuy nhiên, theo một chuyên gia hàng không, việc tiết kiệm chỉ 5 phút bay và 190kg nhiên liệu không đáng kể, nếu so về chi phí quá cảnh qua không phận Lào, Campuchia.