I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Đại đoàn kết có bài: Làm khó chính mình. Bài báo phản ánh: Dư luận báo chí lâu nay đã khá ồn ào xung quanh một văn bản dưới luật của TANDTC (Thông tư số 01/2014/TT-CV của Chánh án TAND Tối cao) có hiệu lực (ngày 16-6) "chào mừng” đúng dịp kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21-6). Nội dung văn bản này quy định nhà báo dự tường thuật phiên tòa đồng thời phải có thẻ, có giấy giới thiệu, trình Thư ký phiên Tòa sớm thì mới được tác nghiệp. Quy định này đã gây ra nhiều tranh cãi, bức xúc, cho đến nay khi đã có hiệu lực cũng khó áp dụng.
|
Với một lĩnh vực như ngành Tòa án, cơ quan được trao quyền nhân danh Nhà nước phán xử những hành vi, những gì trái với quy định của pháp luật thì những gì đưa ra mang tính văn bản quy phạm đương nhiên càng phải hết sức thận trọng. Và với những quy định của cơ quan bảo vệ pháp luật như trên, xã hội, nhất là những người làm báo càng phải hết sức trân trọng, phải thực hiện nghiêm. Tòa án, nhà báo đều là những lực lượng cầm chịch, tiên phong trong công tác bảo vệ, gìn giữ pháp luật. Nếu quy định đã đưa ra không thi hành nghiêm thì pháp luật bị coi thường. Bởi vậy, với những quy định của Tòa này thì đã là sự rất "làm khó”, các nhà báo bất đắc dĩ lắm phải nói, phải kêu.
Khoản 1, Điều 4 của Nội quy phiên Tòa trong Thông tư 01 nói trên quy định: "Nhà báo tham dự phiên tòa để đưa tin về diễn biến phiên tòa phải xuất trình Thẻ Nhà báo và giấy giới thiệu công tác cho Thư ký phiên Tòa tại bàn thư ký chậm nhất là 15 phút trước giờ khai mạc phiên tòa”. Như vậy, muốn tham dự phiên tòa để đưa tin phải hội đủ các điều kiện là có Thẻ Nhà báo, có giấy giới thiệu của cơ quan và phải trình trước giờ khai mạc chậm nhất là 15 phút. Một phóng viên nào đó không may bị tắc đường, hỏng xe đến Tòa trước khai mạc 14 phút đã coi là không đủ điều kiện, có thể bị ngăn lại ngay từ cổng. Lại nữa, để một phóng viên hội tụ đủ hai yếu tố: có Thẻ, có giấy giới thiệu cũng không dễ dàng. Quy định này đã loại ra phần lớn phóng viên trẻ, kể cả phóng viên kỳ cựu, dù quan tâm đến phiên Tòa nhưng chưa kịp bổ sung thủ tục ‘giấy giới thiệu”. Thực tế, để có cái Thẻ Nhà báo cũng không đơn giản. Chưa kể nhiều điều kiện khác, chỉ riêng điều kiện: "Có thời gian công tác liên tục theo chế độ biên chế hoặc hợp đồng dài hạn tại cơ quan báo chí đề nghị cấp Thẻ từ 3 năm trở lên, tính đến thời điểm xét cấp Thẻ” đã là cái ba-ri-e chắn trước nhiều phóng viên. Nhiều người mặc dù đã công tác, hoạt động trong lĩnh vực báo chí hàng chục năm vẫn chưa được cấp Thẻ chỉ vì liên tục chuyển từ báo này sang báo kia. Đặc biệt, theo cơ chế hiện nay, Tổng Biên tập ở nhiều báo chỉ ký hợp đồng 2 năm, 3 năm. Có người liên tục ký 2 năm. Và nhiều cơ quan chủ quản, cơ quan cấp thẻ khi xét nhìn chữ 2 năm, 3 năm cho rằng "không phải hợp đồng dài hạn” nên không duyệt. Đương nhiên với phóng viên già còn thế, huống chi nói gì đến mấy phóng viên mới vào nghề. Rất nhiều phóng viên trẻ được phân công theo dõi lĩnh vực Tòa bỗng mất quyền trước quy định trên.
Có một thực tế, lâu nay, ngay cả trước khi có quy định trên, nhiều cơ sở, địa phương, kể cả không ít phiên Tòa đã yêu cầu nhà báo phải có đủ từ Thẻ cho đến giấy giới thiệu. Đành rằng nhiều trường hợp đòi để mang tính "chắc chắn”, nhưng không ít trường hợp muốn lảng tránh, gây khó dễ với báo chí. Bởi đây là lực lượng "xăm soi”, giám sát, hay tìm chỗ hở, tiêu cực của họ, ngăn cản những gì không minh bạch mà họ muốn làm.
Có điều, như Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật Bộ Tư pháp Lê Hồng Sơn cho rằng, qua kiểm tra ban đầu cho thấy quy định trong Điều 4 "vênh” với Nghị định 51/2002. Khoản 1, Điều 8, Nghị định 51 quy định nhà báo chỉ cần xuất trình Thẻ Nhà báo khi làm việc với cơ quan, tổ chức. Cũng Nghị định này quy định báo chí, nhà báo "được hoạt động nghiệp vụ lấy tin, chụp ảnh, quay phim, ghi âm tại các phiên Tòa xét xử công khai, được dành chỗ ngồi riêng, được liên lạc trực tiếp với các thẩm phán, luật sư để lấy tin, phỏng vấn theo quy định của pháp luật”. Còn nói như Phó Chánh án TANDTC Trần Văn Độ, quy định đưa ra để áp dụng cho những phiên tòa đặc biệt, để Tòa sắp xếp chỗ ngồi cho phóng viên, tránh sự lộn xộn... thì tại sao không đưa ngay trực tiếp vào Thông tư, lẽ nào lại cần thêm một văn bản hướng dẫn khác?
Và rồi, mặc dù từ khi dự thảo đưa ra đã có nhiều ý kiến, nhất là khi văn bản chưa có hiệu lực, nhưng rồi văn bản vẫn được ban hành, vẫn có hiệu lực thi hành. Để rồi sự thực, nó đang làm khó nhà báo, làm khó ngay cả các cấp Tòa. |
2. Báo Đất Việt có bài: Đăng ký xe máy điện: Quy định trên trời rơi xuống? Bài báo phản ánh: Cục CSGT đường bộ - đường sắt, Bộ Tư pháp, Bộ GTVT đều nhận không soạn thảo quy định về đăng ký xe máy điện. Vậy quy định từ đâu ra?
Liên quan đến những vướng mắc trong việc đăng ký xe máy điện trong thông tư số 15/2014/TT-BCA của Bộ Công an quy định về đăng ký xe, Báo Đất Việt đã tìm hiểu về bên soạn thảo và ra thông tư thì nhận được câu trả lời không thống nhất.
Ông Trần Thế Quân, phó vụ trưởng, Bộ Công an cho biết: "Cục CSGT đường bộ - đường sắt (C67) phụ trách và soạn thảo quy định này, liên hệ đến C67 để tìm hiểu kỹ thông tin hơn".
Liên hệ với ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng C67, ông này cho biết: "Quy định đăng ký xe là Bộ Tư pháp ra".
Tuy nhiên, theo ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản pháp luật, thông tư 15 quy định về đăng ký xe máy là do Bộ Công an và Bộ GTVT soạn thảo, không liên quan gì đến Bộ Tư pháp.
Ông Nguyễn Hồng Trường - Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết: "Tất cả các loại hình xe đều do Bộ GTVT chịu trách nhiệm đăng kiểm, còn đăng ký là do Bộ Công an chịu trách nhiệm".
Việc đăng ký xe máy điện có trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008, có hiệu lực từ ngày 1/7/2009 nhưng lại không siết chặt để sau gần 5 năm, theo thông tư số 15 của Bộ Công an từ ngày 1/6/2014 lại tiếp tục siết chặt, ông Nguyễn Trọng Thái – Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng: Quy định này không phải tạm hoãn mà vẫn triển khai thực hiện nhưng thời điểm ấy chưa có nhiều xe máy điện và đạp điện, không bùng nổ như 2 năm gần đây.
Quy định vẫn phải đăng ký, xe gắn máy dưới 50 phân khối vẫn phải đăng ký, ngày trước xe máy điện chưa xuất hiện nhiều như hiện nay. Và thông tư mới này dựa trên cơ sở thông tư cũ của năm 2009, nó chi tiết hơn, rõ hơn để truyền thông rút kinh nghiệm để truyền tải thông tin rõ hơn đến các cơ sở kinh doanh, người dân họ biết”.
Tuy nhiên một thực tế còn tồn tại hiện này là việc đăng ký xe phải có đầy đủ giấy chứng từ mua bán xe, Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (đối với xe nhập khâu), phiếu kiểm tra chất lượng (đối với xe lắp ráp trong nước)…tuy nhiên hiện nay, trên thị trường với những doanh nghiệp bán xe lại không thể cung cấp được những giấy tờ chứng nhận liên quan trên.
Trao đổi xung quanh bất cập đó, ông Thái thẳng thắn nói: “Cái chính là mình quy định rồi, các cơ quan, doanh nghiệp, tập thể cá nhân …phải thực hiện, tìm hiểu thực hiện cho đúng theo quy định của pháp luật.
3. Báo Thanh niên onlie có bài: Xét xử vụ đốt xăng, chém lực lượng cưỡng chế. Bài báo phản ánh: Sáng 19.6, TAND Q.Ninh Kiều (TP.Cần Thơ) đã tiến hành xét xử lưu động (tại UBND P.An Hòa); tuyên phạt Ngô Văn Hảo (50 tuổi) 9 năm tù, Ngô Văn Hiếu (20 tuổi) 6 năm tù cùng về tội “chống người thi hành công vụ” và “cố ý gây thương tích”.
Theo cáo trạng, sáng 28.10.2013, Chi cục Thi hành án dân sự Q.Ninh Kiều phối hợp với các ngành chức năng tiến hành cưỡng chế trục xuất, giao nhà, đất tại số 139/1B Mậu Thân (nay là đường Vành Đai Phi Trường, thuộc KV.5, P.An Hòa) của ông Ngô Văn Hảo và bà Đỗ Thị Mỹ để thi hành án. Khi đoàn cưỡng chế làm nhiệm vụ thì con trai ông Hảo là Ngô Văn Hiếu đóng cửa không cho vào và có hành vi chống đối nên bị lực lượng chức năng còng tay khống chế. Lúc này, ông Ngô Văn Hoàn (mặc sắc phục an ninh nhân dân, cấp hàm trung tá, số hiệu 560-136, là anh ruột của Hảo) đến và yêu cầu lực lượng làm nhiệm vụ tháo còng ra để ông khuyên bảo Hiếu. Tuy nhiên, khi Hiếu vừa được tháo còng ra thì Hảo và Hiếu dùng hung khí chống cự, khiến 4 người thi hành công vụ bị thương tích trên 10%.
4. Báo Quân đội nhân dân online có bài: Phường Tân Hòa, TP Buôn Ma Thuột (Đắc Lắc): Khu dân cư quy hoạch treo, hàng trăm hộ dân chịu thiệt. Bài báo phản ánh: Gia đình ông Phan Văn Phương khai hoang 137,7m2 đất và xây dựng nhà ở ổn định tại tổ dân phố 1, phường Tân Hòa từ năm 1988 đến 2014. Hằng năm, ông vẫn thực hiện nghĩa vụ nộp thuế đất ở đầy đủ. Cuối tháng 4 vừa qua, do căn nhà cũ xuống cấp, để có chỗ ở cho 4 nhân khẩu, thờ cúng cha mẹ và anh trai là liệt sĩ, gia đình ông Phương đã vay mượn hơn 200 triệu đồng để sửa chữa nhà. Khi công việc sửa nhà sắp hoàn tất thì ngày 9-5-2014, UBND phường Tân Hòa, TP Buôn Ma Thuột lập đoàn cưỡng chế phá dỡ hoàn toàn căn nhà, di chuyển (không kê biên) toàn bộ tài sản của gia đình ông Phương lên UBND phường. Việc làm này đã đẩy gia đình ông Phương lâm vào cảnh khốn khó. Trước đó, vào ngày 30-12-2013, tại tổ dân phố 1, UBND phường Tân Hòa cũng đã tổ chức cưỡng chế công trình xây dựng lại nhà ở trên nền nhà gỗ cũ của ông Nguyễn Văn Dũng, gây thiệt hại cho gia đình ông Dũng hơn 50 triệu đồng và khiến 4 người trong gia đình ông Dũng không có nhà ở.
Việc UBND phường Tân Hòa cưỡng chế công trình xây dựng của các hộ ông Phan Văn Phương và Nguyễn Văn Dũng chưa thực sự “thấu tình đạt lý”. Lý do mà UBND phường Tân Hòa đưa ra để cưỡng chế là: Các hộ dân xây dựng không có giấy phép, vi phạm hành lang an toàn giao thông và lấn chiếm đất của Trung tâm Đào tạo nông nghiệp hữu cơ (Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Đắc Lắc) cũng kém thuyết phục. Bởi vì, xét về nguồn gốc đất của các hộ ông Phan Văn Phương và Nguyễn Văn Dũng cũng như hơn 200 hộ dân thuộc các tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa lâu nay đã được xác định là đất ở, nhiều hộ đã ở ổn định từ sau năm 1975 đến nay. Khu đất này đã được quy hoạch thành đất ở theo Quyết định số 2852/QĐ-UBND, ngày 31-10-2007 của UBND tỉnh Đắc Lắc “Về việc quy hoạch chi tiết khu dân cư phường Tân Hòa”. Tại Điểm c, Khoản 1, Điều 1 quyết định này có ghi: Đối với các khu dân cư đã hình thành ổn định, được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Song từ năm 2007 đến nay, các hộ ông Phan Văn Phương, Nguyễn Văn Dũng và hơn 200 hộ khác thuộc tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa vẫn không được UBND TP Buôn Ma Thuột cấp sổ đỏ. Không có sổ đỏ thì làm sao người dân có thể xin được giấy phép xây dựng(?)
Còn về vi phạm hành lang an toàn giao thông, nhà ở của các hộ ông Phương, ông Dũng và hơn 200 hộ dân các tổ dân phố 1, 2 và 10 có mặt tiền hướng ra Quốc lộ 26. Hầu hết công trình nhà ở của các hộ dân nêu trên đều nằm ngoài chỉ giới xây dựng, chỉ có một phần nằm trong hành lang an toàn đường bộ. Ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Công ty Quản lý đường bộ 26, cho rằng: “Các hộ dân tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa đã làm nhà ở, sinh sống tại khu dân cư này 3 đến 4 thế hệ rồi. Do vậy, cần phải tạo điều kiện cho các hộ dân định cư tại chỗ theo hướng lùi vào sâu hơn, không nằm trong hành lang an toàn giao thông là ổn”.
Có một số điểm vô lý là ở khu vực các tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa, một số hộ là cán bộ, đảng viên có cùng nguồn gốc đất như các hộ ông Phương, ông Dũng nhưng từ năm 2013 đến đầu năm 2014, vẫn xây được nhà kiên cố 2-3 tầng mà không hề bị cưỡng chế. Giải thích về việc này, ông Bùi Thanh Gấm, Phó chủ tịch UBND phường Tân Hòa cho rằng: “Những căn nhà xây dựng kiên cố không thuộc thẩm quyền cưỡng chế của UBND phường(?)”. Có lẽ, sự giải thích mập mờ, thiếu thuyết phục của ông Phó chủ tịch UBND phường Tân Hòa đã gây ra những bất bình trong nhân dân.
Dư luận ở địa phương cho rằng, UBND TP Buôn Ma Thuột và các cơ quan chức năng tỉnh Đắc Lắc cần khẩn trương thực hiện Quyết định số 2852/QĐ-UBND, ngày 31-10-2007 của UBND tỉnh Đắc Lắc. Trên cơ sở đó tiến hành hoàn chỉnh thủ tục cấp sổ đỏ cho hơn 200 hộ dân nơi đây. Trước mắt, cần điều tra, xác minh làm rõ việc UBND phường Tân Hòa cưỡng chế phá dỡ công trình sửa chữa nhà ở của các hộ ông Phan Văn Phương và Nguyễn Văn Dũng đã đúng quy định của pháp luật hay chưa? Cũng cần điều tra, xác minh, vì sao UBND phường Tân Hòa và các cơ quan chức năng của phường chỉ cưỡng chế những căn nhà xây dựng của người dân, còn những căn nhà xây dựng kiên cố 2-3 tầng của cán bộ, đảng viên thì cho tồn tại, như vậy có bảo đảm sự công bằng, nghiêm minh của pháp luật?
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Trang Chinhphu.vn có bài: Cơ bản hoàn tất đàm phán FTA Việt Nam-EU trong năm 2014. Bài báo phản ánh: Lộ trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) đã được chính thức khởi động hai năm (từ 26/6/2012). Hai bên đều thể hiện quyết tâm cao nhằm mục tiêu cơ bản hoàn tất đàm phán EVFTA trong năm 2014.
Đây là phát biểu của bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) tại hội thảo “Hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật xuất khẩu vào thị trường EU”, ngày 19/6.
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh, hiện chỉ có khoảng 42% mặt hàng của Việt Nam được hưởng quy chế ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) của EU và điều kiện để được hưởng quy chế này ngày càng ngặt nghèo. Tuy nhiên, có khoảng 90% mặt hàng Việt Nam sẽ được hưởng mức thuế 0% nếu Hiệp định EVFTA được ký kết.
2. Báo Dân trí có bài: Vụ tiệm vàng Hoàng Mai: Mua trái phép 100 USD, phạt 400 triệu đồng. Bài báo phản ánh: Thượng tá Nguyễn Hoàng Thắng - Trưởng Công an quận Bình Thạnh (TP.HCM), ngày 18-6 cho biết đã tống đạt quyết định xử phạt hành chính đối với ông Dương Công Kiên là nhân viên của tiệm vàng Hoàng Mai (phường 2, quận Bình Thạnh) vì hành vi thu mua ngoại tệ trái phép.
Theo đó, công an quận sau khi chứng minh ông Kiên có hành vi thu mua ngoại tệ trái phép (100 USD) đã chuyển hồ sơ cùng chứng cứ cho UBND TP. UBND TP đã ra quyết định xử phạt mức 400 triệu đồng đối với ông Kiên.
Trước đó, ngày 24/4, Công an quận Bình Thạnh đã khám xét, bắt quả tang hành vi đổi 100 USD lấy tiền Việt Nam đồng xảy ra tại tiệm vàng Hoàng Mai, đồng thời công an cũng niêm phong 559 lượng vàng tại tiệm và thu giữ hơn 14.000 đôla để xử lý. Sau đó, công an đã dỡ niêm phong vàng và trả lại tiền đôla tạm giữ cho tiệm vàng, chỉ giữ lại 100 USD vi phạm.
3. Báo Dân trí có bài: Một đề xuất mơ hồ, viển vông…! Bài báo phản ánh: Điều nguy hiểm còn ở chỗ đây là văn bản có tính pháp qui, tức là ai không đáp ứng yêu cầu đó thì không được chấp nhận. Nói cụ thể hơn, nếu ai đó không “yêu nước sâu sắc” thì dứt khoát không được bổ nhiệm, nếu đương chức thì phải cách chức vì tkhoong đủ tiêu chuẩn đầu tiên này…
Dự thảo "Quy định tiêu chuẩn chức danh quản lý của công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước" do Bộ Nội vụ lấy ý kiến nhân dân có 3 tiêu chuẩn chung cho các chức danh quản lý công chức thì tiêu chí thứ nhất (có lẽ là quan trọng nhất?) qui định cán bộ quản lý phải “Có tinh thần yêu nước sâu sắc, tận tụy phục vụ nhân dân, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, phấn đấu thực hiện có kết quả đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước”..
Vả lại, có lẽ trừ những người học dưới thời Việt Nam cộng hòa, còn lại thì đa số người dân Việt Nam ngay từ khi học tiểu học đã thuộc nằm lòng 5 điều Bác Hồ dạy, trong đó điều đầu tiên là “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào”.
Thế mà giờ đây, lòng yêu nước cũng phải qui định “giá trần” như giá xăng, giá sữa thì liệu có làm “tầm thường hóa lòng yêu nước?”.
Rồi chả lẽ bộ quản lý cấp cao thì phải “yêu nước sâu sắc” còn dân thường, lính tráng thì có quyền yêu nước “hời hợt”, “nông nông” chắc?
Điều nguy hiểm còn ở chỗ đây là văn bản có tính pháp qui, tức là ai không đáp ứng yêu cầu đó thì không được chấp nhận. Nói cụ thể hơn, nếu ai đó không “yêu nước sâu sắc” thì dứt khoát không được bổ nhiệm, nếu đương chức thì phải cách chức vì không đủ tiêu chuẩn đầu tiên này.
Song, đã là qui định mang tính pháp qui thì dứt khoát phải định lượng để còn áp dụng thi hành. Thế nhưng khổ nỗi biết thế nào là “yêu nước sâu sắc” và “yêu nước không sâu sắc”? Làm thế nào để cân, đong, đo, đếm xem ai đó có “yêu nước sâu sắc” hay không “yêu nước sâu sắc”?
Rồi chả lẽ lại chia thành ba “cấp độ yêu nước” là “Yêu nước sâu sắc, yêu nước và yêu nước không sâu sắc” như ví von của ĐB. Nguyễn Bá Thuyền với ba cấp tín nhiệm là “Chung thủy cao, chung thủy, chung thủy thấp”?
Đành rằng đây mới chỉ là dự thảo và đang trong giai đoạn lấy ý kiến nhưng dù là dự thảo, xin ý kiến thì cũng không thể có những qui định ấu trĩ, ngu ngơ như vậy.
Lại thêm một đề xuất mơ hồ bổ sung vào “đội ngũ” những văn bản viển vông và ấu trĩ…