I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Người đưa tin có bài Khi công lý chỉ... có hiệu lực trên giấy. Bài báo phản ánh: Theo thống kê của Tổng cục thi hành án dân sự (THADS), hiện tại có tới trên 300 nghìn việc chưa thi hành dứt điểm, trong tổng số đó có tới 50 nghìn việc không có điều kiện thi hành.
Nhiều ý kiến cho rằng, do tòa tuyên không sát với thực tiễn, đương sự không có tài sản để thi hành, người phạm tội không có khả năng để chi trả... Bên cạnh những lý do khách quan, đâu đó còn có sự sách nhiễu khó, dễ thậm chí đòi ăn chia của chấp hành viên.
Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, do hệ thống pháp luật chưa thống nhất và đồng bộ. Chưa có cơ chế pháp lý quản lý tài sản của người phải thi hành án, dẫn đến việc thi hành án gặp khó khăn, không thi hành được hoặc thi hành không dứt điểm.
Câu hỏi là việc xác định tài sản riêng trong khối tài sản chung của đương sự là trách nhiệm của tòa hay của cơ quan THA? Trên thực tế để xác định quyền và trách nhiệm của chấp hành viên trong trường hợp nào thì có quyền hoặc nghĩa vụ yêu cầu tòa án xác định phần sở hữu của người phải thi hành án trong khối tài sản chung để bảo đảm thi hành án là điều còn có nhiều bàn cãi.
Bên cạnh luật pháp còn chưa đồng bộ và thống nhất, đâu đó còn có sự làm phiền, sách nhiễu của một số bộ phận cán bộ thi hành án, dẫn đến việc THADS kéo dài nhiều năm gây bất ổn trong đời sống xã hội, ví dụ dưới đây là một minh chứng.
Có nhiều ý kiến của cán bộ thi hành án cho rằng: Cần coi trọng công tác vận động, thuyết phục trong THADS. Hòa giải là thể hiện sự tôn trọng quyền tự thỏa thuận giữa các đương sự. Như vậy VKS có kiến nghị lúc đó có phải là nguyên nhân làm phức tạp khiến cơ quan THA không thể thi hành được? Mặt khác, khi mà các bên đương sự đã thống nhất thỏa thuận, hòa giải thành, như vậy VKS kiến nghị có đúng với quy định của pháp luật, đúng với tinh thần tôn trọng sự thỏa thuận của các đương sự?!
Theo ông Nguyễn Văn Thanh (nguyên trưởng THA quận Ba Đình): Trên thực tế có vô số lý do khiến nhiều vụ án không thể thi hành án dân sự (THADS). Một trong những vấn đề chính để thực hiện việc THADS đó là tài sản. Thế nhưng việc phong tỏa tài sản của người phải thi hành án lại không được pháp luật quy định một cách cụ thể (điều tra viên, tòa án hay cơ quan THA). Mặt khác tòa không kê biên tài sản, không định đoạt tài sản riêng của người phải THADS trong khối tài sản chung của gia đình hoặc người phải THADS không có tài sản, nhưng tòa vẫn tuyên... để đấy.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Thu hồi nợ xấu gặp khó khi thi hành án. Bài báo phản ánh: Mặc dù đã có quyết định của tòa án nhưng việc thu hồi nợ xấu vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác thi hành án.
Thông tin trên vừa được đưa ra tại Hội nghị “Bàn biện pháp xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng trên địa bàn liên quan đến công tác thi hành án” do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - Chi nhánh TP Đà Nẵng tổ chức ngày 16-8 tại TP Đà Nẵng.
Theo thống kê của NHNN - Chi nhánh TP Đà Nẵng, tính đến tháng 6, nợ xấu của các ngân hàng ở trên địa bàn này là hơn 1.800 tỉ đồng, trong đó nợ có khả năng mất vốn khoảng 1.150 tỉ đồng. Ông Võ Minh, Giám đốc NHNN - Chi nhánh TP Đà Nẵng, cho hay thời gian qua, cơ quan này đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM) chủ động triển khai một loạt các giải pháp tự xử lý nợ xấu. Chẳng hạn như đánh giá lại chất lượng và khả năng thu hồi các khoản nợ để có biện pháp xử lý, thu nợ; tiếp tục cơ cấu lại nợ để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn vay phục vụ sản xuất, kinh doanh, bán nợ xấu cho các công ty quản lý tài sản, mua bán nợ… “Bên cạnh đó, đối với các khoản nợ xấu mà khách hàng không có thiện chí trả nợ hoặc không còn khả năng trả nợ, các NHTM đã thực hiện việc khởi kiện ra tòa để thu hồi nợ. Tuy nhiên, sau khi có quyết định của tòa, công tác thu hồi nợ xấu vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác thi hành án” - ông Minh nói.
Đến tháng 6, các tổ chức tín dụng ở TP Đà Nẵng có 233 hồ sơ xử lý nợ xấu với dư nợ khởi kiện là 373 tỉ đồng đã có quyết định của tòa án nhưng chưa thi hành án. Theo đại diện các chi cục Thi hành án, quá trình thẩm tra, định giá tài sản thế chấp để cho vay của các ngân hàng còn nhiều hạn chế. Nhiều trường hợp còn nâng khống giá trị tài sản thế chấp để cho vay số tiền lớn. Khi khách hàng không còn khả năng trả nợ thì giá trị thực của khối tài sản thế chấp không bằng số tiền mà ngân hàng cho vay, dẫn đến nợ xấu. Do đó, cơ quan thi hành án cũng gặp nhiều khó khăn đối với các trường hợp này.
3. Báo VietnamNet có bài Tương lai mờ mịt của những phận người không quốc tịch. Bài báo phản ánh: Tuyên Bình là một trong những xã biên giới thuộc tỉnh Long An. Người Việt sống tại Campuchia không còn sống được trên đất khách đã xuôi theo dòng sông trôi dạt về đây cắm sào kiếm cách mưu sinh. Họ không có nhà, không mảnh đất cắm dùi nhưng có cả một gia đình với vợ chồng con cái. Cuộc sống họ ra sao khi về đến đất mẹ…
Ghé vào một con thuyền. Ông Hồ Văn Út (67 tuổi) vui vẻ tiếp chúng tôi. Ông nói, cái khó nhất bây giờ đối với bà con Việt kiều tại đây là giấy tờ. Khi về đến Việt Nam, chỉ còn có tiếng nói là có thể chứng minh mình là người Việt.
Ngoài ra, không một mảnh giấy lận lưng dù là giấy của Việt Nam hay của nước bạn. Ngay cả quê hương của mình cũng không ai biết vì những người này là con cháu nhiều đời của các thệ hệ người Việt ở Campuchia.
Không còn gốc gác để xác minh nên, mang tiếng là người Việt, sống trên đất nước mình nhưng số phận không khác gì những người sống “ngụ cư”…
Cuộc sống của những Việt kiều tại Tuyên Bình hiện rất khó khăn. Nhà không có. Người nào may mắn giữ được con thuyền thì còn nơi trú ngụ. Bằng không làm tạm một túp lều lợp lá thấp lè tè diện tích chưa đầy 10m2 mà ở; trong đó cả một gia đình chui rúc, sinh sống.
Theo trung tá Hà Văn Hoàng, trưởng công an xã Tuyên Bình, sau nhiều lần cố gắng sàng lọc, chỉ có được 6 gia đình xác minh được nguồn gốc đã được cấp tạm trú. 13 hộ còn lại hiện không có cơ sở nào để giải quyết tình trạng lưu cư của họ. Số nhân khẩu của 19 hộ này lên đến 108 người.
Ông Tô Văn Chảnh, chủ tịch UBND xã thừa nhận, chính quyền gặp nhiều khó khăn khi giải quyết chính sách cho số Việt kiều không quốc tịch này. Hiện nay, những người này đang rất cần sự trợ giúp từ nhiều phía.
Ông nói, đã nhiều lần đề nghị về UBND huyện có chính sách nhằm giúp đỡ bà con, các cháu được học hành. Có cuộc sống ổn định bà con sẽ dừng chân không còn phải tha hương khắp nơi.
Ông Chảnh cho biết, UBND huyện Vĩnh Hưng đã có tờ trình đề nghị tỉnh thành lập một cụm dân cư ở xã Vĩnh Bình để tập họp tất cả những Việt kiều này thành một quần cư. Thế nhưng đến nay sau nhiều lần thăm dò, khảo sát, tỉnh vẫn chưa có một quyết định chính thức nào.
4. Báo Lao động có bài Trước phiên chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Bộ trưởng Hà Hùng Cường và 3 câu hỏi khó. Bài báo phản ánh: Luật, vì thiếu nghị định, thông tư đang trở thành “luật chết, luật treo”. Tình trạng “ngồi trên trời làm luật” và những quy phạm “ban hành cho vui” vì không thể thực hiện trong thực tế. Đây là những câu hỏi khó mà Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường sẽ phải đối diện trong phiên chất vấn tại phiên họp Thường vụ QH vào 20.8 tới.
Trả lời cử tri trước kỳ họp QH vừa qua, Bộ Tư pháp cho biết trong số 760 nội dung cần quy định chi tiết trong các luật, pháp lệnh được thông qua từ ngày 1.1.2009 đến 30.6.2012, có 611 nội dung được quy định chi tiết. Trong 661 nội dung được quy định chi tiết này, lại tồn tại 225 nội dung chi tiết chưa được quy định chi tiết. Và tỉ lệ- được Bộ trưởng Hà Hùng Cường gọi là “nợ đọng” này- chiếm 28,5%.
Dù là tỉ lệ “nợ đọng” thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây, nhưng con số 28,5% cũng có nghĩa là gần 1/3 số quy định chưa thể đi vào thực tế vì thiếu hướng dẫn. Hồi đầu tháng 8, chính Bộ trưởng Hà Hùng Cường cũng cho rằng: Nghị định, thông tư hướng dẫn luật mà ban hành không kịp thời thì vừa làm chậm quá trình đưa luật vào cuộc sống, có khi tạo khoảng trống pháp lý gây lúng túng cho cơ quan quản lý, người dân.
Có lẽ, câu hỏi tại sao sẽ được đặt ra trong phiên chất vấn tới đây, nhưng điều quan trọng mà cử tri, nhân dân mong được nghe Bộ trưởng trả lời là Bộ Tư pháp sẽ làm thế nào và bao giờ có thể chấm dứt tình trạng “luật chết, luật treo” này.
Câu chuyện thời sự là Nghị định 67 quy định: Từ ngày 15.8, muốn kinh doanh, bán lẻ thuốc lá phải có đăng ký ngành nghề kinh doanh bán lẻ sản phẩm thuốc lá. Quán trà đá, xe hàng lưu động..., không có điểm cố định, địa chỉ rõ ràng, sẽ không được bán thuốc lá.
Sau khi nghị định có hiệu lực, các quán trà vẫn bán thuốc lá. Nhưng đây chỉ là một ví dụ cho tình trạng mà người dân gọi là những quy định “vui là chính”, tức là văn bản quy phạm ban hành nhưng không thể thực hiện được trong thực tế, không phải vì văn bản đó sai hay không đúng luật, mà do thiếu khả thi.
Chắc chắn Bộ Tư pháp không thể trả lời về con số quán nước, xe, mẹt bán thuốc lá lưu động. Thực tế cũng đã có vô số những tiền lệ. Chẳng hạn quy định “cấm hút thuốc lá nơi công cộng”, cấm sử dụng điện thoại trong khu vực cây xăng, xử phạt đổ rác không đúng nơi quy định, bắt chó mèo chạy rông, dán tem cho rượu “quốc lủi”...
Tình trạng sự hợp lý, hợp pháp, song không thể thực thi, khiến cho những văn bản này chỉ có một tác dụng duy nhất là làm cho tình trạng nhờn luật thêm trầm trọng.
Phải chăng là với tư cách cơ quan chịu trách nhiệm về vấn đề thực thi pháp luật trong lĩnh vực ban hành văn bản quy phạm, Bộ trưởng Bộ Tư pháp sẽ phải đưa ra một trong hai lựa chọn: Hoặc củng cố hệ thống chế tài và kiên quyết thực thi hoặc từ chối ngay từ đầu những văn bản quy phạm biết chắc sẽ không thể thực hiện nổi.
Nhưng những quy phạm kiểu “đánh trống bỏ dùi”, “vui là chính” hay món “nợ đọng”, dù không ít trầm kha, nhưng không nghiêm trọng bằng tình trạng mà ĐBQH Ngô Văn Minh- trước nghị trường- gọi là “ngồi trên trời làm chính sách”.
Từ 2010 đến nay, phải nói người dân và dư luận đã phải chịu quá nhiều quy định dở khóc dở cười.
Nào là thịt tươi chỉ được bán không quá 8h. Nào là phạt nặng xe không chính chủ. Cũng là “chính chủ”, còn có quy định “chó mèo chính chủ”. Rồi quy định CMTND ghi tên cha mẹ. Viếng đám ma không quá 7 vòng hoa, không được để ô kính trên nắp quan tài. Và gần đây nhất là ưu tiên cộng điểm cho bà mẹ VNAH.
Trả lời báo chí, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của QH - ĐBQH Ngô Văn Minh - dẫn quy định tại Luật Ban hành văn bản QPPL phải lấy ý kiến của các bộ, ngành có liên quan và đặc biệt quan trọng là lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động, rồi được Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình xem xét, ký ban hành để lý giải: Những văn bản có vấn đề là những văn bản không tuân thủ quy trình, hoặc là ban hành thiếu cân nhắc, thiếu thận trọng, thiếu thực tế, trái với nguyên tắc thực hiện pháp luật.
Và một trong những nguyên nhân quan trọng khác đã được vị ĐBQH nổi tiếng thẳng thắn nhìn nhận trong hai chữ “quan liêu”. Quan liêu từ người soạn thảo cho đến cơ quan thẩm định.
Câu trả lời của Bộ trưởng Hà Hùng Cường rõ ràng không dễ khi Bộ Tư pháp- theo luật- là cơ quan có trách nhiệm thẩm định, thậm chí có tiếng nói quyết định đối với việc ban hành một văn bản quy phạm pháp luật.
5. Báo Dân Việt có bài TT - Huế: Gia tăng nạn tảo hôn ở miền núi. Bài báo phản ánh: Theo Trung tâm Dân số- Kế hoạch hóa gia đình huyện A Lưới (Thừa Thiên- Huế), mặc dù cơ quan chức năng đã tăng cường vào cuộc nhưng tình trạng tảo hôn ở huyện miền núi này đang ngày càng gia tăng.
Theo thống kê chưa đầy đủ, trong 5 năm trở lại đây, toàn huyện có 2.130 cặp kết hôn thì có đến 211 cặp tảo hôn, chiếm hơn 10%. Trong số này, có nhiều trường hợp trẻ em mới 11-13 tuổi đã lập gia đình, gây ra nhiều hệ lụy đau lòng.
Nguyên nhân khiến nạn tảo hôn ở huyện miền núi này gia tăng là do quan niệm hôn nhân “tự nhiên” vẫn thịnh hành; mặt khác, trẻ em nơi đây ngày càng dễ dàng tiếp cận với phim ảnh không lành mạnh, dẫn tới quan hệ tình dục sớm.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin về Những thông tin văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nổi bật trong tuần từ 12-16/8/2013.
- Bán nhà ở thương mại được giảm 50% thuế giá trị gia tăng
Theo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều có hiệu lực từ ngày 1/7/2013 của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, giảm 50% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng từ ngày 1/7/2013 đến hết ngày 30/6/2014 đối với bán, cho thuê hoặc cho thuê mua nhà ở thương mại là căn hộ hoàn thiện có diện tích sàn dưới 70 m2 và có giá bán dưới 15 triệu đồng/m2.
Giá bán, giá cho thuê mua, giá cho thuê nhà ở thương mại được ghi rõ trong hợp đồng; đối với trường hợp bán hoặc cho thuê mua là giá bán, giá cho thuê mua đã bao gồm thuế giá trị gia tăng 10% và đã bao gồm phí bảo trì công trình theo quy định. Trường hợp nhà ở thương mại bán theo phương thức trả góp, trả chậm thì giá bán là giá bán trả một lần đã bao gồm thuế giá trị gia tăng 10% và khoản phí bảo trì công trình theo quy định nhưng không bao gồm khoản lãi trả góp, trả chậm và các khoản lãi khác.
- Nâng cao chất lượng GD toàn diện vùng trung du, miền núi Bắc Bộ
Theo Quyết định về phát triển giáo dục, đào tạo và dạy nghề các tỉnh vùng trung du, miền núi phía Bắc và các huyện phía Tây tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2013-2020, một trong các giải pháp chủ yếu phát triển giáo dục, đào tạo và dạy nghề vùng trung du, miền núi Bắc Bộ là hoàn thiện quy hoạch mạng lưới trường học, đầu tư chuẩn hóa cơ sở vật chất trường, lớp học đáp ứng yêu cầu huy động học sinh trong độ tuổi, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và chất lượng đào tạo nguồn nhân lực theo nhu cầu xã hội.
Bên cạnh đó, để phát triển giáo dục tại vùng này, cần xây dựng đội ngũ giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đào tạo và dạy nghề.
Đồng thời, thực hiện đầy đủ và kịp thời các chế độ, chính sách ưu tiên, miễn, giảm học phí, học bổng, hỗ trợ chi phí học tập, chính sách đối với trẻ mầm non; tín dụng cho học sinh, sinh viên và các chính sách khác theo quy định hiện hành của Nhà nước.
Xây dựng chính sách hỗ trợ chi phí học tập cho sinh viên dân tộc thiểu số hộ nghèo, cận nghèo thi đỗ và học tại các cơ sở giáo dục đại học; xây dựng chính sách hỗ trợ cho học viên là người dân tộc thiểu số học chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông tại các trung tâm giáo dục thường xuyên.
- Triển khai phương pháp đo lường sự hài lòng của người dân
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các bộ, ngành, địa phương trong thời gian tới đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC), tiếp tục triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết TTHC.
Phó Thủ tướng giao Bộ Nội vụ khẩn trương hoàn thành việc xác định và công bố Chỉ số cải cách hành chính năm 2012 của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong Quý III/2013.
Đồng thời hướng dẫn các địa phương triển khai phương pháp đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính Nhà nước. Chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức chuyên trách cải cách hành chính.
- Báo cáo Thủ tướng vụ "nhân bản" xét nghiệm
Trong 2 ngày 7-8/8/2013, chương trình Thời sự của Đài Truyền hình Việt Nam và báo Tuổi trẻ đưa tin về việc "nhân bản" xét nghiệm ở Bệnh viện đa khoa Hoài Đức, Hà Nội, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu Bộ Y tế, UBND thành phố Hà Nội và Công an Hà Nội báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vụ việc nêu trên trước ngày 20/8/2013.
2. Báo Điện tử Chính phủ có bài Kết quả 2 tháng cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội. Bài báo phản ánh: Chiều 16/8, NHNN đã họp báo cung cấp thông tin báo chí về Kết quả 2 tháng triển khai chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ-CP.
NHNN cho biết, các ngân hàng đã tích cực đẩy mạnh cho vay cam kết và giải ngân cho các khách hàng cá nhân và doanh nghiệp trong lĩnh vực nhà ở xã hội. Tính đến ngày 13/8, các ngân hàng đã cam kết cho vay 219 khách hàng cá nhân với số tiền 65,57 tỷ đồng, hiện đã giải ngân cho 208 khách hàng với dư nợ 48,92 tỷ đồng.
Cụ thể: Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) cam kết cho vay 23,8 tỷ đồng, trong đó giải ngân 19,5 tỷ đồng cho 78 khách hàng; Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cam kết cho vay 22,12 tỷ đồng, trong đó giải ngân 17,11 tỷ đồng cho 71 khách hàng; Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), cam kết cho vay 10,05 tỷ đồng, trong đó giải ngân 5,46 tỷ đồng cho 25 khách hàng; Ngân hàng TMCP Phát triển Nhà đồng bằng Sông Cửu Long, cam kết cho vay 2,7 tỷ đồng với 11 khách hàng (chưa giải ngân).
Tính trên các địa bàn, Đà Nẵng cho vay hỗ trợ nhà ở đối với khách hàng cá nhân lớn nhất (chiếm tỷ trọng 29,25 % toàn quốc), tiếp theo là Hà Nội (28,58%), Vĩnh Phúc (11,85%), TP.HCM (10,51%), còn lại 19,81% ở các tỉnh thành phố khác.
Với khách hàng doanh nghiệp, NHNN đã xác nhận đăng ký của BIDV ký kết hợp đồng tín dụng với 2 khách hàng ở Huế và 1 khách hàng ở TP.Hồ Chí Minh, với số tiền là 658 tỷ đồng và BIDV đã giải ngân cho 1 khách hàng (tại Huế) với số tiền là 34,3 tỷ đồng. Hiện Agribank đang làm thủ tục đăng ký để được xác nhận ký hợp đồng tín dụng với 1 khách hàng còn lại thì các ngân hàng sẽ hoàn thành việc thẩm định một số dự án và sẽ báo cáo xin xác nhận nguồn vốn của NHNN trong tháng 8/2013.