I- THÔNG TIN NỔI BẬT
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin Ngày 3-12-2012, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã ký Lệnh số 30/2012/L-CTN công bố Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ tư thông qua ngày 21-11-2012.
2. Báo Nhân dân điện tử đưa tin Quyết định về chức năng, nhiệm vụ, nhân sự của Ban Nội chính Trung ương và Ban Kinh tế Trung ương. Thực hiện Nghị quyết Hội nghị T.Ư 5 và Hội nghị T.Ư 6 (khóa XI), ngày 28-12-2012, Bộ Chính trị đã ban hành Quyết định số 158-QÐ/T.W về việc thành lập Ban Nội chính Trung ương; Quyết định số 159-QÐ/T.W về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Ban Nội chính Trung ương; Quyết định số 160-QÐ/T.W về việc thành lập Ban Kinh tế Trung ương; Quyết định số 161-QÐ/T.W về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Ban Kinh tế Trung ương.
Bộ Chính trị ban hành các Quyết định số 655-QÐNS/T.W về việc phân công đồng chí Nguyễn Bá Thanh, Ủy viên Trung ương Ðảng, giữ chức Trưởng ban Nội chính Trung ương; Quyết định số 656-QÐNS/T.W về việc phân công đồng chí Vương Ðình Huệ, Ủy viên Trung ương Ðảng, giữ chức Trưởng ban Kinh tế Trung ương.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Án hành chính: Thắng kiện như không!. Bài báo phản ánh: Tòa tuyên người đi kiện thắng và UBND cấp huyện chấp hành phán quyết của tòa bằng cách ra quyết định mới với nội dung… như cũ.
Ông Lê Văn Danh sở hữu phần đất vườn liền kề đất ở xen kẽ khu dân cư có diện tích 1.254 m2 tọa lạc tại phường An Lợi Đông, quận 2, TP.HCM, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 1999. Khu đất của ông thuộc quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Năm 2009, UBND quận 2 ban hành Quyết định số 9893 bồi thường hỗ trợ và tái định cư cho ông Danh đối với khu đất trên tổng cộng hơn 255 triệu đồng (với giá đất vườn là 200.000 đồng/m2). Ông Danh không đồng ý nên khiếu nại và bị UBND quận 2 bác. Sau đó, ông khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định 9893 của quận 2.
Năm 2011, TAND quận 2 xử sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu của ông Danh nên ông kháng cáo. Tòa án phúc thẩm cho rằng có cơ sở để hủy quyết định của quận 2. Tòa cho hay theo bản vẽ hiện trạng vị trí năm 1998 và họa đồ hiện trạng nhà đất năm 2004 đã được Phòng Quản lý đô thị quận 2 kiểm tra thì liền kề với phần đất nông nghiệp của ông Danh là đất ở. Theo quy định, nếu hiện trạng vừa có đất ở vừa có đất nông nghiệp nằm xen kẽ trong khuôn viên thì phần diện tích đất nông nghiệp tính bồi thường, hỗ trợ bằng 30% đơn giá đất ở liền kề. “Tuy nhiên, các vấn đề này chưa được xác minh làm rõ” - tòa nhận định. Từ đó cấp phúc thẩm tuyên hủy Quyết định 9893 của UBND quận 2 để “quận kiểm tra, xác minh lại phần đất ông Danh bị thu hồi có thuộc đối tượng được hỗ trợ thêm, từ đó giải quyết lại việc bồi thường, hỗ trợ thiệt hại, tái định cư cho phù hợp”.
Tháng 3-2012, UBND quận 2 thu hồi và hủy bỏ Quyết định 9893 theo yêu cầu của tòa án, sau đó ban hành quyết định mới về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với ông Danh. Tuy nhiên, bảng chiết tính đính kèm quyết định mới không sai một dấu phẩy so với bảng chiết tính cũ, kể cả số hiệu văn bản. Toàn bộ nội dung về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho ông cũng như trước. Gần ba năm trời đi kiện, cuối cùng kết quả quay về con số không.
Gần tương tự trường hợp ông Danh, bà Lê Thị Bảy (ngụ 406/19 đường Ven Sông, phường An Lợi Đông, quận 2) cũng thắng trong vụ kiện yêu cầu hủy quyết định bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất của quận 2.
Lý do bà Bảy kiện là quận bồi thường cho bà 200.000 đồng/m2 theo giá đất nông nghiệp, trong khi lẽ ra phải bồi thường giá đất ở. Tòa án sơ thẩm bác yêu cầu của bà nhưng tòa án phúc thẩm thì đồng ý hủy quyết định của quận 2. Tòa cho rằng trong phần đất bị thu hồi của bà Bảy có một phần diện tích với hơn 108 m2 đất thuộc thửa đất được ký hiệu là chữ “T” (loại đất với “mục đích để ở” - PV), phần còn lại mới là đất nông nghiệp. Quận 2 lập luận đất ở là đất đã có nhà nhưng theo Luật Đất đai, đất ở là đất để xây dựng nhà ở chứ không phải là đất phải có nhà trên đó. Với những căn cứ trên, tòa tuyên hủy quyết định của UBND quận 2 về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với bà Bảy.
Bản án tuyên vào tháng 9-2012 nhưng đến nay UBND quận 2 vẫn chưa chấp hành án. Điều bà Bảy lo nhất là quận lại vận dụng chiêu cũ như trường hợp ông Danh: hủy quyết định cũ nhưng ban hành quyết định mới với nội dung không khác một chữ. “Thắng kiện cũng như không, chẳng lẽ chúng tôi lại kiện tiếp?” - bà bày tỏ.
Mới đây, đại biểu Quốc hội Trương Thị Ánh dẫn đầu đoàn công tác làm việc tại UBND huyện Cần Giờ để xúc tiến giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Văn Rô cùng một số hộ dân khác.
Trước đó, UBND huyện thu hồi đất và bồi thường cho gia đình ông Rô hơn 700 triệu đồng. Ông không đồng ý vì cho rằng huyện áp giá đất nông nghiệp căn cứ theo quy định từ năm 1998 gây thiệt hại cho gia đình ông. Ông cho rằng việc bồi thường phải được áp dụng quy định của Luật Đất đai 2003 và Nghị định 197 (năm 2004) mới phù hợp. Đầu tháng 2-2010, xử phúc thẩm, TAND TP.HCM chấp nhận một phần kháng cáo của ông, hủy quyết định của UBND huyện Cần Giờ, yêu cầu ủy ban ban hành quyết định khác về việc bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất của ông nhằm thực hiện dự án mở đường Rừng Sác. Tuy nhiên, dù đã có bản án có hiệu lực pháp luật nhưng gần ba năm qua huyện Cần Giờ vẫn không thi hành án.
Ông Rô kể với chúng tôi, trong việc thực hiện dự án Rừng Sác, nhà và đất của ông bị giải tỏa trắng, không được tái định cư do dự án tái định cư bị “chìm xuồng”, gia đình ông phải cất chòi ở nhờ trên đất của người quen. Gần ba năm qua, ông liên tục gửi đơn khắp nơi, từ UBND và Thi hành án huyện Cần Giờ đến Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM… nhưng chẳng ai giải quyết. “Tại buổi làm việc, bà Ánh hứa sẽ giám sát, đôn đốc việc thi hành án. Hy vọng tôi không phải chờ quá lâu…” - ông Rô nói.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Đề nghị bổ sung chế định ly thân “Dù có được pháp luật công nhận hay không, vấn đề ly thân vẫn đang diễn ra”. Bài báo phản ánh: Tại hội nghị đánh giá thực tiễn và góp ý sửa đổi, bổ sung Luật Hôn nhân và Gia đình sáng 3-1, bà Ung Thị Xuân Hương (Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM) đã đề nghị bổ sung chế định ly thân để tạo hành lang pháp lý an toàn cho mối quan hệ đặc biệt đang phát sinh ngày càng nhiều trong xã hội hiện đại. Đây là khoảng thời gian cần thiết để đôi bên nhìn lại đời sống vợ chồng, giải quyết mâu thuẫn, hàn gắn tình cảm và cân nhắc sẽ tiếp tục hay kết thúc cuộc hôn nhân. Giai đoạn “quá độ” hôn nhân này cần được quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ vợ chồng, tài sản, trách nhiệm đối với con chung, ngăn ngừa hành vi bạo hành tinh thần, xâm phạm sức khỏe, danh dự đôi bên.
Nhiều ý kiến chuyên gia tán thành quan điểm này và cho rằng vấn đề ly thân vẫn đang diễn ra trong xã hội và nhu cầu bảo vệ quyền lợi của người phụ nữ trong giai đoạn này rất chính đáng và cần thiết. Một số quốc gia khác cũng có quy định phải ly thân một khoảng thời gian trước khi ly hôn.
Tuy nhiên, ông Bùi Văn Trí (Phó Chánh Tòa Dân sự TAND TP.HCM) không tán thành và cho rằng nếu vợ chồng không có hạnh phúc, mâu thuẫn đến mức không thể sống chung mà phải sống riêng tức là mục đích hôn nhân không đạt được, hôn nhân không còn ý nghĩa thì ly hôn. Còn nếu vợ chồng có thể hàn gắn với nhau thì họ sẽ tự thỏa thuận bằng tình cảm, không nhất thiết đưa quy định pháp luật vào điều chỉnh cho thêm rối, không cần đến một quyết định ly thân có hiệu lực để xác định tình trạng chia rẽ hôn nhân này.
Luật sư Dương Thị Tới đồng tình và bày tỏ lo ngại về hàng loạt phức tạp phát sinh nếu công nhận chế định ly thân. Lúc đó luật rất khó giải quyết vấn đề tài sản tạo lập trong lúc ly thân là của chung hay riêng, quan hệ tình cảm phát sinh với người thứ ba có xác định lỗi hay không… Nếu không có hướng mới để xử lý mà vẫn giải quyết theo quy định hiện hành thì dù có chế định ly thân cũng chỉ là tồn tại hình thức mà không có ý nghĩa trong thực tiễn
3. Báo Nông nghiệp Việt Nam có bài Cùng chung tay xóa bỏ nạn tảo hôn. Bài báo phản ánh: Từ bao đời nay người Mông ở Hang Kia, Pà cò thuộc huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình còn tồn tại một phong tục lạc hậu đó là tảo hôn.
Phong tục này khiến những chàng trai cô gái đang ở lứa tuổi cắp sách đến trường đã sớm phải từ bỏ việc học tập, từ bỏ những ước mơ hoài bão của mình để đến với những cuộc hôn nhân vội vàng.
Theo phong tục, con trai Mông cứ đến 12,13 tuổi sẽ được bố mẹ chọn cho một cô gái để làm vợ, cô gái đó có thể bằng tuổi hoặc lớn tuổi hơn sau đó vào dịp đầu xuân người con trai cùng bạn bè tổ chức đi bắt cô gái này về làm vợ. Theo tục của người Mông thì người con gái một khi đã về nhà chồng không được quay lại nhà cha mẹ đẻ. Hậu quả của tảo hôn không chỉ dừng lại ở mức độ vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình mà còn dẫn đến nhiều bi kịch. Những cặp vợ chồng “trẻ con” này đã tự đánh mất cơ hội học tập, tìm kiếm việc làm xây dựng kinh tế gia đình.