I- THÔNG TIN NỔI BẬT
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin Ngày làm việc thứ 24, kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIII: Thông qua sáu dự án luật. Hôm qua 20-11, ngày làm việc thứ 24, kỳ họp thứ tư, Quốc hội (QH) khóa XIII, các đại biểu QH làm việc tại hội trường. Buổi sáng, QH đã biểu quyết thông qua sáu dự án luật, buổi chiều thảo luận về dự án Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi).
Mở đầu phiên họp buổi sáng, các đại biểu QH đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của QH Ðào Trọng Thi trình bày báo cáo của Ủy ban Thường vụ QH giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Xuất bản (sửa đổi). Trên cơ sở đó, QH đã biểu quyết thông qua ba nội dung cụ thể của dự thảo Luật với đại đa số phiếu tán thành và thông qua toàn bộ dự án Luật Xuất bản (sửa đổi) với 460 đại biểu tán thành, bằng 92,37% tổng số đại biểu QH.
Chuyển sang xem xét, thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Luật sư, các đại biểu đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Nguyễn Văn Hiện trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật này và biểu quyết thông qua ba vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau gồm: Quy định về đào tạo nghề luật sư; cho phép hay không cho phép viên chức đang làm nghề giảng dạy pháp luật làm nghề luật sư; quy định về điều kiện hành nghề của luật sư nước ngoài tại Việt Nam. Kết quả, các đại biểu QH đã biểu quyết thông qua quy định về đào tạo nghề luật sư và quy định về điều kiện hành nghề của luật sư nước ngoài tại Việt Nam như dự thảo với đại đa số phiếu tán thành. Riêng vấn đề cho phép hay không cho phép viên chức đang làm nghề giảng dạy pháp luật được làm nghề luật sư, Ủy ban Thường vụ QH đưa ra hai phương án: Phương án 1 không cho phép và phương án 2 cho phép. Cuối cùng, QH đã biểu quyết thông qua phương án 1 với đa số phiếu tán thành và thông qua toàn bộ dự án luật này với 449 đại biểu tán thành, bằng 90,16% tổng số đại biểu QH.
Trước khi biểu quyết thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế, các đại biểu QH đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiến báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật này, trong đó nêu rõ những vấn đề Ủy ban Thường vụ QH tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu QH và chỉnh lý vào dự thảo và những vấn đề Ủy ban Thường vụ QH đề nghị QH cho giữ nguyên như dự thảo. Tiếp đó, QH đã thông qua Khoản 11 và Khoản 18, Ðiều 1 và thông qua toàn bộ dự án luật này với 461 đại biểu tán thành, bằng 92,57% tổng số đại biểu QH.
Cũng với trình tự thông qua nói trên, QH đã biểu quyết thông qua các dự án: Luật Dự trữ quốc gia; Luật Hợp tác xã (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ðiện lực với đại đa số đại biểu tán thành.
Buổi chiều, các đại biểu thảo luận, cho ý kiến đối với dự án Luật Khoa học và Công nghệ (KH và CN) (sửa đổi).
Ða số ý kiến phát biểu tán thành sự cần thiết sửa đổi Luật KH và CN hiện hành nhằm khắc phục những bất cập của luật này, góp phần thúc đẩy phát triển KH và CN phục vụ phát triển đất nước. Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị, luật cần xác định cụ thể trọng tâm trong phát triển KH và CN thời gian tới, phục vụ quá trình CNH, HÐH đất nước, với mục tiêu đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Nội dung được nhiều đại biểu góp ý kiến là cơ chế tài chính trong đầu tư phát triển KH và CN. Nhiều đại biểu cho rằng, vướng mắc lớn nhất trong nghiên cứu KH và CN hiện nay là cơ chế tài chính phục vụ công tác này. Một số đại biểu đề nghị, cần có cơ chế tạo điều kiện để các nhà khoa học tập trung nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp vì đây là thế mạnh của Việt Nam.
Về công tác xã hội hóa trong thu hút nguồn lực phục vụ nghiên cứu KH và CN, nhiều đại biểu tán thành những quy định trong dự thảo luật theo hướng huy động cao nhất mọi nguồn lực của xã hội vào công tác nghiên cứu KH và CN.
Nhiều ý kiến phát biểu tán thành quy định các doanh nghiệp phải trích 10% lợi nhuận trước thuế để đầu tư nghiên cứu phát triển KH và CN, đồng thời đề nghị lập Quỹ nghiên cứu phát triển KH và CN tại các địa phương và có cơ chế giám sát việc sử dụng nguồn kinh phí từ quỹ này.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bốn lĩnh vực “trụ hạng” về mức độ tham nhũng. Đó là các ngành/lĩnh vực: Cảnh sát giao thông, quản lý đất đai, hải quan và xây dựng. Liên quan đến chủ đề phòng, chống tham nhũng (PCTN), những năm qua đã có hàng loạt cuộc điều tra, khảo sát xã hội học được tiến hành bởi các tổ chức, đoàn thể, viện nghiên cứu. Nhưng cuộc khảo sát được Thanh tra Chính phủ cùng Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN công bố kết quả ngày 20-11 là đặc biệt. Bởi tính từ năm 2005 - khi Ban Nội chính Trung ương lúc ấy tiến hành cuộc điều tra xã hội học quy mô lớn đầu tiên về tham nhũng, phục vụ cho việc xây dựng Luật PCTN thì đến nay, sau bảy năm, mới có một cuộc điều tra quy mô tương tự, do cơ quan nhà nước tiến hành. Vì thế, khảo sát năm 2012 này có ý nghĩa chính thống, so sánh được với các cảm nhận, trải nghiệm, đánh giá của cả người dân, doanh nghiệp (DN) và cán bộ, công chức (CBCC) về tệ nạn tham nhũng hiện tại so với trước khi Luật PCTN ban hành.
Một cách tổng quan, nếu so với năm 2005 thì đất nước đã có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, khảo sát năm 2012 cho thấy một điều chưa thay đổi: tham nhũng, xét trên phạm vi cả nước, là phổ biến và nghiêm trọng.
Trong điều chưa thay đổi ấy có những khác biệt nho nhỏ. Chẳng hạn, theo khảo sát 2005, năm lĩnh vực người dân cảm nhận và trải nghiệm tham nhũng nhiều nhất được xếp hạng thứ tự gồm: quản lý đất đai, hải quan/quản lý xuất nhập khẩu, cảnh sát giao thông (CSGT), tài chính công và thuế, quản lý xây dựng. Đến 2012, tài chính công và thuế ra khỏi top năm này và được thay bằng ngành giao thông vận tải (theo ý kiến người dân, CBCC) và quản lý khoáng sản (theo ý kiến DN). Trong bốn lĩnh vực còn “trụ hạng” thì CSGT nhảy từ hạng ba lên hạng nhất, đẩy quản lý đất đai và hải quan xuống hạng hai và ba.
Số liệu mới cũng cho thấy một số thay đổi tiêu cực. Nếu hỏi DN là họ đã làm gì khi đối mặt với hành vi tham nhũng của cán bộ công quyền thì câu trả lời là họ ít tìm đến sự can thiệp ở cấp cao hơn, cũng chẳng thưa kiện ra tòa hay nhờ báo chí vào cuộc. Thay vào đó, DN sử dụng giải pháp “trực tiếp đưa hối lộ cho cán bộ phụ trách”.
Báo cáo của Thanh tra Chính phủ và Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN nhận định: “Xu hướng hành xử này rất đáng lo ngại và nó nhất quán với các phát hiện khác trong cuộc khảo sát, rằng cần có nhiều nỗ lực hơn nữa để biến DN thành đồng minh trong cuộc chiến chống tham nhũng”.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Thanh niên Online có bài Bắt giam trưởng phòng của Cục THADS Bình Thuận. Bài báo phản ánh: Chiều 20.11, Cơ quan CSĐT - Công an TP.Phan Thiết (Bình Thuận) đã khởi tố bị can và bắt tạm giam 3 tháng đối với bà Phạm Thị Thành, Trưởng phòng Nghiệp vụ, chấp hành viên của Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Bình Thuận về hành vi "lừa đảo, chiếm đoạt tài sản".
Cơ quan CSĐT cũng đã khám xét nơi làm việc của bà Thành. Trước đó, ngày 26.7, cơ quan CSĐT đã khởi tố vụ án để điều tra. Như Thanh Niên đã đưa tin, đầu năm 2011, bà Thành giả mạo hồ sơ bị tai nạn giao thông khi đi công tác ở H.Hàm Thuận Nam. Được sự hợp thức hóa của lãnh đạo Cục THADS Bình Thuận, bà Thành đã chiếm đoạt hơn 55 triệu đồng tiền bảo hiểm tai nạn lao động. Đầu năm 2012, do có đơn tố cáo, BHXH Bình Thuận đã lập đoàn thanh tra và phát hiện hồ sơ của bà Thành là giả mạo.
Ngày 6.11, Viện KSND tối cao đã tiến hành xác minh đơn thư tố cáo việc một nguyên lãnh đạo Cục THADS tỉnh Bình Thuận đã tiếp tay cho bà Thành lừa đảo chiếm đoạt tài sản (đã ký văn bản khẳng định bà Thành có đi công tác và ký hồ sơ bảo hiểm tai nạn lao động giúp bà Thành chiếm đoạt số tiền bảo hiểm trên).
2. Báo Pháp luật và Xã hội có bài Vĩnh Phúc: Văn phòng công chứng tiếp tay cho hành vi lừa đảo. Bài báo phản ánh: Vừa qua, một vụ án dân sự có liên quan đến đất đai mà nguyên đơn là một cụ bà đã ngoài 80 tuổi và bị đơn chính là cháu nội của bà đã khiến dư luận rất bức xúc. Văn phòng công chứng Vĩnh Phú là người nắm rõ luật pháp nhưng cố tình làm trái luật… Đây là nguyên nhân dẫn đến phiên tòa đau lòng khiến dư luận bất bình nói trên.
Trước phiên tòa, cụ bà Nguyễn Thị Tam (SN 1930, trú tại phường Khai Quang, TP.Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) khẳng định cụ đã cho cháu mình là anh Nguyễn Văn Quang (SN 1985 mượn “sổ đỏ”, sổ hộ khẩu và CMTND mà không hề biết rằng cháu nội mình lấy nó để “sang tên” mảnh đất của hai ông bà.
Theo đó, trong thời gian khoảng tháng 5 -2010, khi anh Quang “mượn” giấy tờ nhà đất của ông bà nội mình. Một thời gian sau đó anh Quang có dẫn một người phụ nữ đến nhà và gọi bà Tam dậy và bảo ký vào giấy tờ gì đó. Bà Tam nói là không biết chữ nên người phụ nữ này đã cầm tay bà để điểm chỉ vào một tờ giấy, lúc này bà Tam không hề được biết đó là loại giấy tờ gì.
Chỉ sau khi bà Tam đòi lại “sổ đỏ” và nhờ một học sinh đọc thì mới phát hiện ra người đứng tên trong sổ không phải là chồng bà ông Nguyễn Văn Thọ mà là người cháu Nguyễn Văn Quang. Lúc này bà Tam mới ngớ người và đòi người cháu phải làm lại “sổ đỏ” cho vợ chồng bà. Tuy nhiên anh Quang đã không làm điều đó thậm chí còn dọa đuổi ông bà nội ra khỏi khu đất ông bà đã ở hơn 50 năm qua khiến bà bất bình và phải đưa sự việc ra pháp luật
Trong sự việc này, Văn phòng công chứng Vĩnh Phú đã lập và chứng nhận hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất số 751/2010 giữa vợ chồng ông Nguyễn Văn Thọ, bà Nguyễn Thị Tam cùng anh Nguyễn Văn Quang giao kết.
Quá trình thực hiện việc công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất nêu trên, Công chứng viên của Văn phòng công chứng Vĩnh Phú không tuân thủ đúng các trình tự thủ tục và thành phần hồ sơ theo quy định của Luật công chứng. Việc này dẫn đến hình thức của hợp đồng công chứng số 751/2010 do Văn phòng công chứng Vĩnh Phú chứng nhận không đảm bảo đúng quy định của luật pháp.
Đại diện phía Văn phòng công chứng Vĩnh Phú thừa nhận là đã có sai sót, nhưng lại cho rằng đó chỉ là sai sót về hình thức mà thôi. Tuy nhiên, theo quan điểm của một Luật sư thì việc làm nói trên của Văn phòng công chứng Vĩnh Phú đã sai nghiêm trọng. Điều này được thể hiện ở chỗ: “Khi thực hiện việc công chứng Văn phòng công chứng Vĩnh Phú không tuân thủ về thành phần hồ sơ yêu cầu công chứng, nhưng Văn phòng công chứng Vĩnh Phú vẫn thụ lý giải quyết vụ việc".
Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất số 751/2010 do Văn phòng công chứng Vĩnh Phú chứng nhận ngày 11/05/2010 có quá nhiều sai pham, đặc biệt trong đó có ba lỗi nghiêm trọng đó là: Văn bản công chứng không được người yêu cầu công chứng là bà Nguyễn Thị Tam và Ông Nguyễn Văn Thọ ký hoặc điểm chỉ vào từng trang của hợp đồng; Trong giao dịch này có một bên đương sự là bà Nguyễn Thị Tam là người không biết chữ nhưng không có người làm chứng theo quy định tại điều 9 của Luật công chứng; Trong quá trình thực hiện việc công chứng các bên yêu cầu công chứng không ký trước mặt Công chứng viên.
Tại phiên sơ thẩm TAND TP.Vĩnh Yên đã tuyên hủy bản Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất số 751/2010 do Văn phòng công chứng Vĩnh Phú chứng nhận. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho người yêu cầu công chứng cũng như đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật thì những sai phạm nghiêm trọng nói trên của Văn Phòng công chứng Vĩnh Phú và Công chứng viên của văn phòng này cần các cơ quan quản lý xem xét xử lý.
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Người đưa tin có bài Phạt xe không chính chủ: Người dân chưa "tâm phục khẩu phục". Bài báo phản ánh: Hơn 1 tuần trôi qua nhưng người dân vẫn chẳng thể hiểu cơ sự nào khiến những người làm chính sách lại "đẻ" ra quy định xử phạt tréo ngoe như vậy. Từ chỗ choáng váng, tâm lý người dân nhanh chóng chuyển thành bức xúc, thậm chí lên án mạnh mẽ.
Chị Nguyễn Thị Ninh (Nam Trung Yên, Cầu Giấy, Hà Nội) bức xúc: "Nhà tôi có hai mẹ con nhưng chỉ có một xe máy. Tôi mua năm 2002 để đi dạy học và nay để lại cho con đi học. Nếu sang tên đổi chủ cho con thì bất hợp lý quá, vì lúc cần tôi cũng phải đi, chẳng lẽ cứ đổi đi đổi lại à?. Mai sau con tôi ra trường đi làm có tiền mua xe mới thì lại đổi chủ cho mẹ sao?. Nhiêu khê quá.
Cũng có mặt tại đây, chị Mai Hoa tỏ vẻ bực mình: "Không thể hiểu nổi, đã là vợ chồng thì xe cộ, nhà cửa là của chung. Vợ đi xe của chồng hay chồng đi xe của vợ là quyền của chúng tôi. Ngay cả con cái đi xe của bố mẹ, anh chị em mượn xe của nhau cũng là điều bình thường. Bây giờ, đè chúng tôi ra phạt, thật quá vô lý, quá nhiêu khê. Không lý tôi mượn xe anh em chạy ra chợ phải viết giấy sau đó ra phường đóng dấu".
Không thể phủ nhận, câu chuyện liên quan đến Nghị định 71 trở thành đề tài nóng bỏng nhất trong mấy ngày qua, từ các trang mạng, diễn đàn đến từng bữa ăn của mỗi gia đình đều không ngớt bàn tán. Tất cả đều có chung nhận định, chẳng hiểu cơ sự nào mà những nhà quản lý đẻ ra quy định tréo ngoe như vậy.
Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Hồng Sơn, cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (bộ Tư pháp) cho rằng, quy định xử phạt hành vi không chuyển quyền sở hữu phương tiện tại Nghị định 71 là không phù hợp. Nó tạo điều kiện cho CSGT can thiệp quá sâu vào những lĩnh vực không phải trách nhiệm quản lý của mình. Người ta đi xe không chính chủ là việc bình thường. Quản lý là điều cần thiết nhưng cũng vừa phải.
"Cơ quan chức năng can thiệp quá sâu, đến mức phạt cả việc không sang tên đổi chủ là không chấp nhận được. Còn việc giải quyết hậu quả do không sang tên đổi chủ, gây khó khăn cho việc xử lý các vụ việc liên quan đến án hình sự, vi phạm, là trách nhiệm của ngành công an", ông Sơn thẳng thắn.
Ông Sơn cũng khẳng định, bắt người ta phải chứng minh chiếc xe đang đi là xe mượn hay xe mua nhưng chưa sang tên đổi chủ là vô lý. Đấy là trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền chứ không phải của đương sự, hơn nữa phải trong bối cảnh có tranh chấp về quyền sở hữu. Còn việc lưu thông chiếc xe chưa sang tên đổi chủ không ảnh hưởng gì đến trật tự giao thông.
Đồng quan điểm, ông Đỗ Văn Đương, ủy viên UB Tư pháp của Quốc hội nhận định, chủ trương đúng hướng, nhưng khi ban hành cần có thời kỳ quá độ, có sự chuẩn bị. Ở đây phải cân nhắc cách làm bởi người tham gia phương tiện giao thông khi ra đường thì phải đem theo đầy đủ giấy tờ sở hữu xe. Mượn xe cũng là quyền dân sự bình thường. Cần tính cho hết các trường hợp chứ không nên cứng nhắc quá. "Theo tôi, phải làm thế nào đó để hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước và cá nhân. Mọi chính sách đều phải tính đến yên dân trước", ông Đương nói.
Nhiều chuyên gia cho rằng, nên hoãn quy định, đồng thời nghiên cứu sâu sắc để đưa ra những quyết sách hợp tình hợp lý hơn.