I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin: Ngày 5-8, tại Hà Nội, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức lễ kỷ niệm mười năm thành lập và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh.
Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Ngành tài nguyên và môi trường được Ðảng và Nhà nước xác định là ngành có vai trò rất quan trọng, ngành phải làm tốt nhiệm vụ để thật sự là ngành trụ cột của phát triển bền vững, trụ cột của việc khai thác tiềm năng và thế mạnh của đất nước cho sự phát triển.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, trong thời gian tới, ngành tài nguyên và môi trường cần tích cực triển khai thực hiện tốt các chủ trương, chính sách về phát triển kinh tế - xã hội của Ðảng, Chính phủ, Quốc hội; chú trọng việc tổng kết thực hiện các chủ trương, chính sách về các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ đã được ban hành trong thời gian qua, nghiên cứu xây dựng và triển khai thực hiện các chính sách mới, trước mắt là triển khai Luật Biển Việt Nam. Nâng cao chất lượng công tác điều tra cơ bản phục vụ có hiệu quả công tác quản lý, sử dụng và khai thác nguồn tài nguyên của đất nước nhằm phát huy tốt nhất tiềm năng về đất đai, khoáng sản, biển đảo... của Tổ quốc vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Ðẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, tạo sự đồng tình ủng hộ của cộng đồng quốc tế về lập trường nhất quán phù hợp với luật pháp quốc tế của chúng ta trong bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc; thu hút và tiếp nhận các nguồn lực tài chính và công nghệ tiên tiến, hiện đại phục vụ cho công tác điều tra cơ bản của ngành, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường vì mục tiêu phát triển của đất nước cả trước mắt và lâu dài...
Thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trao Huân chương Hồ Chí Minh tặng ngành tài nguyên và môi trường.
2. Báo điện tử VTC News có bài Cảng tỷ đô gây tranh cãi: Phó Thủ tướng yêu cầu báo cáo. Bài báo phản ánh: Sau khi nhận được công văn đề nghị Tổng hội Xây dựng Việt Nam về việc tạm dừng xây dựng cảng Lạch Huyện, ngày 12/7/2012, Văn phòng Chính phủ đã phát đi công văn số 5165/VPCP-KNT do Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Văn Trọng Lý ký, gửi Bộ Giao thông vận tải Về việc xem xét Dự án cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng.
Công văn nêu rõ: “Về đề nghị của Tổng hội Xây dựng Việt Nam (công văn số 67/CV ngày 29/6/2012) về việc xem xét dự án Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng (Cảng Lạch Huyện), Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải giao Bộ Giao thông vận tải xem xét, trả lời Tổng hội Xây dựng Việt Nam và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện”.
Trước đó, ngày 29/6/2012, Tổng hội Xây dựng Việt Nam đã gửi công văn số 67/CV-THXDVN tới Thủ tướng chính phủ, Bộ GTVT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường về phương án xây dựng cảng Lạch Huyện.
Công văn số 67 của Tổng hội Xây dựng Việt Nam chỉ rõ nhược điểm lớn nhất của phương án cảng gần bờ tại Lạch Huyện là lượng nạo vét quá lớn khi xây dựng (khoảng 40 triệu m3) và sau này khi vận hành (2,6 triệu m3/năm). Việc nạo vét và đổ 40 triệu m3 bùn cát sẽ tác động lớn tới môi trường. Hàng năm phải nạo vét 2,6 triệu m3 sẽ làm tăng đáng kể gánh nặng chi phí vận hành, hoạt động rất kém hiệu quả, không thu hút tàu vào cảng.
Tổng hội Xây dựng hoan nghênh ý tưởng chuyển vị trí cảng Lạch Huyện ra vị trí xa bờ, phù hợp với xu hướng chung trên thế giới khi xây dựng cảng nước sâu. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng. Từ đó, Tổng hội Xây dựng Việt Nam đề nghị các cơ quan liên quan nghiên cứu kỹ các phương án khác nhau khi đặt vị trí cảng Lạch Huyện, nên tạm thời dừng triển khai dự án, tiếp tục nghiên cứu thêm các phương án khác để có thể lựa chọn được phương án tối ưu. Đồng thời khuyến khích đầu tư trong nước, hạn chế sử dụng vốn ODA vào dự án.
Theo nguồn tin của VTC News, trong thời gian tới, Bộ GTVT và Tổng hội Xây dựng sẽ có buổi làm việc xung quanh các ý kiến xây dựng cảng Lạch Huyện.
3. Trang web 24H.COM.VN có bài Nút thắt ở chính sách đền bù. Bài báo phản ánh: Ủy ban Kinh tế Quốc hội đang tổ chức các đoàn công tác đến nhiều địa phương cả nước để giám sát về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai.
Số lượng đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai được thống kê đã phần nào phản ánh tình trạng đó. Chẳng hạn, từ khi thực hiện Luật đất đai 2003 đến nay, các cơ quan có thẩm quyền Đồng Nai tiếp nhận gần 9.200 đơn, Bắc Ninh tiếp nhận hơn 7.300 đơn, Thanh Hóa có gần 4.400 vụ khiếu kiện, trong khi Sóc Trăng có gần 12.500 vụ việc khiếu nại quyết định hành chính về đất đai.
Vẫn theo nguồn tin trên, gần như tất cả địa phương đều khẳng định nguyên nhân số một dẫn đến tình trạng khiếu kiện vẫn là chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng. Có hai địa phương cạnh nhau, điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng, nhưng khung giá đền bù hằng năm do HĐND quyết định thì khác nhau, người dân nơi áp giá đền bù thấp sẽ vác đơn đi kiện. Tuy nhiên, “nút thắt” lớn nhất hiện nay vẫn là quy định bồi thường phải sát giá thị trường. Nhiều địa phương thừa nhận rằng khung giá đất do HĐND quyết định có độ chênh lớn so với giá chuyển quyền sử dụng đất trên thị trường. Tình trạng này khiến cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp được cho là “hay” thì luôn gặp bế tắc. Chính sách như vậy khiến lãnh đạo tỉnh Bắc Giang bình luận trong cuộc làm việc với đoàn giám sát rằng “người dân không khiếu kiện mới là lạ”. Trong khi lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa thừa nhận giá bồi thường thấp hơn giá thực tế trên thị trường nhưng giá đất tái định cư dành cho người dân lại sát giá thị trường, vì vậy nguyên tắc được pháp luật quy định là nơi ở mới phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ là rất khó được thực hiện.
Theo đánh giá của thành viên đoàn giám sát cũng như thừa nhận của không ít địa phương, chính sách biệt đãi các nhà đầu tư về đất đai để thu hút đầu tư dẫn đến kết quả Nhà nước không được gì từ quá trình thu hồi đất. Thậm chí không ít địa phương đã phải chi tiền ngân sách để hỗ trợ nhà đầu tư ở một số khâu trong quá trình đền bù, giải tỏa. Trong khi đó, chất lượng tái định cư không tốt, đào tạo giải quyết việc làm thiếu căn cơ, người có đất bị thu hồi ở nhiều nơi cảm thấy thiệt thòi, thậm chí bế tắc trong việc tìm kế sinh nhai sau khi bị thu hồi đất.
Chỉ thấy rằng sau khi thu hồi đất thực hiện dự án, đặc biệt là đối với các dự án khu đô thị, khu chung cư, khu dịch vụ - thương mại thì đặc lợi đã rơi vào tay tư nhân, doanh nghiệp với sự phát đạt của nhiều “đại gia” (tất nhiên, có không ít doanh nghiệp bị sa lầy do gặp trở ngại trong giải phóng mặt bằng khiến thời gian chờ giao đất quá lâu). Quản lý yếu kém đã biến đất đai trở thành “miếng mồi ngon” cho tham nhũng.
Kết quả sơ bộ của cuộc giám sát cho thấy trường hợp khá “cá biệt” ở Đà Nẵng. Cùng thời gian thực thi Luật đất đai 2003 như các tỉnh, thành khác, Đà Nẵng đã ban hành khoảng 156.000 quyết định hành chính về đất đai, gần 94.000 hộ dân phải di dời để thực hiện các dự án. Nhưng các cấp thẩm quyền của Đà Nẵng chỉ phải ban hành hơn 400 quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Kinh nghiệm của Đà Nẵng cho thấy họ rất chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng. Lãnh đạo TP sẵn sàng đối thoại và giải quyết kịp thời những vướng mắc của dân liên quan đến chính sách, quá trình thực hiện đền bù, giải tỏa. Một điểm khác biệt nữa là từ nhiều năm nay TP tiến hành đền bù, giải phóng mặt bằng 100% các dự án chứ không để nhà đầu tư tự thỏa thuận với dân. Đà Nẵng cho rằng nếu để các nhà đầu tư tự thỏa thuận thì mỗi nhà đầu tư sẽ làm một phách, không ai giống ai, người dân sẽ có sự so bì và nảy sinh khiếu kiện.
II-THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Trang Voh.com.vn có bài Chế định Thừa phát lại sẽ được nhân rộng trong thời gian đến. Bài báo đưa tin: Sáng 3/8, Bộ Tư pháp phối hợp với UBND TP.HCM tổ chức hội nghị tổng kết thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại. Đến dự có Bộ Trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường và Phó bí thư thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Đua.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ Trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đánh giá cao những nỗ lực của đội ngũ thừa phát lại và sự hỗ trợ của chính quyền thành phố trong bước đầu xây dựng mô hình thí điểm. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng với những kết quả đạt được trong việc hỗ trợ Tư pháp, Bộ Trưởng Hà Hùng Cường khẳng định sẽ nhân rộng mô hình thừa phát lại tại các tỉnh thành có tốc độ phát triển nhanh về kinh tế - xã hội. Bộ trưởng Hà Hùng Cường nói:
2. Trang CAFEF có bài Viện Kiểm sát: Thu lời 1 tỷ đồng mới bị xử lý hình sự là quá cao. Bài báo phản ánh: Dự thảo Thông tư liên tịch hướng dẫn áp dụng một số điều của Bộ luật hình sự (BLHS) quy định về các tội phạm trong lĩnh vực thuế, tài chính - kế toán, chứng khoán đang được Bộ Tư pháp gửi lấy ý kiến các đơn vị liên quan. Theo đó, tùy từng tội như sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán hay thao túng giá chứng khoán, mà mức thu lợi bất chính lớn hoặc mức gây thiệt hại về vật chất được quy định dao động trong khoảng 1 - 2 tỷ đồng. Trên cơ sở mức này để định khung hình phạt cho các hành vi vi phạm khác nhau.
Theo VKSNDTC, việc đưa ra mức thu lợi bất chính quá cao trong lĩnh vực chứng khoán là không logic về mặt khoa học pháp lý, và không bình đẳng với người vi phạm ở lĩnh vực khác
Theo một thành viên Tổ biên tập dự thảo Thông tư (Bộ Tư pháp), sở dĩ cơ quan chủ trì soạn thảo đưa ra mức thu lợi bất chính cao hoặc mức gây thiệt hại về vật chất lớn, để định ra ranh giới xử lý hình sự là có tính đến đặc thù giao dịch và vi phạm trên TTCK. Qua đó, đảm bảo cho Thông tư khi được ban hành có tính khả thi, phù hợp với đặc thù đấu tranh với các hành vi vi phạm trên TTCK. Tư tưởng này đã được Bộ Tư pháp nhấn mạnh trong công văn gửi lấy ý kiến các bộ, ngành. Tuy nhiên, đề xuất này đã không nhận được sự đồng thuận của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC).
Cụ thể, trong ý kiến góp ý cho dự thảo Thông tư vừa gửi Bộ Tư pháp, VKSNDTC cho rằng, chưa đủ cơ sở thuyết phục khi cơ quan chủ trì soạn thảo đưa ra mức thu lợi bất chính trong lĩnh vực chứng khoán lên đến hàng tỷ đồng mới bị xử lý hình sự. Việc đưa ra mức thu lợi bất chính quá cao như trong dự thảo không logic về mặt khoa học pháp lý, khi đặt trong mối tương quan với các loại tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế khác được quy định trong BLHS, cũng như các văn bản hướng dẫn liên quan.
VKSNDTC còn cho rằng, quy định như dự thảo còn không đảm bảo một nguyên tắc tối quan trọng đã được quy định trong BLHS là mọi người phạm tội đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt thành phần, địa vị xã hội… Trong khi đó, theo quy định của BLHS, thì các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế có tình tiết tương tự như các hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán, có mức thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại về vật chất ở mức vài chục triệu đồng là đã bị xử lý hình sự.
VKSNDTC kiến nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo Thông tư điều chỉnh mức thu lợi bất chính lớn hoặc mức gây thiệt hại về vật chất do các hành vi vi phạm trên TTCK gây ra, xuống mức tương đương như mặt bằng của các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế khác, để làm căn cứ xử lý hình sự. Điều này vừa đảm bảo nguyên tắc công bằng, bình đẳng trước pháp luật, vừa tạo ra tính răn đe đối với các hành vi vi phạm trên TTCK, đảm bảo phù hợp với các quy định của pháp luật liên quan. Dù phản đối mức định khung khoản lời bất chính 1 - 2 tỷ đồng mới luận tội hình sự là quá cao, nhưng VKSNDTC không khuyến nghị một định khung cụ thể để định tội hình sự trong lĩnh vực chứng khoán.
Một luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán nhìn nhận, với mối quan hệ chặt chẽ của các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử, thì ý kiến của VKSNDTC cho thấy, không dễ trông đợi Bộ Công an và Tòa án nhân dân tối cao ủng hộ quan điểm của cơ quan chủ trì soạn thảo, cũng như cơ quan quản lý TTCK. Bởi vậy, rất có thể các hành vi vi phạm trên TTCK mà có mức thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại về vật chất vài trục triệu đồng đến vài trăm triệu đồng là đã lọt vào tầm ngắm xử lý hình sự. Tuy điều này tạo ra tính răn đe đối với các hành vi vi phạm, nhưng dễ tạo ra nguy cơ hình sự hóa việc xử lý vi phạm trên TTCK. Muốn giảm thiểu nguy cơ này, Ban soạn thảo cần chi tiết hóa các hành vi có dấu hiệu vi phạm hình sự, tránh tạo ra ranh giới mập mờ, gây tâm lý bất an cho toàn TTCK.
3. Báo Hà Nội mới có bài Văn bản còn bất cập. Bài báo phản ánh: Hiện Sở Tư pháp Hà Nội đã báo cáo UBND TP phê duyệt 23 đơn vị đủ điều kiện thực hiện bán đấu giá quyền sử dụng đất (BĐGQSDĐ) theo Quyết định số 29/2011/QĐ-UBND TP Hà Nội ban hành quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn TP. Tuy nhiên, đến nay mới có 6 đơn vị được tổ chức BĐGQSDĐ… Đáng nói là hầu hết các đơn vị chưa tổ chức được BĐGQSDĐ đều là những cơ quan có bề dày kinh nghiệm, lực lượng cán bộ có trình độ năng lực, đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện thực hiện.
Có hiện tượng trên là do Quyết định số 29 chưa hướng dẫn cụ thể về tiêu chí để lựa chọn tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp, đã gây khó khăn cho các trung tâm phát triển quỹ đất trong khâu sàng lọc, "chấm" các cơ sở đủ điều kiện thực hiện BĐGQSDĐ. Thế nên, ngay cả Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản (thuộc Sở Tư pháp Hà Nội) cũng gặp khó dù đã làm hồ sơ đề nghị được lựa chọn là tổ chức BĐGQSDĐ với cam kết thu phí của người tham gia đấu giá chỉ bằng 50% mức quy định tại Thông tư 48/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính nhưng vẫn không được lựa chọn.
Một vấn đề nữa là tại điểm a, điều 13, Quyết định số 29 về trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng nhà biệt thự, nhà vườn, nhà liền kề để ở có quy định "Nếu toàn bộ số thửa đất được đưa ra tổ chức đấu giá một lần hoặc được chia thành nhóm nhỏ (không nhỏ hơn 10 thửa và có cùng giá khởi điểm) thì số lượng đối tượng tham gia đấu giá tối thiểu phải bằng hai lần số lượng các thửa đất". Điều này đã trói buộc khả năng tổ chức các cuộc bán đấu giá chỉ vì không đủ số người tối thiểu tham gia đấu giá. Mới đây nhất, Trung tâm cổ phần Dịch vụ bán đấu giá tài sản (quận Hà Đông, Hà Nội) ký hợp đồng bán đấu giá với Ban quản lý các cụm công nghiệp và vườn sinh thái Cẩm Đình - Hiệp Thuận (huyện Phúc Thọ) để bán đấu giá 18 thửa đất tại xã Thọ Lộc và xã Tích Giang song chỉ bán được 9 thửa đất do số người đăng ký tham gia là 19 người.
Hà Nội đã ban hành Quyết định số 29 nhằm tháo gỡ khó khăn trong quá trình BĐGQSDĐ nhưng chính văn bản này lại đang làm khó các đơn vị thực hiện. Chưa kể, ngày 4-3-2010, Chính phủ đã ban hành Nghị định 17/2010/NĐ-CP về bán đấu giá tài sản nhưng đến ngày 14-9-2011, Quyết định 29 mới ra đời, cụ thể hóa nội dung này là quá chậm.
4. Báo Tuổi trẻ Online có bài An Giang: nhiều phòng công chứng quá tải. Bài báo phản ánh: Ngày 3-8, ông Huỳnh Chánh Huy - giám đốc Sở Tư pháp tỉnh An Giang - cho biết UBND tỉnh chuẩn bị tổ chức hội nghị sơ kết thực hiện quyết định 30/2009 của tỉnh về việc chuyển giao công chứng cho tổ chức hành nghề công chứng để lấy ý kiến nhằm bổ sung, sửa đổi quyết định này cho phù hợp.
Mới đây UBND, HĐND huyện Thoại Sơn có các tờ trình báo cáo tình hình thực hiện quyết định 30 và kiến nghị tỉnh xem lại nội dung, thẩm quyền ban hành, đồng thời sửa đổi quyết định này cho phù hợp. Theo đó, huyện Thoại Sơn cho rằng sau khi chuyển giao việc công chứng cho tổ chức hành nghề công chứng thì mỗi lần đi vay tiền hay chuyển nhượng, thừa kế đất đai, tài sản... người dân không được tới UBND xã chứng thực như trước mà phải tập trung đến văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất, rồi văn phòng công chứng ở huyện làm thủ tục công chứng.
Trong khi đó, hiện nay mỗi huyện chỉ có một văn phòng công chứng với một công chứng viên nên thường xuyên quá tải, người dân phải đi lại xa, mất nhiều thời gian chờ đợi. Sau bốn tháng chuyển giao việc công chứng cho văn phòng công chứng, huyện Thoại Sơn đã nhận rất nhiều phản ảnh bức xúc của người dân. Ngoài huyện Thoại Sơn, nhiều huyện khác cũng phản ảnh tương tự. Tại kỳ họp HĐND tỉnh vừa qua, nhiều đại biểu đã chất vấn, yêu cầu phải sửa đổi quyết định 30.
Ông Huỳnh Chánh Huy giải thích sau khi có nghị định 79/2007 của Chính phủ và thông tư 03/2008 của Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành việc chuyển giao các hợp đồng, giao dịch cho các tổ chức hành nghề công chứng theo Luật công chứng, UBND tỉnh An Giang đã ban hành quyết định 30 để thực hiện. Việc chuyển giao này nhằm đảm bảo tính pháp lý và an toàn cho các giao dịch dân sự, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên khi tham gia. Đồng thời để công tác công chứng phát triển theo hướng xã hội hóa, hoạt động chuyên nghiệp, phù hợp tiến trình hội nhập.
Ông Huy khẳng định quyết định 30 phù hợp pháp luật, nhưng cũng nhìn nhận hiện toàn tỉnh mới có 13 tổ chức hành nghề công chứng với 19 công chứng viên. Trong đó, mỗi huyện chỉ có một văn phòng công chứng là chưa đáp ứng nhu cầu của dân khiến bà con phải đi lại xa và chờ đợi.
5. Báo Dân Việt có bài Sở Tư pháp sẽ xác minh vụ "Chánh Thanh tra bị tố cướp chồng”. Bài báo đưa tin: Trả lời phóng viên Báo NTNN, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Quảng Ninh Ngô Quang Lợi cho biết, có nghe thông tin bà Vũ Thị Thu Hương - Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ninh quan hệ bất chính với ông Nguyễn Hồng Trường - nguyên Giám đốc Sở Tư pháp Quảng Ninh.
Tại sao thời điểm nhận được thông tin mà không xử lý, ông Ngô Quang Lợi cho rằng: Lúc đó, ông Trường là Giám đốc, Bí thư Đảng ủy, là người có thẩm quyền cao nhất. Tôi tin chắc rằng sự việc này các cơ quan quản lý cấp tỉnh khi đó cũng biết nhưng không xử lý, vậy thì làm sao cấp dưới giải quyết được. Còn bây giờ, Sở Tư pháp sẽ tổ chức cuộc họp để xác minh.
6. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Sự thật việc Chi cục trưởng Thi hành án bị tạm giam. Bài báo phản ánh: Sáng 15/6/2012, ông Lê Tuấn Kiệt - Chi cục trưởng Thi hành án (THA) quận Bình Thủy – TP Cần Thơ bị Cơ quan điều tra VKSNDTC bắt tạm giam bởi tội danh “Thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Thực hư vụ việc này như thế nào?.
Chủ thể giao dịch trong vụ việc này là những bạn thân, đồng đội với nhau. Chính vậy, họ mượn tiền, tài sản của nhau bằng sự tín nhiệm tình cảm, về pháp lý thì ràng buộc nhau bằng những hợp đồng giả cách. Khi tín nhiệm tình cảm không còn thì những hợp đồng giả cách này là nguyên nhân của những "cuộc chiến" pháp lý…
Án dân sự phúc thẩm số 64/2010 /DSPT ngày 25/05/2010 của TAND TP Cần Thơ tuyên buộc bà Nguyễn Thị Kim Sa (thường trú tại 59/17 Huỳnh Phan Hộ-Bình Thủy-TP Cần Thơ) phải trả cho bà Hồ Thị Thái Hoa (P. Trà An- Q. Bình Thủy- TP. Cần Thơ) tổng số tiền hơn 4,7 tỷ đồng.
Ngày 03/06/2010, bà Hoa trực tiếp đến Chi cục Thi hành án quận Bình Thủy để nộp đơn yêu cầu thi hành án. Cùng ngày, Chi cục THA có giấy giới thiệu số 70/GGT-THA, gửi UBND phường Bình Thủy, quận Bình Thủy để bà Hoa xác minh tài sản, thu nhập của bà Sa tại quận Bình Thủy.
Ngày 07/06/2010, ông Lê Tuấn Kiệt - Chi cục trưởng Chi Cục THA quận Bình Thủy ký quyết định thi hành án số 678/QĐ-THA theo yêu cầu của bà Hoa. Bà Hoa đã đi xác minh toàn bộ tài sản, nhà và đất, xe hơi của vợ chồng ông Nguyễn Minh Chánh và bà Nguyễn Thị Kim Sa tại phường Bình Thủy, được UBND phường Bình Thủy xác nhận nộp cho Chi cục THA quận Bình Thủy để đảm bảo thi hành án.
Ngày 23/6/2010, Chi cục THA quận Bình Thủy có công văn 208/CV.THA gửi Phòng Công chứng số 1 và số 2 TP Cần Thơ, Phòng Công chứng 24 giờ TP Cần Thơ, Phòng TN&MT quận Bình Thủy, UBND phường Bình Thủy, Văn phòng Công chứng Cần Thơ, Văn phòng Công chứng Trần Văn Mỹ, Văn phòng Công chứng Bình An để ngăn chặn mọi chuyển dịch tài sản của bà Nguyễn Thị Kim Sa nhằm đảm bảo việc thi hành bản án 64/2010/DSPT.
Bà Hoa cho biết: Khoảng đầu tháng 9/2010, bà Sa đã nhiều lần chủ động gọi điện thoại cho tôi, hẹn gặp để bàn bạc việc bà Sa giao cho tôi 2 căn nhà 17/9 và 17A/9 đường Lê Hồng Phong, phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ để thi hành bản án số 64/2010/DSPT. Qua hội ý gia đình, việc thỏa thuận giao nhà không qua THA, cho nên tôi không đồng ý và yêu cầu bà Sa giao tài sản phải thông qua Chi cục THA để Chi cục THA định đoạt giá trị tài sản thi hành án.
Vì bà Hoa không chấp thỏa thuận nên ngày 13/9/2010 bà Sa cùng chồng, ông Nguyễn Minh Chánh có gởi đơn đề nghị xin giao tài sản để thi hành án. Tài sản giao thi hành án là hai căn nhà và đất tọa lạc tại số 17/9, 17A/9 đường Lê Hồng Phong, Phường Bình Thủy, Quận Bình Thủy, TP/Cần Thơ.
Ngày 14/9/2010, bà Hoa gởi đơn xin nhận hai tài sản mà vợ chồng bà Sa ông Chánh xin giao để thi hành án.
Vụ việc phức tạp và gây xôn xao dư luận như hiện nay là do ông Ngô Thân Thiện (thường trú tại 52/2 tỉnh lộ 918-Bình Thủy-TP Cần Thơ) và ông Phạm Hùng Định (trú tại 9B Trần Ngọc Quế -Xuân Khánh-Ninh Kiều-TP Cần Thơ) liên tục khiếu nại và Cơ quan điều tra VKSTC bắt tạm giam Chi cục trưởng THA Bình Thủy với tội danh “Thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.”
Ngược thời gian trở về trước, nguyên nhân để ông Thiện, ông Định khiếu nại tố cáo là những hợp đồng giả cách để vay vốn ngân hàng giữa ông Thiện, Định với vợ chồng ông Chánh, bà Hoa. Những người này là bạn bè thân thiết nên cho nhau mượn tiền và tài sản để vay vốn ngân hàng. Ngày 1/3/2010, vợ chồng ông Chánh bà Sa làm hợp đồng mua bán với ông Định. Thực chất của hợp đồng này là gì?
Ngày 6/6/2011, chính bà Sa gởi đơn đến các cơ quan chức năng TP Cần Thơ để xin cứu xét với nội dung chính: “Vì quan hệ bạn bè thân thiết, hai bên có ý làm thông gia nên vợ chồng tôi đồng ý làm hợp đồng giả cách sang tên căn nhà 17/9 Lê Hồng Phong-Bình Thủy cho ông Định để ông Định vay hộ tôi ngân hàng 700 triệu. Thực chất tôi không bán căn nhà đó cho ông Định”.
Chính vì lẽ đó mà vợ chồng bà Sa tự nguyện giao tài sản này cho THA. Khi biết ông Định khiếu nại, tố cáo Chi cục THA vì lý do THA lấy nhà của mình THA cho người khác thì bà Sa kết luận: Tôi thật không ngờ ông Định là một cán bộ cao cấp trong ngành Thanh tra, là một Đảng viên mà lại có hành vi lợi dụng sự tín nhiệm của vợ chồng tôi để chiếm đoạt tài sản?!
Bản án dân sự sơ thẩm ngày 12/1/2010 bị kháng án, ngày 15/4/2010, bà Sa chuyển nhượng căn nhà 17A/19 Lê Hồng Phong-Bình Thủy cho ông Thiện. Hợp đồng chuyển nhượng này cũng là một hợp đồng giả cách để bà Sa vay tiền ông Thiện. Chính ông Thiện trình bày trước cơ quan chức năng: “Tôi và ông Chánh, bà Sa thỏa thuận trong thời hạn 4 tháng kể từ ngày ký công chứng, nếu bà Sa trả lại tôi số tiền gốc và lãi 3%/tháng tôi sẽ đồng ý trả lại căn nhà cho bà Sa”.
Chính vì những hợp đồng giả cách nêu trên mà ông Thiện và ông Định không đủ cơ sở pháp lý để tiến hành chuyển dịch tài sản qua tên mình theo luật định. Khi THA phát hành văn bản ngăn chặn chuyển dịch tài sản đến các cơ quan có thẩm quyền thì hai căn nhà này theo qui định của pháp luật vẫn thuộc quyền sở hữu, sử dụng của vợ chồng ông Chánh bà Sa.
Việc vợ chồng ông Chánh tự nguyện giao hai căn nhà này cho THA để thi hành bản án dân sự phúc thẩm nêu trên là đúng pháp luật. Lúc giao hai căn nhà này, THA quận Bình Thủy đã tiến hành thủ tục đúng luật định: Phòng TN&MT quận, Phòng quản lý đô thị, VKSND quận, UBND phường đều khẳng định có cử cán bộ tham gia và ký trực tiếp vào biên bản giao nhận tài sản…
7. Báo Sài Gòn giải phóng Online có bài Vụ nhận hối lộ tại Sở Tư pháp Cần Thơ: Các bị cáo kháng án. Bài báo đưa tin: Một số bị cáo trong vụ án đưa và nhận hối lộ xảy ra tại Sở Tư pháp Cần Thơ vừa có đơn kháng cáo án sơ thẩm, xin giảm nhẹ hình phạt và xem xét lại tội danh đưa hối lộ.
Trước đó, TAND TP Cần Thơ đã tuyên Phạm Thanh Dũng, nguyên Phó Phòng Tư pháp - Hành chính (Sở Tư pháp TP Cần Thơ) tù chung thân và nộp lại số tiền thu lợi bất chính hơn 4,1 tỷ đồng từ khoản nhận hối lộ.
8. Báo Dân trí có bài Điều tra vụ tử vong của Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án. Bài báo đưa tin: Trao đổi với PV Dân trí ngày 2/8, Thượng tá Nguyễn Ngọc Lợi - Phó trưởng công an thị xã Từ Sơn cho biết: “Hiện Công an thị xã Từ Sơn đang phối hợp với Cơ quan CSĐT Công an TP Bắc Ninh đang vào cuộc điều tra làm rõ nguyên nhân tử vong của ông Phan Thành Bắc (SN 1976), Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án huyện Quế Võ (Bắc Ninh). Hiện cơ quan công an đang đợi kết quả giám định pháp y, cùng với các căn cứ thu thập để đưa ra kết luận về sự việc”.
Trước đó, thông tin ban đầu công an TX Từ Sơn cho biết đã phối hợp với cơ quan pháp y vào cuộc ngay sau khi nhận được thông tin anh Phan Thành Bắc (SN 1976), Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án huyện Quế Võ (Bắc Ninh) tử vong trong tình trạng chết treo cổ tại nhà riêng ở thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh.
Liên quan đến nguyên nhân tử vong của ông Phan Thành Bắc, ông Phan Bằng, bố đẻ của ông Bắc cho biết tại hiện trường ông Bắc tử vong không thấy có dây treo cổ và tại cổ không có vết thắt. Ông Bằng cũng khẳng định thông tin vợ chồng ông Bắc có mâu thuẫn, sống li thân do vợ ông Bắc nghi chồng có nhân tình chỉ là những thông tin đồn đoán, không có thật.
III- CÁC NỘI DUNG KHÁC
1. Báo Pháp luật Việt Nam đưa tin: Sau khi PLVN khởi đăng loạt bài nói về những bất hợp lý trên mẫu CMND mới, nhiều tờ báo và các trang thông tin điện tử cũng lần lượt có bài viết cùng quan điểm với PLVN .
Cụ thể trong chia thừa kế, Luật sư Nguyễn Thị Phượng, Cty Luật TNHH Đại Việt dẫn các quy định hiện hành, cho hay: Điều 49 Luật Công chứng quy định, việc công chứng văn bản thoả thuận phân chia di sản, với trường hợp thừa kế theo pháp luật, người yêu cầu công chứng phải xuất trình giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Theo quy đinh tại mục 1, phần II Thông tư liên tịch 04/2006/BTP-BTNMT quy định về thủ tục trình tự công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản về bất động sản yêu cầu hồ sơ công chứng phải có: Bản sao Giấy CMND hoặc Hộ chiếu; bản sao giấy tờ chứng minh thẩm quyền của người đại diện (nếu là người đại diện); bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp theo quy định của Luật Đất đai; bản sao Giấy chứng tử của người để lại di sản, giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản, nếu là người được hưởng di sản theo pháp luật;…
Như vậy, trong trường hợp người dân tiến hành thủ tục khai nhận, phân chia di sản thừa kế tùy từng trường hợp cụ thể cần có: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, CMND, hộ khẩu, giấy chứng tử và các giấy tờ chứng minh quan hệ như: giấy khai sinh, đăng ký kết hôn… Sau khi có đầy đủ các giấy tờ nêu trên người dân đến Phòng công chứng, Văn phòng công chứng làm thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế.
Dẫn các quy định trên để thấy rằng, quá trình thực hiện một giao dịch dân sự, mỗi công dân cùng lúc phải xuất trình nhiều loại giấy tờ khác nhau chứ không phải chỉ CMND (có đề tên cha, mẹ) là có thể chứng minh được mối quan hệ, cụ thể ở đây là giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản. Trong những trường hợp như thế này, CMND mẫu hiện hành với CMND mẫu mới (có đề tên cha, mẹ) chẳng có gì khác biệt về mặt giá trị và không quá tiện ích như kỳ vọng của ngành Công an.
2. Báo Tuổi trẻ Online có bài Không đủ thời gian mặc áo phao khi sang sông. Bài báo phản ánh: Sau gần một tháng có hiệu lực, quy định của Bộ GTVT về việc mặc áo phao hoặc cầm, đeo vật dụng nổi đối với tất cả hành khách trên các phương tiện ngang sông đã bộc lộ một số bất cập. Cụ thể, đối với các bến phà lớn như Cát Lái, Bình Khánh... nếu áp dụng quy định này là không khả thi. Các phà này có độ an toàn khá cao, trong khi mỗi lượt có hàng trăm người qua phà nên nếu yêu cầu tất cả hành khách phải mặc áo phao sẽ không đủ thời gian. Đối với một số bến đò trên sông nhỏ cũng có thời gian qua lại giữa hai bờ rất ngắn nên không đủ thời gian phát áo phao cho khách.