I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang thông tin chính thức của Đài Truyền hình đưa tin: Nhân dịp Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6, chiều ngày 31-5, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã gặp mặt các trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong cả nước.
55 em có mặt tại cuộc gặp hôm nay đến từ 11 tỉnh thành trong cả nước, trong đó có 8 em mồ côi cả cha lẫn mẹ, gần một nửa mồ côi cha hoặc mẹ. Tuy nhiên, có tới 48 em trong số này liên tục là học sinh giỏi. Mặc dù sống trong hoàn cảnh rất khó khăn, nhưng nhiều em vẫn quyết tâm học giỏi để thoát khỏi cảnh nghèo khó.
Trang này cũng có bài: VN mất hơn 8.000 tỷ đồng mỗi năm vì thuốc lá. Bài báo phản ánh: Chủ đề của Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) năm nay là "Thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá".
Tại Việt Nam, Hội Y tế công cộng công bố, mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 trường hợp tử vong do thuốc lá. Theo cảnh báo của WHO, nếu Việt Nam không làm tốt công tác phòng, chống, sẽ có khoảng 10% dân số bị chết sớm do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Thuốc lá còn gây những tổn thất lớn về kinh tế cho từng gia đình và xã hội với thiệt hại tính chung trên toàn thế giới lên tới 200 tỷ USD mỗi năm, riêng tại Việt Nam là 8.213 tỷ VNĐ.
Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá của WHO (viết tắt là WHO FCTC) là công cụ kiểm soát thuốc lá hiệu quả nhất của thế giới và là công ước đầu tiên được thương thảo với sự bảo trợ của WHO. Bên cạnh việc tham gia thực hiện Công ước khung này, 10 năm qua, Việt Nam đã nỗ lực triển khai Nghị quyết số 12/2000/NQ-CP của Chính phủ về chính sách quốc gia phòng, chống tác hại thuốc lá (quy định những nơi không hút thuốc trong các cuộc họp, trụ sở cơ quan, cơ sở y tế, trường học, nhà trẻ, rạp chiếu bóng, trên các phương tiện giao thông công cộng, nơi tập trung đông người...), tuy nhiên đến nay chúng ta mới giảm được 9% số nam giới hút thuốc.
2. Báo điện tử Chính phủ đưa tin: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định nghỉ hưu từ 1/6 đối với một số lãnh đạo thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Tổng công ty Hàng không Việt Nam.
Theo quyết định, ông Lê Tiến Thọ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghỉ hưu theo chế độ từ ngày 1/6/2011.
Ông Nguyễn Sỹ Hưng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Hàng không Việt Nam, nghỉ hưu theo chế độ từ ngày 1/6/2011.
*Thủ tướng Chính phủ cũng ký quyết định về việc ông Vũ Văn Hiền, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, thôi giữ chức Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam từ 1/6, để nhận nhiệm vụ khác do Bộ Chính trị phân công.
3. Báo VnEconomy có bài Đề xuất tăng thuế xuất khẩu thép, xi măng và gỗ. Bài báo đưa tin: Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) vừa có văn bản đề xuất tăng thuế xuất khẩu đối với mặt hàng thép và xi măng nhằm điều tiết lợi nhuận các doanh nghiệp thu được nhờ lợi thế giá thấp của một số yếu tố đầu vào.
Mặt khác, các mặt hàng này chưa thuộc diện nộp thuế xuất khẩu. Đối với mặt hàng thép xây dựng, Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế xuất khẩu lên 1,3- 2%, áp dụng mức 3% đối với phôi thép. Với xi măng, mức tăng được đề nghị là 5,3%, riêng clinker áp dụng thuế xuất khẩu 5%.
Đồng thời, Bộ Tài chính cũng xin ý kiến Thủ tướng tăng thuế xuất khẩu gỗ và các sản phẩm từ gỗ lên tối đa 20% vì hiện có tình trạng Trung Quốc thu gom mạnh một số loại như gỗ cao su, chàm từ Việt Nam. Cụ thể, thuế xuất khẩu tà vẹt đường sắt hoặc đường xe điện bằng gỗ được đề xuất tăng từ 5% lên 20%, do lượng xuất khẩu tăng đột biến 300% trong năm 2010.
4. Báo Sài Gòn tiếp thị có bài Trung Quốc lại ngang ngược yêu cầu Việt Nam dừng hoạt động ở biển Đông. Bài báo đưa tin: Ngày 31.5, theo Reuters, Trung Quốc lại lên tiếng đòi Việt Nam "chấm dứt các hoạt động tại khu vực còn tranh chấp tại Biển Đông".
Phát biểu trước các nhà báo ở Bắc Kinh ngày 31.5, người phát ngôn bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du nói rằng: “Các hoạt động mà tàu Trung Quốc thực hiện với hoạt động bất hợp pháp của tàu Việt Nam là hoàn toàn hợp lý. Chúng tôi thúc giục Việt Nam dừng ngay các hoạt động xâm phạm chủ quyền và kiềm chế tạo nên các rắc rối mới”.
Đáng chú ý, phía Trung Quốc dùng từ “vùng có tranh chấp”. Trong khi đó, ngày 29.5, người phát ngôn bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Phương Nga nhấn mạnh, Trung Quốc đang cố tình đánh lừa dư luận, biến vùng biển không có tranh chấp (trong chủ quyền Việt Nam dưới 200 hải lý) thành vùng có tranh chấp khi xảy ra vụ ba tàu hải giám Trung Quốc ngang ngược cản phá và cắt cáp của tàu Bình Minh 02 đang làm nhiệm vụ thăm dò địa chấn ở khu vực biển Việt Nam.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Lao động có bài Chỉ tại thi hành án không thấu tình đạt lý. Bài báo phản ánh: Ngày 30.5, Cty TNHH Hồng Long (ở số 282 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, P.8, Q.3, TPHCM) đã có thông báo việc Cty đang tiến hành chốt sổ BHXH cho NLĐ sau gần 5 năm bị đình trệ. Nguyên nhân đình trệ kéo dài là bởi việc áp dụng pháp luật và lối hành xử của Cơ quan THA dân sự TPHCM không thấu tình đạt lý.
Nguyên, Cty TNHH Hồng Long chuyên cho thuê kho bãi ở Bình Dương, có tham gia BHXH cho NLĐ từ tháng 5.1995. Do có liên quan đến vụ án EPCO - Minh Phụng, nên toàn bộ nguồn thu từ kinh doanh kho bãi bị THA dân sự TPHCM kê biên để thực hiện bản án của toà. Theo đó, từ tháng 12.2006 đến 12.2010, Cty không có điều kiện tham gia BHXH và số nợ đã vượt trên 314 triệu đồng. Đáng nói, hơn 4 năm qua, BHXH Q.3 và BHXH TPHCM đã nhiều lần làm việc với Cơ quan THA, kiến nghị trích một phần nguồn thu kho bãi trả nợ BHXH để Cơ quan BHXH chốt sổ cho NLĐ, thế nhưng Cơ quan THA cứ lờ đi, khiến hàng loạt NLĐ của Cty Hồng Long đã nghỉ việc chờ mãi mà không có sổ BHXH, chưa kể quyền lợi về BHXH cũng mất trắng.
Giám đốc BHXH Q.3 Nguyễn Thị Thu còn cho biết, đã có trường hợp NLĐ của Cty Hồng Long chết, nhưng không thể giải quyết được chế độ tử tuất! Trong khi đó, hằng tháng Cty TTI ở KCN Sóng Thần (Bình Dương) trả 89,760 triệu đồng thuê mặt bằng, Cty United Potte Ries Sài Gòn trả 12.613USD, Cty Sam Hung Vina trả 2.304USD, Cty TNHH Hung Wah trả 18.046USD, Cty ICI trả 108.960USD... Toàn bộ số tiền trên được Cơ quan THA TPHCM “chia” cho các chủ nợ.
Từ thực trạng trên, ngày 30.6.2009, UBND Q.3 đã có công văn đề nghị giải quyết quyền lợi cho NLĐ ở đây; đoàn kiểm tra do Phó phòng Kiểm tra BHXH TPHCM Lâm Phong làm trưởng đoàn cũng đã nhiều lần làm việc với Cty Hồng Long và Cơ quan THA để đề nghị ưu tiên giải quyết quyền lợi NLĐ. Riêng năm 2009, Cty Hồng Long đã 3 lần có “đơn xin” Cơ quan THA dân sự TPHCM trích một phần trong tổng số tiền bị THA kê biên để trả nợ lương và BHXH cho NLĐ, nhưng tất cả đều không được xem xét! Đầu năm 2011, THA dân sự TPHCM quyết định “đá” vụ việc qua THA dân sự tỉnh Bình Dương.
Kết quả, chỉ sau thời gian ngắn nhận ủy thác, THA Bình Dương lập tức yêu cầu BHXH Q.3 đến bàn việc đóng BHXH cho Cty Hồng Long. Và, mới đây Cơ quan THA Bình Dương đã quyết định chuyển hơn 314 triệu đồng để BHXH Q.3 thực hiện chính sách cho NLĐ. PGĐ Cty Hồng Long Đỗ Trường Sơn tâm sự: “Cty không thiếu tiền, nhưng chỉ vì toàn bộ nguồn thu bị THA TPHCM kê biên hết, nhưng cơ quan này hành xử không thấu tình đạt lý, nên gần 5 năm qua NLĐ phải chịu hậu quả!”.
Theo Trưởng phòng Kiểm tra BHXH TPHCM Nguyễn Trọng Nam, hiện TPHCM còn nhiều vụ kiện liên quan đến quyền lợi BHXH của NLĐ. Ngoài nỗ lực đòi nợ của Cơ quan BHXH, thì việc NLĐ có được hưởng chính sách hay không phụ thuộc chủ yếu vào cách áp dụng pháp luật và lối hành xử của Cơ quan THA.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Vụ CPH Công ty Du lịch Tiền Giang: Bán đấu giá sai quy định. Bài báo phản ánh: Nguồn tin báo Pháp Luật TP.HCM tối 30-5 cho biết Thanh tra tỉnh Tiền Giang đã báo cáo kết quả thanh tra với UBND tỉnh và đề xuất có hình thức xử lý đối với ông Trần Thanh Trung, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Ngoài ra, Thanh tra còn đề nghị kiểm điểm các lãnh đạo sở, ngành như Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở TN&MT… vì có nhiều sai phạm trong việc bán đấu giá cổ phần Công ty Du lịch Tiền Giang, làm thất thoát tiền Nhà nước. Cũng theo nguồn tin này, Thanh tra tỉnh kết luận trong việc cổ phần hóa lần một, kết quả trúng đấu giá là 61.000 đồng/cổ phần nhưng sau đó người trúng đấu giá không mua. Tuy nhiên, Hội đồng bán đấu giá đã không thông báo cho người kế tiếp theo quy định, mà hủy bỏ kết quả bán đấu giá lần một.
Sau đó, chỉ mới 11 ngày thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng (theo quy định là 20 ngày), hội đồng đã tiến hành bán đấu giá lần hai. Lần này chỉ có hai người tham gia là ông Hoàng Kiều và Công ty Tống Linh Giang (chủ công ty này là chú ruột ông Hoàng Kiều). Công ty Tống Linh Giang đã bỏ giá 41.100 đồng/cổ phần, còn ông Hoàng Kiều bỏ giá 41.200 đồng/cổ phần và đã trúng đấu giá.
Ngoài ra, Thanh tra cũng kết luận từ năm 2006-2011, Sở TN&MT đã cho ông Hoàng Kiều thuê nhiều khu “đất vàng” với giá chỉ bằng 50% số tiền trung ương quy định. Ngoài ra, Sở TN&MT cho ông Hoàng Kiều thuê mặt biển Tân Thành và từ năm 2006-2011 đã được UBND tỉnh miễn tiền thuê nhưng ông Hoàng Kiều cho thuê lại để trục lợi là trái quy định hiện hành.
3. Báo Tuổi trẻ Online có bài Gỗ quý rẻ hơn gỗ thường. Bài báo phản ánh: Ngày 25-5, Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản Nghệ An thực hiện cuộc bán đấu giá 44,686m3 gỗ đinh hương, giá khởi điểm 124,975 triệu đồng. Kết quả, ông Đặng Văn Ba, đại diện Công ty cổ phần Đại Việt (trụ sở tại xã Hưng Lộc, TP Vinh), trúng đấu giá 136,1 triệu đồng.
Nhưng khi Công ty Đại Việt đến nhận gỗ thì Phòng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49) Công an Nghệ An không cho xuất gỗ ra ngoài. Lý do, theo PC49, vụ việc này có nhiều khuất tất cần phải làm rõ vì cuộc bán đấu giá không được thông tin rộng rãi. PC49 là cơ quan phát hiện, bắt giữ số gỗ vận chuyển trái phép trên sông Cả thuộc địa phận thị trấn huyện Con Cuông ngày 21-11-2010 và hiện đang quản lý số gỗ này nhưng không hay biết cuộc bán đấu giá là sai quy định.
Theo lời khai ban đầu của các đối tượng thì 44,686m3 gỗ được mua lại của dân khai thác lậu giá gần 500 triệu đồng nhưng không hiểu lý do gì khi đấu giá chỉ bán ở mức gần 125 triệu đồng. Theo đó, 1m3 gỗ đinh hương (nhóm 2) chỉ có giá 2,8 triệu đồng, rẻ hơn 1m3 gỗ keo (nhóm 8) gần 1 triệu đồng. Kết quả cuộc bán đấu giá này làm thất thoát của Nhà nước hàng trăm triệu đồng.
Trao đổi về vấn đề này, ông Phạm Văn Hoa, giám đốc Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản Nghệ An, cho biết: “Định mức giá này là do hội đồng giá gồm Sở Tài chính, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh và đội kiểm lâm cơ động số 1 (Chi cục Kiểm lâm), riêng trung tâm không tham gia định giá. Trước khi bán đấu giá, bản thân tôi cũng chưa nhìn thấy số gỗ này”.
Trong khi đó ông Lê Xuân Đình - đội trưởng đội kiểm lâm cơ động số 1 - nói: “Hội đồng định giá đã đi tham khảo giá. Số gỗ này chủ yếu là gỗ nhỏ từ 6 vanh (cm) trở xuống nên giá như vậy là hợp lý. Hiện chúng tôi đang quản lý lô gỗ”. Nhưng PC49 cho rằng ông Đình nói như vậy là hoàn toàn sai. Hiện toàn bộ số gỗ này do PC49 bảo quản tại kho của Xí nghiệp đồ gỗ nội thất xuất khẩu ở phường Đông Vĩnh, TP Vinh. Đây là loại gỗ quý hiếm, cây to nhất trên 60 vanh.
4. Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online có bài Mở cửa thị trường thẩm định giá: còn nhiều bất cập. Bài báo phản ánh: Mở cửa thị trường thẩm định giá: còn nhiều bất cập Ngoài các quy định nhằm kiểm soát giá, quản lý giá của Nhà nước như đã đề cập trong bài “Một bước lùi” đăng trên TBKTSG số 20-2011 ra ngày 12-5-2011, dự thảo Luật Giá đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến còn có nội dung quan trọng về thẩm định giá.
Nhu cầu giao dịch về tài sản ngày càng nhiều, các giao dịch tài sản cũng ngày càng phức tạp, trong khi khả năng của các doanh nghiệp thẩm định giá và các thẩm định viên của Việt Nam còn hạn chế thì dự thảo Luật Giá đang “mở cửa” cho thị trường này với sự tham gia của các tổ chức thẩm định giá thuộc các thành phần kinh tế, kể cả tổ chức thẩm định giá của Nhà nước.
Với sự mở cửa này, doanh nghiệp thẩm định giá được hoạt động dưới tất cả các hình thức theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Dự thảo Luật Giá quy định đối với công ty hợp danh thì tất cả các thành viên hợp danh phải là thẩm định viên về giá, trong đó giám đốc công ty đã có thời gian hành nghề trên ba năm; công ty tư nhân thì chủ doanh nghiệp cũng phải là thẩm định viên về giá có thời gian hành nghề trên ba năm; trong khi doanh nghiệp thẩm định giá hoạt động theo hình thức công ty cổ phần lại chỉ cần có người đại diện theo pháp luật là thẩm định viên về giá có thời gian hành nghề trên ba năm.
Quy định này không bảo đảm chặt chẽ và công bằng vì thẩm định giá là một nghề khó, đòi hỏi tính chuyên sâu và đạo đức nghề nghiệp cao. Kết quả thẩm định giá là một căn cứ quan trọng để các chủ sở hữu tài sản hoặc cơ quan nhà nước quyết định hoặc phê duyệt giá tài sản, hàng hóa, dịch vụ. Vì vậy, cần yêu cầu chủ doanh nghiệp thẩm định giá phải có chuyên môn về lĩnh vực này và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thẩm định giá, tương tự như yêu cầu đối với doanh nghiệp kiểm toán quy định trong Luật Kiểm toán độc lập mới được Quốc hội thông qua. Nếu cho phép công ty cổ phần cũng được hoạt động thẩm định giá với điều kiện có người đại diện theo pháp luật có thẻ thẩm định viên về giá và thời gian hành nghề trên ba năm thì sẽ không có doanh nghiệp nào muốn hoạt động theo hình thức công ty hợp danh hoặc công ty tư nhân nữa.
Không chỉ mở cửa cho tất cả các doanh nghiệp Việt Nam, dự thảo luật còn cho phép các tổ chức thẩm định giá nước ngoài được hoạt động tại Việt Nam. Quy định này là rất cần thiết để các doanh nghiệp thẩm định giá của Việt Nam có điều kiện học hỏi kinh nghiệm nước ngoài, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời đáp ứng yêu cầu có dịch vụ thẩm định giá chất lượng cao. Thế nhưng luật lại không có một quy định cụ thể nào về hình thức, phạm vi cũng như điều kiện hoạt động của các tổ chức thẩm định giá nước ngoài tại Việt Nam. Với cách soạn thảo luật sơ sài như vậy thì khó có thể có được chính sách và khung pháp lý đầy đủ để phát triển thị trường dịch vụ thẩm định giá theo cơ chế thị trường.
Các quy định về điều kiện, tiêu chuẩn hành nghề của thẩm định viên về giá cũng chưa chặt chẽ, thậm chí có thể được đặc cách không cần phải qua kỳ thi cấp thẻ thẩm định viên. Nghề thẩm định giá mới phát triển ở Việt Nam trong thời gian gần đây, chất lượng dịch vụ còn hạn chế, kết quả thẩm định giá chưa bảo đảm hoàn toàn tính độc lập, khách quan, trung thực. Trong khi đó, Việt Nam lại chưa ban hành đầy đủ các chuẩn mực trong lĩnh vực thẩm định giá phù hợp với các chuẩn mực quốc tế nên việc sử dụng kết quả thẩm định giá còn nhiều hạn chế, rủi ro.
Luật cũng không quy định rõ số người cần phải có thẻ thẩm định viên về giá trong doanh nghiệp (trong khi Luật Kiểm toán độc lập quy định rõ doanh nghiệp kiểm toán phải có 5 kiểm toán viên hành nghề), như vậy quy định mở của luật cũng có nghĩa là muốn thành lập doanh nghiệp thẩm định giá thì phải chờ hướng dẫn cụ thể của các cơ quan quản lý.
Dự thảo luật còn cho phép thành lập cả tổ chức thẩm định giá của Nhà nước cũng được tham gia cung cấp dịch vụ này theo yêu cầu của các cơ quan quản lý nhà nước. Trong dự thảo Tờ trình Chính phủ, Bộ Tài chính cho rằng cần phải có tổ chức thẩm định giá của Nhà nước để thực hiện nhiệm vụ thẩm định giá tài sản được mua sắm từ nguồn ngân sách nhà nước, các tài sản của Nhà nước cho thuê, đi thuê, chuyển nhượng, bán thanh lý theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước. Quy định này lại là một bước lùi so với quy định hiện hành (Nghị định 101/2005), theo đó các trung tâm thẩm định giá trực thuộc Bộ Tài chính, sở tài chính đã được chuyển sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp theo xu hướng xã hội hóa. Hơn nữa, câu hỏi đặt ra là: liệu các tổ chức thẩm định giá của Nhà nước lại thẩm định tài sản của Nhà nước có khách quan, trung thực? Kết quả thẩm định giá tài sản của Nhà nước trong các doanh nghiệp cổ phần hóa có vốn nhà nước và trong việc sử dụng tài sản của Nhà nước đang là một dấu hỏi lớn vì thiếu cơ chế kiểm soát hiệu quả, khả năng thất thoát ngân sách nhà nước là rất lớn. Đến nay chưa có tổ chức nào thẩm định, đánh giá lại tính trung thực, chính xác kết quả thẩm định tài sản nhà nước, song điều cần thiết là phải có cơ chế kiểm soát độc lập thì mới có thể đưa ra những kết quả độc lập, chính xác.
Các quy định của dự luật chưa thể hiện sự tách bạch về chức năng quản lý, kiểm soát giá với chức năng cung cấp dịch vụ thẩm định giá, thậm chí còn cho phép cả cán bộ, công chức của các cơ quan tài chính ở trung ương và địa phương cũng được tham gia thẩm định giá.
Với yêu cầu là phải đưa ra các kết quả bảo đảm tính khách quan, trung thực và độc lập, thì việc thực hiện thẩm định giá phải do các tổ chức độc lập thực hiện. Các cơ quan quản lý nhà nước chỉ nên tham gia vào việc thẩm định lại kết quả thẩm định giá nếu thấy có vấn đề ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước. Việc thẩm định lại này chỉ trong một số trường hợp cần thiết nên khi nào cần thẩm định thì thành lập hội đồng thẩm định gồm các thành phần liên quan chứ không nhất thiết phải lập ra một tổ chức thẩm định giá của Nhà nước, thêm các thủ tục phiền hà, tốn kém cho ngân sách nhà nước.
Xây dựng một đạo luật cần đạt mục tiêu phát triển thị trường và đáp ứng yêu cầu quản lý của Nhà nước. Tuy nhiên, dự thảo Luật Giá vẫn còn nhiều quy định chung chung, chưa rõ ràng, quan điểm soạn thảo còn chưa thoát ra khỏi tư duy cũ, chưa đủ cơ sở pháp lý để phát triển thị trường này như mong đợi của doanh nghiệp và xã hội.
5. Báo Kinh tế & Đô thị đưa tin: Sau vụ việc mua bán căn hộ thu nhập thấp 1702-CT1 Ngô Thì Nhậm, UBND Thành phố đã chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với Sở Tư pháp, Công an Thành phố nghiên cứu thống nhất mẫu chung hợp đồng mua bán nhà thu nhập thấp có bổ sung các điều khoản liên quan đến trách nhiệm của người mua nhà để đảm bảo quản lý chặt chẽ trong quá trình 10 năm căn hộ nhà thu nhập thấp không được mua bán trên thị trường.