I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Các Báo Điện tử Chính phủ, Tiền phong, Thanh niên, Hà Nội mới, VOV Online… đưa tin: Bộ Tư Pháp làm rõ quy định xử phạt báo chí đưa tin sai. Trước đây, do mô tả các hành vi chưa thật sự rõ ràng ở các nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính nên đã gây ra hiểu nhầm về mức phạt đối với phóng viên và tòa báo khi đưa tin sai sự thật.
Chiều 6/3, Người phát ngôn Bộ Tư Pháp Trần Tiến Dũng đã phát đi thông điệp của Bộ, nhằm giải thích những băn khoăn của các nhà báo tại phiên họp báo Quý IV/2013 của Bộ Tư Pháp, về hành vi đưa tin sai sự thật được quy định tại nhiều nghị định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) trong các lĩnh vực quản lý Nhà nước, nhưng mức phạt có sự khác nhau.
2. Báo Hải quan Online có bài Bộ Xây dựng phải đề xuất được phương án xử lý hậu quả của Thông tư 16. Bài báo phản ánh: Sau khi Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 03/2014/TT-BXD sửa đổi Điều 21 Thông tư 16/2010/TT-BXD loại bỏ cách tính diện tích nhà chung cư từ tim tường, nhiều người mua nhà đặt câu hỏi vậy họ có quyền đòi lại tiền mà họ đã nộp cho chủ đầu tư đối với diện tích sử dụng chung (tường, hộp kỹ thuật) mà họ đã phải nộp oan vì quy định tại Thông tư 16 hay không? Và trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong vụ việc này như thế nào? Xung quanh vấn đề này phóng viên báo Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp).
- Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về cách giải thích của Bộ Xây dựng trong việc sửa đổi cách tính diện tích nhà ở theo Thông tư 16/2010/TT-BXD?
Theo công văn thông báo số 382/KTrVB của Bộ Tư pháp gửi Bộ Xây dựng đề nghị xử lý những nội dung sai trái của Thông tư số 16 đã nêu rõ cách tính diện tích sàn căn hộ mua bán tại chung cư theo nguyên tắc “tim tường” là trái với quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 71. Thông tư 16 đã đưa ra những khái niệm mới như cách tính “tim tường” hay cách tính thông thủy, Bộ Xây dựng đã có sự nhầm lẫn về nội dung của các khái niệm tạo nên một sự nhầm lẫn tai hại. Nó là cơ sở cho các chủ đầu tư thực hiện việc tính diện tích căn hộ cho từng chủ sở hữu trong chung cư theo nguyên tắc “tim tường”, quy định này có lợi cho chủ đầu tư về nhiều mặt. Từ đó, mới xảy ra chuyện chủ căn hộ vừa phải trả tiền cho diện tích của cột, hộp chịu lực được tính vào phần diện tích căn hộ nhưng lại không được sử dụng đồng thời còn phải trả các khoản thuế, phí, hàng tháng, hàng năm cho phần diện tích đó trong suốt quá trình sử dụng.
Chưa nói đến việc Bộ Xây dựng nhầm lẫn trong các khái niệm tính diện tích, thì việc Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 16 hướng dẫn cách tính diện tích sàn nhà chung cư là sai thẩm quyền, không phù hợp với quy định của Luật Nhà ở và Bộ luật Dân sự”. Bởi theo quy định của chính phủ, Quốc hội chỉ giao cho Bộ Xây dựng ban hành quy chế quản lý nhà chung cư, hướng dẫn và quản lý, kiểm tra nhà chung cư và ban hành mẫu hợp đồng mua bán nhà ở. Không giao cho Bộ Xây dựng trách nhiệm quy định cách tính diện tích sàn căn hộ chung cư.
Đặc biệt, nội dung của Thông tư 16 lại có nội dung rất rộng, ảnh hưởng lớn đến người dân, trong đó nhiều nội dung lẽ ra thuộc thẩm quyền của Chính phủ quy định và cao hơn nữa có thể do Quốc hội chứ không phải do Bộ xây dựng quy định. Như, về sở hữu nhà ở, phát triển nhà ở, quản lý và sử dụng nhà ở, giao dịch về nhà ở, quản lý nhà nước về nhà ở…
- Vậy trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong vấn đề này là như thế nào thưa ông?
Như tôi đã báo cáo, Bộ Xây dựng cần phải phối hợp với một số bộ khác có liên quan xem xét một cách toàn diện nội dung của Thông tư số 16 để có biện pháp xử lý phù hợp. Đặc biệt là với những nội dung sai trái kể cả về thẩm quyền lẫn nội dung hướng dẫn của thông tư này.
Đồng thời, phải có nghiên cứu khảo sát thật thấu đáo để có một bức tranh đầy đủ, khách quan về những thiệt hại do cách tính diện tích theo Thông tư 16 đã gây ra trên toàn quốc.
Quan trọng nhất là Bộ Xây dựng phải đề xuất được phương án xử lý đối với những trường hợp đã đưa diện tích sở hữu chung vào trong diện tích sở hữu riêng của từng căn hộ. Trách nhiệm buộc chúng ta phải xem xét, nhưng không thể lý thuyết suông, cầu toàn.
- Nói như vậy thì những người dân đã phải mất tiền oan vì Thông tư 16 sẽ có cơ hội đòi lại được quyền lợi của mình?
Thứ nhất, người dân khi kí hợp đồng mua nhà đều không biết trong căn hộ định mua có phần diện tích cột, hộp này. Chỉ khi nhận chìa khóa, họ mới biết mình bị lừa. Tuy nhiên, hợp đồng dân sự được xác định trên nguyên tắc thuận mua vừa bán nhưng khi nhận được nhà rõ ràng đây là sản phẩm có lỗi, nên hợp đồng mua bán sẽ là vô hiệu. Người mua có quyền khiếu nại. Quan trọng hơn, hợp đồng được tính theo nguyên tắc “tim tường”, tức là dựa vào căn cứ pháp lý sai trái của Thông tư 16. Đây cũng được coi là yếu tố khiến hợp đồng vô hiệu, hoặc ít nhất cũng phải được hai bên mua bán xem xét lại.
Vì vậy, nếu người mua nhà muốn đòi lại quyền lợi của mình, trước hết có thể khởi kiện bên ký hợp đồng bán nhà - chủ đầu tư. Dựa trên nguyên tắc hoàn trả, phần tiền thu sai do diện tích nhà nằm trong diện tích sở hữu chung của các chủ căn hộ thì bây giờ phải phân định và trả lại. Còn khắc phục thế nào, đến đâu, phải có phương án và cũng không thể cầu toàn vì tình hình thực tiễn thay đổi, nhiều chủ đầu tư đã bị phá sản, hoặc rơi vào tình trạng nợ xấu, nợ đọng mất khả năng thanh toán. Để đấu tranh đòi lại quyền lợi hợp pháp cho những người mua phải căn hộ thiếu nhiều diện tích cần sự vào cuộc của nhiều cơ quan, cả sự chỉ đạo của Chính phủ.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Trao quyết định nhập quốc tịch cho 13 công dân. Bài báo phản ánh: Thừa ủy quyền của Bộ Tư pháp và UBND tỉnh Long An, Sở Tư pháp tỉnh Long An vừa đến huyện Vĩnh Hưng trao quyết định của chủ tịch cho 13 cá nhân được nhập quốc tịch Việt Nam.
Các cá nhân được trao quyết định lần này đều là Việt kiều Campuchia sống phiêu dạt từ các nơi về định cư trên địa bàn hai huyện Vĩnh Hưng, Tân Hưng đã hơn 20 năm.
Sau ba đợt trao quyết định nhập quốc tịch Việt Nam, đến nay đã có gần 160 Việt kiều Campuchia ở các huyện Mộc Hóa, Vĩnh Hưng, Tân Hưng… được nhận quyết định nhập quốc tịch Việt Nam.
4. Báo Lao động có bài Vụ 10 năm oan sai: Ông Chấn mong sớm được bồi thường. Bài báo phản ánh: Liên quan đến việc đòi bồi thường cho quá trình 10 năm oan sai của mình, ông Nguyễn Thanh Chấn đã có đơn gửi cơ quan chức năng sớm bồi thường cho những tổn thất của gia đình, bản thân.
Trước đó, Báo Lao Động nhận được “Đơn đề nghị và yêu cầu bồi thường” của ông Nguyễn Thanh Chấn (trú tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) - người vừa được minh oan sau 10 năm ngồi tù. Trong đơn có nêu về những thiệt hại, mất mát của gia đình ông cả về vật chất lẫn tinh thần và đề nghị cơ quan chức năng sớm bồi thường.
Trao đổi với PV Báo Lao Động ngày 6.3, ông Chấn cho biết: Đây là lá đơn do ông Thân Ngọc Hoạt (anh cọc chèo với ông Chấn) soạn. Về mặt thủ tục pháp lý, vợ chồng ông Chấn chưa uỷ quyền cho ông Hoạt. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại, dưới góc độ gia đình, do sức khoẻ và tinh thần của vợ chồng ông Chấn không tốt nên mọi việc trong gia đình hiện nay đều được giao phó cho ông Hoạt giải quyết.
“Toàn bộ nội dung lá đơn trên được vợ chồng tôi thống nhất bàn bạc, trao đổi để anh Hoạt viết”, ông Chấn nói thêm. Lý giải về thông tin có việc đòi bồi thường oan sai ước tính khoảng 1 tỉ đồng, ông Chấn cho biết, trong lá đơn ban đầu do ông Hoạt soạn (được sự đồng ý của vợ chồng ông Chấn) có ước tính cụ thể các khoản tiền ông Chấn tổn thất, trong đó có tính một ngày công lao động, thu nhập tại thời điểm đó tính ra giá thị trường thời điểm hiện tại là 280.000đ.
Số tiền này nếu nhân với hơn 10 năm (xấp xỉ 3.700 ngày) thì số tiền khoảng 1 tỉ đồng, chưa kể các khoản kê khác. Ông Chấn cho biết tại thời điểm trước khi bị bắt, kinh tế gia đình tôi thuộc loại khá trong thôn. Gia đình có 2 chiếc xe máy, nhà cửa rộng rãi, tiện nghi đầy đủ...
Chính vì vậy, tính ra thời điểm hiện tại, số tiền khoảng 280.000đ tiền thu nhập một ngày là hợp lý. Còn bà Nguyễn Thị Chiến - vợ ông Chấn - thì cho biết, về cơ bản thông tin đòi bồi thường là đúng, tuy nhiên việc công bố thông tin chi tiết số tiền bồi thường vào thời điểm này là chưa hợp lý.
Bà Chiến cho biết thêm: “Hiện tại, việc tiến hành đòi bồi thường vợ chồng tôi thống nhất giao cho bác Hoạt thực hiện bởi bác là người sát cánh với gia đình tôi ngay từ những ngày đầu ông Chấn bị bắt, hiểu rõ mọi sự việc”.
Liên quan đến thông tin luật sư Vũ Thị Nga (PGĐ Trung tâm Tư vấn pháp luật Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Trưởng Văn phòng luật sư Công Lý Việt) không trợ giúp pháp lý trong một thời gian dài (đây là thông tin do bà Chiến cung cấp cho cơ quan báo chí), ông Chấn cho biết, bà Nga vẫn thường xuyên liên lạc trợ giúp cho gia đình ông.
Tuy nhiên, theo ông Chấn, do vợ mình tinh thần không được minh mẫn nên việc cung cấp thông tin chưa chính xác. Đây là hiểu nhầm đáng tiếc.
Trao đổi với phóng viên Lao Động, cả ông Chấn, bà Chiến đều khẳng định, sẽ ra cơ quan có thẩm quyền, ủy quyền cho ông Hoạt thực hiện các thủ tục pháp lý, trong đó có cả việc ông Hoạt sẽ là người phát ngôn chính thức liên quan đến mọi việc bởi sức khỏe, tinh thần của vợ chồng ông Chấn không được tốt.