I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Xung quanh vụ Agribank không tự nguyện thi hành án: Dây dưa để chiếm dụng vốn?. Bài báo phản ánh: Cục thi hành án dân sự TPHCM đã gửi thông báo yêu cầu chấp hành. Cơ quan Thanh tra, Giám sát ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đã có văn bản đề nghị nghiêm túc thực thi nhưng Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (Agribank) vẫn phớt lờ nghĩa vụ thanh toán nợ.
Theo các bản án kinh doanh thương mại sơ - phúc thẩm, để tăng vốn kinh doanh simcard điện thoại (thẻ cào) với đối tác là Công ty cổ phần dịch vụ thương mại Thiên Tân (gọi tắt là Công ty Thiên Tân), ngày 22-4-2011 Công ty cổ phần giấy Minh Thắng (Công ty Minh Thắng) ký hợp đồng vay Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thương tín (Vietbank) 100 tỷ đồng với phương thức trả lãi hàng tháng theo từng khế ước nhận nợ. Tài sản đảm bảo, ngoài giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, Công ty Minh Thắng còn thế chấp cho Vietbank các khoản phải thu phát sinh từ hợp đồng mua bán thẻ cào với Công ty Thiên Tân. Các khoản phải thu phát sinh dùng thế chấp trên có giá trị 50 tỷ đồng, được bảo lãnh bằng các thư bảo lãnh thanh toán do Agribank - chi nhánh (CN) Phú Mỹ Hưng phát hành. Sau đó, Công ty Minh Thắng đã chuyển nhượng quyền thụ hưởng các thư bảo lãnh này cho Vietbank, có xác nhận của CN Phú Mỹ Hưng.
Do Công ty Minh Thắng vi phạm nghĩa vụ trả nợ buộc Vietbank khởi kiện ra tòa. Cấp sơ thẩm tuyên buộc bị đơn phải trả cho nguyên đơn khoản nợ gần 98 tỷ đồng. Trong đó, tiền vốn 75 tỷ đồng; gần 23 tỷ đồng còn lại là tiền lãi (tính đến ngày 26-6-2012). Quá hạn mà Công ty Minh Thắng không thanh toán hoặc thanh toán không đầy đủ các khoản nợ trên thì Agribank phải thực hiện nghĩa vụ theo thư bảo lãnh với tổng số tiền hơn 64 tỷ đồng. Trong đó, tiền gốc 50 tỷ đồng, hơn 14 tỷ đồng còn lại là lãi phát sinh do chậm thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.
Không đồng tình với bản án sơ thẩm, bị đơn cùng người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (Công ty Thiên Tân, Agribank CN Phú Mỹ Hưng) kháng cáo. Ngày 17-12-2012, Tòa phúc thẩm TANDTC tại TPHCM mở phiên xét xử phúc thẩm. Hội đồng xét xử (HĐXX) quyết định giữ nguyên yêu cầu của nguyên đơn, buộc Công ty Minh Thắng thanh toán cho Vietbank khoản nợ gần 98 tỷ đồng. Riêng với nội dung kháng cáo của Agribank CN Phú Mỹ Hưng, HĐXX chấp nhận sửa một phần bản án sơ thẩm. Cụ thể, quá hạn mà Công ty Minh Thắng không thanh toán hoặc thanh toán không đầy đủ thì Agribank phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo thư bảo lãnh với số tiền gốc 50 tỷ đồng.
Ngoài bản án trên, Agribank còn phải thi hành bản án kinh doanh thương mại số 39/KDTM-PT về việc “Tranh chấp hợp đồng tín dụng” giữa nguyên đơn là Vietbank với Công ty TNHH Đức Hòa (Công ty Đức Hòa).
Theo yêu cầu của bên được thi hành án, cơ quan chức năng đã nhiều lần gửi thông báo đến Agribank yêu cầu chấp hành án. Ngay cả Cơ quan Thanh tra, Giám sát ngân hàng - NHNN VN cũng có văn bản đề nghị Agribank chỉ đạo các chi nhánh tuân thủ quy định của pháp luật về hoạt động bảo lãnh ngân hàng và nghiêm túc thực hiện bản án đã có hiệu lực. Thế nhưng đến thời điểm này vụ việc vẫn “bình chân như vại” mặc dù ngân hàng này thừa khả năng chi trả. Bức xúc vì cho rằng bên phải thi hành án cố tình dây dưa nhằm mục đích chiếm dụng vốn nên Vietbank đã phải đệ đơn cầu cứu khắp nơi.
Cũng liên quan đến công tác thi hành án, theo bản án phúc thẩm số 76/2013/KDTM-PT ngày 1-4-2013 của Tòa phúc thẩm TAND tối cao thì giữa Vietbank và Công ty TNHH TMDV Kim Ánh có ký kết và thực hiện các hợp đồng tín dụng. Tính đến ngày 20-6-2012, Công ty Kim Ánh nợ Vietbank gần 247 tỷ đồng. Trong vụ việc này, Agribank - CN An Sương cũng phát thư bảo lãnh 25 tỷ đồng. Do đó, HĐXX tuyên buộc chi nhánh này phải chịu trách nhiệm thanh toán theo nghĩa vụ. Mới đây, do Vietbank có đơn đề nghị xem xét giám đốc thẩm đối với bản án trên nên việc thi hành bản án này tạm hoãn trong thời hạn ba tháng. Trước mắt, Agribank phải thi hành hai bản án với tổng số tiền gần 97 tỷ đồng.
Thiết nghĩ là một ngân hàng lớn, Agribank và các chi nhánh liên quan nói chung nên sớm thi hành dứt điểm các bản án đã nêu trước khi cơ quan chức năng ra quyết định cưỡng chế nhằm giữ uy tín cho thương hiệu của mình, đồng thời cũng để thể hiện sự tôn trọng pháp luật.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Chưa thành lập được tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập. Bài báo phản ánh: Việc triển khai hiệu quả Luật Giám định tư pháp (GĐTP) là điều kiện tiên quyết để phát huy vai trò của GĐTP, nhằm bảo đảm tính khách quan của các hoạt động tố tụng. Song 9 tháng qua, một số qui định của Luật này vẫn chưa “chạm” được thực tiễn.
Đã từ lâu, việc GĐTP trong các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, xây dựng, đầu tư, xác định cổ vật, bản quyền tác giả… bị “qui tội” gây ra tình trạng “ách tắc”, chậm trễ trong quá trình xử lý các vụ án, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng.
Bên cạnh đó, nhu cầu đối với GĐTP liên quan đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội nhưng nhà nước không thể xây dựng các tổ chức GĐTP trong tất cả các lĩnh vực, mà nhiều lĩnh vực không có giám định viên hay tổ chức giám định chuyên trách nên khi cần trưng cầu giám định, các cơ quan tố tụng gặp nhiều khó khăn. Thậm chí nhiều vụ án cứ được xếp lại để chờ kết quả giám định.
Để công tác GĐTP phục vụ tốt hơn cho hoạt động tố tụng, Luật GĐTP đã qui định cho phép thành lập các tổ chức GĐTP ngoài công lập ngoài các lĩnh vực GĐTP truyền thống. Vì thế, sau 9 tháng thi hành Luật GĐTP, cả nước “chưa thành lập thêm được Trung tâm giám định pháp y hay tổ chức GĐTP ngoài công lập nào” là vấn đề rất đáng quan tâm và “đây chính là trách nhiệm của các Bộ chuyên ngành trong việc triển khai Luật GĐTP” – bà Đỗ HoàngYến (Cục trưởng Cục Bộ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp) khẳng định.
Tuy nhiên, đưa chủ trương thành lập tổ chức GĐPY ngoài công lập thành hiện thực không dễ dàng như việc thành lập các văn phòng công chứng vì “để thành lập được tổ chức GĐTP ngoài công lập vì đòi hỏi phải có trang bị, phương tiện hiện đại” như phản ánh của ông Nguyễn Sỹ Hoàng (Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an TP.Hà Nội). Chưa kể việc nếu muốn thành lập tổ chức GĐTP ngoài công lập, giám định viên (GĐV) phải “cân nhắc bài toán giữa kinh phí thu được với những chi phí cho hoạt động đòi hỏi chuyên môn, chi phí cao” này.
Không những thế, qua thực tiễn ở Vĩnh Phúc, việc thành lập tổ chức GĐTP ngoài công lập đang “vấp” do “nhu cầu không rõ khiến các chuyên gia chưa mặn mà dù địa phương đã gặp gỡ, vận động, có chính sách thu hút các chuyên gia tham gia vào hoạt động GĐTP”. Hậu quả là các cơ quan tiến hành tố tụng vẫn phải “mướt mồ hôi” khi tìm kiếm GĐV để trưng cầu giám định trong các lĩnh vực ngoài 3 lĩnh vực truyền thống.
Mấu chốt trong việc phát triển hoạt động GĐTP là phải thu hút được GĐV mới, “giữ chân” được GĐV cũ. Hiện hầu hết GĐV làm việc theo chế độ kiêm nhiệm nên nhiều trường hợp GĐV phải từ chối giám định hoặc nhận thực hiện giám định nhưng thời gian giám định kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ của hoạt động tố tụng.
Bên cạnh đó, các GĐV hoạt động độc lập, riêng lẻ, không có tổ chức để quản lý, điều phối, hỗ trợ thường từ chối giám định, đặc biệt đối với những yêu cầu giám định khó, phức tạp, cần nhiều GĐV, càng gây khó khăn cho việc trưng cầu giám định của cơ quan tiến hành tố tụng.
Trước tình trạng chưa thể có các tổ chức GĐTP ngoài công lập và đang “khan hiếm” GĐV trong một số lĩnh vực hiện nay, ông Trần Diện kiến nghị, cần có “giải pháp tình thế” để các cơ quan tiến hành tố tụng có “nguồn” GĐV khi cần trưng cầu GĐTP trong các lĩnh chuyên ngành.
Đồng thời, “kéo dài độ tuổi nghỉ hưu cho GĐV để “nuôi” đội ngũ các chuyên gia trong lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm này” như ý kiến của ông Nguyễn Sỹ Hoàng. Còn đại diện TP.HCM kiến nghị nghiên cứu, xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong hoạt động GĐTP và giữa cơ quan trưng cầu GĐTP với các tổ chức GĐTP…
Bàn về giải pháp đổi mới công tác quản lý nhà nước về GĐTP, đại diện các địa phương đều đánh giá cao vai trò của công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các nội dung của Luật GĐTP để “nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của công tác GĐTP, tạo sự quan tâm mạnh mẽ của toàn xã hội đối với hoạt động GĐTP”, cũng như cần đầu tư tương xứng cho hoạt động GĐTP, có cơ chế tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các sở, ngành chuyên môn quản lý lĩnh vực GĐTP vào hoạt động GĐTP để hoạt động GĐTP góp phần tránh được oan sai trong quá trình tố tụng.
3. Báo Phụ nữ Online có bài TP.HCM cho phép lập phòng giám định tư pháp tư nhân. Bài báo phản ánh: Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân vừa ra quyết định cho phép Văn phòng giám định tư pháp Sài Gòn được thành lập, hoạt động trong lĩnh vực tài chính.
Văn phòng giám định tư pháp này được tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân, do ông Trần Văn Nam làm trưởng văn phòng.
Văn phòng giám định tư pháp Sài Gòn có trụ sở tại 6/12 Võ Trường Toản, P.15, Q.5, TP.HCM. Văn phòng có con dấu và tài khoản riêng, hoạt động theo nguyên tắc tự chủ về tài chính bằng nguồn thu từ kinh phí đóng góp của giám định viên, chi phí giám định, các nguồn thu hợp pháp khác và chế độ tài chính của doanh nghiệp tư nhân theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp.
Trong thời hạn 1 năm kể từ ngày thành phố ký quyết định cho phép thành lập, Văn phòng giám định tư pháp Sài Gòn phải đăng ký hoạt động tại Sở Tư pháp.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Nhân dân điện tử có bài Bế mạc phiên họp thứ 21, Ủy ban Thường vụ QH khóa XIII. Bài báo phản ánh: Ngày 23-9, tại Hà Nội, sau gần hai tuần làm việc nghiêm túc, trên tinh thần trách nhiệm cao, phiên họp lần thứ 21, Ủy ban Thường vụ QH Khóa XIII đã bế mạc.
Phát biểu ý kiến bế mạc phiên họp, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh: Trong thời gian làm việc, các đại biểu đã cho ý kiến, thảo luận nhiều nội dung quan trọng liên quan Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, nội dung 14 dự án luật, hai báo cáo giám sát quan trọng và nhiều nội dung liên quan khác vàchương trình kỳ họp sắp tới. Thời gian tới, đề nghị Văn phòng QH và các cơ quan của QH tiếp tục hoàn chỉnh các nội dung báo cáo, tờ trình để trình ra QH tại kỳ họp lần thứ sáu sắp tới, bảo đảm sự kỹ lưỡng, đạt chất lượng cao. Chủ tịch QH lưu ý, chương trình xây dựng các luật tính đến nay tương đối rộng, việc bảo đảm chất lượng là rất cần thiết. Chương trình kỳ họp tới cần xem xét bố trí khoa học, rút ngắn thời gian mà vừa bảo đảm hiệu quả công việc, đúng nội dung chương trình đề ra. Lần này Ủy ban Thường vụ QH cũng đã thảo luận, nhất trí thông qua các nội dung về công tác chuẩn bị sự kiện tổ chức Ðại Hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) tại Việt Nam vào năm 2015, là năm tiến tới kỷ niệm 70 năm thành lập Quốc hội (6-1-1946 - 6-1-2016) và các ngày lễ lớn của dân tộc.
Buổi sáng, Ủy ban Thường vụ QH Khóa XIII thảo luận cho ý kiến về dự án Luật Ðầu tư công. Trình bày báo cáo thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế của QH cơ bản nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Ðầu tư công nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất; khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, lãng phí, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công theo đúng mục tiêu, định hướng chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước...
Nhiều nội dung trong dự án luật lần này đã bổ sung, làm rõ trách nhiệm cụ thể của người có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư nhằm góp phần giảm bớt thất thoát, lãng phí trong đầu tư công. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị cần rà soát lại nội dung, điều khoản trong dự án luật này để thống nhất với hệ thống luật hiện hành, nhất là Luật Xây dựng, Luật Ngân sách, Luật Ðấu thầu...
Tham gia ý kiến thảo luận, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng và một số đại biểu cho rằng, do tính thống nhất của hệ thống luật, cần làm rõ luật này bãi bỏ những gì của các luật liên quan. Qua đó, cần điều chỉnh để mang tính thống nhất, liên quan những nội dung cụ thể về giá hợp đồng thầu, đấu thầu, vấn đề thanh toán giá, điều kiện hoạt động như thế nào để có môi trường thông thoáng, tạo điều kiện giúp nhà đầu tư, doanh nghiệp... Theo ý kiến của Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng, nên quy định giá trúng thầu và giá thanh toán phải là một giá, tránh tình trạng điều chỉnh giá nhiều lần, và nếu có, chỉ điều chỉnh giá thanh toán trong trường hợp bất khả kháng như thiên tai. Về quy định trách nhiệm, quyền hạn của các chủ thể liên quan đến đầu tư công (chương V), nhiều ý kiến đề nghị cần xác định cụ thể hơn trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu, người có thẩm quyền phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư, dự án đầu tư để nâng cao tính chế tài của luật đối với các trường hợp phê duyệt dự án đầu tư sai, kém hiệu quả, vốn tăng so với dự toán ban đầu, không cân đối được nguồn vốn để thực hiện.
Buổi chiều, Ủy ban Thường vụ QH thảo luận lần đầu về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi). Thảo luận về sự thống nhất của dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) với hệ thống pháp luật và tính khả thi của luật, các đại biểu cơ bản nhất trí hồ sơ dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) của Chính phủ trình QH đã được chuẩn bị công phu, đầy đủ, đúng với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Nhiều ý kiến đề nghị: Ðể góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả, hạn chế thất thoát, lãng phí đối với các dự án đầu tư xây dựng, cần có các phương thức quản lý khác nhau đối với các dự án có nguồn vốn khác nhau, bảo đảm nguyên tắc bình đẳng. Cần kiểm soát chặt chẽ hơn đối với công tác thẩm định, phê duyệt; tăng cường tính chuyên nghiệp và minh bạch trong quản lý dự án đầu tư xây dựng.
* Ngày 23-9, tại Hà Nội, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội khai mạc phiên họp toàn thể lần thứ sáu.
Ngày làm việc đầu tiên, Ủy ban nghe báo cáo tiếp thu, chỉnh lý Dự án Luật Việc làm; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng; cho ý kiến về: Kết quả thực hiện nhiệm vụ, ngân sách năm 2013, dự toán ngân sách năm 2014 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; dự thảo Báo cáo hoạt động của Ủy ban về các vấn đề xã hội giữa hai kỳ họp Quốc hội và một số nội dung khác.
Thảo luận báo cáo tiếp thu, chỉnh lý Dự án Luật Việc làm, đa số ý kiến đồng ý với quan điểm, định hướng chính sách trong dự thảo Luật, gồm bảy chương, 63 điều, quy định những nội dung liên quan chính sách thị trường lao động chủ động và những quy định liên quan chính sách thị trường lao động thụ động (bảo hiểm thất nghiệp). Một số ý kiến nhấn mạnh, các nội dung về chính sách tín dụng ưu đãi tạo việc làm; hỗ trợ chuyển dịch việc làm đối với người lao động ở khu vực nông thôn; chính sách việc làm công đã được cụ thể hóa thành những nhóm chính sách chủ yếu và sửa đổi quy định về trung tâm dịch vụ việc làm để phù hợp quy định Bộ luật Lao động. Trong đó, có xem xét mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp phù hợp thực tiễn và quy định cụ thể về thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Tuy nhiên, dự thảo Luật còn có những quy định chung chung, do đó, cần tiếp tục cụ thể hóa để nâng cao tính khả thi của các chính sách, nhất là các quy định về chính sách hỗ trợ, tạo việc làm (Chương II), tổ chức và hoạt động dịch vụ việc làm (Chương V), bảo hiểm thất nghiệp (Chương VI); nhằm tạo sự liên kết giữa các chính sách, khắc phục sự mất cân đối về bố cục giữa các chương và rà soát để các chính sách trong dự thảo Luật đồng bộ các luật liên quan.
Thảo luận báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng; nhiều ý kiến cho rằng, cần tiếp tục thể hiện rõ hơn trong dự thảo Luật các vấn đề về: quy định cụ thể hình thức khen thưởng cho công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp; tăng tỷ lệ khen thưởng đối với kết quả lao động sáng tạo, giảm hình thức khen thưởng cấp Nhà nước.
Tại phiên họp này, Ủy ban về các vấn đề xã hội tiếp tục thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình; thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế và thảo luận nhiều nội dung khác.