Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 315/2016/TT-BTC ngày 30 tháng 11 năm 2016 quy định về quản lý và sử dụng tài khoản của Kho bạc Nhà nước mở tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng thương mại.
Theo đó, Thông tư này quy định việc quản lý và sử dụng tài khoản của Kho bạc Nhà nước (KBNN) mở tại Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việta Nam và các ngân hàng thương mại (NHTM) để thực hiện thu, chi ngân quỹ nhà nước. Đối tượng áp dụng theo Thông tư là các đơn vị KBNN bao gồm: KBNN (Trung ương), Sở Giao dịch KBNN, KBNN tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là KBNN cấp tỉnh), KBNN quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh, phòng Giao dịch KBNN thuộc KBNN cấp tỉnh (gọi tắt là KBNN cấp huyện).
Các loại tài khoản của Kho bạc Nhà nước
Thông tư nêu rõ, các loại tài khoản của Kho bạc Nhà nước bao gồm: 1- Tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN mở tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam: Là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn, được sử dụng để đảm bảo khả năng thanh toán chung của tất cả các đơn vị KBNN qua kênh thanh toán điện tử liên ngân hàng. Cuối ngày, tại Sở Giao dịch KBNN, tài khoản này luôn có số dư Nợ; 2- Tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN mở tại NHTM ở Trung ương: Là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn, được sử dụng để đảm bảo khả năng thanh toán chung cho tất cả các đơn vị KBNN có mở tài khoản tại cùng hệ thống NHTM qua kênh thanh toán song phương điện tử. Cuối ngày, tại Sở Giao dịch KBNN, tài khoản này luôn có số dư Nợ; 3- Tài khoản thanh toán của KBNN cấp tỉnh mở tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cùng địa bàn tỉnh (nếu có): Là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn, được sử dụng để thanh toán bù trừ điện tử và đáp ứng nhu cầu nộp, rút tiền mặt của KBNN cấp tỉnh; 4- Tài khoản thanh toán của các đơn vị KBNN (Sở Giao dịch KBNN, KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện) mở tại NHTM: Là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn, được sử dụng để tập trung các khoản thu, thực hiện thanh toán chi trả các khoản chi của ngân quỹ nhà nước; 5- Tài khoản chuyên thu của các đơn vị KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện mở tại NHTM trên cùng địa bàn tỉnh, huyện: Là tài khoản thanh toán của KBNN, được sử dụng để tập trung các khoản thu của ngân sách nhà nước (NSNN).
Nơi mở tài khoản của Kho bạc Nhà nước
Đối với Sở Giao dịch KBNN: Mở tài khoản thanh toán tổng hợp bằng đồng Việt Nam (VNĐ) và bằng ngoại tệ tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam; Mở tài khoản thanh toán tổng hợp và tài khoản thanh toán bằng VNĐ tại các NHTM ở Trung ương; Mở tài khoản thanh toán tổng hợp và tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ tại các NHTM ở Trung ương.
Đối với KBNN cấp tỉnh: Mở 01 tài khoản thanh toán bằng VNĐ tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cùng địa bàn tỉnh; Mở tài khoản chuyên thu bằng VNĐ tại chi nhánh NHTM trên cùng địa bàn tỉnh để tập trung các khoản thu NSNN qua KBNN; Mở tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ tại một chi nhánh NHTM hoặc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cùng địa bàn tỉnh để tập trung các khoản thu và thanh toán, chi trả các khoản chi ngân quỹ nhà nước bằng ngoại tệ (chỉ đối với địa bàn có phát sinh thu hoặc chi NSNN bằng ngoại tệ).
Đối với KBNN cấp huyện: Mở 01 tài khoản thanh toán bằng VNĐ tại một chi nhánh hoặc phòng giao dịch của NHTM trên cùng địa bàn huyện đã tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN để tập trung các khoản thu và thanh toán, chi trả các khoản chi ngân quỹ nhà nước bằng VNĐ. Việc mở tài khoản thanh toán của KBNN cấp huyện tại phòng giao dịch của NHTM chỉ được thực hiện tại những phòng giao dịch của NHTM được tổ chức theo mô hình 2 cấp (Hội sở chính và các chi nhánh cấp 1 trực thuộc; không có chi nhánh cấp 2). Trường hợp tại địa bàn huyện nơi KBNN cấp huyện đóng trụ sở không có NHTM đã tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN, thì KBNN cấp huyện được mở 01 tài khoản thanh toán bằng VNĐ tại một NHTM khác địa bàn huyện nơi thuận tiện giao dịch nhất và đã tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN hoặc tại một NHTM trên cùng địa bàn huyện chưa tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN (đối với những địa bàn huyện ở vùng sâu, vùng xa). Khi trên địa bàn huyện có chi nhánh hoặc phòng giao dịch của NHTM đã tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN, thì KBNN cấp huyện phải làm thủ tục đóng và tất toán tài khoản thanh toán bằng VNĐ nêu trên trong thời gian sớm nhất; đồng thời, làm thủ tục mở và sử dụng tài khoản thanh toán bằng VNĐ tại chi nhánh hoặc phòng giao dịch của NHTM trên cùng địa bàn huyện đã tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN; hoặc mở tài khoản chuyên thu bằng VNĐ tại chi nhánh NHTM hoặc phòng giao dịch NHTM trên cùng địa bàn huyện để tập trung các khoản thu NSNN.
Sử dụng tài khoản của Kho bạc Nhà nước
Thông tư quy định, nội dung sử dụng tài khoản như sau: Tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN mở tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam được sử dụng để thực hiện các khoản thu, chi ngân quỹ nhà nước của Sở Giao dịch KBNN và KBNN cấp tỉnh qua kênh thanh toán điện tử liên ngân hàng; các khoản thu, chi liên quan đến quản lý nợ; các giao dịch điều hành số dư tài khoản để đảm bảo khả năng thanh toán của KBNN tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam và các hệ thống NHTM; các giao dịch sử dụng ngân quỹ nhà nước tạm thời nhàn rỗi, xử lý ngân quỹ nhà nước tạm thời thiếu hụt theo chế độ quy định; Tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN mở tại NHTM ở Trung ương được sử dụng để thực hiện các giao dịch quyết toán cuối ngày số thu, chi ngân quỹ nhà nước từ các tài khoản thanh toán, tài khoản chuyên thu của các đơn vị KBNN (Sở Giao dịch KBNN, KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện) tại NHTM theo chế độ quy định; Tài khoản thanh toán của Sở Giao dịch KBNN mở tại NHTM được sử dụng để thực hiện các khoản thu, chi ngân quỹ nhà nước; thực hiện các giao dịch quyết toán cuối ngày số thu, chi phát sinh trên tài khoản về tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN tại cùng hệ thống NHTM; thực hiện các giao dịch sử dụng ngân quỹ nhà nước tạm thời nhàn rỗi, xử lý ngân quỹ nhà nước tạm thời thiếu hụt theo chế độ quy định; các giao dịch điều hành số dư tài khoản để đảm bảo khả năng thanh toán của KBNN tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam và các hệ thống NHTM; Tài khoản thanh toán của KBNN cấp tỉnh mở tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (trường hợp KBNN cấp tỉnh chưa tham gia thanh toán điện tử liên ngân hàng) được sử dụng để thực hiện các khoản thu, chi ngân quỹ nhà nước qua kênh thanh toán bù trừ điện tử; các giao dịch điều hành số dư tài khoản để đảm bảo khả năng thanh toán của KBNN cấp tỉnh; nộp và rút tiền mặt của KBNN cấp tỉnh; Tài khoản thanh toán của các đơn vị KBNN (KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện) mở tại NHTM được sử dụng để thực hiện các khoản thu, chi ngân quỹ nhà nước; thực hiện các giao dịch quyết toán cuối ngày số thu, chi phát sinh trên tài khoản về tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN tại cùng hệ thống NHTM; nộp và rút tiền mặt của KBNN cấp huyện; Tài khoản chuyên thu của các đơn vị KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện mở tại NHTM được sử dụng để tập trung các khoản thu của NSNN; thực hiện các giao dịch quyết toán cuối ngày số thu NSNN về tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN tại cùng hệ thống NHTM,
Về quy trình thanh toán: Việc thu, chi, thanh toán, đối chiếu số liệu đối với tài khoản thanh toán tổng hợp của Sở Giao dịch KBNN mở tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam và tài khoản thanh toán của KBNN cấp tỉnh mở tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nếu có) được thực hiện theo quy định của NHNN Việt Nam; Việc thu, chi, thanh toán, đối chiếu số liệu và quyết toán cuối ngày đối với tài khoản thanh toán tổng hợp, tài khoản thanh toán và tài khoản chuyên thu của các đơn vị KBNN (Sở Giao dịch KBNN, KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện) tại các NHTM được thực hiện theo thỏa thuận về quy trình thanh toán song phương điện tử giữa KBNN (Trung ương) và từng hệ thống NHTM. KBNN phối hợp với các hệ thống NHTM nơi mở tài khoản thống nhất thỏa thuận quy trình thanh toán song phương điện tử giữa KBNN (Trung ương) và từng hệ thống NHTM, phù hợp với quy định của pháp luật. Trường hợp KBNN cấp huyện mở tài khoản tại NHTM trên cùng địa bàn huyện chưa tham gia thanh toán song phương điện tử với KBNN theo quy định thì thực hiện theo quy trình thanh toán thủ công bằng chứng từ giấy theo quy định của NHNN Việt Nam và NHTM nơi KBNN cấp huyện mở tài khoản.
Quy trình thực hiện việc đóng, mở tài khoản của Kho bạc Nhà nước
Đối với Sở Giao dịch KBNN: Sở Giao dịch KBNN được tiếp tục sử dụng các tài khoản thanh toán tổng hợp và tài khoản thanh toán hiện đang mở tại Sở Giao dịch NHNN Việt Nam và NHTM ở Trung ương để thực hiện thanh toán điện tử liên ngân hàng và thanh toán song phương điện tử; Căn cứ vào nhu cầu và tình hình thực tế, Tổng Giám đốc KBNN xem xét, quyết định việc lựa chọn mở thêm tài khoản tại NHTM khác ngoài các hệ thống NHTM mà KBNN hiện đang mở tài khoản.
Đối với KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện: Khi có nhu cầu mở mới hoặc mở thêm hoặc thay đổi nơi mở tài khoản thanh toán, tài khoản chuyên thu của KBNN cấp tỉnh hoặc KBNN cấp huyện trực thuộc tại các NHTM, KBNN cấp tỉnh có văn bản đề nghị gửi KBNN; trong đó nêu rõ lý do mở mới hoặc mở thêm hoặc thay đổi nơi mở tài khoản. Việc mở mới hoặc mở thêm hoặc thay đổi nơi mở tài khoản thanh toán, tài khoản chuyên thu của KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện chỉ được thực hiện sau khi có sự chấp thuận bằng văn bản của KBNN; thủ tục mở tài khoản được thực hiện theo quy định của NHTM nơi KBNN mở tài khoản; Khi có nhu cầu đóng và tất toán tài khoản tại ngân hàng, các đơn vị KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện có văn bản yêu cầu và phối hợp với ngân hàng nơi mở tài khoản làm thủ tục đóng tài khoản theo quy định của NHNN Việt Nam và NHTM nơi KBNN mở tài khoản.
Trả lãi tiền gửi và thu phí dịch vụ thanh toán
Việc trả lãi đối với số dư tài khoản và thu phí đối với các khoản thanh toán trên tài khoản của các đơn vị KBNN được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 24/2016/NĐ-CP ngày 05 tháng 4 năm 2016 của Chính phủ quy định chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước. Đối với tài khoản của các đơn vị KBNN mở tại Việt Nam, các khoản thanh toán lãi và phí hàng tháng được tính, xác nhận và hạch toán theo quy định của NHNN Việt Nam. Đối với tài khoản của các đơn vị KBNN mở tại NHTM, các khoản thanh toán lãi và phí hàng tháng được tính, xác nhận và hạch toán thông qua tài khoản của KBNN tại NHTM nơi mở tài khoản và được báo nợ/báo có, kèm theo bảng kê tính lãi và phí thông qua thanh toán song phương điện tử.
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 15 tháng 01 năm 2017. Bãi bỏ Quyết định số 1163 TC/QĐ/KBNN ngày 16 tháng 11 năm 1995 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Quy định về việc mở và sử dụng tài khoản tiền gửi của KBNN tại ngân hàng.
Các đơn vị KBNN (Sở Giao dịch, KBNN cấp tỉnh, KBNN cấp huyện) kiểm tra, rà soát các tài khoản hiện đang mở tại ngân hàng (NHNN Việt Nam và NHTM) và xử lý đối với các tài khoản đã đảm bảo phù hợp với các quy định tại Thông tư này, thì các đơn vị được tiếp tục duy trì việc mở và sử dụng tài khoản đó; đối với các tài khoản chưa đảm bảo phù hợp với quy định tại Thông tư này, thì phải làm thủ tục tất toán và đóng tài khoản theo chế độ quy định; đồng thời, làm thủ tục mở và sử dụng tài khoản theo đúng quy định tại Thông tư này, đảm bảo việc đóng tài khoản cũ và mở tài khoản mới hoàn thành trước ngày 14 tháng 01 năm 2017.