Thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 28/12/2007 của liên tịch Bộ Tư pháp - Bộ Công an - Bộ Quốc phòng - Bộ Tài chính - Viện KSNDTC - TANDTC về việc hướng dẫn áp dụng một số quy định về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng; Quy chế hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ở Trung ương (Ban hành kèm theo Quyết định số 430/QĐ-HĐPH và Kế hoạch hoạt động của liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2009 ban hành kèm theo Quyết định số 431/QĐ-HĐPH ngày 20/02/2009 của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ở Trung ương), Bộ Tư pháp đã thành lập 3 Đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra việc phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ở các địa phương.
1. Đoàn 1: kiểm tra tại Tuyên Quang (06-07/4/2009), Hà Giang (08-10/4/2009), Đoàn do Bà Tạ Thị Minh Lý - Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý - Uỷ viên Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ở Trung ương làm Trưởng đoàn và các thành viên là 01 lãnh đạo Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính), 01 chuyên viên Viện Khoa học kiểm sát (Viện kiểm sát nhân dân tối cao) và 01 chuyên viên của Cục Trợ giúp pháp lý.
2. Đoàn 2: Kiểm tra tại Gia Lai (13-15/4/2009) và Đắk Nông (16-18/4/2009), Đoàn do Ông Từ Văn Nhũ - Phó Chánh án Toà án nhân dân tối cao - Uỷ viên Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ở Trung ương làm Trưởng đoàn và các thành viên là 01 lãnh đạo Cục Trợ giúp pháp lý, 01 chuyên viên Viện Khoa học xét xử (Toà án nhân dân tối cao) và 01 chuyên viên của Cục Trợ giúp pháp lý.
3. Đoàn 3: Kiểm tra tại Thành phố Hồ Chí Minh (20-21/4/2009) và Cà Mau (23-24/4/2009), Đoàn do Ông Đinh Trung Tụng - Thứ trưởng Bộ Tư pháp - Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ở Trung ương làm Trưởng đoàn và các thành viên là 01 chuyên viên Vụ Pháp chế (Bộ Công an), 01 chuyên viên Vụ Pháp chế (Bộ Quốc phòng) và 01 chuyên viên của Cục Trợ giúp pháp lý.
Các Đoàn sẽ tập trung vào việc kiểm tra kết quả sau hơn 1 năm triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT ở 6 địa phương trên, cụ thể là:
- Việc thành lập, kiện toàn tổ chức và ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành cấp tỉnh như thế nào?
- Kết quả thực hiện các nội dung của Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT trong từng cấp, từng ngành, từng cơ quan có liên quan, ví dụ: việc đặt Bảng thông tin về trợ giúp pháp lý tại các cơ quan tiến hành tố tụng, Trại tạm giam, Nhà tạm giữ? Cơ quan tố tụng có giới thiệu đối tượng sang Trung tâm để cử người bào chữa không? Người tiến hành tố tụng khi giải thích cho người đang bị tạm giữ, tạm giam, bị can, bị cáo và các đương sự khác biết về quyền và nghĩa vụ của họ theo pháp luật tố tụng thì có giải thích cho họ về quyền được trợ giúp pháp lý và hướng dẫn họ tiếp cận các thông tin về trợ giúp pháp lý không? Việc giải thích cho người bị tạm giữ, tạm giam, bị can, bị cáo và các đương sự khác về quyền được trợ giúp pháp lý có được ghi trong biên bản tố tụng để lưu tại hồ sơ vụ án không? Việc cấp giấy chứng nhận tham gia tố tụng có đúng thời hạn không? Cơ quan tố tụng có xác nhận thời gian nghiên cứu hồ sơ, tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư cộng tác viên không? Trong bản án có ghi Trợ giúp viên pháp lý hoặc Luật sư cộng tác viên do Trung tâm trợ giúp pháp lý cử không? Có ghi quan điểm bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư cộng tác viên không? Toà án có thông báo lịch xét xử cho Trung tâm không? Trách nhiệm của Trung tâm trong việc giới thiệu đối tượng có bảo đảm không? Nghiệm thu hồ sơ vụ việc có nhanh chóng, đúng thủ tục không?
- Kết quả thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý thông qua các hình thức tham gia tố tụng, bao gồm: số lượng vụ việc, đối tượng, chất lượng vụ việc có Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư cộng tác viên tham gia?
- Công tác hướng dẫn, chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, phối hợp giải quyết những vấn đề vướng mắc phát sinh ở địa phương; sơ kết, tổng kết, đánh giá và báo cáo kết quả thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT?
- Việc cấp kinh phí bảo đảm phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tại các địa phương.
Vũ Hồng Anh