Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII

Xây dựng hệ giá trị văn hóa con người Việt Nam trong thời kỳ mới
Báo cáo tại Hội nghị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết, việc xây dựng văn hóa trong chính trị được tích cực triển khai, gắn với đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Xây dựng văn hóa trong kinh tế bước đầu có chuyển biến tốt hơn cả về nhận thức lẫn hành động.
Một số ngành công nghiệp văn hóa có bước đổi mới, phát triển như điện ảnh, âm nhạc, nghệ thuật biểu diễn, quảng cáo, thủ công mỹ nghệ, du lịch văn hóa… Đã tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, thực hiện đa dạng hóa các lĩnh vực văn hóa thương mại, góp phần quảng cáo hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đến bạn bè thế giới, thúc đẩy hội nhập, giao lưu quốc tế về văn hóa.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ rõ, sự nghiệp văn hóa phát triển chưa tương xứng với các lĩnh vực khác, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa bền vững của đất nước. Chủ trương, quan điểm xây dựng văn hóa, trọng tâm là chăm lo xây dựng con người nhân văn, có lối sống tốt đẹp chưa được triển khai mạnh mẽ trong các tầng lớp xã hội.     Công tác quy hoạch, đào tạo, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý lĩnh vực văn hóa, văn nghệ còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giai đoạn cách mạng mới. Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa con người Việt Nam, hệ giá trị gia đình Việt Nam thời kỳ mới còn chậm. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa chưa ngang tầm nhiệm vụ…
Nghiêm túc rút ra một số bài học trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cũng phân tích tình hình thế giới, trong nước, từ đó nêu bật một số giải pháp trọng tâm để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh trong phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc ngoài nước.
Cụ thể, tiếp tục nâng cao nhận thức trong toàn Đảng, toàn dân về vị trí, vai trò của phát triển văn hóa, xây dựng con người trong đổi mới, phát triển đất nước, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và cả hệ thống chính trị, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, vận động trong cán bộ, đảng viên nhận thức, vận dụng đúng đắn, sáng tạo quan điểm xây dựng và phát triển con người trước yêu cầu nhiệm vụ mới.
Tập trung nghiên cứu xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị văn hóa con người Việt Nam gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới, chăm lo con người Việt Nam phát triển toàn diện, trọng tâm là bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống, nhân cách.
Phát huy vai trò của văn học nghệ thuật trong bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm, xây dựng nhân cách, lối sống của con người, phát triển đi đôi với giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, khơi dậy các yếu tố nhân văn trong hoạt động văn hóa tín ngưỡng. Phê phán, ngăn chặn đẩy lùi các tư tưởng lạc hậu, mê tín, dị đoan.     Xây dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế, đặc biệt là văn hóa trong Đảng, trở thành tấm gương đạo đức trong xã hội, văn hóa doanh nghiệp trở thành hệ điều tiết cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Chủ động chăm lo xây dựng văn hóa trong Đảng, trong Nhà nước, trong các đoàn thể, coi đây là nhân tố quan trọng trong xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Phát triển thị trường văn hóa, các ngành công nghiệp văn hóa để đáp ứng nhu cầu tiếp nhận, hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các ngành văn hóa, tổ chức các sự kiện văn hóa nghệ thuật quốc tế tại Việt Nam thường niên và có uy tín trong khu vực, thế giới.
Xây dựng nền văn học nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng nhân cách con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu ngày càng cao, đa dạng về Chân – Thiện – Mỹ của các tầng lớp nhân dân.
Tập trung nguồn lực của Nhà nước và các thành phần kinh tế đầu tư cho phát triển văn hóa và xây dựng con người, tăng đầu tư của Nhà nước cho văn hóa, đẩy mạnh xã hội hóa đúng hướng nhằm huy động các nguồn lực.
Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế về văn hóa, xây dựng Việt Nam thành điểm đến giao lưu văn hóa quốc tế, thực hiện đa dạng hóa các hình thức văn hóa đối ngoại, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, làm phong phú thêm văn hóa Việt Nam.
Phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam
Tham luận tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng diễn ra vào sáng nay (24/11), sau phần báo cáo trung tâm của Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng bày tỏ sự đồng tình cao với nội dung báo cáo trung tâm này.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, trong dòng chảy của văn hóa Việt Nam sau 35 năm đổi mới cho thấy, nhận thức về văn hóa, xã hội, con người ngày càng toàn diện, sâu sắc hơn. Thực tiễn đã chứng minh, những lúc đất nước khó khăn thì các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc được khơi dậy và phát huy mạnh mẽ; lòng yêu nước, tinh thần tương thân, tương ái, sống có nghĩa, có tình, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam lại càng tỏa sáng; cả dân tộc kết thành một khối thống nhất về ý chí và hành động.
“Văn hoá đã có những đóng góp tích cực, quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa”, Bộ trưởng Hùng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ông thừa nhận, trước yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển, lĩnh vực văn hóa còn bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Vì vậy, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định những quan điểm, nội dung hết sức quan trọng, xuyên suốt, có tính thế thừa và có nhiều điểm mới về phát triển văn hóa như phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần; phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế…     Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, sự hoàn thiện con người cần và chỉ có thể thực hiện được trong văn hóa và bằng văn hóa. Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa có trọng tâm, trọng điểm để phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam. Quan tâm, dành nguồn lực thỏa đáng để đầu tư cho văn hóa.
Đại diện cho Hà Nội - trung tâm đầu não về chính trị, hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước tham luận tại Hội nghị, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong khẳng định, từ thuở Thăng Long đến nay, Thủ đô Hà Nội luôn là trung tâm văn hóa của đất nước. Trong 35 năm đổi mới, Đảng bộ Hà Nội đã liên tục có sự đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức, thành phố luôn đặc biệt quan tâm việc cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo của Trung ương về phát triển văn hóa, xây dựng con người.
Ý thức rõ rằng trên thế giới hiếm có Thủ đô của nước nào kết hợp được nhiều giá trị lịch sử, văn hóa như Hà Nội, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội cho biết Hà Nội tập trung triển khai toàn diện, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp vừa đảm bảo đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa có tính căn cơ, lâu dài trên tinh thần đổi mới sáng tạo, có tính đột phá. Trong đó, nâng cao nhận thức về văn hóa và nhiệm vụ phát triển văn hóa, con người Việt Nam của toàn xã hội, trước hết là của cán bộ, đảng viên, các tổ chức Đảng, chính quyền của thành phố. Đồng thời, thấu suốt quan điểm xây dựng và phát triển văn hóa, con người là sự nghiệp lâu dài, đòi hỏi phải kiên trì, thận trọng.
Định vị tầm nhìn rộng để hoạch định chiến lược phát triển văn hóa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của Thủ đô. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và nhân văn trong hệ thống chính trị, trong từng cộng đồng thôn làng, khu dân cư, tổ dân phố, trường học, cơ quan, doanh nghiệp và mỗi gia đình.
Tiếp tục kiên trì mục tiêu xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện, hình thành hệ giá trị văn hóa mới trên cơ sở kế thừa và phát huy những giá trị nhân văn sâu sắc của Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội ngàn năm văn hiến. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, đảm bảo hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển.
Phát huy tối đa mối quan hệ hữu nghị, hợp tác với hơn 100 thành phố, thủ đô các nước, quan hệ kinh tế thương mại với gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ; những “thương hiệu” quốc tế được vinh danh: “Thành phố vì hòa bình”, “Thành phố sáng tạo”.
Quán triệt nghiêm túc quan điểm văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế
Vui mừng, phấn khởi và hào hứng về dự Hội nghị Văn hóa toàn quốc tại Hà Nội – nơi hội tụ, kết tinh, tỏa sáng nền văn minh, văn hóa của dân tộc; Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, việc tổ chức Hội nghị này là việc làm rất có ý nghĩa về nhiều phương diện mà trong đó là cùng với nhiều ngành quán triệt sâu sắc, triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng một cách đồng bộ theo tinh thần “tiền hô hậu ủng”, dọc ngang thông suốt, trên dưới đồng lòng.
Cho biết văn hóa là một phạm trù rất rộng, có khoảng 200 định nghĩa văn hóa trên thế giới, nhưng theo Tổng Bí thư, chung quy có thể hiểu theo 2 nghĩa rộng và nghĩa hẹp: nghĩa rộng là trình độ phát triển về tinh thần và vật chất của nhân loại trong mỗi một giai đoạn lịch sự nhất định; nghĩa hẹp là những hoạt động tinh thần của một xã hội gồm giáo dục, khoa học, văn học, nghệ thuật, đạo đức, lối sống, cách cư xử, cách ứng xử giữa người với người.     Nhận thức sâu sắc về vai trò, vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa, ngay từ Cương lĩnh đầu tiên của Đảng năm 1930, Đảng ta đã đề cập đến vấn đề phải phát triển văn hóa của dân tộc và năm 1943 đã có Đề cương văn hóa Việt Nam. Đề cương đã chỉ rõ mặt trận văn hóa là 1 trong 3 mặt trận chính trị, kinh tế, văn hóa và chủ trương phát triển văn hóa theo 3 hướng dân tộc, khoa học và đại chúng.
Những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo quan trọng trên đã tạo ra luồng sinh khí mới để tập hợp đội ngũ trí thức văn nghệ sỹ, tập hợp nhân dân phát huy vai trò của văn hóa, khơi dậy khát vọng của dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, chuẩn bị tinh thần và lực lượng cho Cách mạng tháng Tám thành công, lập nên nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa – Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á năm 1945.
Tổng Bí thư cũng ôn lại nhiều chặng đường phát triển của văn hóa Việt Nam trong cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp; trong thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược là xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giành thống nhất nước nhà; trong cuộc kháng chiến chống Mỹ; trong xây dựng, phát triển đất nước sau ngày thống nhất đến nay và những quan điểm, chủ trương của Đảng về văn hóa. Chủ tịch Hồ Chí Minh không những là lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, người chiến sỹ lỗi lạc của phong trào cộng sản, công nhân quốc tế mà còn là nhà văn hóa kiệt xuất, được phong tặng danh hiệu vẻ vang Danh nhân văn hóa thế giới (đến nay, chúng ta có 5 Danh nhân văn hóa thế giới khác là Nguyễn Du, Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Nguyễn Đình Chiểu và Hồ Xuân Hương).
Từ khi đất nước đổi mới năm 1986 đến nay, Đảng ta đã có nhiều chỉ thị, quyết định, nghị quyết quan trọng để tập trung xây dựng và phát triển văn hóa trong thời kỳ mới. Đảng ta đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 khóa VII, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 5 khóa XIII năm 1998 về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đảng đã chọn 8 lĩnh vực để tập trung chỉ đạo, trong đó quan trọng nhất là xây dựng con người với trọng tâm là xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh.
Điểm lại nội dung của Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991 và Cương lĩnh sửa đổi, bổ sung phát triển năm 2001 về văn hóa, Tổng Bí thư nhấn mạnh mục tiêu làm cho văn hóa gắn kết chặt chẽ, thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, sức mạnh nội sinh quan trọng của phát triển.
Với Nghị quyết số 33 của Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI năm 2014, về mục tiêu chung, Đảng ta chỉ rõ xây dựng nền văn hóa Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến Chân – Thiện – Mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, tính nhân văn, dân chủ và khoa học, làm cho văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững, bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Đảng ta nhấn mạnh văn hóa phải đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, đặc trưng của nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc của Việt Nam là dân tộc, nhân văn và khoa học, nhấn mạnh trọng tâm của xây dựng văn hóa là xây dựng con người, con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp, có năng lực.
Nhiệm vụ mới trong Nghị quyết là xây dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, hoàn thiện thị trường văn hóa…
Theo Tổng Bí thư, điểm lại như trên là để khẳng định từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vai trò của văn hóa, hết sức quan tâm xây dựng văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc nhất là trong thời kỳ quá độ, nhận thức của Đảng về văn hóa ngày càng toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn, mà sâu sắc, ngắn gọn như Bác Hồ đã nói là “văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.
Nêu bật yêu cầu nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Tổng Bí thư nhấn mạnh những nhiệm vụ cần triển khai thời gian tới với tầm nhìn đến năm 2045 trong bối cảnh thế giới và trong nước đều có những diễn biến phức tạp nhất định. Tuy nhiên, dù rất khiêm tốn nhưng có thể khẳng định đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như hiện nay, là lợi thế cực kỳ to lớn để chúng ta có niềm tự hào dân tộc, quyết tâm đổi mới và chấn hưng văn hóa Việt Nam.
Theo đó, để triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về văn hóa, cần khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của toàn dân tộc, phát huy cao độ những giá trị văn hóa, sức mạnh và tinh thần cống hiến của mọi người Việt Nam, tạo nguồn lực nội sinh, động lực đột phá để phát triển đất nước đến năm 2045.
Xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới, phát triển hội nhập với những giá trị phù hợp gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt Nam, hệ giá trị văn hóa, giá trị của quốc gia, dân tộc, kết hợp nhuần nhuyễn giá trị truyền thống với giá trị thời đại, yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương và sáng tạo.
Phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh gắn liền với đấu tranh quyết liệt với cái xấu, cái ác, phi văn hóa, phản văn hóa, bảo vệ những giá trị Chân – Thiện – Mỹ, xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh, vui tươi, hạnh phúc.
Phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hóa là nhân dân, tôn trọng và bảo vệ sự biểu đạt đa dạng văn hóa của người dân tộc, các dân tộc, các vùng miền, phát triển các phong trào văn hóa sâu rộng, thực chất, cải thiện điều kiện, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Đề cao, phát huy vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức văn nghệ sỹ, của những người làm công tác văn hóa.
Chú trọng xây dựng đảng và hệ thống chính trị về văn hóa, về đạo đức, kiên quyết đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực để hệ thống chính trị nước ta thực sự văn minh, đạo đức, tiêu biểu cho lương tri, phẩm giá con người Việt Nam, xây dựng văn hóa trong lãnh đạo, quản lý, phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược, người đứng đầu.
Xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số, công dân số làm cho văn hóa thích nghi, điều tiết sự phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4, xây dựng thị trường văn hóa lành mạnh
Về giải pháp, theo Tổng Bí thư trước hết là tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa, đáp ứng yêu cầu xây dựng văn hóa con người Việt Nam trong thời kỳ phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp phải nhận thức sâu sắc, quán triệt đầy đủ các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng về văn hóa, trên cơ sở đó xây dựng các chương trình, kế hoạch thực hiện, huy động tối đa các nguồn lực, khắc phục tư tưởng thiên kinh tế, chỉ tập trung cho kinh tế, ít quan tâm đến văn hóa, phải quán triệt nghiêm túc quan điểm văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội.
“Đây là quan điểm chỉ đạo rất cơ bản, cần phải được triển khai thực hiện một cách nghiêm túc, quyết liệt trong nhiệm vụ của các ngành, các cấp”, Tổng Bí thư lưu ý.
Về công tác quản lý nhà nước, cần sớm khắc phục tình trạng chậm thể chế hóa đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng thành luật pháp và các chính sách cụ thể, khả thi về phát triển văn hóa, xây dựng con người. Đẩy mạnh sắp xếp lại tổ chức bộ máy quản lý văn hóa từ Trung ương đến cơ sở, xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách phù hợp, chú ý đến đặc thù của hoạt động văn học nghệ thuật.
Nâng đầu tư hợp lý cho văn hóa. Trong đa dạng hóa các hoạt động văn hóa thì cần chú trọng dòng chủ lưu của văn hóa cách mạng làm nòng cốt dẫn dắt, truyền cảm hứng trong bồi dưỡng tư tưởng, tâm hồn, tình cảm trong sáng, lành mạnh, góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội.  

Tự hào, biểu dương về những đóng góp to lớn của văn hóa vào sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, những thành tựu nổi bật của văn hóa trong đời sống xã hội, Tổng Bí thư cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, tồn tại, bất cập, yếu kém của lĩnh vực văn hóa và phân tích của nguyên nhân để tìm cách khắc phục. Trong đó, nổi bật là văn hóa chưa được các cấp, các ngành nhận thức một cách sâu sắc, chưa được quan tâm một cách đầy đủ, tương xứng với kinh tế, chính trị, chưa thực sự trở thành nguồn lực, động lực nội sinh của sự phát triển bền vững đất nước, vai trò của văn hóa mới nặng về chức năng giải trí, chưa nhận ra đây là kênh giáo dục con người, nâng cao phẩm chất, đạo đức, lối sống. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý văn hóa còn lúng túng, chậm trễ; đầu tư cho văn hóa chưa đúng mức, còn dàn trải, chất lượng chưa cao, thiếu tác phẩm văn hóa tầm cỡ. Sự chênh lệch về hưởng thụ văn hóa giữa các vùng miền còn lớn, nhiều di sản văn hóa xuống chấp, mai một, thậm chí có thể bị tiêu vong…