Sở Tư pháp Quảng Ninh được thành lập ngày 24/12/1981 theo Quyết định số 666-TC/UB của UBND tỉnh; trải qua 39 năm với nhiều thay đổi về tổ chức (giải thể từ 1/5/1988 đến 15/9/1988, tái thành lập lại ngày 15/9/1988 theo Quyết định số 568-QĐ/UB của UBND tỉnh) đã khẳng định được vị thế, vai trò cơ quan quản lý nhà nước về tư pháp trên địa bàn tỉnh. Từ khi thành lập đến nay, được sự quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp và cấp ủy, chính quyền các cấp, với sự nỗ lực, cố gắng của cán bộ, công chức, viên chức, phát huy truyền thống
“Đoàn kết, Trách nhiệm, Trung thành, Tận tụy, Sáng tạo”, Tư pháp Quảng Ninh với chức năng, nhiệm vụ tham mưu giúp chính quyền quản lý nhà nước về các lĩnh vực công tác tư pháp đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận, đóng góp tích cực vào việc thực thắng lợi nhiệm vụ chính trị tại địa phương, với những điểm nhấn đáng kể. Một số kết quả nổi bật trong các lĩnh vực công tác của ngành giai đoạn 2015-2019:
Công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) đảm bảo chất lượng và trình tự, thủ tục theo quy định, góp phần hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Sở Tư pháp đã thẩm định 242 dự thảo văn bản QPPL; tự kiểm tra 252 văn bản, kiểm tra theo thẩm quyền 735 văn bản, phát hiện gần 50 văn bản QPPL chưa phù với quy định của pháp luật. Hàng năm, phối hợp với các sở, ngành tiến hành rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL và trình Chủ tịch UBND tỉnh công bố Danh mục văn bản hết hiệu lực, ngưng hiệu lực được rà soát. Hoàn thành rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL kỳ 2014-2018 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL), hòa giải ở cơ sở,
xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được quan tâm, đầu tư triển khai thực hiện, có nhiều đổi mới và đạt được nhiều kết quả tốt. Sở Tư pháp đã phát huy tốt vai trò là cơ quan Thường trực của Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh. Giai đoạn 2015-2019 đã tập trung phổ biến Hiến pháp 2013, nhiều văn bản pháp luật quan trọng mới ban hành, sửa đổi, bổ sung, các văn bản pháp luật liên quan đến thực hiện chủ đề công tác hàng năm của Tỉnh. Triển khai tốt hoạt động Ngày Pháp luật hàng năm, tạo sức lan tỏa lớn. Sở đã tổ chức được 70 cuộc phổ biến pháp luật trực tiếp và trực tuyến toàn tỉnh cho 11.457 lượt người tham dự, cấp phát miễn phí 336.960 tài liệu phổ biến pháp luật. Việc tham mưu và triển khai công tác PBGDPL của Sở đã góp phần đắc lực trong việc nâng cao nhận thức và ý thức tự giác chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Công tác hành chính tư pháp đã tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, hỗ trợ nghiệp vụ cho các địa phương, tích cực triển khai Luật Hộ tịch, Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, Luật Lý lịch tư pháp, Luật Nuôi con nuôi Nghị định 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ...Thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC) theo chức năng, nhiệm vụ đảm bảo quy định. Phân cấp giải quyết TTHC trong đăng ký, quản lý hộ tịch cho cấp huyện, cấp xã; chuẩn hóa đội ngũ cán bộ làm công tác hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch; triển khai thực hiện hiệu quả phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch dùng chung; triển khai các hoạt động thực hiện 02 TTHC liên thông; thực hiện tích hợp thủ tục đăng ký khai sinh tỉnh Quảng Ninh vào Cổng dịch vụ công quốc gia; triển khai cấp phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) trực tuyến cấp độ 3. Đã cấp 28.623 phiếu LLTP; tiếp nhận, cập nhật 43.186 thông tin LLTP.
Công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính, theo dõi thi hành pháp luật được tăng cường. Hàng năm, Sở thành lập các Đoàn kiểm tra công tác xử lý vi phạm hành chính tại các Sở, ngành, địa phương. Tham mưu UBND tỉnh tổ chức tổng kết 05 năm thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính, rà soát, báo cáo đề xuất về việc sửa đổi, bổ sung các quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong Luật xử lý vi phạm hành chính. Công tác theo dõi thi hành pháp luật được triển khai đồng bộ trong toàn tỉnh, tập trung vào lĩnh vực pháp luật về nhà ở xã hội, nhà ở cho người có công, vùng thường xuyên bị thiên tai, đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động...
Công tác bổ trợ tư pháp: Tăng cường quản lý nhà nước trong các lĩnh vực: Công chứng, luật sư, giám định tư pháp, thừa phát lại, trọng tài thương mại, quản tài viên, đấu giá tài sản, trợ giúp pháp lý. Giải quyết TTHC cho các tổ chức, cá nhân đảm bảo đúng thời hạn. Công tác xã hội hóa các hoạt động bổ trợ tư pháp được triển khai mạnh mẽ với sự ra đời của nhiều tổ chức hành nghề công chứng, đấu giá. Tích cực thực hiện Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Chiến lược phát triển nghề luật sư đến năm 2020 và Đề án phát triển đội ngũ luật sư phục vụ hội nhập kinh tế quốc tế tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010 - 2020. Đã chỉ đạo tổ chức tốt Đại hội nhiệm kỳ Đoàn Luật sư tỉnh; thành lập Hội Công chứng viên tỉnh Quảng Ninh; quan tâm quản lý, hỗ trợ các tổ chức Thừa phát lại, đấu giá, giám định tư pháp; tăng cường thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh về nghiệp vụ theo quy định. Thường xuyên tổ chức tập huấn kiến thức nghiệp vụ cho các tổ chức, cá nhân hành nghề bổ trợ tư pháp.
Các đơn vị sự nghiệp thuộc Sở tiếp tục đổi mới, cung cấp dịch vụ công, thực hiện các vụ việc trợ giúp pháp lý, công chứng, đấu giá tài sản đạt hiệu quả đáp ứng yêu cầu của tổ chức, người dân và doanh nghiệp.
Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã thực hiện trợ giúp pháp lý 1.643 vụ việc/1.643 người; tổ chức 210 đợt trợ giúp lý lưu động, hội nghị TGPL tại các xã, phường, thị trấn thuộc tỉnh; biên soạn, phát hành miễn phí hơn 230.000 tờ gấp pháp luật, sổ tay trợ giúp pháp lý.
Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản đã thực hiện 1.070 cuộc bán đấu giá thành với giá đã bán trên 1.000 tỷ đồng, thu phí gần 4 tỷ đồng.
03 Phòng Công chứng thuộc Sở đã công chứng trên 62.197 việc, thu phí gần 31 tỷ đồng.
Công tác thanh tra, tiếp công dân và giải quyết đơn thư được thực hiện nghiêm túc theo quy định. Tiến hành 58 cuộc thanh, kiểm tra trong các lĩnh vực: Bổ trợ tư pháp, Hành chính tư pháp đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, tiến độ và hoàn thành Kế hoạch thanh tra hàng năm. Tổ chức tiếp 15 lượt công dân; tiếp nhận và giải quyết theo quy định pháp luật đối với 75 đơn thư của công dân, cơ quan, tổ chức. Giải quyết dứt điểm các vụ việc phức tạp kéo dài.
Công tác cải cách hành chính đã thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Trung ương và Tỉnh về đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là đơn giản hóa TTHC, từng bước tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện nhiệm vụ. Sở thực hiện công khai, minh bạch TTHC trên tất cả các lĩnh vực của ngành, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cá nhân, tổ chức. Triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4; thực hiện tiếp nhận và trả kết quả giải quyết TTHC qua dịch vụ Bưu chính; giải quyết thủ tục hành chính đảm bảo trước, đúng hạn. Đã tham mưu cho Tỉnh thực hiện tốt vai trò là cơ quan chủ trì nội dung về cải cách thể chế tại địa phương, góp phần đưa tỉnh Quảng Ninh dẫn đầu trong công tác cải cách hành chính trong 03 năm 2017, 2018, 2019. Chỉ số xếp hạng cải cách hành chính của Sở năm 2018 xếp thứ 04/21, năm 2019 xếp thứ 03/21 Sở, ban, ngành của Tỉnh.
Công tác xây dựng ngành; thi đua khen thưởng; xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ được quan tâm, thực hiện đạt hiệu quả. Sở thường xuyên thực hiện kiện toàn tổ chức bộ máy, xây dựng Đề án vị trí việc làm, tinh giản biên chế, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sắp xếp, bố trí cán bộ đảm bảo yêu cầu về cơ cấu tổ chức và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, đảm bảo thực hiện theo Thông tư liên tịch số 23/2014/TTLT-BTP-BNV và Nghị quyết số 19-NQ/TU của Tỉnh ủy, Quyết định số 1931-QĐ/TU ngày 20/3/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phê duyệt Đề án
“Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; tinh giản bộ máy biên chế” của Sở Tư pháp. Xây dựng đầy đủ các quy chế, quy định trong hoạt động của cơ quan; thực hiện tốt Quy chế dân chủ trong hoạt động cơ quan. Thực hiện nghiêm túc kỷ luật, kỷ cương hành chính, xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh. Thường xuyên quan tâm đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, trình độ lý luận chính trị, quản lý nhà nước cho đội ngũ cán bộ, CCVC. Quan tâm từng bước nâng cao chất lượng đời sống tinh thần và vật chất cho CCVC, LĐ; giữ gìn tốt an ninh trật tự, an toàn trong cơ quan.
Với những kết quả đã đạt được, Sở đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua năm 2015; được Bộ Tư pháp tặng Cờ thi đua năm 2015, 2016, Bằng khen năm 2019; được UBND tỉnh tặng Cờ thi đua năm 2016 và 2019, Bằng khen năm 2017, 2018. Cơ quan Sở hàng năm đều đạt danh hiệu Cơ quan văn hóa, nhiều năm được UBND tỉnh tặng Bằng khen, nhiều tập thể, cá nhân được khen thưởng cao, 01 tập thể thuộc Sở, cá nhân đồng chí Giám đốc Sở đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Đặc biệt, năm 2020 đánh dấu mốc son quan trọng kỷ niệm 75 năm Ngành Tư pháp, Sở Tư pháp Quảng Ninh được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba./.
Vũ Mơ - Văn phòng Sở Tư pháp Quảng Ninh