Sự cần thiết ký kết Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù giữa CHXHCN Việt Nam và Cộng hòa Séc

Hiện nay, với dân số trên 10,5 triệu người, Cộng hòa hiện có 35 trại giam đang giam giữ khoảng trên 16.000 phạm nhân với khoảng 1000 phạm nhân là người nước ngoài. Trong đó, phạm nhân là người Việt Nam gồm 225 người (213 nam và 12 nữ); số phạm nhân là người Việt Nam đa số do phạm tội về ma túy với mức án tối thiểu là 3 tháng và tối đa là 13 năm. Bên cạnh đó, tại Cộng hòa Séc hiện có 234 người Việt Nam (213 nam và 21 nữ) đang bị tạm giam hình sự chờ điều tra, xét xử. Như vậy, tổng số người Việt Nam là phạm nhân và đang bị tạm giam chờ xét xử là 459 người. Theo đánh giá của phía Séc, số lượng người Việt Nam phạm tội (bị kết án phạt tù và đang chờ xét xử) chiếm tỷ lệ khá cao.

+ Trại giam Horni Slavkov là trại giam loại 2 của Cộng hòa Séc (là trại giam có canh gác); trại giam này giam giữ 721 phạm nhân, gồm 66 phạm nhân  là người nước ngoài, trong đó có 32 người Việt Nam. Những phạm nhân là người Việt Nam hầu hết đều phạm tội về ma túy; 18 người đang có việc làm trong trại giam (mức lương khoảng 250 USD/tháng) và 23/32 người sau khi thi hành xong án phạt tù sẽ bị trục xuất về Việt Nam. Phạm nhân là người Việt Nam trong các trại giam của Cộng hòa Séc được đào tạo tiếng Séc, làm việc với máy tính, hoạt động ngoại khóa.

+ Trại giam Kynsperk nad Ohri là trại giam loại 3 (có hàng rào thép gai tự động báo động khi có phạm nhân bỏ trốn. Chỉ có cán bộ theo dõi mà không có người canh gác). Trại giam này có 88 phạm nhân trong đó có 40 phạm nhân là người Việt Nam (29 người phạm tội về ma túy).

Nhìn chung, số phạm nhân là người Việt Nam ở 02 trại giam trên đều có sức khỏe tốt; được cán bộ trại giam đánh giá là có thái độ tốt, một số phạm nhân bị kết án phạt tù cao 8 ,9 hoặc 10 năm đều bày tỏ nguyện vọng được tự nguyện trở về Việt Nam để tiếp tục chấp hành phần còn lại của hình phạt tù vì họ bị giam giữ lâu, ít được thăm thân, không có điều kiện liên lạc với gia đình.    

2. Về sự cần thiết ký kết Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù giữa CHXHCN Việt Nam và Cộng hòa Séc     

Việt Nam và Cộng hòa Séc có mối quan hệ hữu nghị truyền thống và không ngừng được củng cố, phát triển. Hiện nay, cộng đồng người Việt đã được công nhận là dân tộc thiểu số tại Cộng hòa Séc có khoảng 65.000 người, trong đó đa số có cuộc sống, công việc ổn định và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật nước sở tại. Cộng hòa Séc luôn quan tâm giúp đỡ cộng đồng người Việt và sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để cộng đồng người Việt ổn định cư trú, làm ăn và học tập tại đây.

Việc ký kết Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù với Cộng hòa Séc là bước phát triển quan trọng, tạo cơ sở pháp lý và điều kiện giải quyết cho công dân nước này đang chấp hành hình phạt tù ở nước kia được về nước mà mình mang quốc tịch tiếp tục chấp hành bản án để có điều kiện tái hòa nhập cộng đồng thành công sau khi chấp hành xong hình phạt, qua đó thể hiện thiện chí, chính sách nhân đạo, trách nhiệm của hai Nhà nước; góp phần tạo cơ sở pháp lý nhằm bảo đảm các quyền, lợi ích hợp pháp của cộng đồng người Việt tại Cộng hòa Séc, tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa các cơ quan tư pháp của hai nước. Đồng thời, khẳng định rõ quyết tâm của Nhà nước ta trong giải quyết các trường hợp người Việt Nam phạm tội bị kết án phạt tù ở Cộng hòa Séc làm ảnh hưởng xấu đển hình ảnh người Việt Nam ở nước ngoài.

Trên cơ sở đó, Bộ Công an với tư cách là cơ quan chủ trì đàm phán đang khẩn trương phối hợp với các Bộ, ngành: Văn phòng chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Ngoại giao, Tư pháp, Tòa án nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để ký kết Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù giữa CHXHCN Việt Nam và Cộng hòa Séc trong thời gian gần nhất.

Đinh Quỳnh Nga

Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp