Theo chỉ thị, khí hậu đang biến đổi theo chiều hướng ngày càng khắc nghiệt, các sự cố môi trường gia tăng. Môi trường nước đang bị ô nhiễm và suy thoái nghiêm trọng; đất bị xói mòn và thoái hóa, nhiều nơi diễn ra hiện tượng sa mạc; đa dạnh sinh học trên đất liền và dưới biển đều bị suy giảm, môi trường ven biển và các lưu vực sông đang có dấu hiệu ô nhiễm ngày càng tăng, nguồn nước mặt và nước ngầm đang ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng và cạn kiệt. Nhiều khu đô thị, khu công nghiệp, làng nghề bị ô nhiễm nặng do nước thải, khí thải và chất thải rắn; tình trạng nhập khẩu công nghệ và thiết bị lạc hậu, phế hiệu không đáp ứng tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường đang diễn ra khá phổ biến. Việc khai thác có tính chất hủy diệt các nguồn lợi sinh vật trên cạn và dưới nước chưa bị ngăn chặn, rừng tiếp tục bị tàn phá nặng nề. Tình trạng trên đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân, đe dọa sự phát triển bền vững của đất nước.
Nhằm giữ gìn môi trường bền vững; phòng ngừa những tác động xấu đối với môi trường, ứng phó kịp thời với sự cố môi trường, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo:
- Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phố hợp với Bộ, ngành và cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, kết quả điều tra, xử lý về vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm nâng cao ý thức pháp luật và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân về công tác bảo vệ môi trường; chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành, cơ quan liên quan tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường; bảo đảm mọi dự án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và các loại dự án khác phải có báo cáo đánh giá môi trường chiến lược hoặc báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc bản cam kết bảo vệ môi trường. Kiên quyết đình chỉ hoạt động đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không có hệ thống, phương tiện, biện pháp xử lý chất thải và các biện pháp khắc phục sự cố môi trường; chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành liên quan nghiên cứu cơ chế khuyến khích các dự án, cơ chế huy động vốn, có chính sách ưu đãi các nhà đầu tư và phát huy mọi nguồn lực trong lĩnh vực bảo về môi trường, đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, nhất là trong thu gom xử lý chất thải...;
- Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị, địa phương đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép, nhất là vận chuyển qua biên giới các loại chất thải, chất phóng xạ, lâm sản, các loại động vật hoang dã; chủ trì, phối hợp cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự. Tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức và hoạt động của lực lượng Cảnh sát môi trường...;
- Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, rà soát, đề xuất ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Trước mắt, nghiên cứu, đề xuất Chính phủ trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định có liên quan của Bộ Luật Hình sự năm 1999 bảo đảm sự phù hợp với yêu cầu thực tiễn công tác bảo vệ môi trường hiện này...;
- Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành và UBND cấp tỉnh tổ chức tổng kiểm tra tình hình nhập khẩu các loại máy móc, dây chuyền sản xuất công nghệ lạc hậu, phế liệu có khả năng gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường;
- Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và UBND cấp tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ các nguồn phóng xạ.
Ngoài ra, Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, ngành và UBND cấp tỉnh căn cứ chức năng, nhiệm vụ của mình tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, chính sách, pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Chỉ thị này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo./.
Hải Yến