Thực hiện nhiệm vụ hoạt động hợp tác quốc tế của lực lượng Cảnh sát biển được quy định tại Điều 8 Pháp lệnh lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam. Từ khi thành lập đến nay, Cục Cảnh sát biển đã được Chính phủ và Bộ Quốc phòng quan tâm, chỉ đạo tiến hành hợp tác với Cảnh sát biển nhiều nước trong khu vực và thế giới nhằm học tập, trao đổi rút kinh nghiệm về tổ chức và hoạt động. Trước yêu cầu hợp tác và quan hệ quốc tế của lực lượng Cảnh sát biển cần có cơ quan chuyên trách thực hiện nhiệm vụ hợp tác quốc tế, ngày 19/04/2005, Tổng tham mưu trưởng QĐNDVN đã ban hành Quyết định số 363/QĐ-TM về việc chấn chỉnh tổ chức biên chế Cục Cảnh sát biển, trong đó đã triển khai thành lập Phòng Quan hệ quốc tế trực thuộc Cục Cảnh sát biển Việt Nam.
Trong thời gian vừa qua, công tác quan hệ quốc tế của lực lượng Cảnh sát biển đã có được các kết quả khả quan bước đầu khẳng định tính cần thiết và tăng cường nhiệm vụ hợp tác quốc tế, trong đó nổi lên là việc triển khai thực hiện dự án: "Nâng cao năng lực tổ chức, điều hành Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam'' do tổ chức SIDA Thuỵ Điển tài trợ.
Về lĩnh vực phòng, chống cướp biển, Cục Cảnh sát biển đã tham gia đàm phán xây dựng và thực hiện Hiệp định hợp tác khu vực chống cướp biển và cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền tại Châu Á. Tham gia đầy đủ các Hội nghị Hội đồng điều hành và Hội nghị đặc biệt Hội đồng điều hành Trung tâm chia sẻ thông tin. Thiết lập Cơ quan Đầu mối tại Cục Cảnh sát biển với Trung tâm chia sẻ thông tin tại Xinh-ga-po theo quy định của Hiệp định hợp tác khu vực chống cướp biển và cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền tại Châu Á mà Việt Nam là thành viên và thiết lập hệ thống liên lạc quốc tế để thông báo và chia sẻ kịp thời các thông tin liên quan đến cướp biển và cướp có vũ trang với 16 nước khu vực Châu Á để ngăn chặn và trấn áp kịp thời, tham gia trực thông tin 24/24 giờ. Ngoài ra, Cục Cảnh sát biển còn hợp tác chặt chẽ với Trung tâm Thông báo cướp biển - Cục Hàng hải quốc tế ở Kuala Lumpur, Malaixia để nắm các thông tin về cướp biển và các hành vi chống lại tàu thuyền trên biển.
Về hợp tác ở Vịnh Bắc Bộ, Cục Cảnh sát biển đã tham gia đàm phán và ký kết Hiệp định phân định Vịnh Bắc bộ, Hiệp định hợp tác nghề cá Việt Nam - Trung Quốc và thiết lập đường dây nóng giữa Cảnh sát biển Việt Nam và Bộ nghề cá Trung Quốc và Biên phòng Dân tộc Choang, Quảng Tây - Trung Quốc. Đã ký Biên bản thoả thuận kiểm tra liên hợp nghề cá với Cục quản lý Ngư chính - Ngư cảng khu Nam Hải - Trung Quốc. Đến nay, hai bên đã tổ chức thành công 03 chuyến kiểm tra liên hợp nghề cá Vịnh Bắc bộ, đã tuyên truyền cho nhân dân 2 nước về các quy định, chính sách luật pháp của nhà nước hai nước về các luật lệ và quy định việc đánh bắt cá trong Vùng nước Hiệp định và Vùng chồng lấn.
Hợp tác về nghiên cứu, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ với một số nước như Cảnh sát biển Thuỵ Điển, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philipin, Malaysia, Úc, Hảng máy tàu thuỷ MTU (Đức), Damen (Hà Lan). Đã có một số Đoàn Cảnh sát biển và một số cơ quan có liên quan của các nước đến thăm, trao đổi kinh nghiệm, đào tạo về vấn đề quản lý, bảo vệ biển và thảo luận về vấn đề hợp tác như CSB Thuỵ Điển, Nhật Bản, Hàn Quốc… Ngày 02/10/2007, Cục Cảnh sát biển Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ với Cảnh sát biển Hàn Quốc về phối hợp hoạt động giữa 2 lực lượng nhằm tăng cường hợp tác song phương chống tội phạm xuyên quốc gia, tìm kiếm và cứu nạn, ứng phó sự cố tràn dầu trên biển và đã thiết lập kênh thông tin liên lạc băng điện thoại, máy fax, và thư điện tử. Đang hoàn thiện các thủ tục để ký kết hợp tác với Công an biển Cam-pu-chia.
Tham gia đầy đủ các Hội nghị cấp lãnh đạo các cơ quan Cảnh sát biển Châu Á, tổ chức luân phiên hàng năm ở các nước Nhật Bản, Thái lan, Malaixia, Philippine, Xinh-ga-po,…
Tuy nhiên cho đến nay vấn đề quan hệ hợp tác quốc tế của lực lượng Cảnh sát biển còn nhiều hạn chế như hợp tác trong quản lý biển và chống di cư bất hợp pháp, diễn tập, phối hợp đuổi bắt, ngăn chặn buôn bán người,… Vì vậy, để tranh thủ sự giúp đỡ của Cảnh sát biển các nước và các tổ chức quốc tế về nguồn lực và kinh nghiệm thì Cục Cảnh sát biển cần thiết phải đẩy mạnh nhiệm vụ hợp tác quốc tế hơn nữa trong thời gian tới.
Nguyễn Giang Đông - Phòng Pháp luật - Cục Cảnh sát biển