Bảo đảm quyền về sức khỏe của người bị tạm giữ, tạm giamNgày 12/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá… Trong đó, thảo luận về dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, nhiều đại biểu quan tâm đến quyền của người bị tạm giữ, tạm giam, nhất là quyền về sức khỏe.Đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Lan Anh (Đoàn Lào Cai) phân tích, tại Điều 15 khoản 1 dự thảo Luật quy định khám sức khỏe trong 48 giờ là cần thiết để bảo đảm quyền được bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa khiếu nại, tố cáo về bạo lực và ép cung. Tuy nhiên, quy định khám sức khỏe cho người bị tạm giữ, tạm giam trong 48 giờ gặp nhiều khó khăn trong triển khai thực tế, đặc biệt tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Nguyên nhân chủ yếu là do cơ sở tạm giữ xa cơ sở y tế có đủ điều kiện để khám chuyên môn cùng với sự hạn chế về phương tiện vận chuyển và tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế tại các cơ sở giam giữ. Việc bảo đảm kịp thời trong 48 giờ là áp lực lớn về mặt hậu cần và an ninh, gây trở ngại trong việc bảo đảm quyền lợi của người bị tạm giữ, tạm giam và phòng ngừa khiếu nại về bạo lực.
Để giải quyết những khó khăn trên mà vẫn bảo đảm quyền lợi của người bị tạm giữ, tạm giam, ĐB đề nghị Ban soạn thảo xem xét cho phép các cơ sở tạm giữ thực hiện các biện pháp linh hoạt, như cho phép phối hợp với trạm y tế cấp xã hoặc bệnh viện gần nhất để tổ chức khám sức khỏe tại chỗ. Trong trường hợp chưa đủ điều kiện tổ chức khám ngay trong 48 giờ, cơ sở tạm giữ phải lập biên bản ghi nhận tình trạng sức khỏe ban đầu và có sự chứng kiến, chữ ký của cán bộ và người bị tạm giữ. Điều này sẽ tạo cơ sở theo dõi, căn cứ pháp lý và quy định phù hợp với điều kiện triển khai thực tế tại địa phương.
ĐB Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn TP Hồ Chí Minh) đánh giá cao việc dự thảo Luật đã quy định khá toàn diện các quyền của người bị tạm giữ, tạm giam, nhất là quyền được tiếp xúc lãnh sự, được bào chữa, được bảo đảm chế độ y tế, thăm gặp thân nhân. Tuy nhiên, ĐB đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung quyền được tiếp cận thông tin pháp luật và tư vấn tâm lý trong thời gian tạm giam. Bởi thực tế, nhiều người bị tạm giam có tâm lý hoảng loạn, dễ phát sinh hành vi tiêu cực. Việc hỗ trợ tâm lý và phổ biến pháp luật sẽ giúp họ nhận thức tốt hơn, giảm nguy cơ tự tử hoặc phản ứng tiêu cực trong cơ sở tạm giam.
Riêng về chế độ với người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi - điểm rất tiến bộ, thể hiện tính nhân đạo sâu sắc, ĐB đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung rõ trách nhiệm của UBND cấp xã nơi cơ sở giam giữ đóng trụ sở trong việc phối hợp chăm sóc, bảo trợ xã hội cho trẻ em theo mẹ vào trại. Đồng thời, cần có hướng dẫn chi tiết giữa cơ quan giam giữ và chính quyền địa phương để bảo đảm trẻ em được chăm sóc đúng chuẩn y tế và giáo dục sớm.
ĐB Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) cũng quan tâm đến chế độ với người bị tạm giữ, tạm giam là phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi. Theo đó, ĐB đề nghị bổ sung thẻ bảo hiểm y tế cho con của người bị tạm giữ, tạm giam, cụ thể như sau: UBND cấp xã nơi cơ sở giam giữ đóng trụ sở có trách nhiệm đăng ký và cấp giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế cho con của người bị tạm giữ, tạm giam nhằm bảo đảm quyền lợi của trẻ em dưới 6 tuổi được chăm sóc y tế.
Báo cáo giải trình một số vấn đề về Luật Thi hành tạm giam, tạm giữ và cấm đi khỏi nơi cư trú, trong đó có nội dung chế độ chăm sóc y tế, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an nhận thấy, theo một số ĐB Quốc hội nêu thì chế độ chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, tạm giam trong dự thảo Luật theo hướng người bị tạm giữ, tạm giam hoặc thương tích vượt quá khả năng y tế của cơ sở giam giữ thì được đưa đến cơ sở khám, chữa bệnh của Nhà nước nơi gần nhất, đủ điều kiện. Trường hợp cấp cứu thì cũng sẽ đưa đến nơi gần nhất, đồng thời phải giao cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước phải xây dựng hoặc bố trí khu buồng riêng để khám bệnh đối với những trường hợp này cho người tạm giữ hoặc người bị tạm giam.
Bộ trưởng Bộ Công an cũng báo cáo thêm về vấn đề thu thập thông tin sinh trắc học trong dự thảo Luật. Theo ông, việc bổ sung này nhằm nâng cao hiệu quả hơn trong công tác quản lý người bị tạm giam, tạm giữ và việc thu thập thông tin sinh trắc học của người bị tạm giam, tạm giữ phải tuân thủ theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc thu thập này chỉ áp dụng đối với những người bị tạm giữ, người bị tạm giam khi họ chưa có thông tin sinh trắc học trong cơ sở dữ liệu căn cước.
Thục Quyên
Bảo đảm quyền về sức khỏe của người bị tạm giữ, tạm giam
13/11/2025
Ngày 12/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá… Trong đó, thảo luận về dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, nhiều đại biểu quan tâm đến quyền của người bị tạm giữ, tạm giam, nhất là quyền về sức khỏe.
Đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Lan Anh (Đoàn Lào Cai) phân tích, tại Điều 15 khoản 1 dự thảo Luật quy định khám sức khỏe trong 48 giờ là cần thiết để bảo đảm quyền được bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa khiếu nại, tố cáo về bạo lực và ép cung. Tuy nhiên, quy định khám sức khỏe cho người bị tạm giữ, tạm giam trong 48 giờ gặp nhiều khó khăn trong triển khai thực tế, đặc biệt tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Nguyên nhân chủ yếu là do cơ sở tạm giữ xa cơ sở y tế có đủ điều kiện để khám chuyên môn cùng với sự hạn chế về phương tiện vận chuyển và tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế tại các cơ sở giam giữ. Việc bảo đảm kịp thời trong 48 giờ là áp lực lớn về mặt hậu cần và an ninh, gây trở ngại trong việc bảo đảm quyền lợi của người bị tạm giữ, tạm giam và phòng ngừa khiếu nại về bạo lực.
Để giải quyết những khó khăn trên mà vẫn bảo đảm quyền lợi của người bị tạm giữ, tạm giam, ĐB đề nghị Ban soạn thảo xem xét cho phép các cơ sở tạm giữ thực hiện các biện pháp linh hoạt, như cho phép phối hợp với trạm y tế cấp xã hoặc bệnh viện gần nhất để tổ chức khám sức khỏe tại chỗ. Trong trường hợp chưa đủ điều kiện tổ chức khám ngay trong 48 giờ, cơ sở tạm giữ phải lập biên bản ghi nhận tình trạng sức khỏe ban đầu và có sự chứng kiến, chữ ký của cán bộ và người bị tạm giữ. Điều này sẽ tạo cơ sở theo dõi, căn cứ pháp lý và quy định phù hợp với điều kiện triển khai thực tế tại địa phương.
ĐB Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn TP Hồ Chí Minh) đánh giá cao việc dự thảo Luật đã quy định khá toàn diện các quyền của người bị tạm giữ, tạm giam, nhất là quyền được tiếp xúc lãnh sự, được bào chữa, được bảo đảm chế độ y tế, thăm gặp thân nhân. Tuy nhiên, ĐB đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung quyền được tiếp cận thông tin pháp luật và tư vấn tâm lý trong thời gian tạm giam. Bởi thực tế, nhiều người bị tạm giam có tâm lý hoảng loạn, dễ phát sinh hành vi tiêu cực. Việc hỗ trợ tâm lý và phổ biến pháp luật sẽ giúp họ nhận thức tốt hơn, giảm nguy cơ tự tử hoặc phản ứng tiêu cực trong cơ sở tạm giam.
Riêng về chế độ với người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi - điểm rất tiến bộ, thể hiện tính nhân đạo sâu sắc, ĐB đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung rõ trách nhiệm của UBND cấp xã nơi cơ sở giam giữ đóng trụ sở trong việc phối hợp chăm sóc, bảo trợ xã hội cho trẻ em theo mẹ vào trại. Đồng thời, cần có hướng dẫn chi tiết giữa cơ quan giam giữ và chính quyền địa phương để bảo đảm trẻ em được chăm sóc đúng chuẩn y tế và giáo dục sớm.
ĐB Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) cũng quan tâm đến chế độ với người bị tạm giữ, tạm giam là phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi. Theo đó, ĐB đề nghị bổ sung thẻ bảo hiểm y tế cho con của người bị tạm giữ, tạm giam, cụ thể như sau: UBND cấp xã nơi cơ sở giam giữ đóng trụ sở có trách nhiệm đăng ký và cấp giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế cho con của người bị tạm giữ, tạm giam nhằm bảo đảm quyền lợi của trẻ em dưới 6 tuổi được chăm sóc y tế.
Báo cáo giải trình một số vấn đề về Luật Thi hành tạm giam, tạm giữ và cấm đi khỏi nơi cư trú, trong đó có nội dung chế độ chăm sóc y tế, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an nhận thấy, theo một số ĐB Quốc hội nêu thì chế độ chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, tạm giam trong dự thảo Luật theo hướng người bị tạm giữ, tạm giam hoặc thương tích vượt quá khả năng y tế của cơ sở giam giữ thì được đưa đến cơ sở khám, chữa bệnh của Nhà nước nơi gần nhất, đủ điều kiện. Trường hợp cấp cứu thì cũng sẽ đưa đến nơi gần nhất, đồng thời phải giao cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước phải xây dựng hoặc bố trí khu buồng riêng để khám bệnh đối với những trường hợp này cho người tạm giữ hoặc người bị tạm giam.
Bộ trưởng Bộ Công an cũng báo cáo thêm về vấn đề thu thập thông tin sinh trắc học trong dự thảo Luật. Theo ông, việc bổ sung này nhằm nâng cao hiệu quả hơn trong công tác quản lý người bị tạm giam, tạm giữ và việc thu thập thông tin sinh trắc học của người bị tạm giam, tạm giữ phải tuân thủ theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc thu thập này chỉ áp dụng đối với những người bị tạm giữ, người bị tạm giam khi họ chưa có thông tin sinh trắc học trong cơ sở dữ liệu căn cước.
Thục Quyên