Lo ngại tội phạm chưa thành niên
Tình trạng NCTN phạm tội gia tăng cả về số lượng và tính chất, mức độ nghiêm trọng. Trong khi đó, với xu hướng phát triển nhanh chóng về khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, khả năng nắm bắt và lạm dụng công nghệ để vi phạm pháp luật của NCTN rất cao. Nên một số ĐBQH lo ngại, nếu thu hẹp hơn phạm vi chịu trách nhiệm hình sự (TNHS) của NCTN theo nhóm tội sẽ bỏ lọt nhiều tội phạm, khó bảo đảm yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm hiện nay.
ĐB Trần Ngọc Vinh (Phó trưởng đoàn ĐBQH TP.Hải Phòng) cho rằng, dưới góc độ nhân đạo thì cần nghiên cứu thu hẹp phạm vi chịu TNHS của NCTN nhưng cần cân nhắc “nếu không qui trách nhiệm với NCTN đủ thì không đủ sức răn đe, nhất là những tội danh mới do ảnh hưởng của hội nhập”.
Theo một số ý kiến khác, để thể chế yêu cầu của Hiến pháp về bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đồng thời bảo đảm tính minh bạch, tính nhân đạo trong xử lý đối với NCTN phạm tội, trên cơ sở tổng kết các loại tội phạm có tính phổ biến do NCTN thực hiện, việc xác định rõ các tội phạm cụ thể mà NCTN phải chịu TNHS là cần thiết.
Nhưng quan tâm đến tính khả thi của qui định, ĐB Phạm Xuân Thường (Thái Bình) băn khoăn khi dự thảo BLHS (sửa đổi) mới qui định các biện pháp giám sát của gia đình, nhà trường, cộng đồng đối với NCTN phạm tội nhưng “nếu biện pháp giám sát không được áp dụng thì lại chưa có chế tài”. Đó là một thiếu sót cần được điều chỉnh.
Không ân giảm án tử hình cho tội phạm 70 tuổi
Tiếp tục tranh cãi về án tử hình đối với một số hành vi nhưng nhiều ĐBQH thống nhất không đồng tình cho ân giảm án tử hình đối với nhóm tội phạm từ 70 tuổi trở lên như đề xuất trong dự thảo BLHS (sửa đổi) vì nhiều tội phạm trên 70 tuổi vẫn “cầm đầu, tổ chức băng nhóm tội phạm”.
Theo ĐB Nguyễn Bá Thuyền, nhiệm vụ của BLHS là đấu tranh, trấn áp tội phạm. Trong tình hình tội phạm ngày càng manh động, nguy hiểm như hiện nay, nếu nhân đạo quá thì không ổn. Vì vậy, cần nghiên cứu cân nhắc bỏ hình phạt tử hình đối với số loại tội, nhưng nếu ân giảm án tử hình đối những tội phạm từ 70 tuổi sẽ không đảm bảo tính công bằng.
ĐB Trần Văn Độ (An Giang) bày tỏ “muốn bỏ hình phạt tử hình trong nhiều tội hơn vì thực tế hình phạt này không có nhiều tác dụng răn đe”. Ông phản ánh, nhiều người phạm tội vì bị bức xúc chứ không biết gì đến án tử hình hoặc đã phạm rồi nên làm liều vì đằng nào cũng chết, nhất là án ma túy. Song, ĐB này cũng kiến nghị, không ân giảm án tử hình cho những người 70 tuổi phạm tội.
Riêng với tội phạm tham nhũng, ĐB của tỉnh An Giang lưu ý đến thu hồi tài sản - mục đích trừng phạt tội tham nhũng. Hiện chưa có biện pháp hữu hiệu nên “cần qui định tịch thu tài sản như hình phạt bắt buộc khi xử lý tội phạm tham nhũng, chứ không chỉ “có thể” như dự thảo”. Theo qui định hiện hành, phải chứng minh là tài sản do tham nhũng mới tịch thu nên tài sản tham nhũng bị tẩu tán rất nhiều, cần phải khắc phục được mới tăng hiệu quả phòng, chống tham nhũng./.
Huy Anh