Sau lời khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, hôm qua, trong ngày làm việc đầu tiên, Quốc hội đã nghe nhiều báo cáo quan trọng về bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội 2008; tổng hợp kiến nghị của cử tri; các Tờ trình của Chính phủ về việc điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2009, việc miễn, giảm, giãn thuế theo quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân; việc quyết toán ngân sách năm 2007; dự án Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai.
Gần 17 ngàn tỷ đồng cho các chính sách an sinh xã hội.
Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2008 trước Quốc hội, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng đánh giá: về căn bản, chúng ta đã kiềm chế được lạm phát, giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tốc độ tăng trưởng khá, chuyển mạnh sang cơ chế giá thị trường, bảo đảm được an sinh xã hội và giữ vững an ninh, quốc phòng, có bước chuẩn bị tích cực cho kế hoạch năm 2009.
“4 tháng đầu năm, tổng chi ngân sách nhà nước cho các chính sách an sinh xã hội khoảng 16,7 nghìn tỷ đồng, tăng 8% so với 2008. Trong đó riêng tiền hỗ trợ người nghèo ăn Tết là trên 1.700 tỷ đồng và trợ cấp khó khăn cho cán bộ có lương thấp trên 600 tỷ đồng; tiền ứng trước cho 61 huyện nghèo, mỗi huyện 25 tỷ đồng. Tổng doanh số cho vay ưu đãi các đối tượng chính sách xã hội trong quý I/2009 đạt trên 6,7 nghìn tỷ đồng, gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm trước”. Phó Thủ tướng cho biết.
Mặc dù đạt được những kết quả khả quan cho thấy nền kinh tế đã khá ổn định, song theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban kinh tế Quốc hội từ kết quả thực hiện 4 tháng đầu năm cũng cho thấy còn rất nhiều khó khăn. Cụ thể tốc độ tăng trưởng kinh tế quý I sụt giảm mạnh, chỉ còn 3,1% so với 5,65% của quý IV năm 2008, là mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Thu ngân sách trong 4 tháng ước đạt 120.135 tỷ đồng, cũng thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2008. Ngoài ra thu nội địa, thu từ dầu thô, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu cũng đều giảm. Khó khăn của nền kinh tế dẫn đến số lao động mất việc làm, phải giãn ca, giảm giờ làm tăng lên, thu nhập giảm. Tình trạng này có thể làm phát sinh nhiều vấn đề xã hội.
Chính phủ đề nghị điều chỉnh chỉ tiêu GDP
Dự báo tình hình kinh tế thế giới và Việt Nam sẽ còn nhiều khó khăn, Chính phủ đề nghị điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng GDP năm 2009 từ khoảng 6,5% xuống còn khoảng 5%; điều chỉnh chỉ tiêu tỷ lệ bội chi ngân sách so với GDP từ 4,82% lên không quá 8%.
Tán thành với đề nghị của Chính phủ, tuy nhiên vấn đề quan trọng là mức điều chỉnh là bao nhiêu. Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, mặc dù thách thức là lớn song nhu cầu đầu tư của nền kinh tế rất cao, nếu tháo gỡ một số điểm nghẽn (ví dụ thủ tục đầu tư, thủ tục hành chính) và đẩy nhanh tiến độ các giải pháp chống suy giảm kinh tế thì có thể đạt được các mức tăng trưởng cao hơn. Ủy ban kinh tế cũng cho rằng: do tăng trưởng quý I chỉ đạt 3,1% nên mức tăng trưởng cả năm kể cả là 5% cũng là một thách thức lớn và đề nghị Chính phủ báo cáo phân tích làm rõ cơ sở và tính thực tế của việc xác định chỉ tiêu tăng trường này để Quốc hội xem xét, quyết định.
Cùng với điều chỉnh tốc độ tăng trưởng kinh tế, đa số ý kiến đồng ý với kiến nghị của Chính phủ về điều chỉnh tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu và chỉ số giá tiêu dùng từ dưới 15% xuống còn dưới 10%, tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu từ 13% xuống còn 3%. Đối với vấn đề bội chi ngân sách nhà nước (NSNN), Ủy ban kinh tế nhận định thu NSNN năm 2009 không thể đạt mức dự toán thu đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 4 do suy giảm kinh tế làm giảm thu nhập và lợi nhuận của doanh nghiệp, do đó nhất trí về cơ bản sự cần thiết tăng mức bội chi NSNN năm 2009.
Ưu tiên các dự án giao thông, y tế, giáo dục
Để tăng vốn đầu tư cho các công trình, dự án trọng điểm, Chính phủ đã trình kế hoạch phát hành bổ sung 20 nghìn tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ năm 2009. Cho rằng việc làm này là cần thiết nhưng Ủy ban Tài chính – ngân sách đề nghị cần ưu tiên bố trí vốn cho các xã chưa có đường ô tô đến trung tâm; các xã mới chia tách, các tỉnh miền núi phía Bắc, Tây nguyên còn nhiều khó khăn; bổ sung các dự án giao thông quan trọng có khả năng phát huy hiệu quả kinh tế ở một số địa phương nghèo mà ngân sách địa phương không có khả năng cân đối được (thực tế hiện nay đường ô tô đến Trung tâm xã được xây dựng từ năm 2001 với 219 xã, 502 dự án nhưng đến nay nhiều tuyến đường đã bị xuống cấp, hư hỏng không đi lại được quanh năm).
Bên cạnh các công trình giao thông, theo Ủy ban tài chính – ngân sách, nguồn vốn còn lại cần bổ sung cho chương trình kiên cố hóa trường lớp học, nhà công vụ cho giáo viên miền núi, vùng sâu, vùng xa (trong đó đặc biệt ưu tiên cho 61 huyện nghèo); bố trí vốn hợp lý cho xây dựng ký túc xá sinh viên trong hai năm 2009 - 2010; tập trung đầu tư cho bệnh viện tuyến huyện và hệ thống bệnh viện theo Nghị quyết 18 của Quốc hội.
* Cũng trong ngày làm việc hôm qua, một trong những nội dung được quan tâm nhiều trong tờ trình của Chính phủ là việc miễn, giảm, giãn thuế thu nhập cá nhân năm 2009. Cụ thể, đối với các đối tượng đã được tạm giãn thuế thu nhập cá nhân trong 6 tháng đầu năm 2009: thực hiện miễn toàn bộ số thuế đã giãn. Từ 1/7/2009 đối với cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn từ bản quyền, nhượng quyền thương mại đề nghị cho miễn thuế đến hết năm 2010. Đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương của cá nhân cư trú đề nghị cho giảm đến hết 2009 với mức thống nhất 200 ngàn đồng/tháng; cá nhân có số thuế phải nộp cao hơn 200 ngàn đồng/tháng phải nộp phần thuế cao hơn vào ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, việc giảm thuế TNCN sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu cho ngân sách nhà nước và chưa đảm bảo tính hợp lý trong việc điều tiết thu nhập của cá nhân. Theo quy định của Luật Thuế TNCN chỉ những người có thu nhập cao so với mặt bằng chung mới phải nộp thuế. Do đó, việc miễn giảm chỉ có lợi cho một bộ phận người có thu nhập cao. Mặt khác mục đích của việc miễn giảm theo Tờ trình của Chính phủ là giải quyết khó khăn cho người có thu nhập thấp, trong khi đó lại thực hiện giảm thuế cho người có thu nhập cao là chưa hợp lý.
Ủy ban Tài chính ngân sách cũng chỉ tán thành việc miễn thuế đối với thu nhập từ đầu tư và chuyển nhượng vốn trong năm 2009 để khuyến khích thị trường tài chính phát triển.
Thu Hằng