Thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2023, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành kế hoạch số 78/KH-UBND ngày 09/2/2023.
Theo nội dung kế hoạch để triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS&MN giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 33-CT/TU ngày 30/10/2017 của Tỉnh uỷ Lào Cai về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cấp ủy, chính quyền các cấp trong công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Kế hoạch đặt ra yêu cầu nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của toàn thể đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, của xã hội và đồng bào DTTS trong thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình; thực hiện bình đẳng giới; phòng, chống sinh sản vị thành niên; phòng, chống bạo lực gia đình; xoá bỏ hủ tục, cải tạo tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Tạo sự đồng thuận trong xã hội thúc đẩy thay đổi hành vi trong hôn nhân của đồng bào DTTS nhằm làm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực vùng DTTS&MN trên địa bàn tỉnh. Các hoạt động thực hiện phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống phải bám sát chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân và gia đình, phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương. Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông, vận động, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. - Đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan trong tổ chức triển khai thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Mục tiêu đặt ra không còn hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào DTTS. Giảm 30% số người dân tộc thiểu số tảo hôn so với năm 2022. Giảm 30% phụ nữ DTTS dưới 18 tuổi sinh con lần đầu so với năm 2022. Tiếp tục duy trì thực hiện 17 Mô hình điểm Can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống gắn với thực hiện “Dân vận khéo về cải tạo tập quán lạc hậu”. Bồi dưỡng kỹ năng về vận động, tư vấn, truyền thông cho cán bộ, công chức tham gia công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, gắn với thực hiện bình đẳng giới, chống bạo lực gia đình, chống sinh sản vị thành niên.
Các nhiệm vụ cụ thể gồm: Tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân. Biên soạn sổ tay hướng dẫn Hỏi - Đáp về hôn nhân, về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống gắn với bình đẳng giới; bạo lực gia đình, về sức khoẻ sinh sản vị thành niên; cải tạo phong tục tập quán lạc hậu trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số; Tổ chức Chiến dịch truyền thông chống tảo hôn thời gian thực hiện 01 ngày, lấy ngày gia đình Việt Nam 28/6/2023 là ngày phát động chiến dịch truyền thông về phòng, chống tảo hôn. Tổ chức các Hội nghị tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số nâng cao nhận thức về tác hại, hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống gắn với chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên nội dung tuyên truyền Luật Hôn nhân và Gia đình; Luật Bình đẳng giới; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; các quy định về xử phạt hành chính, hình sự liên quan đến tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; các hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, bạo lực gia đình,… Xây dựng các phóng sự tuyên truyền về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tổ chức Hội nghị bàn giải pháp về cải tạo tập quán lạc hậu trong việc cưới, việc tang và trong sinh hoạt đời sống của đồng bào dân tộc Giáy, dân tộc Mông, dân tộc Nùng. Duy trì hoạt động Mô hình Can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Tổ chức đoàn công tác đi thăm quan học tập kinh nghiệm nhằm nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật cho đội ngũ CBCC làm công tác dân tộc, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật. Công tác chỉ đạo, quản lý, kiểm tra, đánh giá, sơ kết, tổng kết thực hiện phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, ác hoạt động chủ yếu: Đưa mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình; phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vào trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của các địa phương. Hỗ trợ tư pháp xã thực hiện quản lý, cung cấp thông tin, tư vấn cho các đối tượng chuẩn bị kết hôn, làm giấy đăng ký kết hôn và giấy khai sinh cho trẻ em tại địa bàn. Phối hợp chặt chẽ và tăng cường các hoạt động giao lưu giữa các địa phương và thực hiện ngăn ngừa, phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số.
Nguyễn Lê Hằng