Theo dự báo của Tổ chức Y tế thế giới nếu không có các biện pháp ngăn chặn kịp thời, sẽ có khoảng 10% dân số Việt Nam bị chết sớm do các bệnh có liên quan đến thuốc lá. Hiện nay, tỉnh Lạng Sơn có tỷ lệ người hút thuốc lá cao hơn tỷ lệ chung của cả nước, số người mắc và số người chết do các bệnh liên quan đến thuốc lá có xu hướng ngày càng tăng.
Sau 6 năm thực hiện Nghị quyết số 12 năm 2000 của Chính Phủ về chính sách quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2010, bước đầu Lạng Sơn đã thu được những kết quả, cán bộ và nhân dân đã nhận thức rõ tác hại của thuốc lá, ngày càng có nhiều người dân tự nguyện bỏ thói quen hút thuốc lá.
Tuy nhiên số lượng người hút thuốc lá vẫn còn nhiều, nó đang lan dần và lan mạnh vào giới trẻ, ngày càng có nhiều trẻ là học sinh, sinh viên hút thuốc lá, điều đó ảnh hưởng lớn đến việc xây dựng một cộng đồng văn minh, đời sống lành mạnh và chiến lược sức khoẻ nhân dân. Thuốc lá vẫn được bày bán công khai hoặc lén lút tại các vỉa hè, gần trụ sở cơ quan, trường học, bệnh viện, vẫn còn nhiều người dân chưa nhận thức đúng về tác hại nguy hiểm của thuốc lá...Xuất phát từ những tồn tại nêu trên, để tăng cường các biện pháp phòng chống tác hại của thuốc lá, thực hiện cam kết của Việt Nam về thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, phấn đấu đến năm 2010 đạt mục tiêu đề ra trong chính sách quốc gia phòng, chống tác hại thuốc lá, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã yêu cầu các đơn vị trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt những nội dung cần kíp và mạnh mẽ.
Thứ nhất phải thường xuyên truyền thông giáo dục sức khoẻ về phòng, chống tác hại của thuốc lá: đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục sức khoẻ về tác hại của thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong các cơ quan, công sở và cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của người dân về phòng, chống tác hại của thuốc lá; tuyên truyền vận động cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, hội viên các tổ chức đoàn thể phải là những người gương mẫu không hút thuốc lá; tuyên truyền, vận động nhân dân hạn chế, tiến tới không sử dụng và mời thuốc lá trong đám cưới, đám tang, lễ hội và trong các cuộc vui gia đình, bè bạn.
Thứ hai phải thực hiện nghiêm quy định không hút thuốc lá ở nơi làm việc và nơi công cộng trong nhà: nghiêm cấm hút thuốc lá ở lớp học, nhà trẻ, các cơ sở y tế, các khu vực sản xuất và nơi làm việc trong nhà, nơi có nguy cơ cháy nổ cao và trên các phương tiện giao thông công cộng. Tại những nơi cấm hút thuốc lá phải treo biển có chữ hoặc biểu tượng “Cấm hút thuốc lá”; coi hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá là hành vi vi phạm nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị và nơi công cộng; tại các nơi công cộng trong nhà (thư viện, rạp chiếu phim, nhà hát, nhà văn hoá, nhà thi đấu thể thao, sân vận động có mái che, trung tâm triển lãm, phòng đợi của nhà ga, bến xe) và khu vui chơi giải trí trong nhà, các nhà hàng, quán bar, karaoke, khách sạn, vũ trường cần bố trí khu vực dành riêng cho người hút thuốc lá.
Thứ ba tăng cường hoạt động kiểm soát kinh doanh các sản phẩm thuốc lá: nghiêm cấm bán các sản phẩm thuốc lá tại cơ quan, nơi làm việc, trường học, bệnh viện, trên các phương tiện giao thông công cộng và những nơi cấm hút thuốc lá theo quy định. Kiểm soát chặt chẽ việc kinh doanh bán buôn, đại lý bán buôn sản phẩm thuốc lá thông qua việc thường xuyên kiểm tra, thanh tra các thương nhân, tiến tới việc kiểm soát việc bán lẻ các sản phẩm thuốc lá trên cơ sở quy định địa điểm kinh doanh, phạm vi, quy mô, thời gian kinh doanh, số lượng thương nhân tham gia kinh doanh các sản phẩm thuốc lá phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế- xã hội của từng huyện, thành phố. Kiểm tra việc thựoc hiện có lộ trình Công ước khung (FCTC) kể từ ngày 17/3/2008, quy định in nội dung lời cảnh báo sức khoẻ bằng chữ với nội dung “Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi” trên nền tương phản, chiếm khoảng 30% diện tích của mỗi vỏ bao thuốc lá; từ ngày 1/1/2010 in nội dung cảnh báo sức khoẻ chiếm khoảng 50% diện tích của mỗi vỏ bao thuốc lá và các quy định khác về vệ sinh an toàn đối với sản phẩm thuốc lá thực hiện theo quy định hiện hành; tăng cường và phối hợp có hiệu quả giữa các lực lượng chống buôn lậu trong việc kiện quyết chống kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả, thuốc lá nhái nhãn mác và thuốc lá kém chất lượng. Thực hiện tiêu huỷ triệt để thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả, thuốc lá nhái nhãn mác, không có nhãn mác và thuốc lá kém chất lượng; cấm bán thuốc lá bằng máy bán tự động, bán qua mạng internet và bán qua điện thoại di động.
Thứ tư tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện quy định về cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị và tài trợ gắn với mục đích sản xuất và kinh doanh thuốc lá: thực hiện nghiêm các quy định về cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị thuốc lá hoặc sử dụng thuốc lá làm sản phẩm khuyến mại cho hàng hoá, dịch vụ khác dưới mọi hình thức; cấm mọi hình thức tài trợ trực tiếp hoặc gián tiếp của các đơn vị sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thuốc lá có gắn với mục đích quảng cáo các sản phẩm thuốc lá; cấm các tổ chức, đơn vị và cá nhân tài trợ để tổ chức các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể thao, vui chơi giải trí, các hoạt động giáo dục, chăm sóc sức khoẻ, hội thảo khoa hoạc và các hoạt động xã hội khác có gắn với việc quảng cáo các sản phẩm thuốc lá.
Để thực hiện tốt công tác tuyên truyền và đấu tranh với tác hại của thuốc lá nêu trên, UBND tỉnh Lạng Sơn đã giao cho các đơn vị như Sở Y tế, Sở Văn hoá- Thông tin, Sở GD-ĐT, LĐTB và XH, Sở TM và DL, Đài PT-TH tỉnh, Sở Tài chính, Giám đốc các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố thực hiện tốt những quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, căn cứ vào chức năng nhiệm vụ để có biện pháp, cách thức phù hợp tuyên truyền và đấu tranh hiệu quả với tác hại của thuốc lá đối với cơ quan, đơn vị, cộng đồng và khu dân cư./.
Đức Khoa