Ngày 23/9, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì Hội đồng thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị. Dự họp có Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn.
Theo Tờ trình, mục đích ban hành Nghị quyết nhằm thực hiện xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, xác định rõ vai trò và chức năng đô thị trong mô hình mới; tạo cơ sở pháp lý cho việc phân cấp quản lý đô thị hiệu quả hơn, định hướng quy hoạch phát triển đô thị phù hợp hơn, đảm bảo tính ổn định và bền vững, đồng thời khắc phục các bất cập hiện tại trong hệ thống phân loại.
Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội gồm 4 Chương, 16 Điều. Trong đó, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung đối tượng phân loại đô thị, gồm: thành phố (TP) trực thuộc Trung ương, khu vực dự kiến thành lập TP trực thuộc Trung ương, khu vực đô thị thuộc tỉnh, TP, khu vực dự kiến thành lập phường và đặc khu. Hệ thống phân loại gồm 3 loại: I, II, III; không đánh giá đô thị loại đặc biệt và loại V, đồng thời bỏ loại I thuộc tỉnh để tránh chồng chéo.
Dự thảo cũng sửa đổi tiêu chí phân loại đô thị, rút gọn từ 5 còn 3 nhóm. Bổ sung các tiêu chuẩn mới về đô thị xanh, đô thị thông minh và ứng phó biến đổi khí hậu. Đổi mới cách thức đánh giá, phân định rõ tiêu chuẩn ở cấp tỉnh gắn với vai trò đô thị trong phạm vi tỉnh, vùng, quốc gia và tiêu chuẩn ở cấp phường gắn với phục vụ dân sinh, quản trị cơ sở. Dự thảo chỉ quy định tiêu chuẩn cho loại I, II, III, không đánh giá loại đặc biệt và loại V.
Đồng thời, bổ sung quy định áp dụng theo vùng miền và yếu tố đặc thù, cho phép giảm chuẩn về dân số, mật độ, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp đối với khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, đồng bằng sông Cửu Long, cố đô và di sản UNESCO, bảo đảm tính linh hoạt và khả thi. Sửa đổi thẩm quyền công nhận, phân cấp mạnh cho địa phương: Thủ tướng chỉ công nhận loại đặc biệt; Bộ Xây dựng công nhận loại I; UBND tỉnh công nhận loại II, III và các phường; Chính phủ quy định chi tiết về thủ tục, bảo đảm nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương chịu trách nhiệm”.
Bên cạnh đó, dự thảo còn bổ sung quy định về tổ chức thực hiện, yêu cầu địa phương căn cứ kết quả phân loại để xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển đô thị, phân kỳ đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, tổ chức không gian kiến trúc, định hướng phát triển đô thị xanh, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu; quy định chuyển đổi số trong công tác phân loại đô thị, xây dựng cơ sở dữ liệu đô thị thống nhất, đồng bộ, công khai từ cơ sở đến quốc gia; cơ chế giám sát phân loại đô thị, nhằm bảo đảm công tác phân loại nghiêm túc, minh bạch, phản ánh đúng thực trạng phát triển đô thị của địa phương…
Góp ý tại Hội đồng, một số đại biểu đồng tình với sự cần thiết ban hành Nghị quyết; đánh giá dự thảo Nghị quyết khá hoàn chỉnh, tương thích với các điều ước quốc tế, phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay; Nghị quyết còn đưa ra nhiều tiêu chí mới về đô thị xanh, đô thị thông minh, chuyển đổi số… Các đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát lại từ ngữ, chính tả; bổ sung thêm nội dung để bảo đảm trình tự thủ tục; đề nghị rà soát lại câu chữ, thể thức kỹ thuật để đáp ứng ngôn từ quy phạm, thống nhất với luật khác…
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú kết luận phiên họp.
Kết luận phiên họp Hội đồng thẩm định, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú cho biết, trong bối cảnh của tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị không còn hiệu lực, việc ban hành Nghị quyết là hoàn toàn cần thiết; đánh giá dự thảo Nghị quyết hợp hiến, hợp pháp; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát lại phạm vi, đối tượng để chỉnh sửa cho phù hợp; rà soát lại một số điều khoản để đảm bảo thống nhất với một số điều quy định tại Luật Thủ đô.
Về sự phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú đề nghị Bộ Xây dựng phải đảm bảo thực hiện đúng và đầy đủ theo chỉ đạo của các cơ quan cấp trên. Về tính tương thích với điều ước quốc tế, Thứ trưởng đề nghị tham khảo thêm kinh nghiệm quốc tế về phân loại đô thị để đảm bảo sự phù hợp; hoàn thiện hồ sơ, ngôn ngữ, kỹ thuật, trong đó, tập trung hoàn thiện bảng so sánh, đồng thời tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý của các cơ quan, đơn vị.
Hồng Mây