Tiếp tục hoàn thiện cơ chế phòng ngừa tham nhũng một cách hiệu quả, toàn diện

11/09/2025
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế phòng ngừa tham nhũng một cách hiệu quả, toàn diện
Sáng 11/9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng (dự thảo Luật).
Tham dự cuộc họp có đại diện các cơ quan: Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Ban Nội chính Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành liên quan…

Phát biểu mở đầu cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh nhấn mạnh về vai trò quan trọng của công tác phòng chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực mà Đảng, Nhà nước ta đang đẩy mạnh. Nhất là yêu cầu hoàn thiện thể chế, tập trung tháo gỡ các “điểm nghẽn” của pháp luật để khơi thông nguồn lực; bảo đảm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các chủ trương của Đảng trong công tác PCTN, tiêu cực, phù hợp với việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đề nghị các đại biểu tham dự cuộc họp tập trung thảo luận các vấn đề như: cơ sở pháp lý và thực tiễn của việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCTN; quy định về cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; xác định thời gian kê khai tài sản, thu nhập hàng năm; xác định mức tài sản biến động trong năm cần kê khai…
 
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh phát biểu tại cuộc họp. (Ảnh: Triệu Oanh)

Đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo, trình bày dự thảo Tờ trình Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của của Luật PCTN, ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ cho biết, sau hơn 6 năm thi hành Luật PCTN, công tác PCTN đã có những bước tiến quan trọng, mạnh mẽ, với nhiều chủ trương, giải pháp đột phá, đạt nhiều kết quả rất tích cực, toàn diện, đồng bộ... Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thi hành Luật đã phát sinh một số bất cập, hạn chế.

Cụ thể là một số chủ trương, chính sách của Đảng về PCTN chưa được thể chế hóa kịp thời thành pháp luật. Cơ chế, chính sách, pháp luật còn thiếu đồng bộ, chưa giải quyết triệt để những vấn đề thực tiễn đặt ra. Một số quy định của pháp luật chưa theo kịp sự phát triển của xã hội đã bị các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi tham nhũng, che giấu, chuyển hóa, tẩu tán tài sản tham nhũng, gây khó khăn cho công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng.

Bên cạnh đó, các quy định về kê khai tài sản, thu nhập chưa đầy đủ, quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập còn có nhiều cách hiểu, thực hiện chưa thống nhất và còn lúng túng, gặp nhiều vướng mắc trong thực hiện, hiệu quả chưa cao; việc thu hồi tài sản tham nhũng vẫn còn hạn chế…

Theo ông Trần Đăng Vinh, trọng tâm của việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCTN lần này là tiếp tục hoàn thiện cơ chế phòng ngừa tham nhũng một cách hiệu quả, toàn diện, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho việc phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi tham nhũng. Bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của Luật này với Hiến pháp và các văn bản pháp luật khác có liên quan, bảo đảm tính khả thi; có bước đi phù hợp nhằm nâng cao mức độ tuân thủ các yêu cầu của Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng mà Việt Nam là thành viên.

Dự thảo Luật tập trung sửa đổi, bổ sung những vấn đề như: hoàn thiện các chính sách về các biện pháp phòng ngừa tham nhũng (đánh giá về công tác PCTN; cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; kê khai tài sản, thu nhập và xác minh tài sản, thu nhập); hoàn thiện các chính sách về phát hiện tham nhũng (thẩm quyền của các cơ quan thanh tra trong thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng; tiếp nhận và xử lý phản ánh, tố cáo về hành vi tham nhũng); hoàn thiện quy định ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập; thống nhất, đồng bộ kỹ thuật lập pháp, bảo đảm tính khả thi và phù hợp các văn bản pháp luật có liên quan, nhất là các luật liên quan đến việc tổ chức, vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp.
 
Ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ trình bày dự thảo Tờ trình tại cuộc họp. (Ảnh: Vân Anh)

Cho ý kiến tại cuộc họp, đại diện các Bộ, ngành thống nhất cao về sự cần thiết ban hành Luật nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về PCTN; đồng thời bảo đảm phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và hệ thống pháp luật về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác PCTN trong thời gian tới.

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đánh giá cao các ý kiến phát biểu, đồng thời đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ hơn nữa các cơ sở thực tiễn để xây dựng Luật; bổ sung những kết quả trong sơ kết 5 năm công tác PCTN vào Tờ trình dự án Luật để bảo đảm các thông tin thêm toàn diện, khách quan, giúp các cơ quan chức năng có đầy đủ cơ sở để cho ý kiến vào dự thảo Luật.

Nội dung dự thảo Luật cần bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các quy định tại các luật hiện hành, như Bộ luật Hình sự, Luât Đất đai, Luật Phòng, chống rửa tiền, Luật Kiểm toán độc lập và các văn bản luật có liên quan. Đặc biệt, cần rà soát đầy đủ các văn bản chỉ đạo của Đảng trong thời gian gần đây về công tác PCTN, tiêu cực; cụ thể hóa được đầy đủ, kịp thời những quan điểm chỉ đạo của Đảng, làm sao để các quy định của pháp luật thống nhất, đồng bộ với các quy định của Đảng.

Hiện nay, dự thảo Tờ trình của Thanh tra Chính phủ mới nêu tên các vướng mắc, bất cập trong quá trình thi hành Luật PCTN. Do vậy, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đề nghị cần cụ thể hơn nữa những bất cập này. Đồng thời làm rõ các vướng mắc, bất cập này có nguyên nhân từ đâu: do các quy định tại văn bản luật hay do quá trình tổ chức thực thi chưa nghiêm, chưa đầy đủ…?

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh, Luật PCTN tác động rất rộng đến các đối tượng liên quan. Ngoài các Bộ, ngành, cơ quan chức năng, Luật còn tác động đến từng người dân. Bởi vậy, cơ quan soạn thảo cần lấy ý kiến rộng rãi các đối tượng chịu sự tác động của Luật này (như các đối tượng phải kê khai tài sản, thu nhập...), nhằm bảo đảm chất lượng và tính khả thi, hợp lý khi Luật có hiệu lực thi hành; khắc phục những hạn chế, bất cập của pháp luật về PCTN, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả công tác PCTN trong thời gian tới.
 
Khánh Chi