Sáng 28/8, tại phường Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội thảo Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL) - Những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới.
Hội thảo diễn ra với chủ trì của Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc; ông Lê Vệ Quốc - Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và TGPL (Bộ Tư pháp); bà Vũ Thị Hường - Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và TGPL.
Hội thảo nhằm đánh giá việc triển khai Luật TGPL, nhận diện những điểm nghẽn trong quy định của Luật TGPL và các văn bản có liên quan, đề xuất những nội dung, chính sách quy định cụ thể cần được sửa đổi, bổ sung trong Luật TGPL, tạo tiền đề để phát triển công tác TGPL trong bối cảnh mới.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu tại Hội thảo.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc cho biết, qua gần 8 năm triển khai Luật TGPL cùng các văn bản hướng dẫn thi hành, có thể khẳng định hệ thống pháp luật về TGPL đã tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công tác TGPL phát triển toàn diện, hiệu quả. Nguồn lực Nhà nước và xã hội được huy động, phân bổ hiệu quả hơn, dịch vụ pháp lý đến với người dân nhanh chóng, đúng đối tượng và bảo đảm chất lượng, góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả TGPL của Nhà nước.
Bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên hùng cường để triển khai tốt các chủ trương lớn của Đảng, ngành Tư pháp đã đề ra nhiều giải pháp có tính đột phá nhằm đáp ứng yêu cầu về cải cách tư pháp, chuyển đổi số, sắp xếp tổ chức bộ máy một cách tinh gọn và hiệu quả, trong đó có việc sửa đổi Luật TGPL. Vì vậy, Bộ Tư pháp đã đề nghị đưa Luật sửa đổi Luật TGPL năm 2017 vào Chương trình xây dựng Luật năm 2026 (dự kiến trình Quốc hội vào tháng 5/2026).
Quang cảnh Hội thảo.
“Hội thảo hôm nay có ý nghĩa vô cùng quan trọng và thiết thực. Với mục tiêu xây dựng Luật TGPL (sửa đổi) có chất lượng và đáp ứng được nhu cầu ngày càng đa dạng của người thuộc diện TGPL, tôi rất mong sẽ nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, có chất lượng, phản ánh sâu sắc tình hình thực tiễn từ các cơ quan quản lý TGPL, tổ chức thực hiện TGPL ở địa phương, cũng như từ các cơ quan hữu quan”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc nói.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận, đánh giá các quy định của Luật TGPL 2017 và các văn bản có liên quan; nhận diện những “điểm nghẽn” trong các quy định hiện hành và những khoảng trống pháp luật cần bổ sung; trao đổi về thực tiễn triển khai quy định của Luật TGPL và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định cụ thể của Luật TGPL và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan…
Đại biểu thuộc Trung tâm TGPL tỉnh Khánh Hòa trao đổi tại Hội thảo.
Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc cho biết, sau một buổi làm việc khẩn trương, nghiêm túc và đầy trách nhiệm, Hội thảo đã thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá toàn diện về Luật TGPL năm 2017, chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế, bất cập và đề xuất nhiều kiến nghị sửa đổi, bổ sung.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc, việc triển khai Luật TGPL thời gian qua đã được thực hiện đồng bộ, nghiêm túc, đạt nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống văn bản ngày càng hoàn thiện, đội ngũ người thực hiện TGPL được kiện toàn, chất lượng hoạt động ngày càng nâng lên, nhất là trong tham gia tố tụng. Công tác phối hợp liên ngành, đặc biệt với cơ quan tiến hành tố tụng ngày càng chặt chẽ, góp phần mang lại dịch vụ TGPL thiết thực, hiệu quả cho người dân, nhất là nhóm yếu thế. Những kết quả này là minh chứng cho tính đúng đắn, hiệu quả của Luật TGPL trong thực tiễn, góp phần quan trọng vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Tuy nhiên, quá trình triển khai Luật cũng bộc lộ những hạn chế, bất cập. Một số quy định chưa theo kịp yêu cầu đổi mới quản lý Nhà nước và thực tiễn phát triển; phạm vi, hình thức TGPL còn hẹp so với nhu cầu của người dân; nguồn lực dành cho TGPL chưa tương xứng; vai trò, trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong công tác TGPL chưa được phát huy đầy đủ. Bên cạnh đó, yêu cầu hội nhập quốc tế, chuyển đổi số, đẩy mạnh cải cách hành chính cũng đặt ra những đòi hỏi mới đối với TGPL.
Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật TGPL là cần thiết và cấp bách, nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chính phủ về phát triển TGPL gắn với an sinh xã hội, bảo đảm công lý cho mọi người dân.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đề nghị lãnh đạo các Trung tâm TGPL cần phát huy vai trò nòng cốt, nâng cao chất lượng hoạt động, gắn bó chặt chẽ với Nhân dân, để dịch vụ TGPL thực sự trở thành chỗ dựa pháp lý tin cậy cho người yếu thế. Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và TGPL có trách nhiệm tổng hợp, nghiên cứu kỹ lưỡng các ý kiến tại Hội thảo, để tham mưu cho Bộ trong quá trình xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về TGPL, cũng như khi triển khai các chương trình, kế hoạch hành động trong thời gian tới.
“Tôi tin tưởng rằng, với sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, các cấp, cùng sự đồng hành, chung tay của toàn xã hội, chúng ta sẽ sớm hoàn thiện Luật TGPL và hệ thống văn bản liên quan, bảo đảm tính đồng bộ, thông suốt, khả thi. Qua đó, không chỉ góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân, mà còn nâng cao ý thức pháp luật, củng cố niềm tin vào công lý, lan tỏa tinh thần nhân văn, bác ái trong toàn xã hội”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh.
Anh Đức - Đình Phùng