Ngày 8/8, tại Hà Nội sẽ long trọng diễn ra Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ Tư pháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Nhân dịp này, TS Nguyễn Hải Ninh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã có bài viết “Đảng bộ Bộ Tư pháp - Dấu ấn nhiệm kỳ 2020-2025 và phương hướng, giải pháp chủ yếu của nhiệm kỳ 2025-2030”. Trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của Bộ trưởng.
Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Tư pháp lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 được tổ chức vào ngày 10/7/2020 đã thông qua Nghị quyết với định hướng “Nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy truyền thống đoàn kết, trí tuệ, dân chủ, kỷ cương và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đưa công tác tư pháp phát triển bền vững lên tầm cao mới”. Thực hiện chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Đảng bộ Bộ Tư pháp được thành lập mới theo Quyết định số 09-QĐ/ĐU ngày 12/02/2025 của Đảng ủy Chính phủ, trên cơ sở kế thừa nhiệm vụ và kết quả của Đảng bộ Bộ Tư pháp giai đoạn trước. Nhìn lại nhiệm kỳ 2020 - 2025, mỗi cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Bộ Tư pháp có thể tự hào về những thành tựu toàn diện các mặt công tác mà Đảng bộ Bộ Tư pháp đã đạt được.
Những dấu ấn nhiệm kỳ Đảng bộ Bộ Tư pháp 2020-2025
Thứ nhất, Đảng bộ Bộ Tư pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác tham mưu với nhiều nội dung mang tính chiến lược cho Đảng và Nhà nước về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật. Các đơn vị thuộc Bộ đã chủ động, tích cực phối hợp với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ, Quốc hội những nội dung cơ bản trong Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Bộ Tư pháp đã tham gia toàn diện vào quá trình tham mưu xây dựng và triển khai Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Đặc biệt, trên cơ sở Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban án sự Đảng Bộ Tư pháp ngày 07/11/2024, Bộ Tư pháp đã chủ trì tham mưu và được Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật do đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm là Trưởng Ban Chỉ đạo, Đảng ủy Bộ Tư pháp là Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo. Nhằm khẩn trương thể chế hóa Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bộ Tư pháp đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 197/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; Nghị quyết số 206/2025/QH15 ngày 24/6/2025 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, tạo cơ sở pháp lý để kịp thời xử lý những quy định pháp luật không phù hợp, tạo rào cản, kìm hãm phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ hai, Đảng bộ Bộ Tư pháp đã lãnh đạo Bộ Tư pháp hoàn thành một khối lượng lớn nhiệm vụ xây dựng pháp luật. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, Bộ, ngành Tư pháp đã chủ động tham mưu Chính phủ, Quốc hội có nhiều giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật để kịp thời ứng phó với đại dịch, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế để thúc đẩy phục hồi phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch. Bộ Tư pháp đã chủ trì, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành nhiều văn bản luật quan trọng như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực đầu tư, kinh doanh năm 2025; Luật Thủ đô năm 2024; Luật Công chứng năm 2024; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản năm 2024; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch... Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã chủ trì, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, thể chế hóa chủ trương đổi mới tư duy trong quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, công tác thẩm định đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất chính sách đã được Bộ Tư pháp chú trọng nâng cao chất lượng, đẩy nhanh tiến độ. Trong giai đoạn 2021-2024, Bộ Tư pháp đã thẩm định, cho ý kiến thẩm định đối với 175 đề nghị xây dựng văn bản và 1.002 dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật. Riêng từ ngày 01/01/2025 đến ngày 22/5/2025, Bộ Tư pháp đã có ý kiến thẩm định đối với 02 đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội và 121 dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có các “chùm” văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền gắn với việc thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp.
Bên cạnh đó, các lĩnh vực công tác của Bộ, ngành Tư pháp đều đạt nhiều kết quả tích cực. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tiếp tục đổi mới, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, bám sát yêu cầu thực tiễn; các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức thiết thực, lan tỏa sâu rộng tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật. Công tác trợ giúp pháp lý tiếp tục được tăng cường, chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý được nâng cao, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý. Công tác hòa giải cơ sở tiếp tục phát huy vai trò, vị trí, góp phần giữ gìn đoàn kết, tinh thần tương thân tương ái, bảo đảm an ninh, trật tự xã hội tại cơ sở. Công tác thi hành án dân sự được triển khai quyết liệt, đạt nhiều kết quả tích cực, kết quả THADS, kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế, kết quả án tín dụng, ngân hàng năm 2024 đạt cao nhất từ trước tới nay. Công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, nuôi con nuôi, đăng ký giao dịch bảo đảm, bồi thường nhà nước tiếp tục được triển khai đồng bộ, hiện đại, hiệu quả. Công tác quản lý nhà nước về bổ trợ tư pháp được chú trọng, tăng cường hoạt động bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức hành nghề. Lĩnh vực hợp tác quốc tế về pháp luật có nhiều kết quả nổi bật với gần 80 văn kiện hợp tác được ký kết; quan hệ hợp tác với các quốc gia láng giềng tiếp tục được thắt chặt. Bộ Tư pháp đã thẩm định, góp ý và tham gia đàm phán nhiều điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế; thực hiện tốt Chỉ thị 33-CT/TW ngày 21/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa và giải quyết tranh chấp quốc tế, tham gia xử lý các vấn đề pháp lý quốc tế phát sinh trong quá trình hội nhập. Công tác xây dựng ngành, nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực tiếp tục có những bước phát triển mới. Chuyển đổi số, hiện đại hóa quản lý nhà nước thông qua công nghệ số, trí tuệ nhân tạo được chú trọng, đã đưa vào vận hành Cổng Pháp luật quốc gia, khẩn trương hoàn thiện Cơ sở dữ liệu pháp luật quốc gia và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành…
Thứ ba, trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ luôn quan tâm, coi trọng công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện và hiệu quả của Đảng đối với các mặt công tác của Bộ, ngành. Toàn Đảng bộ đã triển khai nghiêm túc công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết của Trung ương, triển khai nghiêm túc việc học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị. Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng được thực hiện theo phương châm "xây" và "chống", trong đó "xây" là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược; chú trọng công tác giáo dục truyền thống, tuyên truyền, định hướng tư tưởng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; quyết liệt, chủ động triển khai công tác đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Công tác cán bộ được chỉ đạo quan tâm thực hiện đúng quy định, từ quy hoạch đến rà soát, kiện toàn bổ sung cấp ủy và các tổ chức, cán bộ tham mưu, giúp việc cấp ủy; thực hiện tốt kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong diện quy hoạch. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ tiếp tục được triển khai đồng bộ, gắn với nhiệm vụ chính trị chuyên môn, góp phần giữ vững ổn định nội bộ, nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng trong toàn Đảng bộ.
Những thành tựu trên là nền tảng vững chắc để Đảng bộ Bộ Tư pháp bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tâm thế mới, tư duy mới, tinh thần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa với mục tiêu cao hơn, kỳ vọng lớn hơn, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Phương hướng và giải pháp chủ yếu nhiệm kỳ 2025-2030
Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước. Hưởng ứng lời hiệu triệu của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước về việc tiến hành một cuộc cải cách thể chế sâu sắc, Đảng bộ Bộ Tư pháp đang đổi mới mạnh mẽ từ tư duy tới hành động, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao phó.
Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Tư pháp nhiệm kỳ 2025 - 2030 xác định chủ đề: “Chung sức, đồng lòng, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đổi mới công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật đến năm 2030, góp phần đột phá thể chế, thượng tôn pháp luật, kiến tạo phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” với phương châm hành động là: “DÂN CHỦ - ĐOÀN KẾT - KỶ CƯƠNG - ĐỔI MỚI - PHÁT TRIỂN” nhằm đưa mọi mặt công tác của Bộ, ngành Tư pháp lên tầm cao mới. Bộ, ngành Tư pháp sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu trở thành lực lượng nòng cốt, đi đầu trong tham mưu hoàn thiện thể chế phục vụ phát triển đất nước, nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, thực hiện tốt các nhiệm vụ quản lý nhà nước trên các lĩnh vực; gương mẫu, đi đầu trong việc thúc đẩy văn hóa tuân thủ pháp luật, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Đảng bộ Bộ Tư pháp quyết tâm thực hiện hiệu quả hơn nữa vai trò hạt nhân lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn; tiếp tục coi trọng và tăng cường công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng dầu. Đảng bộ Bộ Tư pháp thực hiện nghiêm chủ trương bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật, phát huy cao độ tính Đảng trong tổ chức thi hành pháp luật; phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật, góp phần hiện thực hóa mục tiêu năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật. Thực hiện quyết liệt việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng “vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển”, “đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh”, dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới mục tiêu năm 2030, Việt Nam có hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán, bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan sau sắp xếp tổ chức bộ máy, tháo gỡ vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, mở đường cho kiến tạo phát triển, huy động mọi người dân và doanh nghiệp tham gia vào phát triển kinh tế - xã hội.
Trong thời gian tới, để định vị mục tiêu, nhiệm vụ hướng tới Đại hội XIV của Đảng, thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Bộ, ngành Tư pháp cần tập trung công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật; thực hiện tốt vai trò giúp Chính phủ thống nhất quản lý về công tác tổ chức thi hành pháp luật; bảo đảm hài hòa giữa quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công; tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số gắn với triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình hướng tới sự chuyên nghiệp, hiện đại, công khai, minh bạch để phục vụ người dân, doanh nghiệp hiệu quả, góp phần bảo đảm các quyền dân sự của công dân. Thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực bổ trợ tư pháp, trợ giúp pháp lý.
Bên cạnh đó, tập trung sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ công chức, viên chức theo cơ cấu tổ chức mới, yêu cầu vị trí việc làm của Bộ, ngành và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tư pháp các cấp, nhất là phát triển nguồn nhân lực làm công tác tham mưu xây dựng pháp luật có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư cách đạo đức tốt, thành thạo chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh và mở rộng hợp tác quốc tế trên bình diện toàn cầu, khu vực và song phương; tăng cường trao đổi, chia sẻ, tiếp thu kinh nghiệm tốt của quốc tế phù hợp với thực tiễn Việt Nam; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực pháp luật, tư pháp. Phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu giúp Chính phủ xử lý các vấn đề pháp lý phát sinh trong hội nhập quốc tế, tham gia đàm phán, ký kết, thực hiện điều ước, thỏa thuận, cam kết quốc tế.
Với tinh thần khẩn trương, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, Đảng bộ Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục phấn đấu đạt nhiều thành tích mới, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
TS Nguyễn Hải Ninh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tư pháp