Sáng ngày 16/12, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị toàn quốc Tổng kết chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017 – 2024. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự và chỉ đạo tại Hội nghị.
Báo cáo tại Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực Nhâm Ngọc Hiển cho biết, cùng với việc Quốc hội thông qua Luật Hộ tịch năm 2014, ngày 23/01/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 101/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024. Đây là Chương trình hành động quan trọng, có ý nghĩa thiết thực, liên quan đến bảo đảm việc thực hiện quyền của công dân, có ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý dân cư, quản lý xã hội, là một dấu mốc quan trọng trong thể chế và cơ chế thực hiện đăng ký, thống kê hộ tịch. Việc ban hành Chương trình hành động cũng thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc triển khai thực hiện các mục tiêu đặt ra trong Tuyên bố chung tại Hội nghị Bộ trưởng Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Phó Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực Nhâm Ngọc Hiển báo cáo tại Hội nghị.Với mục tiêu tổng quát là bảo đảm các sự kiện hộ tịch được đăng ký kịp thời, đầy đủ, chính xác, đúng quy định pháp luật; nâng cao tỷ lệ đăng ký hộ tịch, tập trung vào tỷ lệ đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử. Qua hơn 07 năm thực hiện Chương trình hành động, Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, đặc biệt là những tác động tích cực đối với hệ thống đăng ký và quản lý hộ tịch trên toàn quốc, bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch của người dân. Phương thức đăng ký, quản lý hộ tịch từng bước được hiện đại hóa thông qua việc xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, triển khai Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung miễn phí, thống nhất tại tất cả các cơ quan đăng ký hộ tịch của 63 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương (gồm trên 10.000 UBND cấp xã, hơn 700 UBND cấp huyện) và trong thời gian tới sẽ triển khai tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
Về cơ bản, pháp luật hộ tịch của Việt Nam đã thừa nhận và bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch cho tất cả mọi cá nhân sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam, không phân biệt quốc tịch, dân tộc, tôn giáo hay nơi cư trú; bảo đảm mọi sự kiện hộ tịch của cá nhân được đăng ký đầy đủ, kịp thời, trung thực, khách quan và chính xác. Trên cơ sở đó, từ năm 2016 đến nay, mỗi năm có hàng triệu trẻ em được đăng ký khai sinh và cấp số định danh cá nhân, tỷ lệ đăng ký khai sinh ở Việt Nam trong các năm qua đã đạt trên 98%.
|
Kết quả thực hiện các chỉ tiêu quan trọng của chương trình hành động đạt nhiều kết quả tích cực:
- Tỷ lệ đăng ký khai sinh đúng hạn tăng, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi được đăng ký khai sinh duy trì ở mức cao từ năm 2019 đến nay – đều trên 98,5%, vượt chỉ tiêu của Chương trình hành động đề ra.
- Tỷ lệ đăng ký khai tử từ 2017 đến 2023 có 19.800 trường hợp đăng ký nuôi con nuôi trong nước, góp phần bảo đảm cho trẻ em được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình thay thế ngay tại Việt Nam.
- Công tác chỉ đạo, điều hành đồng bộ, thống nhất, áp dụng nhiều giải pháp để công tác đăng ký, thống kê hộ tịch đạt chất lượng cao. Thể chế trong lĩnh vực thống kê, hộ tịch đã được hoàn thiện theo hướng đơn giản hóa, hiện đại hóa quy trình, thủ tục đăng ký hộ tịch, tạo thuận lợi cho người dân, bảo đảm cơ sở pháp lý thực hiện việc đăng ký, quản lý, thống kê hộ tịch đồng bộ, hiệu quả.
- Phương thức đăng ký, thống kê hộ tịch được hiện đại hóa, đẩy mạnh đăng ký hộ tịch trực tuyến; hệ thống cơ quan đăng ký, thống kê hộ tịch, đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch từ Trung ương đến cấp xã được củng cố, kiện toàn. Công tác phối hợp liên ngành được duy trì thường xuyên, bảo đảm hiệu quả…
|
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình thực hiện Chương trình hành động còn gặp một số khó khăn, thách thức như: hệ thống pháp luật về hộ tịch, quốc tịch tuy đã được ban hành đầy đủ, nhưng vẫn còn các quy định pháp luật trong lĩnh vực khác có liên quan chưa đồng bộ; chưa có các chính sách, quy định phù hợp dành riêng cho việc đăng ký hộ tịch, xác định quốc tịch đối với nhóm dân cư khó tiếp cận, dễ bị tổn thương; nguồn lực triển khai Chương trình hành động quốc gia về đăng ký và thống kê hộ tịch còn hạn chế; năng lực của đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch một số nơi chưa đáp ứng được yêu cầu. Đặc biệt, trong các đợt bùng phát dịch Covid-19 mà chúng ta đã trải qua đã cho thấy khả năng ứng phó trong công tác đăng ký hộ tịch thông qua phương thức trực tuyến còn có hạn chế.
Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực Nguyễn Thanh Hải phát biểu tại Hội nghị.Hội nghị này là dịp quan trọng để các Bộ, ngành, địa phương đánh giá lại một cách khách quan các kết quả của việc triển khai thực hiện Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017 - 2024 trên toàn quốc, đồng thời nhận diện rõ hơn những khó khăn, thách thức để cùng thống nhất đưa ra những giải pháp khả thi, hiệu quả nhằm tiếp tục phát huy mạnh mẽ các thành tựu đã đạt được cả về thể chế và cơ chế triển khai trong thời gian tới, khẳng định sự hội nhập, vai trò, vị trí của Việt Nam ở khu vực trong các hoạt động bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch của người dân nói riêng, quyền cơ bản của con người nói chung nhằm hướng đến mục tiêu “Không ai bị bỏ lại phía sau”.
Thông qua Hội nghị, Bộ Tư pháp ghi nhận sự hỗ trợ kỹ thuật hiệu quả và thiết thực của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), Tổ chức Y tế Công cộng toàn cầu (Vital Strategies) trong khuôn khổ Chương trình “Sáng kiến dữ liệu cho sức khỏe” nhằm tăng cường năng lực đăng ký và thống kê hộ tịch ở Việt Nam. Các bên có liên quan đã cùng nhau triển khai các hoạt động kỹ thuật tập trung vào xây dựng quy trình cải tiến nghiệp vụ nhằm cải thiện chất lượng đăng ký khai sinh và khai tử; hỗ trợ nghiên cứu thí điểm mô hình liên thông trong đăng ký khai sinh và khai tử; rà soát và đề xuất hoàn thiện khung pháp lý về đăng ký, thống kê hộ tịch; tăng cường sự phối kết hợp giữa các Bộ, ngành liên quan trọng việc chia sẻ dữ liệu chuyên ngành phục vụ công tác xây dựng chính sách.
Đại diện Sở Tư pháp thành phố Đà Nẵng.
Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam.
Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp - Phạm Quang Hiếu.Tại Hội nghị, đại diện Sở Tư pháp thành phố Đà Nẵng trình bày tham luận về: “Việc kiện toàn đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ thuộc Chương trình CRVS tại địa phương”; đại diện Sở Tư pháp tỉnh Sơn La có tham luận về "Những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện Chương trình CRVS tại địa phương"; đại diện C06 – Bộ Công an trình bày tham luận về "Việc chia sẻ, kết nối và khai thác thông tin giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu giấy tờ công dân".
Bên cạnh đó, đại diện Tổng cục thống kê (Bộ KH&ĐT) có tham luận về "Thống kê số liệu khai sinh, khai tử, kết quả triển khai Chương trình hành động quốc gia về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017- 2024; tác động và ý nghĩa"; Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam chia sẻ về "Quá trình hợp tác giữa UNFPA và Bộ Tư pháp trong triển khai Chương trình CRVS"; đại diện Sở Y tế tỉnh Nghệ An trình bày tham luận về "Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu tử vong tại tỉnh Nghệ An" và đại diện Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp đã trình bày tham luận về "Khó khăn trong việc ứng dụng CNTT trong đăng ký hô tịch, kết nối, chia sẻ với các cơ sở dữ liệu khác".
Đại diện Sở Y tế tỉnh Nghệ An.
Đại diện C06 – Bộ Công an.
Đại diện Tổng cục thống kê (Bộ Kế hoạch và đầu tư).Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi đánh giá cao tinh thần làm việc khẩn trương, nghiêm túc cùng những tham luận tâm huyết để đánh giá những mặt tích cực, những hạn chế tồn tại, vướng mắc cần tháo gỡ trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình hành động; đặc biệt là những tham luận đóng góp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đăng ký và thống kê hộ tịch, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, tiếp tục cải cách, phân cấp mạnh mẽ, tiến tới tăng mạnh tỷ lệ đăng ký hộ tịch trực tuyến, hoàn thiện cơ sở pháp lý để thực hiện đăng ký hộ tịch không phụ thuộc nơi cư trú...
Thứ trưởng cho rằng, để tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế đã được nhận diện thì cần củng cố, xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp có liên quan, đồng thời các cấp chính quyền cần tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực cán bộ, công chức làm công tác hộ tịch ở cấp huyện và cấp xã; đảm bảo phân bổ ngân sách phù hợp cho công tác đăng ký, quản lý hộ tịch từ Trung ương đến địa phương.
Thứ trưởng Mai Lương phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đăng ký và thống kê hộ tịch trong thời gian tới, Thứ trưởng đề nghị Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực và các đơn vị liên quan cần tiếp tục thực hiện tốt một số hoạt động sau:
Tiếp tục rà soát, đánh giá toàn diện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch và lĩnh vực liên quan, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế, đổi mới hệ thống cơ quan đăng ký hộ tịch theo hướng bảo đảm tính khả thi, phù hợp với nhu cầu chuyển đổi số, hiện đại hoá phương thức đăng ký hộ tịch, đẩy mạnh việc đăng ký hộ tịch trực tuyến, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.
Tăng cường sự chỉ đạo của các cấp chính quyền địa phương đối với công tác đăng ký và thống kê hộ tịch, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình/Kế hoạch công tác hàng năm của các cơ quan, đơn vị; gắn việc triển khai Chương trình hành động với việc thực hiện Luật hộ tịch; thường xuyên kiểm tra, đánh giá, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, bảo đảm đạt được mọi chỉ tiêu, tỷ lệ đã đề ra.
Đẩy mạnh hoạt động truyền thông để tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, cơ quan, tổ chức về quyền lợi và trách nhiệm đăng ký hộ tịch, ý nghĩa, vai trò quan trọng, của đăng ký và thống kê hộ tịch toàn diện trong giai đoạn 2025-2030 vì một tương lai bền vững của Việt Nam.
Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực làm công tác đăng ký và quản lý hộ tịch; tập trung nguồn lực để hoàn thiện Dự án đầu tư công về nâng cấp Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc đáp ứng yêu cầu đặt ra trong tình hình mới.
Tăng cường công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương trong việc thực hiện Chương trình hành động, trong đó Bộ/Ngành Tư pháp giữ vai trò chủ trì.
Tăng cường hợp tác quốc tế và tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, đối tác nước ngoài cho công tác đăng ký và thống kê hộ tịch toàn diện, đặc biệt là hỗ trợ cho hoạt động khảo sát, đánh giá kết quả thống kê tỷ lệ đăng ký khai sinh, khai tử.
Nhân dịp này, thay mặt Lãnh đạo Bộ Tư pháp, Thứ trưởng Mai Lương Khôi và Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực Nguyễn Thanh Hải đã trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017 – 2024./.
Thu Nga - Trung tâm Thông tin