Ngày 13/12, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp thẩm định Dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự. Thứ trưởng Trần Tiến Dũng chủ trì phiên họp.
Phát biểu tại phiên họp, đồng chí Bạch Quốc An, Vụ trưởng Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp cho biết, Luật Tương trợ tư pháp (TTTP) về dân sự là một trong bốn luật được tách ra từ Luật TTTP năm 2007. Trong quá trình tổng kết Luật TTTP phần nội dung TTTP về dân sự, bên cạnh những bất cập chung của Luật TTTP, quy định về TTTP trong lĩnh vực dân sự còn một số hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu mới của sự phát triển trong lĩnh vực này, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đã ký kết, tham gia nhiều điều ước quốc tế mới trong lĩnh vực này cũng như yêu cầu đổi mới, thích ứng linh hoạt sau đại dịch Covid-19 và tận dụng sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin.
.jpg)
Đồng chí Bạch Quốc An, Vụ trưởng Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp trình bày tóm tắt nội dung Tờ trình.
Vì vậy, việc hoàn thiện pháp luật TTTP về dân sự theo hướng hiện đại, khả thi, thúc đẩy hợp tác quốc tế là cần thiết nhằm hỗ trợ quy trình giải quyết các vụ việc dân sự (theo nghĩa rộng) và vụ án hành chính có yếu tố nước ngoài được nhanh chóng, chính xác, hiệu quả. Qua đó giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các đối tượng có liên quan, tăng cường khả năng thực hiện quyền tiếp cận công lý của người dân, tạo nền tảng cho việc ký kết và thực hiện các điều ước quốc tế về TTTP trong lĩnh vực dân sự.
Tại phiên họp, các thành viên Hội đồng thẩm định đã trao đổi, cho ý kiến về nội dung dự thảo Luật. Cụ thể, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo sử dụng thuật ngữ “tống đạt giấy tờ, hồ sơ, tài liệu” để thống nhất với Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015; đồng thời bổ sung giải thích thuật ngữ “cơ quan Trung ương” để phù hợp với dự thảo Luật Dẫn độ và Luật TTTP về hình sự đang được xây dựng. Ngoài ra, cơ quan chủ trì cũng cần bổ sung quy định liên quan đến trách nhiệm dịch thuật hồ sơ TTTP; chi phí biên dịch hồ sơ, tài liệu; chi phí lấy lời khai trực tuyến…
.jpg)
Đại diện Bộ Công an.
Đối với dự thảo Tờ trình, đại diện Bộ Công an đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung, chỉnh lý theo đúng quy định tại mẫu số 3 của Nghị định số 59/2024/NĐ-CP ngày 25/5/2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 154/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ. Về thu thập chứng cứ lấy lời khai trực tuyến, đồng chí yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ địa điểm, cách thức kết nối hệ thống và rà soát các quy định liên quan đến an toàn, an ninh thông tin với Luật Dữ liệu, Luật An toàn thông tin mạng.
Đại diện Toà án nhân dân tối cao cho biết, Điều 34 Dự thảo Luật có quy định Việt Nam có thể cho phép nước ngoài lấy lời khai trực tuyến theo hình thức trực tiếp mà không cần sự hỗ trợ, giám sát của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam. Tuy nhiên, để đảm bảo sự hài hoà, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Toà án Việt Nam lấy lời khai của người làm chứng, đương sự ở nước ngoài, đồng chí đề nghị bổ sung thêm quy định về việc Việt Nam yêu cầu nước ngoài cho phép lấy lời khai trực tuyến để hỗ trợ việc giải quyết vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài kịp thời, nhanh chóng, đúng pháp luật. Cụ thể, đồng chí đề nghị sửa đổi, bổ sung các quy định tại khoản 1,2, 3 Điều 4 dự thảo Luật theo hướng: tương trợ tư pháp là việc “hợp tác, hỗ trợ… thực hiện hoặc cho phép thực hiện” một hoặc một số hoạt động quy định tại Điều 3 của Luật này.
.jpg)
Đại diện Toà án nhân dân tối cao.
Về việc có thay thế cụm từ “uỷ thác tư pháp” hoặc “uỷ thác tư pháp ra nước ngoài” trong Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Phá sản, Luật Phí và Lệ phí bằng cụm từ “tương trợ tư pháp về dân sự”, đồng chí cho rằng, việc sửa đổi này là không cần thiết. Theo đồng chí, thuật ngữ “uỷ thác tư pháp” hoặc “uỷ thác tư pháp ra nước ngoài” đã được sử dụng ổn định, lâu dài, thống nhất về nội dung trong hoạt động tố tụng của toà án; đồng thời việc thay thế này sẽ dẫn đến việc sửa đổi nhiều luật và văn bản dưới luật có liên quan.
Kết luận phiên họp, Thứ trưởng Trần Tiến Dũng ghi nhận các ý kiến chuyên sâu, chi tiết của thành viên Hội đồng thẩm định; đồng thời đánh giá Hồ sơ đã được chuẩn bị đầy đủ, nội dung dự thảo Luật thể chế hoá các chính sách đã được thông qua. Thứ trưởng nhấn mạnh, để nâng cao hiệu quả công tác TTTP về dân sự, cần giải quyết các vướng mắc, khó khăn, tạo hành lang thông thoáng, trước hết là từ phía Việt Nam.
.jpg)
Thứ trưởng Trần Tiến Dũng kết luận phiên họp.
Trên cơ sở đó, Thứ trưởng đề nghị những nội dung nào cần sự phối hợp giữa các cơ quan hành pháp, tư pháp thì Quốc hội sẽ quy định; những nội dung nào chỉ liên quan đến quản lý nhà nước và thuộc thẩm quyền Chính phủ thì giao Chính phủ quy định để Luật có sức sống lâu dài. Bên cạnh đó, Thứ trưởng đề nghị hồ sơ yêu cầu TTTP về dân sự phải rất rõ, đặc biệt là trong trường hợp phải phối hợp giữa Toà án với các cơ quan hành pháp; tuy nhiên chỉ nên sử dụng 1 bộ hồ sơ duy nhất. Cơ quan chủ trì soạn thảo cũng cần nghiên cứu cách thức và các trường hợp được sử dụng hồ sơ điện tử; đồng thời bổ sung thời hạn thực hiện từng bước trong quá trình TTTP về dân sự và trách nhiệm của các cơ quan liên quan, đăc biệt là các cơ quan địa phương.
Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật sẽ tổng hợp các ý kiến của thành viên Hội đồng và hoàn thiện báo cáo thẩm định để trình Chính phủ.
Anh Thư - Trung tâm Thông tin