Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và Nghị quyết số 755/NQ-UBTVQH15 ngày 27/3/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổng kết công tác giám định tư pháp, ngày 17/5, Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tổ chức Hội nghị Tổng kết thi hành Luật Giám định tư pháp và Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả giám định Tư pháp.
Chủ trì Hội nghị tại điểm cầu Trung ương có Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi; Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Văn Yên cùng sự tham dự của đại diện một số cơ quan Trung ương, địa phương. Hội nghị được kết nối trực tuyến tại 63 điểm cầu trên toàn quốc.
Ban chủ trì Hội nghị tại điểm cầu Trung ương.
Hoạt động giám định tư pháp phục vụ ngày càng tốt hơn cho hoạt động tố tụng
Luật Giám định tư pháp (được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 20/6/2012, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp được Quốc hội XV thông qua ngày 10/6/2020, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2021) quy định về giám định viên tư pháp; tổ chức, hoạt động giám định tư pháp; người giám định, tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc; chi phí, chế độ, chính sách, trách nhiệm của các cơ quan trong hoạt động giám định tư pháp.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi phát biểu tại Hội nghị.Theo Báo cáo tại Hội nghị, trải qua 12 năm thi hành Luật Giám định tư pháp, các Bộ, ngành đã ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ các văn bản hướng dẫn, hệ thống các quy định về giám định tư pháp tiếp tục được hoàn thiện; hệ thống tổ chức giám định tư pháp, đội ngũ người làm giám định tư pháp tiếp tục được củng cố và phát triển; hoạt động và quản lý nhà nước về giám định tư pháp từng bước đổi mới, nâng cao hiệu quả. Do đó, công tác giám định tư pháp có những bước chuyển biến tích cực, ngày càng nề nếp, hiệu quả, nhất là trong những lĩnh vực có tổ chức giám định và giám định viên chuyên trách như pháp y, pháp y tâm thần, kỹ thuật hình sự, các lĩnh vực khác như ngân hàng, tài chính, xây dựng, tài nguyên và môi trường... cũng được tăng cường.
Cục trưởng Cục Bổ trợ Tư pháp Lê Xuân Hồng báo cáo tại Hội nghị.Về cơ bản, hoạt động giám định tư pháp đã phục vụ ngày càng tốt hơn cho hoạt động tố tụng, góp phần quan trọng vào việc giải quyết các vụ án được chính xác, khách quan và đúng pháp luật. Tuy nhiên, trước yêu cầu nâng cao chất lượng hoạt động giám định tư pháp nói chung, đặc biệt là phục vụ cho công cuộc đấu tranh, phòng, chống tham nhũng, kinh tế, công tác giám định tư pháp cần được đánh giá, nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật cho phù hợp trong đó tập trung vào một số nội dung: (1) Củng cố, phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ người giám định tư pháp và hệ thống tổ chức giám định tư pháp. (2) Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám định tư pháp. (3) Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; nâng cao trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đối với công tác giám định tư pháp.
Hệ thống tổ chức giám định tư pháp công lập được củng cố, kiện toàn
Với tính chất là tiếp tục thực hiện một số nhiệm vụ của Đề án “đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp” (ban hành kèm theo Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 11/02/2010 của Thủ tướng Chính phủ) ở giai đoạn trước, Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp (ban hành theo Quyết định số 250/QĐ-TTg ngày 28/02/2018 của Thủ tướng Chính phủ) đã xác định một số nhiệm vụ trọng tâm, đó là: (1) Tiếp tục hoàn thiện thể chế về giám định tư pháp, đặc biệt là việc ban hành các quy trình, quy chuẩn giám định ở các lĩnh vực; ban hành hướng dẫn về trưng cầu, đánh giá, sử dụng kết luận giám định… (2) Hoàn thiện tổ chức giám định tư pháp, chú trọng đến yếu tố trọng điểm vùng, miền; nâng cao chất lượng người giám định tư pháp; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ giám định; (3) Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giám định tư pháp.
Các đại biểu tham dự Hội nghị tại điểm cầu Trung ương.Qua 05 năm thực hiện Đề án, công tác giám định tư pháp cơ bản đạt được các mục tiêu, nội dung Đề án đã đề ra, đã có 12/15 bộ, cơ quan ngang bộ ban hành quy trình và thời hạn giám định; hệ thống tổ chức giám định tư pháp công lập được củng cố, kiện toàn; chế độ kéo dài thời gian làm việc cho giám định viên pháp y, pháp y tâm thần đã được Chính phủ ban hành; có 1.039.615 vụ việc giám định được thực hiện cơ bản đáp ứng kịp thời yêu cầu của hoạt động tố tụng; các nhiệm vụ quản lý nhà nước về giám định tư pháp được nhiều Bộ, ngành và địa phương quan tâm tổ chức thực hiện có hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Đề án trong thời gian qua còn có những tồn tại, hạn chế, khó khăn như: một số lĩnh vực quy trình giám định đến nay chưa được ban hành; cơ sở vật chất, trang thiết bị ở hầu hết các đơn vị pháp y trong toàn quốc từng bước được quan tâm đầu tư nhưng còn hạn chế, chưa tương xứng với quy mô và chức năng nhiệm vụ được giao; một số nhiệm vụ giải pháp về chế độ, chính sách đối với người giám định chưa thể trình cấp có thẩm quyền.
Chủ động tham mưu nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc từ trung ương đến địa phương
Nhằm tiếp tục thể chế hóa kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, trong đó có nhiệm vụ hoàn thiện thể chế về giám định tư pháp, Hội nghị tổng kết được tổ chức tạo diễn đàn thảo luận, góp ý của các bộ, ngành, cơ quan, các cơ quan tố tụng ở trung ương và địa phương, các tổ chức giám định tư pháp và đội ngũ người giám định trong cả nước đánh giá kết quả, biểu dương những thành tích đã đạt được, nhận diện và xác định rõ những hạn chế, yếu kém, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân của hạn chế, vướng mắc trong công tác giám định tư pháp.
Đại diện các bộ, ngành, cơ quan trình bày tham luận, trao đổi ý kiến tại Hội nghị.Theo Phó trưởng Ban nội chính Trung ương Nguyễn Văn Yên, nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả giám định tư pháp, việc học hỏi kinh nghiệm của các nước trong khu vực và trên thế giới là rất quan trọng, đặc biệt là trong giám định pháp y, pháp y tâm thần; giám định trong lĩnh vực tài chính, đất đai, ngân hàng... Theo đó, các Bộ, ngành liên quan cần quan tâm, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ, học hỏi kinh nghiệm từ nước ngoài cho đội ngũ làm công tác chuyên môn. Bên cạnh đó, những tồn tại, hạn chế ở địa phương cần được tháo gỡ trực tiếp tại địa phương; còn những khó khăn vướng mắc ở trung ương thì Bộ Tư pháp sẽ chủ trì phối hợp với các cơ quan, Bộ, ngành nhằm tiếp tục nghiên cứu khắc phục.
Phó trưởng Ban nội chính Trung ương Nguyễn Văn Yên phát biểu tại Hội nghị.
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi đánh giá cao những tham luận, ý kiến đóng góp của các đại biểu tại Hội nghị. Trên cơ sở đó, Hội nghị đã đánh giá đúng thực trạng, những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong hoạt động giám định Tư pháp hiện nay, từ đó đưa ra giải pháp tháo gỡ. Kết quả của Hội nghị sẽ được Bộ Tư pháp tổng hợp, nghiên cứu, hoàn thiện Báo cáo tổng kết thi hành Luật Giám định tư pháp và Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp làm cơ sở để có kiến nghị, đề xuất Quốc hội sửa đổi Luật Giám định tư pháp và tiếp tục triển khai các nhiệm vụ chưa đạt được của Đề án nhằm đáp ứng tốt yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung, tội phạm tham nhũng, kinh tế, chức vụ nói riêng cũng như yêu cầu về cải cách hành chính, cải cách tư pháp trong thời gian tới.
Thu Nga