Tích hợp nhiều thông tin của cá nhân vào thẻ căn cước công dân là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm tại cuộc họp thẩm định đề nghị xây dựng Luật Căn cước công dân (sửa đổi) diễn ra sáng 23/8 do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh chủ trì.
Từng bước thay thế các giấy tờ của công dân trong một số các giao dịch theo quy định pháp luật
Tại phiên họp thẩm định đề nghị xây dựng Luật Căn cước công dân (sửa đổi), đại diện Bộ Công an cho biết, Luật Căn cước công dân năm 2014 được Quốc hội khóa XIII thông qua, sau 8 năm triển khai đã mang lại nhiều kết quả, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, giao dịch của nhân dân, phục vụ yêu cầu nghiệp vụ Công an, góp phần phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm trật tự, an toàn xã hội.
Tuy vậy, Luật Căn cước công dân không có các quy định về việc khai thác, sử dụng thông tin trên thẻ Căn cước công dân cũng như không quy định về cấp số định danh cá nhân cho trường hợp người gốc Việt Nam là người không quốc tịch nhưng đang sinh sống ổn định, lâu dài tại Việt Nam. Cũng như Luật cần có quy định bổ sung để bảo đảm việc sử dụng, thay thế từ Chứng minh nhân dân sang thẻ Căn cước công dân của công dân được thuận lợi hơn theo Luật CCCD hiện hành. Bên cạnh đó, đại diện Bộ Công an cũng cho rằng, cần thiết phải mở rộng, tích hợp thêm nhiều thông tin khác của công dân trong các cơ sở dữ liệu chuyên ngành vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ chuyển đổi số quốc gia.
Việc sửa đổi Luật CCCD phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến; triển khai việc ứng dụng các tính năng của chíp điện tử trên thẻ Căn cước công dân đối với các lĩnh vực tài chính, ngân hàng và một số lĩnh vực phát triển kinh tế, xã hội khác. Hiện nay, công dân có rất nhiều loại giấy tờ khác nhau, như căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe, các loại bằng cấp, chứng chỉ ... việc sửa đổi Luật CCCD cũng nhằm tạo điều kiện cho công dân từng bước thay thế các giấy tờ của công dân trong một số các giao dịch theo quy định pháp luật...
Tích hợp các thông tin có tính ổn định, được sử dụng thường xuyên của công dân vào thẻ CCCD
Một trong nhưng vấn đề đáng chú ý khi sửa đổi Luật CCCD đó là bổ sung quy định về việc tích hợp các thông tin có tính ổn định, được sử dụng thường xuyên của công dân vào thẻ CCCD như: Thẻ bảo hiểm y tế, sổ bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, văn bằng, chứng chỉ, giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn hoặc giấy tờ khác thuộc lĩnh vực quản lý của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ sau khi thống nhất với Bộ Công an.
Đại diện Bộ Y tế đề nghị làm rõ tiêu chí để tích hợp thông tin vào CCCD, thông tin nào bắt buộc, thông tin nào công dân tự nguyện tích hợp. Còn đại diện Bộ Thông tin và truyền thông cho rằng cần rà soát để tránh trùng lắp với cơ sở dữ liệu chuyên ngành của các bộ, ngành liên quan.
Còn Ông Phạm Ngọc Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Quốc phòng an ninh, Văn phòng Quốc hội cho rằng cần cân nhắc thẻ CCCD chỉ chứa các thông tin cơ bản để phục vụ cho giao dịch hàng ngày, còn cốt lõi vấn đề là số định danh của công dân và mã để truy cập vào CSDL để khai thác thông tin.
Cần đánh giá hiệu quả và lợi ích khi cấp CCCD cho trẻ dưới 14 tuổi
Liên quan tới quy định về quản lý, cấp thẻ CCCD cho công dân Việt Nam dưới 14 tuổi, đại diện Bộ Y tế cho rằng nếu cấp CCCD cho đối tượng này cần có các thông tin về sinh trắc học. Bên cạnh đó, trẻ dưới 14 tuổi còn thay đổi nhiều về mọi mặt, đồng thời cũng phát sinh thủ tục cho cha mẹ, người giám hộ theo quy định của pháp luật khi chưa đủ 14 tuổi.
Cùng quan điểm như vậy, đại diện Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ nhấn mạnh đối với trẻ em dưới 14 tuổi, khi làm đăng ký khai sinh chỉ cần cấp số định danh và chỉ cần quản lý thông qua số định danh cá nhân là đã có thể hưởng toàn bộ tiện ích liên quan đến số định danh cá nhân. Khi trẻ trên 14 tuổi đảm bảo các thông tin liên quan đến sinh trắc học, đảm bảo tính ổn định về mọi mặt của trẻ thì mới làm CCCD. Do vậy cần phải đánh giá rất kỹ bài toán và tính hiệu quả và lợi ích khi cấp CCCD cho trẻ dưới 14 tuổi.
Bên cạnh đó là việc bổ sung một số nhóm thông tin vào Cơ sở dữ liệu căn cước gồm: Một số thông tin sinh trắc học như mống mắt, ADN, giọng nói; thông tin về người gốc Việt Nam; tài khoản định danh điện tử của công dân Việt Nam… cũng nhận được nhiều ý kiến góp ý.
Về giọng nói, đại diện Bộ Quốc phòng và Bộ Khoa học và Công nghệ đều cho rằng mỗi vùng miền đều có phương ngữ riêng, giọng nói của một người có nhiều thay đổi theo thời gian, tuổi tác, thậm chí một người có thể nói được nhiều giọng khác nhau. Vậy làm thế nào để có thể nhận diện giọng nói của cùng một người?
Rà soát kỹ lưỡng, toàn diện các quy định để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất hệ thống pháp luật
Sau khi nghe các ý kiến, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung và nêu rõ trong Tờ trình về cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý. Hiện nay, rất nhiều khó khăn, vướng mắc là do việc tổ chức thi hành pháp luật. Do đó, cần phải làm rõ cơ sở pháp lý dẫn đến việc cần phải sửa đổi luật CCCD hiện hành. Theo Thứ trưởng, dự thảo Luật CCCD sửa đổi lần này mới chỉ tập trung sửa đổi nội dung liên quan đến Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chứ chưa sửa đổi tổng thể về Luật CCCD, nên cũng cần cân nhắc về tên gọi và phạm vi điều chỉnh. Thứ trưởng cũng yêu cầu cần tiếp tục hoàn thiện các chính sách nêu trong Tờ trình, cũng như cần phải xử lý về những vấn đề trùng lặp ở văn bản QPPL hiện hành với dự thảo Luật, rà soát kỹ lưỡng, toàn diện các quy định để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất hệ thống pháp luật.
An Như – Trung tâm Thông tin