Trong bài phát biểu của mình, Phó Tổng thống Indonexia, Ngài Jusuf Kalla bày tỏ vui mừng khi nước này được đăng cai Hội nghị Bộ trưởng Tư pháp các nước ASEAN và ca ngợi những đóng góp to lớn của ALAWMM trong hợp tác về pháp luật và tư pháp trong ASEAN, góp phần tích cực vào việc thúc đẩy thực hiện các mục tiêu của ASEAN nói chung về phát triển kinh tế, xã hội, văn hoá, bảo đảm sự ổn định chính trị và kinh tế khu vực. Từ khi thành lập đến nay, mặc dù phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức, song ASEAN đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển năng động và thu được những kết quả quan trọng. Hiện ASEAN đã trưởng thành và ngày càng gắn bó chặt chẽ với nhau vì lợi ích chung, vì hoà bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực, góp phần bảo vệ hoà bình, ổn định, khuyến khích hợp tác, phát triển ở Ðông Nam Á, châu Á - Thái Bình Dương và toàn thế giới. Phó Tổng thống kêu gọi các nước ASEAN tích cực hơn nữa chuẩn bị cho sự ra đời của Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015 với 3 Trụ cột về chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội, hướng tới một ASEAN liên kết sâu rộng hơn, vững mạnh hơn và có vai trò quan trọng hơn ở khu vực.
Trong phiên họp toàn thể đầu tiên tại Hội nghị, Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam - Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc đã có bài phát biểu. Thứ trưởng bày tỏ vui mừng về tình đoàn kết, hữu nghị và sự hợp tác nhiều mặt giữa các nước ASEAN không ngừng được tăng cường và ngày càng đi vào chiều sâu. Việc Việt Nam đóng góp tích cực cùng với các nước thành viên trong việc triển khai các Sáng kiến chung, cũng như chủ trì đề xuất và thực hiện Sáng kiến do Việt Nam đưa ra, theo Thứ trưởng, là một bước tiến quan trọng trong quá trình Việt Nam tham gia ASEAN cũng như quá trình hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế nói chung của Việt Nam, góp phần mở ra giai đoạn hợp tác mới chặt chẽ hơn, hiệu quả hơn giữa các nước Đông Nam Á, tiến tới hình thành cộng đồng ASEAN và các nỗ lực hội nhập sau năm 2015.
Trong bài phát biểu của mình, Thứ trưởng nhấn mạnh "Chúng ta tự hào về những thành công đã đạt được trong khu vực nhưng cũng không thể quên rằng, vẫn tồn tại nhiều vấn đề chúng ta chưa có những cách hiểu chung hoặc chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, bao gồm những căng thẳng về Biển Đông hoặc một số vấn đề khác đã được các Trưởng đoàn khác đề cập. Những vấn đề này đang thách thức khả năng thực sự của ASEAN như một tổ chức hợp tác hướng tới những mục đích tốt đẹp và mục tiêu mà Hiến chương ASEAN đã đề ra. Tất cả những tồn tại này đòi hỏi các nước thành viên phải có một sự hiểu biết chung rõ hơn và cùng thực hiện các nỗ lực tập thể. Chắc chắn rằng, Cộng đồng pháp luật ASEAN vẫn có thể tiếp tục góp phần giải quyết không ít khó khăn làm ảnh hưởng tới sự phát triển tích cực của ASEAN hoặc đe doạ sự đoàn kết, hoà bình, an ninh và ổn định trong khu vực. Trên tinh thần đó, ALAWMM và ASLOM đóng một vai trò quan trọng".
Tại Hội nghị, Bộ trưởng Tư pháp các nước ASEAN khác và Phó Tổng Thư ký ASEAN đã phát biểu bày tỏ quan điểm của mình về các vấn đề trong nước và khu vực, trong đó cam kết tiếp tục tăng cường hợp tác giữa các quan chức pháp luật các nước thành viên vì mục tiêu phát triển ASEAN, xây dựng Cộng đồng ASEAN trong khuôn khổ Hiến chương ASEAN, xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 nhằm định hướng cho sự phát triển tiếp theo, hướng tới một ASEAN liên kết sâu rộng hơn, vững mạnh hơn và có vai trò quan trọng hơn ở khu vực. Các Bộ trưởng đều cho rằng, cộng đồng ASEAN là một nhu cầu tất yếu khách quan và là bước chuyển giai đoạn quan trọng của Hiệp hội sau gần 50 năm tồn tại và phát triển, phản ánh sự trưởng thành của ASEAN, thể hiện tầm nhìn và quyết tâm chính trị của các nước ASEAN, nhất là của các vị lãnh đạo về mục tiêu xây dựng một ASEAN liên kết chặt chẽ hơn và vững mạnh hơn, hỗ trợ cho mục tiêu hoà bình và phát triển của cả khu vực cũng như từng nước thành viên.
Đánh giá cao những bước tiến quan trọng về hợp tác pháp luật và tư pháp giữa các nước ASEAN, trong lĩnh vực hình sự, các Bộ trưởng Indonexia, Malaixia, Philippines, Thái Lan nhấn mạnh việc các nước ASEAN tham gia soạn thảo và phê chuẩn, thông qua các công cụ pháp lý quan trọng như Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự giữa các nước ASEAN, xây dựng Hiệp định Mẫu của ASEAN về Dẫn độ, Chuyển giao người bị kết án, về An ninh hàng hải v.v....Về hợp tác trong lĩnh vực dân sự, các Bộ trưởng Indonexia, Singapore, Myanma, Thái Lan, Brunei đặc biệt hoan nghênh nỗ lực của Singapore và các nước ASEAN trong việc triển khai Sáng kiến hài hoà hoá pháp luật thương mại (hoàn thiện và thực thi pháp luật về trọng tài; Thương mại điện tử; Mua bán hàng hóa quốc tế và Mua sắm công (mua sắm Chính phủ). Đặc biệt, các Bộ trưởng đã đánh giá cao những đóng góp của Việt Nam trong đẩy mạnh hợp tác pháp luật và tư pháp vì sự phát triển ASEAN và ALAWMM, trong đó có việc chủ trì thực hiện Sáng kiến về tăng cường tương trợ tư pháp về dân sự và thương mại giữa các nước ASEAN, tổ chức thành công các Diễn đàn pháp luật ASEAN về các Công ước của Hội nghị La Hay về tư pháp quốc tế, đặc biệt là Hiệp định về miễn hợp pháp hóa giấy tờ công của nước ngoài (Hiệp định Apostille), hoan nghênh việc tích cực thiết lập hợp tác song phương giữa Việt Nam và các nước thành viên ASEAN như với Lào, Thái Lan, Campuchia, Singapore và sắp tới là các nước khác.
Theo các Bộ trưởng ASEAN, một yếu tố rất đáng quan tâm là chúng ta phải đối mặt với ngày càng nhiều tội phạm xuyên quốc gia như buôn bán ma tuý, buôn bán người, rửa tiền, cướp biển, khủng bố...Tình hình trên đặt ra nhu cầu phải hợp tác chặt chẽ hơn, sâu sắc hơn về tư pháp và pháp luật để theo kịp với sự hợp tác trên các mặt khác cũng như đối phó với những thách thức mới. Các Bộ trưởng cho rằng, chỉ có như vậy thì thể chế pháp luật và tư pháp của các nước ASEAN mới thực sự trở thành động lực và cơ sở để tạo thuận lợi cho sự hợp tác và phát triển bền vững của ASEAN trong thời gian tới.
ALAWMM nhấn mạnh vai trò của Bộ trưởng Tư pháp là những người xây dựng những chiếc cầu nối giữa quan chức pháp luật các nước ASEAN; các cuộc họp của Bộ trưởng Tư pháp là cơ hội để các thành viên ALAWMM chia sẻ với nhau nhiều hơn về tình hình phát triển/ cải cách pháp luật và tư pháp của từng nước. Các Bộ trưởng cho rằng, cùng với những cố gắng từ phía Nhà nước, Chính phủ, Bộ/ ngành tư pháp các nước ASEAN cũng có những đóng góp hết sức quan trọng cho quá trình liên kết khu vực và để thực hiện tốt vai trò của mình, ALAWMM cần tiếp tục được củng cố và hoàn thiện về cơ chế hoạt động và tổ chức, trong đó có việc tăng cường hiệu quả hoạt động của Ban Thư ký - bộ máy giúp việc của ALAWMM.
Các Bộ trưởng đều cho rằng nhân tố quan trọng hàng đầu để ASEAN tiếp tục thành công trong giai đoạn mới là Hiệp hội cần tăng cường những nỗ lực chung để bảo đảm môi trường hoà bình, ổn định và hợp tác ở khu vực trên cơ sở các mục tiêu và nguyên tắc cơ bản của ASEAN đã được ghi nhận trong Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á và Hiến chương ASEAN. Các nước thành viên cần tiếp tục làm hết sức mình để củng cố sự đoàn kết và thống nhất của Hiệp hội, tăng cường tình hữu nghị và ý thức cộng đồng, đẩy mạnh hợp tác và giải quyết mọi khác biệt bằng biện pháp hoà bình. Đồng thời, ASEAN cần tiếp tục phát huy vai trò chủ đạo trong các vấn đề khu vực, chủ động thúc đẩy các tiến trình đối thoại và hợp tác ở khu vực, tạo điều kiện cho các đối tác bên ngoài tham gia và đóng góp tích cực cho việc xử lý các thách thức đối với hoà bình, an ninh và phát triển khu vực Đông Nam Á và châu Á-Thái Bình Dương.
Hội nghị Bộ trưởng tư pháp các nước ASEAN lần thứ 9 diễn ra trong ngày 22 tháng 10 năm 2015. Hội nghị Bộ trưởng Tư pháp các nước ASEAN là hoạt động định kỳ được tổ chức 3 năm một lần, luân phiên giữa các nước thành viên nhằm thảo luận và quyết định về các vấn đề hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp giữa các nước ASEAN. Hội nghị Bộ trưởng vừa là cơ quan quyết định về mặt chính sách, định hướng và nội dung hợp tác cơ bản, vừa là một hình thức hoạt động hợp tác về pháp luật và tư pháp.
Tại ALAWMM 9 lần này, các Bộ trưởng cũng đã xem xét thông qua các báo cáo của Hội nghị quan chức pháp luật cao cấp các nước ASEAN (ASLOM) 14 và 15; quyết định về địa điểm, thời gian tổ chức ALAWMM 10; ra Thông cáo báo chí và thông qua Báo cáo của ALAWMM 9.
Cũng trong khuôn khổ ALAWMM 9 lần này, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc cũng đã có các buổi làm việc song phương với Bộ trưởng Indonexia, Bộ Trưởng Malaysia, Bộ trưởng Vương quốc Thái Lan và Phó Tổng Chưởng lý Myanma.
Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Tư pháp đưa tin từ Ba Li, Indonexia
Nhìn lại chặng đường Gần 50 năm và nhìn xa hơn nữa về chiều sâu lịch sử, chúng ta thấy từ những thế kỷ đầu sau Công nguyên, giữa các quốc gia cổ Đông Nam Á đã có nhiều mối giao lưu và quốc hội mật thiết. Do có vị thế trung chuyển giữa hai nền văn minh đồng thời là hai trung tâm kinh tế lớn là Ấn Độ và Trung Hoa, Đông Nam Á đã sớm trở thành điểm đến và là một trong những trung tâm quan trọng trong việc truyền tải các giá trị văn hóa của thế giới phương Đông. Sức sáng tạo văn hóa và những đặc tính chung của môi trường văn hóa khu vực không chỉ tạo nên bản sắc riêng biệt trong việc ứng xử với các nền văn minh lớn mà còn là mạch nguồn liên kết, nối kết các cộng đồng dân tộc vốn rất đa dạng, đa truyền thống của “Thế giới Đông Nam Á”. Thế giới đó luôn gắn liền với môi trường kinh tế biển, các tuyến giao lưu thương mại; với các không gian văn hóa và thể chế nông nghiệp hình thành dọc theo lưu vực các dòng sông; thế giới của những sắc màu tôn giáo và cả những tín ngưỡng, tập quán cổ sơ – trước đây và cả đến hôm nay – vẫn không ngừng biến đổi, phát triển trong một tinh thần khoan dung và hòa hợp.
Nhìn lại chặng đường đã qua của khu vực Đông Nam Á và của Tổ chức ASEAN, có thể thấy sự gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, sự nối tiếp giữa truyền thống với tương lai mà hệ quả của nó là sự hợp tác giữa các quốc gia, sự hòa đồng giữa các dân tộc nhằm vượt qua mọi trở ngại, tiến tới một khu vực hài hòa, phát triển năng động và bền vững.
Các tin đã đưa:
Bế mạc Hội nghị ASLOM 16: hoàn tất nội dung trình Hội nghị lần 9 Bộ trưởng Tư pháp các nước ASEAN
Cuộc họp lần Thứ 6 Nhóm công tác về Sáng kiến Hài hòa hóa pháp luật thương mại giữa các nước ASEAN
Khai mạc Hội nghị lần thứ 16 Quan chức pháp luật cao cấp các nước ASEAN
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc sẽ dẫn đầu Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị Bộ trưởng Tư pháp các nước ASEAN